«بىر ئوقۇتقۇچىنىڭ ئاھۇ-زارى»غا كىم جاۋاب بېرىدۇ؟
بۇ يىل 9-ئاينىڭ ئاخىرلىرىدىن باشلاپ، بەزى ئۇيغۇرچە تور بەتلەردە «بىر ئوقۇتقۇچىنىڭ ئاھۇ-زارى» ناملىق بىر يازما كۆزىمىزگە چېلىقىشقا باشلىدى ھەم باشقا تور بەتلەرگە كۆچۈرۈلدى. تورداشلارنىڭ دىققىتىنى قوزغىدى، تۈرلۈك پىكىر-ئىنكاسلار بولدى. ئىزدەش موتۇرىدا ئىزدىتىپ باقساق، بۇ يازمىنىڭ ئىزدەش نەتىجىسى نەچچە مىڭغا يەتكەنلىكىنى كۆرۈش مۇمكىن.
مەن بۇ يازمىنى «باغداش مۇنبىرى»دىن كۆردۈم ھەم يېقىندىن دىققەت قىلدىم، ھازىر بۇ يازمىنىڭ باغداش مۇنبىرىدە كۆرۈلۈش قېتىم سانى 150 مىڭ قېتىمدىن ئېشىپتۇ، چۈشكەن ئىنكاسلارمۇ 1600 پارچىدىن ئېشىپتۇ. بۇ يازمىدىكى مەسىلە قىزىق نۇقتا بولۇپ قالدى، دېيىشكە بولىدۇ.
«باغداش مۇنبىرى»دە «بىر ئوقۇتقۇچىنىڭ ئاھۇ-زارى» ئېلان قىلىنغاندىن كېيىن، « <بىر ئوقۇتقۇچىنىڭ ئاھۇ-زارى>غا يانداشما» ناملىق يەنە بىر يازمىمۇ ئېلان قىلىندى.
بۇ ئىككى يازمىدا قەشقەر شەھىرى بەشكىرەم يېزىسىدىكى بىر باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇتقۇچىسىنىڭ ئالىي ئۇنۋان ئېلىش جەھەتتە ناھەقچىلىققا، زىيانكەشلىككە ئۇچرىغانلىقى، مەركىزىي مەكتەپ مۇدىرىنىڭ شۇ ئوقۇتقۇچىنى قاماققا سولىتىۋەتكەنلىكى، يىراق مەكتەپكە يۆتكىۋەتكەنلىكى، مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلارغا ئەرز قىلسىمۇ رازى بولغىدەك بىر تەرەپ قىلىنمىغانلىقى، مەركىزىي مەكتەپ مۇدىرىنىڭ ئۇنۋاننى ۋە مەكتەپ مۇدىرلىقىنى ساتىدىغانلىقى، يەسلى بالىلىرىنىڭ ھەققىنى يەۋالىدىغانلىقى، ئوقۇتقۇچىغا ھايۋانغا مۇئامىلە قىلغاندەك مۇئامىلە قىلىدىغانلىقى، ئۆز ئىشىنى قىلىدىغان ئوقۇتقۇچىلارنىڭ مائاش كارتىسى مۇدىرنىڭ يانچۇقىدا ئىكەنلىكى، باشلانغۇچ مەكتەپ مۇدىرلىرىغا يالغاندىن قول قويدۇرىدىغانلىقى، ئوقۇتقۇچىلارنىڭ تۆت يىللىق مائاش ۋە ئۈچ يىللىق ئۈنۈم ئىش ھەققىدىن نەچچە يۈز مىڭ يۇەن پۇل تۇتۇپ قالغانلىقى، سىنىپ سانىنى يۇقىرىغا يالغاندىن ئارتۇق يوللىغانلىقى، ئۇقۇتقۇچىلاردىن جەرىمانە ئىلىنغان نەچچە يۈزمىڭ يۇەن پۇلنىڭ ھىساباتى ئاشكارىلانمىغانلىقى قاتارلىق بىر مۇنچە مەسىلىلەر ئىنكاس قىلىنىپتۇ. بۇ يازمىلار ھەققىدە مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلارنىڭ رەسمىي جاۋابىنى كۆرمىگەنلىكىم ئۈچۈن، ئىنكاس قىلىنغان مەسىلىلەرنىڭ قايسى راست-قايسى يالغانلىقى ھەققىدە بىر نېمە دېيەلمەيمەن.
بۇ يازمىلاردا ئىنكاس قىلىنغان ئورۇن، ئادەم ۋە ئىشلارنىڭ تەپسىلاتى ئېنىق يېزىلغان بولسىمۇ، ھازىرغا قەدەر مۇناسىۋەتلىك بىرەر ئورۇننىڭ بۇ ھەقتە تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىپ، تورداشلارغا جاۋاب بەرمىگىكەنلىكى مېنى ئويلاندۇرۇپ قويدى.
ج ك پ مەركىزىي كومىتېتى بەنگۇڭتىڭى، گوۋۇيۈەن بەنگۇڭتىڭى يېقىندا «ھۆكۈمەت ئىشىدا ئاشكارا بولۇشنى چوڭقۇرلاشتۇرۇش، ھۆكۈمەت ئىشى مۇلازىمىتىنى كۈچەيتىش توغرىسىدىكى پىكىر»نى ئېلان قىلدى ھەم ئۇقتۇرۇش چىقىرىپ، رايونلار، ئورۇنلارنىڭ ئەستايىدىل ئىجرا قىلىشىنى تەلەپ قىلدى.
«پىكىر»دە ھۆكۈمەت ئۇچۇرىنى ئاشكارىلاش نىزامىنى چوڭقۇر يولغا قويۇپ، زور پەۋقۇلئاددە ۋەقەلەر ۋە ئامما كۆڭۈل بۆلىدىغان قىزىق نۇقتا مەسىلىلىرىنى ئاشكارىلاش خىزمىتىنى چىڭ تۇتۇپ، جەمئىيەتنىڭ دىققىتىگە ۋاقتىدا جاۋاب بېرىپ، جامائەت پىكرىنى توغرا يېتەكلەش تەلەپ قىلىندى. كۆپ جايلاردا بۇ پىكىر ئۆز ئىجراسىنى تاپتى. ئۈچ خىل راسخۇتنى ئاشكارىلاش، قىزىل كرىسېت جەمئىيىتى گو مېيمېي ۋەقەسى، ئازگال مېيى مەسىلىسى، تېز سۈرئەتلىك پويىز ھادىسىسى قاتارلىق ۋەقەلەردە تورداشلار تۈرلۈك گۇمانلىرىنى ئوتتۇرىغا قويۇشتى، مۇناسىۋەتلىك تەرەپلەرمۇ ۋاقتىدا ئىنكاس قايتۇردى.
«بىر ئوقۇتقۇچىنىڭ ئاھۇ-زارى» ۋە ئۇنىڭغا يانداشما ناملىق يازمىدا ئىنكاس قىلىنغان مەسىلىلەرگە مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلاردىن شۇنى سورىغۇم كېلىۋاتىدۇ: سىلەر مەركەزنىڭ يۇقۇرىدىكى «پىكرى» بويىچە ئىجرا قىلدىڭلارمۇ؟ مانا شۇنداق قىزىق نۇقتا مەسىلىلىرىدە ئادەمنى ئاساس قىلىپ، جەمئىيەتنىڭ دىققىتىگە ۋاقتىدا جاۋاب بەردىڭلارمۇ؟
مەسىلىنى بىر تەرەپ قىلغاندا، ئەتراپلىق ئويلاش، ئىنچىكە ئىشلەش كېرەك. ئاممىنىڭ گۇمانىنى، نارازىلىقىنى توغرا چۈشىنىش، ئۇنىڭغا توغرا مۇئامىلە قىلىش، پىكىرلەرنى كەمتەرلىك بىلەن ئاڭلاش كېرەك. شۇ ئارقىلىق خىزمەتتىكى يېتەرسىزلىكلەرنى تېپىپ چىقىپ، تۈزىتىش كېرەك. ھۆكۈمەت تارماقلىرى مۇلازىمەت قىلىش پوزىتسىيىسىدە بولۇش كېرەك، ئاممىغا مۇئامىلە قىلغاندا ئەمەلدارلىق ۋە باشقۇرۇش كىبرىنى كۆرسىتىشكە بولمايدۇ. ئادەمنى ئاساس قىلىشنى ئاغزىدىلا دەپ قويماي، ئەمەلىيىتىدە كۆرسىتىش كېرەك. قىزىق نۇقتا مەسىلىلىرىدە يوشۇرۇش، جىم تۇرىۋېلىش، قۇلاقنى يوپۇرىۋېلىش، بىر-بىرىگە ئىتتىرىش، ئېنىق ئىپادە بىلدۈرمەسلىك، ئۆزىنى ئاقلاش، مېنىڭلا توغرا دەپ تۇرىۋېلىش يارىمايدۇ. بۇنداق قىلىش ئۆزىنىڭ مەسئۇلىيىتى ۋە مەجبۇرىيىتىنى تونۇپ يېتەلمىگەنلىك، ئاۋام-پۇقرانى كۆزگە ئىلمىغانلىق. توغرا پوزىتسىيە بولمىسا، تېخىمۇ پاسسىپ بولۇپ قالىدۇ، ئامما رازى بولمايدۇ. بولۇپمۇ قىزىق نۇقتا مەسىلىلىرىدە قۇلىقىنى يوپۇرىۋالسا، كىچىك ئىشلار چوڭىيىپ كېتىشى، چوڭ ۋەقەلەر كېلىپ چىقىشى مۇمكىن. بۇنداق قىلىش پارتىيە -ھۆكۈمەتنىڭ خەلق ئۈچۈن خىزمەت قىلىش باش مەقسىدىگە تۈپتىن زىت كېلىدۇ. سىلەر بۇنى بىلمەمسىلەر؟
خەلقنىڭ كۆڭلىنى ئۇتۇش، ئىشەنچىىسىگە ئېرىشىش ئۇنچە تەس ئىشمۇ ئەمەس، قىزىق نۇقتا مەسىلىلىرىدە ئامما ئادىللىقنى تەلەپ قىلىدۇ، جاۋاب بېرىشنى تەلەپ قىلىدۇ، پوزىتسىيەسى قانداق بولاركىن دەپ قارايدۇ.
سىلىق بىر جۈملە گەپ بىلەن ئامما سىلەرنى چۈشىنىشى، قوللىشى مۇمكىن ئىدىغۇ. سىلەر بۇنى بىلمەمسىلەر؟
ئۇچۇرنى ئاشكارىلاش، ئاممىنىڭ دىققىتىگە ۋاقتىدا جاۋاب بېرىش مۇلازىملىق روھىنى نامايان قىلىدۇ. بۇ ھەم مۇلازىمەت، ھەم مەجبۇرىيەت. بۇنى دېمەك ئاسان، لېكىن قىلماق تەس. بۇنىڭ سەۋەبى، سىلەرگە ئوخشاش بىر قىسىملارنىڭ مۇلازىمەت ئېڭى ئارقىدا قالغان. بۇنىڭغا نازارەت كەمچىل.
زامانىمىزدا تور تەرەققىي قىلدى، مۇنبەر، بلوگ، مىكرو بلوگ قاتارلىق تاراتقۇلار ئومۇملاشتى. بۇنداق ئەھۋالدا قۇلىقىڭلارنى يوپۇرۇپ، جىم تۇرىۋېلىش بىلەن ئىش تۈگەمدۇ؟ پاسسىپ ئورۇندا تۇرغاندىن تەشەببۇسكار ئورۇندا تۇرغىنىڭلار ياخشى ئەمەسمۇ؟
مەنبە: ئەلبەھرە تورى
http://elbehre.com/forum.php?mod=viewthread&tid=433
