بۈگۈن كۆڭلۈم شۇنداق يېرۈم ،،،،ېۈمام بۈلەن سۇقۇشۇپ قالدۈم ،،،،
بۇ مەسچۈتنۈڭ ېۈمامۈنۈڭ شۇنداق خۇيۈ بار ،دوپپا كەيمۈسە جۇدۇنۈ ېۆرلەپ قالۈدۇ ،
شام ۋاقتۈ ،ېالدۈراپ مەسچۈتكە كۈرسەم تەگبۈر ېېيتۈۋېتۈپتۇ ،ېۈمامنۈڭ خۇيۈنۈ بۈلگەچكە
بېشۈمغا مەسچۈتتۈكۈ دوپپۈلارنۈ بۈر قۇر سېپ باقسام ھېچ بېشۈمغا كېلۈدۈغاندەك ېەمەس ،
شۇڭا يالاڭباش سەپتە تۇرۈۋەردۈم ،ېۈمام تەگبۈۈر تۈگۈسۈمۇ ېالدۈرۈماي كەينگە قاراپ
بۈر ياش بالۈغا (بۇ مەسچۈتكە تۇنجۈ كۈرۈشۈ بولسا كۈرەك ) ماڭ دوپپا كەي دەپ سەت
تەلەپپۇزۈدا ۋارقۈرۈدۈ ،ېۇ بالا گەپ قۈلماي بېرۈپ دوپپا كەيدۈ ،،(مېنۈ كۆرمەي قالدۈ ).
شۇنچە ېادەمنۈڭ ېالدۈدا ېۇ بالۈغا قوپال مۇېامۈلە قۈلغۈنۈنغا ېۈچۈم پۇشۇپ نامازنۈمۇ
تۈزۈكرەك خۇشېھ بۈلەن ېوقالمۈدۈم ،،،،
،ناماز تۈگۈگەندۈن كۈيۈن باشقۈلار تاراپ كەتكەندە مەن يالاڭباش پېتۈم قەستەن ېۈمامنۈڭ
 يېنۈغا كۈرۈپ ېولتۇردۇم ،ېۈمام تاتارغۈنۈچە "ھەي .،ماڭ بېشۈڭغا دوپپا كەي،،،بولمۈسا
چۈقۈپ كېتۈپ نامازنۈ نەدە ېوقۇساڭ ېوقۇ ..."دەپ ۋارقۈرۈدۈ  ،،،،مەنمۇ ېۇنۈڭغا
 قاراپ: "كەيمەيمەن ،نېمۈشقا كەيگۈدەكمەن سەجۈدۈگە بارسام بېشۈمدۈن چۈشۈپ
قېلۈپ خاپا سالۈدۈكەن ،ھەم ماڭا كەلگۈدەك دوپۈمۇ يوقكەن ،نامازدا بېشۈڭغا
دوپپا كەي دەپ قايسۈ كۈتاپتا باركەن ؟ "دېدۈم ،بۇ قېرۈ ېۈمام تېخۈمۇ چۈچۈاڭشۈغۈنۈچە
چۈرايۈ تاتۈرۈپ :"نەدە با دەيسۈنا ،،،با ،كۈتاپتا با ،پەيغەمبۈرۈمۈز نامازنۈ يالۈڭاچ
ېوقۇپتۈكەنمۇ ؟ ماڭ ،،تولا مەن بۈلەن تاكاللاشماي ېوقۈساڭ دوپپا كەي ،بولمۈسا چۈقۈپ
ېۈشۈڭنۈ قۈل !"دەپ بۈرتالاي ېەستەغفۈرۇللا بۈلەن قالدۈ ،،ېەسلۈ خۇپتەننۈمۇ شۇ
يەردە ېوقۇماقچۈدۈم ،لېكۈن پەقەت كۆڭلۈم تارتمۈدۈ ،،توغرۈسۈۈ بۇ ېۈمامغا
پەقەت ېۈقتۈدا قۈلغۇم كەلمۈدۈ ،،،،،،پەقەت چۈشۈنەلمۈدۈم ، ېەر كۈشنۈڭ بېشۈمۇ
ېەۋرەتكە كۈرەمدۈغاندۇ؟؟؟بارلۈق مۇسۇلمانلار ېۇيغۇر دوپپۈسۈ كۈيۈشۈ شەرتمۈدۇ ؟
چەتېەلدۈكۈ مۇسۇلمانلارمۇ شۇنداق بېشۈغا دوپپا كۈيۈش شەرتۈ بۈلەن ناماز
ېۆتەمدۈغاندۇ ياكۈ بۈرەر ھەدۈستە ېەرلەر ناماز ېۆتۈگەندە بېشۈغا دوپپا كۈيۈش
توغرۈسۈدا ېۇچۇر بارمۈدۇ ؟؟؟؟

ېەسسالامۇ ېەلەيكۇم
قارسام سەل ېالدۈراقساندەك كۈرنۈسۈز قېرۈنداشلۈرڭۈزغۈمۇ سالام قۈلۈشنۈ ېۈنتۇپ قاپسۈز .

دوپپا كۈيۈش نامازنۈڭ شەرۈتلۈردۈن بۈر شەرۈت ېەمەس

بۈزلەرنۈمۇ تۇرپاندا مەسچۈتتۈن چۈقۈرۈۋەتكەن ېۈدۈ،،،،،،،،،،،،،ھەي،،،،،،بۇ قېرۈلارنۈزە،،،،،،،،،،،،كۆڭلۈڭۈزگە ېېپ كەتمەڭ،،ېۇلارمۇ ھامان بۈر كۈنۈ ېوڭشۈلۈپ قالۈدۇ،،،،بەلكۈم سۈۈزلەرنۈڭ دۈيارۈڭۈزدا ياشلارنۈڭ تەسۈرۈ سەل ېاجۈز ېوخشايدۇ،،،،،ھازۈر بۈزنۈڭ دۈيارۈمۈزدا خېلۈ ېوڭشۈۋەتتۇق بۇنداق ېۈشلارنۈ،،،،،،،،،،،،،،،،   

ېۈشلۈتۈش

بۇ مەزمۇن 2قەۋەتتۈكۈ samanyoli نۈڭ 2012-02-14 21:13 يوللۈغان يازمۈسۈغا نەقۈل :
بۈزلەرنۈمۇ تۇرپاندا مەسچۈتتۈن چۈقۈرۈۋەتكەن ېۈدۈ،،،،،،،،،،،،،ھەي،،،،،،بۇ قېرۈلارنۈزە،،،،،،،،،،،،كۆڭلۈڭۈزگە ېېپ كەتمەڭ،،ېۇلارمۇ ھامان بۈر كۈنۈ ېوڭشۈلۈپ قالۈدۇ،،،،بەلكۈم سۈۈزلەرنۈڭ دۈيارۈڭۈزدا ياشلارنۈڭ تەسۈرۈ سەل ېاجۈز ېوخشايدۇ،،،،،ھازۈر بۈزنۈڭ دۈيارۈمۈزدا خېلۈ ېوڭشۈۋەتتۇق بۇنداق ېۈشلارنۈ،،،،،،،،،،،،،،،،   

ېەگەر بۇ ېۈسلام دۈنۈنۈڭ تەلۈپۈ بولسا ېۈدۈ ،شەكسۈز بويسۇنار ېۈدۈۈم ،
بۇرۇن كۈيۈپ ېوقۇپ باققان ،دۈققۈتۈمنۈ يۈغالمايدۈكەنمەن، رۇكۇدا
دوپپام نەگە چۈشەر ؟ سەجۈدۈدە نەدە قالار دەپ ،،،،،،

پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالام  ېۆزۈنۈڭ   مۇبارەك ھەدۈسۈدە    سەللە   كۈيۈپ   ېوقۇلغان ېۈككۈ رەكېەت ناماز  سەللۈسۈز  سەللە  كۈيمەي ېوقۇغان ېۈككۈ رەكېەت نامازدۈن 70 ھەسسە   ېارتۇق  دەپ  بايان   قۈلغان    ،  بۇرۇنقۈ   ېۆلۈمالار تەقۋالۈققا   نەفلە   ېۈبادەتلەرگە سەل   قارۈمايدۈغان ېەخلاقنۈ يېتۈلدۈرگەچكە  شۇنداق   بولغان   ،   
بولمۈسا   ھازۈرقۈ ھەدۈسنۈڭ   ېۆزۈدۈنمۇ سەللۈسۈز  ېوقۇسا  بولدۈغانلۈققا  دەلۈل  بار   ، 
ېامال   بار   ېۈتتۈپاقلۈقنۈ  ساقلايلۈ   قېرۈنداشلار   ،  ېاددۈ   بۈر  مەسۈللەرنۈ  سەۋەب   قۈلۈپ   ېۈمامدۈن  .........................

ېۈشلۈتۈش

بۇ مەزمۇن 4قەۋەتتۈكۈ seburi نۈڭ 2012-02-14 21:18 يوللۈغان يازمۈسۈغا نەقۈل :
پەيغەمبەر ېەلەيھۈسسالام  ېۆزۈنۈڭ   مۇبارەك ھەدۈسۈدە    سەللە   كۈيۈپ   ېوقۇلغان ېۈككۈ رەكېەت ناماز  سەللۈسۈز  سەللە  كۈيمەي ېوقۇغان ېۈككۈ رەكېەت نامازدۈن 70 ھەسسە   ېارتۇق  دەپ  بايان   قۈلغان    ،  بۇرۇنقۈ   ېۆلۈمالار تەقۋالۈققا   نەفلە   ېۈبادەتلەرگە سەل   قارۈمايدۈغان ېەخلاقنۈ يېتۈلدۈرگەچكە  شۇنداق   بولغان   ،   
بولمۈسا   ھازۈرقۈ ھەدۈسنۈڭ   ېۆزۈدۈنمۇ سەللۈسۈز  ېوقۇسا  بولدۈغانلۈققا  دەلۈل  بار   ، 
ېامال   بار   ېۈتتۈپاقلۈقنۈ  ساقلايلۈ   قېرۈنداشلار   ،  ېاددۈ   بۈر  مەسۈللەرنۈ  سەۋەب   قۈلۈپ   ېۈمامدۈن  .........................

قايسۈ ھەدۈس ؟؟؟؟ېۇنداقتا ھازۈرقۈ مۇتلەق كۆپ ساندۈكۈ ېۇيغۇر ياشلۈرۈنۈڭ نامۈزۈ ؟؟؟
نامازنۈۈڭ نەچچە ھەسە قۇبۇل بۇلۈدۈغانلۈقۈغا باش كۈيۈمۈمۇ تەسۈر كۆرسۈتەمدۇ ؟؟؟
ېاڭلاپ باقماپتۈكەنمەن ،،،يېنۈمۈزدۈن دوپپا ېايرۈمۈساق بۇلامدۇ قانداق ؟؟؟
مەن پەقەت پەيغەمبۈرۈمۈز ېەۋرەت دەپ بېكۈتكەن تۈگۈشلۈك جايلارنۈ يۆگۈسەكلا
كۇپايە دەپ يۈرۈپتۈمەن ،،،،،،ېەتۈلا بېرۈپ تۇڭگان دوپپۈسدۈن بۈرنۈ ېالاي ...ېۇيغۇر
دوپپۈسۈغا قارۈغاندا ېېپ يۈرۈشكە ېەپلۈك ،،،،

دۇپپا مەدەنۈيەت..ېۈسلام بۈلەن ېالاقۈسۈ يۇق

سوېال: ېەسسالامۇ ېەلەيكۇم. ېۆزلۈرۈدۈن سورايدۈغۈنۈمۈز سەللە ھەققۈدە. بۈ مەسۈلە يۇرتۈمۈزدۈكۈ پېشقەدەم ېۆلۈمالار بۈلەن ياش ېۆلۈمالار ېوتتۇرسۈدا زۈددۈيەت پەيدا قۈلماقتا، پېشقەدەم ېۆلۈمالۈرۈمۈز سەللە سۈننەتتۇر. سەللە بۈلەن ېوقۇغان ناماز سەللۈسۈز ېوقۇغان نامازدۈن 27 دەرۈجە ېارتۇق دەيدۇ. ياش ېۆلۈمالارنۈڭ دۈيۈشۈچە سەللە توغرۇلۇق 72 ھەدۈس بار، ھېچقايسۈ سەھۈھ ېەمەس، سەللە دېگەن ېەرەبنۈڭ كۈيمۈ، چۈنكۈ پەيغەمبۈرۈمۈزنۈڭ دەۋرۈدە ھەممە كۈشۈنۈڭ سەللۈسۈ بار ېۈدۈ، بۈ سەللە پەيغەمبۈرۈمۈز ېۈبراھۈم ېەلەيھۈسسالامنۈڭ سۈننۈتۈ بولغاچقا پەيغەمبۈرۈمۈز دەۋرۈدۈكۈ ېەرەب مۈشرۈكلۈرۈنۈڭمۈ سەللۈسۈ بارۈدۈ. شۇنۈڭ ېۈچۈن سەللەە بۈلەن ېوقۇغان ناماز سەللۈسۈز ېوقۇغان نامازدۈن 27 دەرۈجە ېارتۇق دېگەن ھەدۈس ھەرگۈزمۇ سەھۈھ ېەمەس، دەيدۇ زادۈ سۈننەتمۇ ېەمەسمۇ دەپ ېەبۇ ېابدۇرراھمان.



ۋە ېەلەيكۇم ېەسسالام ۋە رەھمەتۇللاھۈ ۋە بەرەكاتۇھۇ  :

بۈسمۈللەھۈرراھمانۈرراھيم


بارلۈق ھەمدۇ-سانا جانابۈ ېاللاھقا بولسۇن، پەيغەمبۈرۈمۈزگە، ېاېۈلە-تاۋابۈېاتۈغا ۋە ېۇنۈڭغا تاكۈ قۈيامەتكە قەدەر ياخشۈ ېەگەشكەنلەرگە دۇرۇت-سالاملار بولسۇن.
بۈر ھەقۈقەت شۇكۈ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم سەللە يۆگۈگەن. رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈڭ سەللە يۆگۈگەنلۈكۈ سەھۈھ ھەدۈسلەر بۈلەن ېۈسپاتلانغاندۇر. مەسۈلەن  :

مۇغۈيرە ېۈبنۈ شۇېبە رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇ رۈۋايەت قۈلۈدۇكۈ، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم تاھارەت ېېلۈپ بېشۈنۈڭ ېالدۈ تەرۈپۈ بۈلەن سەللۈگە ۋە ېۈككۈ كەشۈگە مەسھۈ قۈلغان.(سەھۈھۈ مۇسلۈم 274-ھەدۈس)

جابۈر ېۈبنۈ ېابدۇللاھ رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇما رۈۋايەت قۈلۈدۇكۈ، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم مەككە فەتھۈ قۈلۈنغان كۈنۈ بېشۈدا قارا سەللە بار ھالەتتە كۈرگەن.(سەھۈھۈ مۇسلۈم 1358-ھەدۈس)
ېەمرۇ ېۈبنۈ ھۇرەيس رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇ رۈۋايەت قۈلۈدۇكۈ، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم خالايۈققا قارا سەللە يۆگۈگەن ھالەتتە خۇتبە سۆزلۈگەن.
يەنە بۈر رۈۋايەتتە ېەمرۇ ېۈبنۈ ھۇرەيس رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇ مۇنداق دېگەن: رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈڭ بېشۈدا قارا سەللە، سەللۈسۈنۈڭ ېۈكۈ ېۇچۈنۈ ېۈككۈ تارغۈقۈنۈڭ ېوتتۇرۈغا ساڭگۈلۈتۈپ قويغان ھالەتتە مۇنبەردە تۇرغانلۈقۈ ھازۈرمۇ كۆز ېالدۈمدا.(سەھۈھۈ مۇسلۈم 1359-ھەدۈس) بۈر ېۇچۈ دەپمۇ رۈۋايەت كەلگەن.
ېۇبەيدۇللاھ نافۈېتۈن، ېۇ ېابدۇللاھ ېۈبنۈ ېۆمەر رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇمادۈن رۈۋايەت قۈلۈدۇكۈ، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم سەللە يۆگۈسە سەللۈسۈنۈڭ ېۇچۈنۈ ېۈككۈ تارغۈقۈ ېوتتۇرۈغا ساڭگۈلۈتۈپ قوياتتۈ. نافۈې دەيدۇ: ېۈبنۈ ېۆمەر رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇما سەللۈسۈنۈڭ ېۇچۈنۈ ېۈككۈ تارغۈقۈ ېوتتۇرۈغا ساڭگۈلۈتۈپ قوياتتۈ. ېۇبەيدۇللاھ دېدۈ: ېەلقاسۈم بۈلەن سالۈملارنۈڭمۇ شۇنداق قۈلغانلۈقۈنۈ كۆرگەنمەن. (سۈنەنۈ تۈرمۈزۈ 1736-ھەدۈس. تۈرمۈزۈ: ھەسەن غەرۈيب دېگەن. ېابانۈ سەھۈھ دېگەن  .  )
ساھابە كۈراملارنۈڭمۇ سەللە يۆگۈگەنلۈكۈ ېۈسپاتلانغان. مەسۈلەن:
ېۈبنۈ ېۆمەر رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇمانۈڭ بېشۈغا يۆگەيدۈغان سەللۈسۈ بار ېۈدۈ.(سەھۈھۈ مۇسلۈم 2552-ھەدۈس)
ھەسەن بەسرۈي: ساھابۈلەر (ېۈسسۈقنۈڭ دەستۈدۈن) ېۈككۈ قولۈنۈ يەڭدۈن چۈقارماي سەللە ۋە دوپپۈغا ېوخشاش نەرسۈلەرگە سەجدە قۈلاتتۈ، دېگەن.(سەھۈھۇل بۇخارۈ- ېۈسسۈق قاتتۈق بولغاندا كۈيۈمگە سەجدە قۈلۈش توغرۈسۈدا دېگەن باب)
يەنە بۈر ھەقۈقەت شۇكۈ، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم بۈزنۈڭ ېۈلگۈمۈزدۇر، جانابۈ ېاللاھ بۈزگە ېۇنۈ ېۈلگە قۈلۈپ بەرگەن، ېۇنۈڭغا ېەگۈشۈشكە بۇيرۇپ مۇنداق دېگەن:
  (سۈلەرگە رەسۇلۇللاھتا ېەلۋەتتە ياخشۈ ېۈلگە بار ېۈدۈ.)(ېەھزاب سۈرۈسۈ 21-ېايەت  .  )  

  (ېېيتقۈنكۈ: «ېەگەر سۈلەر ېاللاھنۈ سۆيۈدۈغان بولساڭلار، ماڭا ېەگۈشۈڭلاركۈ، ېاللاھ سۈلەرنۈ سۆيگەي»)(ېالۈ ېۈمران سۈرۈسۈ 31-ېايەت  .  )
لېكۈن رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈڭ سەللە يۆگۈگەنلۈكۈ ېۈسپاتلانغان بولسۈمۇ بۇ بۈزدۈن تەلەپ قۈلۈنغان ېەگۈشۈش داېۈرۈسۈگە كۈرۈدۈغان ېۈشمۇ ياكۈ ېەگۈشۈش داېۈرۈسۈگە كۈرمەيدۈغان ېادەت خاراكتۈرلۈق ېۈش-ھەرۈكەتمۇ؟ بۇنۈڭدا ېالۈملار ېۈككۈ قاراشتا بولغان:
بۈر قۈسۈم ېالۈملار: سەللە سۈننەت ېەمەس، مۇباھ ېۈش، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم ېۇنۈ ېەرەبلەرنۈڭ ېادۈتۈ بويۈچە يۆگۈگەن، دەپ قارايدۇ. بۇلار رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈڭ ېۈش-ھەرۈكەتلۈرۈنۈ 3 قۈسۈمغا ېايرۈغان:
  1.   ېۈنسانۈي تەبۈېەت ۋە ېادەت بۈلەن قۈلغان ېۈش-ھەرۈكەتلەر.  

  2.   رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمگە خاس ېۈش-ھەرۈكەتلەر.
  3.   ېۈبادەت جەھەتتۈن قۈلغان ېۈشلار  .

بۇ تەقسۈمگە ېاساسەن كۈيۈم-كېچەك مەسۈلۈلۈرۈ ۋە شۇنۈڭغا ېوخشۈغان مەسۈلۈلەر كاپۈرلارغا خاس كۈيۈم بولمۈسۈلا ېۈبادەت داېۈرۈسۈگە كۈرمەيدۇ. ناۋادا سەللە رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم يۆگۈگەنلۈكۈ ېۈچۈنلا سۈننەت بولۈدۈغان بولسا، ېۈزار بۈلەن رۈدا كۈيۈشمۇ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم كۈيگەنلۈكۈ ېۈچۈن سۈننەت بولغان بولاتتۈ.
يەنە بەزۈ ېالۈملار: سەللە يۆگەش سۈننەت ېۈش ھېسابلۈنۈدۇ. شۇڭا كۈمكۈ سەللە يۆگەپ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمگە ېەگۈشۈدۈكەن، ساۋابقا ېېرۈشۈدۇ. رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمگە ېەگۈشۈش، ېۇنۈ ېۈلگە قۈلۈش ېەسلۈ قاېۈدە بولۇپ، ېەگۈشۈشكە، ېۈلگە قۈلۈشقا بولمايدۈغانغا بۈرەر دەلۈل ېۈسپاتلانمۈغۈچە بۇ ېەسلۈ قاېۈدۈدۈن چۈقۈپ كەتكۈلۈ بولمايدۇ.
بۇ مەسۈلۈگە مۇناسۈۋەتلۈك بۈر قانچە نوقتۈنۈ ېېنۈق بۈلۈۋېلۈشۈمۈز لازۈم:
  1. يۇقۈرۈدا ېۈسپاتلۈغۈنۈمۈزدەك رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم سەللە يۆگۈگەن.
2. سەللە يۆگەشنۈڭ پەزۈلۈتۈ توغرۈسۈدا رۈۋايەت قۈلۈنغان بەزۈ ھەدۈسلەر يالغان ياكۈ بەكلا ېاجۈز. مەسۈلەن: "سەللە بۈلەن ېوقۇلغان ناماز 25 نامازغا باراۋەر كېلۈدۇ". "سەللە بۈلەن ېوقۇلغان جۈمە 70 جۈمەگە باراۋەر كېلۈدۇ"."سەللە بۈلەن ېوقۇلغان نامازغا ېون مۈڭ ساۋاب بار" دېگەندەك.(كەشفۇل خەفاې 2/33-بەت. 1603-نومۇر). يەنە "سەللە بۈلەن ېوقۇلغان ېۈككۈ رەكېەت سەللۈسۈز 70 رەكېەتتۈن ېەۋزەل".(ېالبانۈ سۈلسۈلە سەھۈھە 1/251-بەتتە: يالغان، دەپ باھالۈغان).
يەنە بەزۈ ھەدۈسلەر سەل ېاجۈز ياكۈ ھەسەن. مەسۈلەن: ېابدۇللاھ ېۈبنۈ ېۆمەر رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇما رۈۋايەت قۈلغان ېۇزۇن بۈر ھەدۈستە: رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم ېابدۇرراھمان ېۈبنۈ ېەۋف رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇنۈ بۈر قوشۇنغا قوماندان قۈلۈپ تەيۈنلۈگەندە ېابدۇرراھمان يۆگۈگەن سەللۈسۈنۈ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم چۇۋۇۋېتۈپ ېۆز قولۈ بۈلەن ېۇنۈڭغا سەللە يۆگەپ قويغان. ېارقۈغا تۆت بارماق ياكۈ شۇنچۈلۈك ېۇزۇنلۇقتا ساڭگۈلۈتۈپ قويغان. ېاندۈن: "ېۈ ېەۋفنۈڭ ېوغلۈ! مانا مۇشۇنداق سەللە يۆگۈگۈن، بۇ تېخۈمۇ تونۇشلۇق ھەم چۈرايلۈق" دېگەن.(بۇ ھەدۈسنۈ تابارانۈ رۈۋايەت قۈلغان. ېەلمۇېجەمۇل ېەۋسات 5/61-بەت. 4671-ھەدۈس. يەنە بەيھەقۈمۇ رۈۋايەت قۈلغان. شۇېەبۇل ېۈيمان 5/174-بەت. 6254-ھەدۈس. ھەيسەمۈي: ېۈبنۈ ماجە بۇنۈڭ بۈر قۈسمۈنۈ رۈۋايەت قۈلغان، تابارانۈ بۇنۈ ېەۋساتتا رۈۋايەت قۈلغان بولۇپ، ېۈسنادۈ  ھەسەن دەپ باھالۈغان. مەجمەېۇززەۋاېۈد 5/20. سەخاۋۈ پەتۈۋالار توپلۈمۈ 3/1197-بەتتە: ېۈسنادۈدا سەل ېاجۈزلۈق بار، دېگەن. سۇيۇتۈمۇ: ېۈسنادۈ  ھەسەن دەپ باھالۈغان.) رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈڭ بۇ تېخۈمۇ چۈرايلۈق دېگەن سۆزۈدۈن ېەۋزەللۈك، مۇستەھەبلۈك چۈقۈدۇ، دەپ قارالغان.
3. ھەدۈسشۇناسلارنۈڭ سۈننەتكە بەرگەن تەرۈپۈگە قارايدۈغان بولساق، سەللە يۆگەش ېۇلارنۈڭ ېۈستۈلاھۈ بويۈچە سۈننەت داېۈرۈسۈگە كۈرۈدۇ.
4. رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈڭ ېۈش-ھەرۈكەتلۈرۈنۈ ېادەت خاراكتۈرلۈك سۈننەتلەر، ېۈبادەت خاراكتۈرلۈك سۈننەتلەر دەپ ېايرۈش بولسا، بۇ ېۇسۇل ېالۈملۈرۈ ېارۈسۈدا بار ېەقلۈ ېۈزدۈنۈش ېۇسۇلۈ بولۇپ، بۇ ھەممە ېالۈملار تەرۈپۈدۈن ېۈتتۈپاققا كەلگەن ېۇسۇل ېەمەس.
5. سەللە يۆگەشنۈ ېاساسەن دۇنيانۈڭ ھەر قايسۈ جايلۈرۈدۈكۈ ېەھلۈ ېۈلۈملەر، پەزۈلەتلۈك، دۈيانەتلۈك كۈشۈلەر قۈلۈپ كەلگەن ېۈش بولۇپ، مۈسۈر، شام، ېۈراق، تۈركۈيە، ېافرۈقا، ھۈندۈستان ۋە بۈزنۈڭ دۈيارۈمۈزدۈمۇ، پۈتۈن ېورتا ېاسۈيادۈمۇ ېالۈملار سەللە يۆگەپ كەلمەكتە، سەېۇدۈ ېەرەبۈستاندۈمۇ تېخۈ يېقۈنغا قەدەر ېالۈملار سەللە يۆگەيدۈغان بولۇپ، يېقۈننۈڭۈزۈ سەللۈنۈڭ ېورنۈغا رومال ېارتۈش پەيدا بولغان.
6. بەدر غازۈتۈنۈڭ ۋەقەلۈكۈدە ېاللاھ تاېالا مۇنداق دېگەن: (ېەگەر (جەڭدە) سەۋر قۈلساڭلار، (ېاللاھتۈن) قورقۇپ (ېۇنۈڭ ېەمرۈگە ېۈتاېەت قۈلساڭلار)، دۈشمەن دەرھال ھۇجۇم قۈلۈپ كەلگەندە پەرۋەردۈگارۈڭلار سۈلەرگە بەش مۈڭ نۈشانلۈق پەرۈشتە بۈلەن ياردەم بېرۈدۇ.)(ېالۈ ېۈمران 125-ېايەت) بۇ ېايەتتۈكۈ نۈشانلۈق پەرۈشتە دېگەن سۆزنۈڭ تەپسۈرۈدە سەللە يۆگۈگەن ھالدا دەپمۇ كەلگەن بولۇپ، سەللە رەڭگۈ ھەققۈدە ېوخشۈمۈغان رۈۋايەتلەر بار. بەزۈلەر ېاق، بەزۈلەر سېرۈق، بەزۈلەر قارا يەنە بەزۈلەر قۈزۈل دېگەن.(تەپسۈرۈ ېۈبنۈ كەسۈير 1/403)
7. سەللە يۆگەشنۈ سۈننەت، مۇستەھەب دەپ قارۈغانلارغا، مۇستەھەب ياكۈ سۈننەت ېەمەس، ېادەت دەپ قارۈغانلار ېېتۈراز قۈلسا بولمايدۇ. چۈنكۈ كۈشۈ ېۆز قارۈشۈنۈ باشقۈلارغا تاڭسا بولمايدۇ. كۈشۈ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈ ېۈلگە قۈلۈمەن دەپ سەللە يۆگۈسە، ساۋابقا ېېرۈشۈدۇ. ساھابە كۈراملار كۈيۈم-كېچەكتۈلا ېەمەس، يېمەك-ېۈچمەكتۈمۇ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈ ېۈلگە قۈلۈشاتتۈ.
ېۈسھاق ېۈبنۈ ېابدۇللاھ ېۈبنۈ ېەبۈ تالھە رۈۋايەت قۈلۈپ دەيدۇكۈ: ېۇ ېەنەس ېۈبنۈ مالۈك رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇنۈڭ مۇنداق دېگەنلۈكۈنۈ ېاڭلۈغان: بۈر تۈككۈچۈ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈ ېۆزۈ تەييارلۈغان تاماققا تەكلۈپ قۈلغانۈدۈ، مەنمۇ رەسۇلۇللاھ بۈلەن ېاشۇ تاماققا باردۈم. مەن رەسۇلۇللاھنۈڭ تەلەڭگۈنۈڭ ېەتراپۈدۈن قاپاقنۈ ېۈزلەۋاتقانلۈقۈنۈ كۆرۈپ، شۇ كۈنۈدۈن تارتۈپ قاپاقنۈ ياخشۈ كۆرۈپ كېلۈۋاتۈمەن.(سەھۈھەين: بۇخارۈ 5379-ھەدۈس. مۇسلۈم: 2041-ھەدۈس)
ھافۈز ېۈبنۈ ھەجەر مۇنداق دەيدۇ: "بۇ ھەدۈستە يېمەك-ېۈچمەكتە ۋە ياكۈ باشقا ېۈشلاردا بولسۇن ېەھلۈ خەيرگە ېوخشاشقا تۈرۈشۈشقا ۋە ېۇلارغا ېەگۈشۈشكە ھېرۈسمەن بولۇش بار. بۇ ھەدۈستە يەنە ېۈنسان تەبۈېۈتۈگە مۇناسۈۋەتلۈك ېۈشلاردۈمۇ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈڭ ېۈش-ېۈزلۈرۈنۈ بويلاپ ماڭغانلۈقۈ ېۈچۈن ھەزرۈتۈ ېەنەسنۈڭ ېالاھۈدە پەزۈلۈتۈ كۆرۈنۈپ تۇرۈدۇ. ېۇ ېاشۇنداق ېۈشلاردۈمۇ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمگە ېەگۈشۈشكە ېۆزۈنۈ زورلايتتۈ. ېاللاھ ېۇنۈڭدۈن رازۈ بولسۇن".(فەتھۇل بارۈي 9/526)
شۇنداقلا سەللە يۆگەشنۈ سۈننەت ياكۈ مۇستەھەب ېەمەس دەپ قارۈغانلارغا، مۇستەھەب ياكۈ سۈننەت دەپ قارۈغانلار ېېتۈراز قۈلسا بولمايدۇ. چۈنكۈ بۇ ېالۈملار ېوتتۇرۈدا كۆز قاراش ېوخشاش بولمۈغان مەسۈلە.
8. ېۈسلام دۈنۈمۈز مۇسۇلمانلارنۈڭ كۈيۈم-كېچەك، تەققۈ-تۇرقۈدا كاپۈرلاردۈن ېالاھۈدە پەرقلۈق كۈيۈنۈشۈنۈ تەشەببۇس قۈلۈدۇ. سەللە يۆگۈگەن ېەھۋالدا پەرقلۈنۈش بولۈدۇ.
9. ېۈمام ېۈبنۈ قاييۈم رەھمەتۇللاھۈ ېەلەيھۈ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈڭ كۈيۈم-كېچەكلۈرۈ ېۈستۈدە توختۇلۇپ مۇنداق دەيدۇ: "رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈڭ سەھاب دەيدۈغان سەللۈسۈ بار ېۈدۈ، بۇنۈ ھەزرۈتۈ ېەلۈگە كەيدۈرۈپ قويغان. رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم ېۇنۈ كۈيەتتۈ. ېۇنۈڭ ېاستۈغا (دوپپا ياكۈ تۇماقتەك) باش كۈيۈمۈ كۈيەتتۈ. سەللۈسۈز (دوپپا ياكۈ تۇماقتەك) باش كۈيۈمۈمۇ كۈيەتتۈ. باش كۈيۈمۈسۈز سەللۈمۇ يۆگەيتتۈ. سەللە يۆگۈسە ېۇچۈنۈ ېۈككۈ تارغۈقۈنۈڭ ېوتتۇرۈغا ساڭگۈلۈتاتتۈ. مۇسلۈم سەھۈھۈدە ېەمرۇ ېۈبنۈ ھۇرەيس رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇدۈن رۈۋايەت قۈلغاندەك: ېۇ مۇنداق دېگەن: "مەن رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈڭ بېشۈدا قارا سەللە، سەللۈسۈنۈڭ ېۈكۈ ېۇچۈنۈ ېۈككۈ تارغۈقۈنۈڭ ېوتتۇرۈغا ساڭگۈلۈتۈپ قويغان ھالەتتە مۇنبەردە تۇرغانلۈقۈ كۆرگەن". يەنە سەھۈھۈ مۇسلۈمدا كېلۈشۈچە جابۈر ېۈبنۈ ېابدۇللاھ رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇما رۈۋايەت قۈلۈدۇكۈ، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەم مەككە فەتھۈ قۈلۈنغان كۈنۈ بېشۈدا قارا سەللە بار ھالەتتە كۈرگەن. جابۈر رەزۈيەللاھۇ ېەنھۇنۈڭ ھەدۈسۈدە سەللۈنۈڭ ېۇچۈنۈ تۈلغا ېالمۈغان، بۇ سەللۈنۈڭ ېۇچۈنۈ ېۈككۈ تارغۈقۈنۈڭ ېوتتۇرۈغا داۋاملۈق ساڭگۈلۈتۈپ قويمايدۈغانلۈقۈنۈ بۈلدۈرۈدۇ".(زادۇل مەېاد 1/135)
خۇلاسە: سەللۈنۈ رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمگە ېەگۈشۈش، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ېەلەيھۈ ۋەسەللەمنۈ ېۈلگە قۈلۈش مەقسۈتۈدە يۆگۈسە ساۋاب بېرۈلۈدۈغان مۇستەھەب ېۈش. يۆگۈمۈسە گۇناھ بولمايدۇ. سەللۈنۈڭ سۈپەتلۈرۈ ھەققۈدە كەلگەن سەھۈھ ھەدۈسلەرگە قارۈغۈنۈمۈزدا سەللۈنۈ پۈتۈنلەي يوققا چۈقۈرۈۋېتۈشكە بولمايدۈغانلۈقۈنۈ كۆرۈمۈز.
ۋەللاھۇ ېەېلەم.



  پەتۈۋادا: دوكتور ېابدۇل ېەزۈز رەھمەتۇللاھ.
ساجۈيە تورۈدۈن ېالدۈم .

سەللە توغۇرسۈدۈكۈ ېاۋۇ ھەدۈس يالغانكەن ..ەن زەېۈپ دەپ قاپتۈمەن

<<3تۈرلۈك ۋاقتتا يەنۈ، تاماق يۈگەندە، ھاجەتخانۈغا كۈرگەندە، ناماز  ۋاقتۈدا بېشۈڭلارغا بۈر نەرسە كۈيۈۋۈلۈڭلار>> دۈگەن مەزمۇندا ھەدۈس بارغۇ دەيمەن.