چۈشكۈرگەندە ئېغىز بۇرنىنى يېپىش
پەيغەمبەر ئەلەيھى سالام مۇنداق دىگەن: « سىلەرنىڭ بىرىڭلا چۈشكۈرگەندە ئىككى قۇلۇڭلار بىلەن يۈزۈڭلارنى يېپىۋېلىڭلار ۋە ئاۋازىڭلارنى پەس قىلىڭلار.» ئەبۇ داۋۇت رىۋايەت قىلغان. پەيغەمبەر ئەلەيھى سالامنىڭ بۇ تەلىماتى ھازىرقى زاماندا تىببى مۇتەخەسىسلەرنىڭ ئەڭ مۇھىم تەۋسىيەلىرىدىن بىرىگە ئايلانغان، چۈنكى چۈشكۈرگەن ئادەم كۆپىنچە زۇكامدىن چۈشكۈرىدۇ، چۈشكۈرگەندە ئېغىز - بۇرنىنى ياپمىغاندا، بۇرۇندىن پىققان مىكروپ باشقىلارغا تارايدۇ، شۇڭا باشقىلارنىڭ سالامەتلىكىنى قوغداش يۈزىسىدىن زامانىمىزدىكى دوختۇرلار زۇكام بولغان ئادەمنى چۈشكۈرگىنىدە ئېغىز - بۇرنىنى ياغلىق ياكى قانداقلا بىر بەرسە بىلەن يېپىۋېلىشنى تەۋسىيە قىلىدۇ.
كۆپ چۈشكۈرۈشنىڭ زۇكامدىن بولىدىغانلقىنى ھازىرقى زامان ئىلىم - پەن ساھەسىدە ھەممە ئادەم ياخشى بىلىدۇ، ئەمما پەيغەمبەر ئەلەيھى سالام مۇندىن 14 ئەسىردىن كۆپرەك ۋاقىت ئىلگىرىكى ئىلىم - پەن تەرەققى قىلمىغان، مىكروپلارنى بىلىش ئۈچۈن مىكروسكوپ دىگەنلەر ئىجاد قىلىنمىغان بىر زامانلاردا ئىنسانىيەت تارىخىدا تۇنجى قېتىم ئىلان قىلغان ئىدى، ئۇ يەنە كۆپ چۈشكۈرگەن بىر ئادەمگە قاراپ : «
بۇ ئادەم زۇكام بوپ قاپتۇ« دىگەن. مۇسلىم رىۋايىتى
پەيغەمبەر ئەلەيھى سالام يەنە: «
سىلەر چۈشكۈرگەندە، ئەلھەمدۇ لىللاھ ( ئاللاھقا شۈكرى ) دەڭلار » دەپ تەلىم بەرگەن، بۇخارى رىۋايىتى،
چۈشكۈرگەندە ئەللاھقا شۈكرى ئېيتىشقا بۇيرۇشنىڭ سىرى نىمە؟
چۈشكۈرۈك ئاللاھ تەئالا ئىنسانغا ئاتا قىلغان بۈيۈك نىئمەتلەر قاتارىدىن بىر نىئمەتتۇر. چۈنكى ئۇ قاتتىق سىلكىنىش ئارقىلىق مېڭىدىن بۇزۇق ھاۋانى بۇرۇن ئارقىلىق چىقىرىۋىتىپ ئورگانلارنىڭ سالامەتلىكىنى ساقلايدۇ. تەتقىقاتچىلارنىڭ ئېيتىشىچە، ئادەم زۇكام بولغاندا ياكى دىماغنى غىدىقلايدىغان پۇراقنى پۇرىغاندا، بۇرۇننىڭ شىلىمشىلىق پەرىدىسى غىدىقلىنىپ چۈشكۈرىدۇ، بۇنىڭ بىلەن دىماغنى غىدىقلايدىغان پۇراق ياكى كىسەل مىكروپلىرى چىقىپ كىتىدۇ. بۇ ئادەم تىنىدىكى بىر خىل ئۆزىنى قوغداش ئىنكاسى. زۇكامدىن بولمىغان چۈشكۈرۈك سالامەتلىكنىڭ ئەلچىسى بۇلۇپ ھىساپلىنىدۇ.
مانا مۇشۇنداق پايدىلىق بىر نىئمەتنىڭ قەدرىگە يىتىپ، ئاللاھ تەئالاغا شۈكرى ئادا قىلغان ھالدا، ئۇنى مەدھىيەلەپ « ئەلھەمدۇ لىللاھ »دىيىش ئىنسانى گۈزەل خىسلەتتۇر.
پەيغەمبەر ئەلەيھى سالامنىڭ چۈشكۈرگەندە « ئەلھەمدۇ لىللاھ » دىيىشكە بۇيرىغانلىقىدا چوڭقۇر ئىلمى ھەقىقەت يۇشۇرۇنغان بۇلۇپ، 14 ئەسىردىن كىيىن ئەمدىلا ئىنسانلار ئۇنى كەشىپ قىلىپ چىققان.
پەيغەمبەر ئەلەيھى سالام يەنە «
بىراۋ چۈشكۈرۈپ ئەلھەمدۇ لىللاھ دىسە، ئۇنى ئاڭلىغان ئادەم يەرھەمۇكەللاھ ( ئاللاھ سىزگە رەھمەت قىلسۇن) دىسۇن » دەپ بۇيرىغان. تىرمىزى رىۋايىتى
دىمەك چۈشكۈرۈكنىڭ مىكروپنىڭ سەۋەبىدىن كىلىىدغانلىقىنى، كۆپ چۈشكۈرۈشنىڭ زۇكامدىن بۇلىدىغانلىقىنى، چۈشكۈرگەندە ئېغىز بۇرنىنى يېپىشنىڭ باشقىلارنى قوغداش يۈزىسىدىن ئىكەنلىكىنى، چۈشكۈرۈشنىڭ ئىنسان سالامەيلىكى ئۈچۈن پايدىلىق بولغان چوڭ نىئمەت ئىكەنلىكىنى مۇھەممەد ئەلەيھى سالامدەك مەكتەپ كۆرمىگەن، ئوقۇش ۋە يېزىشنى ئۆگەنمىگەن ، ئىلىم پەن ۋە ھەر قانداق تېخنىكا قۇراللىرىدىن پۈتۈنلەي يىراقتا سەھرا ھاياتىدا ئۆمۈر سۈرگەن بىر ساۋاتسىز اتنىڭ بىلىشى مۇمكىنمۇ؟
بۇ ئىلمى ھەقىقەتلەرنى مۇھەممەد ئەلەيھى سالامنىڭ ئېغىزىغا كىم
سالغان؟ شۈبھىسىزكى، ئاللاھ سالغان!
شۇڭا ھەدىسنى مەنىسى ئاللاھ تەئالادىن، لەۋزى مۇھەممەد ئەلەيھى سالامدىن كەلگەن ۋەھى دەيمىز.
مۇھەممەد يۈسۈپنىڭ « دىن ۋە ھايات » 2000 سوئالغا جاۋاپ دىگەن كىتابىنىڭ ھەدىسلەردىكى ئىلمى مۆجىزىلەر دىگەن بابىدىن ئېلىندى
