رىۋايەت؛
خەلىپە ھەزىرتى ئۆمەر يىقىنلېرى بىلەن سۆھبەت قۇرۇپ ئولتۇرغانلىرىدا بىر قىرى ئادەم خانىگە ئوغلىنى باشلاپ كىلىپ شىكايات بايان قىلدى؛
--يا ئەمرۇل مۇئمىن،كۆرۈپ تۇرغىنىڭىز ،يەنى بۇيىگىت كەمىنىنىڭ ئوغلىدۇر .ئەمما ئۇ پەرزەنتلىك بۇرچىدىن بويۇن تولغايدۇ،سۆزلىرىمگە قۇلاق سالمايدۇ .
بۇ شىكايەتنى ئاڭلاپ .ئەجەپلەنگەن ھەزىرتى ئۆمەر ناباب ئوغۇلغا خىتاپ قىلدى:
-ئەي ئوغۇل سەن ئاللادىن قورۇقمامسەن؟ئوغۇلنىڭ ئاتىغا قارشى چىقمىقىنى نەدىن ئۇگەندىڭ؟ئاتىنىڭ سەندە ھەقلىرى بار،ئۇلارنى قانداق ئادا قىلماقچىسەن ؟
يىگىت بىر ئاز جىمىپ قالغاندىن كىيىن ئاستا جاۋاپ قايتۇرۇپتۇ:
-ماڭا ئىنتايىن توغۇرا تەنبىھ بەردىڭز،يا ئەمرۇل مۆئمىن ئاتىنىڭ ئوغلىغا بولغان ھەقلىرى بىناھايەتتۇر.ئەمما پەرزەنتنىڭمۇ ئاتا-ئانىداھەقلىرى بارمۇ؟ئاتىنىڭ ئوغۇل ئالدىدا بۇرچى يوقمۇ؟
ئوغۇلنىڭ ئىتائەت بىلەن تۇرۇپ داندلىق بىلەن بەرگەن سۇئالى ھەزىرتى ئۆمەرنى تەسىرلەندۇرۇپتۇ ۋە ئۇزات ئىخلاس بىلەن جاۋاپ قايتۇرۇپتۇ
--شۇبھىسىزكى ئاتىنىڭ بۇرۇچلىرى مەۋجۇت،بۇ بۇرۇچلارنىڭ ئايرىملىرىغا تىخېى بالا تۇغۇلۇشتىن بۇرۇن رىئايە قىلماقلىققا مەجبۇر.خۇسۇسەن ئۆيلىنىش ۋاقتى كەلگەندە نۇمۇسلۇق ئايالنى نىكاھىغا ئىلىش كىرەك ،بالا تۇغۇلۇپ ئانىسىنىڭ ئۆتمىشىدىن ئۇيالمىسۇن
پەرزەنىت تۇغۇلغاندائۇنىڭغا ياخشى ئىسىم قويۇلىشى جايىز ،كىيىنچە بالا تۇغۇلغاندا ئۆزنىڭ ئىسمنى ئاڭلىغاندا ئىزا ھىس قىلمىسۇن
بالىغا ياخشى تەربىيە بىرىشى ،خۇسۇسەن ئەقلى يەتكۇنچە دىننى ئۇگەتمىكى شەرىت
پەرزەنىت بالىلىق چىغىدىن باشلاپلا توغۇرا ياشىماقنىڭ سىرلىرىدىن خەۋەردار بولسۇن
ھاياتنىڭ تىكەنلىك سوقماقلىرىدا قىقىلىپ ئەرزىيەت چەكمىسۇن
كىيىن بولسا ئۆيلىنىش يىشىغا يەتكەندە سەۋەپسىز ئارقىغا تارىتماي ئەقىللىق پاكىزە ئىپپەتلىك قىزغا ئۆيلەندۇرۇشى زۆرۆر ،بۇ نىڭ ئەكسى بولسا پەرزەنتكە يامانلىق قىلغانلىق بولىدۇ ،چۇنكى ئاتا ئانىنىڭ يامان خاراكتىرى بالىغىمۇ ئۆتىدۇ ، شۇنىڭ ئۈچۈن نۇمۇس ئەھلىدىن بىرنى تىپىش ئاتا-ئانىنىڭ بۇرچىدۇر.
ھەزىرتى ئۆمەرنىڭ جاۋابىنى ئاڭلىغان يىگىتسۆزلەشكە ئىجازەت سوراپ دەپتۇ ؛
-ياخشى ھىكمەتلەرنى سۆزلىدىڭىز ئەي ئەمرىل مۆئمىن .ئەمما ھەقىقەت شۇكى سىز بايان ئەتكەننىڭ ھىچ بىرسىنى ئاتام ئادا ئەتمىگەندۇر ،بۇ بۇرۇچلارنى بىجىرمىگەندۇر .
ئانام بولمىش ئايالنى قۇل بازىردىن سىتىپ ئىلىپ ،پىېل ئەتىۋارلىرىنى ،نەسىل-نەسەپلىرىنى بىلمىگەندۇر
سىز چىرايلىق ئىسىم قويماقلىقنى ئىيىتتىڭىز ئاتام بولسا ماڭا <<جۇئەل>>(يەنى سەھرانىڭ قارا قوڭغۇزى) دەپ ئىسىم قويغاندۇر
تەربىيە بەرمەكنى ،دىننى ئۈگەتمەكلىكنى پۈتكۇل ئۇنتىغاندۇر ، يىشىم مانچىگە باردى لىكىن ئۆيلەندۈرۈش ھەققىدە ئويلانمىغاندۇر
يىگىتنىڭ سۆزلىرىدىن تەسىرلەنگەن ھەزىرتى ئۆمەر شۇنداقدەپتۇ ؛
ھەي ئادەم سەن ئۆزۈڭنى <<ئاتا >>مەن دەپ دەۋا قىلامسەن يەنە ؟
<<ئوغلۇم ماڭا ئىسيان كۆتۈردى ،گەپلىرىمگە قۇلاق سالمىدى، ماڭا ئازار بەردى >>دەپ نالە قىلامسەن؟
ئەسلىدە بولسا سەن ئوغلۇڭغا ئىسيان كۆتۈرۈپسەن ، ئوغلۇڭغا يامانلىقلارنى راۋا كۆرۈپسەن ،ئۇنىڭغا سەن ئۆزۈڭ جاپا قىلىپسەن ، خاتالىقنى سەن قىلىپسەن .
ئەمدى مەن ساڭا نىمىنى راۋا كۆرەي قانداق ياردەم بىرەي ؟
ئەمدى ھەرنىمە بولسىمۇ چىدايسەن،بىشىڭغا چۇشكىنىنى ئۆزۇڭ كۆرىسەن ،ئۆزۇڭگە ئۆزۇڭ يامانلىقنى راۋا كۆرۇپسەن باشقىلاردىن ئەيىپ ئىزدىمە.....
دەپ تەنبىھ بىرىپتۇ .