GP-Bتەجرىبىسى زامان-ماكان ئەگرىلىكىنىڭ يېتەرلىك ئېسپاتى ئەمەس
ئالىمجان ئوبۇل
2011-يىلى 5-ماي GP-Bتەجرىبە نەتېجىسى ئېلان قىلىنىپ، بۇ تەجرىبە نەتىجىسى كەڭ مەنىلىك نىسبىلىك نەزەرىيىسىنىڭ ئىككى پەرىزىنىڭ توغرىلىقىنى ئىسپاتلىدى دەپ جاكارلاندى.
لېكىن مەن يۇقۇرقى تەجرىبە نەتېجسىنىڭ كەڭ مەنىلىك نىسبىلىك نەزەرىيىسىنىڭ ئىككى پەرىزىنى ئىسپاتلىدى دەپ قاراشقا ئالدىراپ كەتمەسلىكنى تەشەببۇس قىلىمەن.ئاساسلىرىم تۆۋەندىكىچە:
بىز بۇ خىل تەجرىبە جەريانىنىڭ مەۋجۈتلىگىدىن خەۋەر تاپمىغان ئەھۋال ئاستىدا، قاسىم سىدىق ئەپەندى ئاساس سالغان «شەكىل نەزەرىيىسى»نىڭ29-تېئۇرمىسىدىكى «زەررىچە ۋە جىسىملار سىزىقلىق ھەرىكەت جەريانىدا ئۆز ئوقىدائايلىنىش يۆنىلىش تەرەپكە ئاغىدۇ» دېگەن پەرەزنىڭ توغرا-خاتالىغىنى ئىسپاتلاش مەقسىتىدە 2011-يىلى 4-ئاينىڭ 7–كۈنىدىن9-كۈنىگىچە جەمىئىي450 قېتىم تەكرار تەجرىبە ئىشلىدۇق.تەجرىبىدە ئۆز ئوقىدا تەخمىنەن 87 رادىيان ھەر سېكۇنىتلىق تېزلىكتەئايلىنىدىغان، ماسسىسى 1.2 كىلۇگرامدىن 1.7 كىلۇگرامغىچە بولغان ئېلكتىر ماتۇرىنى ئىچى كاۋاك شارچىنىڭ ئىچىگە ئورۇنلاشتۇرۇپ، 30 مېتىر ئىگىزلىكتىن تاشلىدۇق.نەتىجىدە شارچە، شارچە ئىچىدىكى ماتۇرنىڭ ئۆز ئوقىدا ئايلىنىش سەۋەبىدىن ماتۇرنىڭ ئۆز ئوقىدا ئايلىنىش يۆنىلىشى تەرەپكە قاراپ ئاغدى. ھەرخىل تەسىرلەر ھېساۋىدا%60نى چېقىرىپ تاشلىغاندا، ئېغىشنىڭ ئېنىق قېممىتى 1.26مىللىمېتىر بولىدۇ.
بىز تەھلىل قىلىش ئارقىلىق بۇشارچىنىڭ ئېغىشىنى كەڭ مەنىدىكى نىسبىلىك نەزەرىيىسى ئارقىلىق چۈشەندۈرۈش ئىمكانىيىتىنىڭ يوقلۇقىنى جەزىملەشتۈردۈق.چۈنكى، كەڭ مەنىدىكى نىسبىلىك نەزەرىيىسى بويىچە بولغاندا ماتۇرنىڭ ئايلىنىش ئوقى مەيلى قايسى يۆنىلىشكە قارىسۇن شارچىدا يەر شارى ئۆز ئوقىدا ئايلىنىش يۆنلىشىگە ئەگىشىپ ئېغىش ۋە يەر مەركىزىگەقاراپ ئىغىشتىن ئىبارەت نەتىجە كۆرۈلۈشى كېرەك. بىراق بىزنىڭ تەجرىبىمىزدە بولسا ،شارچىنىڭ ئايلىنىش ئوقىنى يەرشارى ئوقى بىلەن ئوخشىمىغان يۆنىلىشلەردەتاشلىغاندىمۇ شارچىنىڭ ئىغىشى پەقەت شارچىنىڭ ئۆز ئوقىدا ئايلىنىش يۆنىلىشى بىلەنلا مۇناسىۋەتلىك بولۇپ چىقىتى.
يەنە بىر تەرەپتىن، ناسا ئىشلىگەن تارتىشكۈچى تەكشۈرۈش ئاپاراتى (GP-B) نىڭ سانلىق مەلۇماتلىرىدىن ۋە تەجرىبە مەزمۇنلىرىدىن GP-Bتەجرىبىسى ئەمەلىيەتتە بىز ئىشلىگەن تەجرىبىنىڭ ئالەم بوشلۇقىدىكى ئىشلىنىشى دەپ قاراشقابولىدىغانلىقىنى ھىس قىلدۇق. چۈنكى گىرۇسكۇپلارنىڭ گورزىنتال يۆنىلىشتىكى ئېغىشى(ياكى قاينامسىمان مەيدان تەسىرىدىكى ئېغىشى) ئەمەلىيەتتە شەكىل نەزەرىيىسىدەئالدىن ھۆكۈم قىلىنغان ئۆز ئوقىدا ئايلانغان ۋە سىزىقلىق ھەرىكەت قىلغان زەررىچەۋە جىسىملارنىڭ ئېغىش يۆنىلىشى بىلەن ئوخشاش. يەنىGP-Bنىڭ نەتېجىسىنى شەكىل نەزەرىيسىدىكى 29-تېئورىمامەيدانىدا تۇرۇپ چۈشەندۈرگىلى بولىدۇ.كۆرىنىپ تۇرۇپتىكى زادى زامان-ماكان ئەگرىمۇ ياكى ھەرىكەتنىڭ خۇسۇسىي خاراكتىرى ئەگرىمۇ؟-مانا بۇ يۇقۇرقى ئىككى تەجرىبە ئوتتۇرىغا چىقارغان جېددىي تېما.
پايدىلىنىلغان مەنبەلەر:
1.ئالىمجان ئوبۇل: تەجرىبە دوكلاتى
http://www.aldost.com/bbs/forum.php?mod=viewthread&tid=2854&page=1&extra=#pid3007 2. ئالىمجان ئوبۇل: ئىككى تەجىرىبە ھەققىدە سىلىشتۇرما تەھلىل
3.قاسىم سىدىق: فىزىكىل شەكىل نەزەرىيسىنىڭ تەتقىقات رامكىسى ۋە تەتقىقات يۆنىلىشى
ئەسكەرتىش:ھەرخىل چەكلىمىلەر تۈپەيلىدىن يۇقارقى ئۈچ پارچە ماقالىنىڭ ئىنگىلىزچە، خەنزۇچە تەرجىمەنۇسخىلىرىنى ھازىرچە تەييارلىيالمىدۇق. لىكىن، مەزكۇر ماقالىدە ئوتتۇرىغا قويۇلغان تەشەببۇسلارنىڭ ئېنىق پاكىت ئاساسىغا ئىگە ئىكەنلىكىگە كاپالەتلىك قىلىمەن.
2011-يىلى6-ئاينىڭ7-كۈنى
