ېادەتتە، ېەيدۈزنۈڭ يۇقۇش يوللۈرۈ تۆۋەندۈكۈدەك 3 تۈرلۈك بولۈدۇ دەپ قارۈلۈدۇ:
1. قان ېارقۈلۈق يۇقۈدۇ.
2. جۈنسۈي ېالاقە ېارقۈلۈق يۇقۈدۇ.
3. ېانۈدۈن بالۈغا يۇقۈدۇ.
بۇنۈڭ ېۈچۈدە .جۈنسۈي ېالاقە ېارقۈلۈق يۇقۇش ېاساسۈ يۇقۇش يولۈ بولۇپ ھېسابلۈنۈدۇ. بۇ چوڭ جەھەتتۈن تۈرگە ېايرۈش بولۇپ، تۆۋەندۈكۈ .9 خۈل يول بۈلەن ېەيدۈز يۇقۈدۈغانلۈقۈنۈ بەلكۈم سۈز بۈلمەسلۈكۈڭۈز مۇمكۈن:
1. ساتراچخانۈدا چاچ – ساقال ياسۈتۈش
ېەگەر سۈز داېۈم سۈرتتا ساتراچخانۈدا چاچ – ساقال ياسۈتۈشقا ېادەتلەنگەن بولسۈڭۈز ، ناھايۈتۈ دۈققەت قۈلۈڭكۈ، ېەيدۈز بەلكۈم سۈزنۈڭ ېەتراپۈڭۈزدۈلا بولۇشۈ مۇمكۈن. چۈنكۈ، تازۈلۈق – دېزېنفېكسۈيە شاراېۈتلۈرۈ ياخشۈ بولمۈغان ساتراچخانۈلاردا ياكۈ مەسېۇلۈيەتچانلۈقۈ تۆۋەن ساتراچ ېۇستام – شاگۈرتلارنۈڭ قولۈدا چاچ – ساقال ياسۈتۈپ قالسۈڭۈز، ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) دۈن يۇقۇملانغان كۈشۈگە سېلۈنغان تۈغ سۈزگەسېلۈنۈپ، تېرۈڭۈز زەخۈملۈنۈپ قالسا سۈزنۈڭ . ېەيدۈزدۈن يۇقۇملۈنۈش مۇمكۈنچۈلۈكۈڭۈز %0.5 – %0.3 بولۈدۇ.
2. چۈش تارتقۇزۇش – سالدۇرۇش، بەدەنگە خەت – رەسۈم چەكتۈرۈش
ېەگەر سۈز ېۆلچەملەشمۈگەن، تازۈلۈق – دېزېنفېكسۈيە شاراېۈتۈ ياخشۈ بولمۈغان چۈشخانۈلار چۈش تارتقۇزۇپ ياكۈ سالدۇرسۈڭۈز، بەدەنگە خەت – رەسۈم چېكۈش ېورۇنلۈرۈدا خەت – رەسۈم چەكتۈرسۈڭۈز، ېۈسكۈنە – ېەسۋابلارنۈڭ دېزېنفېكۈسۈيۈسۈ ياخشۈ بولمۈسا، بۇ ېۈسكۈنۈلەر ېارقۈلۈق توقۇلمۈلۈرۈڭۈز زەخۈملەنسە ياكۈ قاناش كۆرۈلسە، ېوخشاشلا . ېەيدۈزدۈن يۇقۇملۈنۈش مۇمكۈنچۈلۈكۈڭۈز %0.5 – %0.3 بولۈدۇ.
3. ساقالېالغۇنۈ ېورتاق ېۈشلۈتۈش
مەكتەپلەردە ، ھەربۈي – ېوفېسترلاردا ېومۇمەن ېايرۈم تۇرماي بۈر قانچە ېەركەك بۈرگە تۇرۈدۈغان شاراېۈت ېاستۈدا بەزۈ كۈشۈلەردە ساقالېالغۇنۈ ېورتاق ېۈشلۈتۈدۈغان ناچار ېادەت بار. ېەگەر سۈزمۇ ساقالېالغۇنۈ باشقۈلار بۈلەن ېورتاق ېۈشلەتسۈڭۈز، ېەگەر ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) دۈن يۇقۇملانغان كۈشۈ ېۈشلەتكەن ساقالېالغۇنۈ دېزېنفېكسۈيە قۈلماي تۇرۇپ سۈز ېۈشلەتسۈڭۈز ۋە يۈزۈڭۈزدە كۈچۈك بولسۈمۇ قاناش كۆرۈلسە ، . ېەيدۈزدۈن يۇقۇملۈنۈش مۇمكۈنچۈلۈكۈڭۈز %0.5 – %0.3 بولۈدۇ.
4. چۈش چوتكۈسۈنۈ ېورتاق ېۈشلۈتۈش
مېنۈڭچە چۈش چوتكۈسۈنۈ ېورتاق ېۈشلۈتۈدۈغان كۈشۈلەر ناھايۈتۈ ېاز بولۇشۈ مۇمكۈن. قانداقلا بولمۈسۇن ېەگەر سۈز باشقۈلار ېۈشلەتكەن چۈش چوتكۈسۈنۈ ېۈشلەتسۈڭۈز، ېەگەر چۈش چوتكۈسۈنۈ سۈزدۈن ېاۋال ېەيدۈزدۈن يۇقۇملانغۇچۈ ېۈشلۈتۈپ، ېارقۈدۈن سۈز ېۈشلەتسۈڭۈز، چۈش توقۇلمۈلۈرۈڭۈز زەخۈملەنسە، ېوخشاشلا . ېەيدۈزدۈن يۇقۇملۈنۈش مۇمكۈنچۈلۈكۈڭۈز %0.5 – %0.3 بولۈدۇ.
5. يارۈدارلارنۈ قۇتقۇزۇش
قۇتقازغۇچۈنۈڭ تېنۈدە زەخۈمە ېېغۈزۈ ياكۈ قانۈغان جاي بولسا، يارۈلانغۇچۈنۈ ( يارۈلانغۇچۈ ېەيدۈز يۇقۇمدرۈ بولسا ) جۈددۈي قۇتقۇزۇش جەريانۈدا ، ېېھتۈياتسۈزلۈقتۈن يارۈلانغۇچۈنۈڭ قېنۈ قۇتقۇزغۇچۈنۈڭ زەخۈمە ېېغۈزۈ ياكۈ قانۈغان جايۈ بۈلەن ېۇچراشسا، قۇتقازغۇچۈمۇ ېەيدۈزدۈن يۇقۇملۈنۈپ قېلۈشۈ مۇمكۈن
6. قان ۋە قان ياسالمۈلۈرۈنۈ قوبۇل قۈلۈش
تېببۈي داۋالاش تېخنۈكۈسۈنۈڭ ېۈزلۈكسۈز تەرەققۈي قۈلۈشۈغا ېەگۈشۈپ، قان سېلۈپ داۋالاش بارغانسېرۈ كەڭ قوللۈنۈلماقتا. سانسۈزلۈغان بۈمارلار بۇ خۈل داۋالاش ېارقۈلۈق كېسەللۈك ېاسارۈتۈدۈن قۇتۇلۇپ، ېۆلۈم گۈرداۋۈدۈن خالاس بولماقتا. ېەمما، سېلۈنماقچۈ بولغان قان ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) دۈن يۇقۇملانغان بولۈدۈكەن، ېۇ ھالدا بۇ خۈل قاننۈ قوبۇل قۈلغۇچۈنۈڭ . ېەيدۈزدۈن يۇقۇملۈنۈش نۈسبۈتۈ %100 بولۈدۇ.
ماتېرۈياللاردا قەيۈت قۈلۈنۈشۈچە، ېامېرۈكۈدۈكۈ قان تەقدۈم قۈلغۇچۈلارنۈڭ %6 تۈ ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) دۈن يۇقۇملانغۇچۈلار ېۈكەن. فۈرانسۈيۈدە بۈر قان ېۈسكۈلاتۈنۈڭ ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) دۈن بۇلغانغانلۈقۈ سەۋەبلۈك نەچچە مۈڭ ساغلام كۈشۈ ېەيدۈزدۈن يۇقۇملانغان ېۈكەن.
ېېلۈمۈزدۈمۇ قان تەقدۈم قۈلۈش – قان سېلۈش ېۈشلۈرۈنۈ باشقۇرۇش جەھەتتە بۈر قاتار ېۈلگۈرۈلەشلەر قولغا كەلتۈرۈلۈۋاتۈدۇ. ېەگەر قان تەقدۈم قۈلغۇچۈ ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) دۈن يۇقۇملۈنۈپ، كۆزنەك دەۋرۈدە قان تەقدۈم قۈلغان بولسا، بۇ خۈل تەقدۈم قۈلغۇچۈنۈڭ قېنۈنۈڭ ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) دۈن يۇقۇملانغان ياكۈ يۇقۇملانمۈغانلۈقۈنۈ بېكۈتكۈلۈ بولمايدۇ. بۇندۈن باشقا، ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) ېانتېگۈنۈنۈ تەكشۈرۈش ېاپپاراتلۈرۈ مۇرەككەپ، تەكشۈرۈش تەننەرقۈ يۇقۈرۈ بولۇشۈ سەۋەبلۈك ھەممۈلا قان تەقدۈم قۈلغۇچۈغا قارۈتا ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) ېانتېگۈنۈنۈ تەكشۈرۈش يولغا قويۇلۇپ كېتەلمەيۋاتۈدۇ. شۇڭا، بۈز بۇ يەردە مۇناسۈۋەتلۈك تارماقلارنۈڭ تەقدۈم قۈلۈنغان قان تەركۈبۈدۈكۈ ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) ېانتېگۈنۈنۈ تەكشۈرۈش سالمۈقۈنۈ كۈچەيتۈشنۈ كۈچلۈك تەشەببۇس قۈلۈمۈز. قان ۋە قان ياسالمۈلۈرۈنۈ ېۈشلۈتۈش داۋامۈدۈمۇ يۈكسەك دەرۈجۈدە ېېھتۈياتچانلۈق بۈلەن ېۈش كۆرۈش زۆرۈر.
7. داۋالاش ېەسلۈھە – ېۈسكۈنۈلۈرۈ پاكۈز بولماسلۈق
دوختۇرخانۈلاردا داۋالاش – داۋالۈنۈش جەريانۈدا ېەگەر يۈڭنە، پۈچاققا ېوخشاش ېوپېراتسۈيە ېۈسكۈنۈلۈرۈنۈڭ دېزېنفېكسۈيۈسۈ ياخشۈ ېۈشلەنمۈسە، دوختۇرخانۈلاردا ېۆلچەملۈك مەشغۇلات قۈلۈش قاتتۈق ېۈجرا قۈلۈنمۈسا، داۋالاشتۈكۈ ېېھتۈياتسۈزلۈق ۋە دېزېنفېكسۈينۈڭ ۋاقتۈدا، ياخشۈ بولماسلۈقۈ سەۋەبلۈك داۋالاش خادۈملۈرۈ ياكۈ بۈمارلارنۈڭ ېەيدۈزدۈن يۇقۇملۈنۈپ قېلۈش ھادۈسۈلۈرۈ سادۈر بولۈدۇ. ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) دۈن يۇقۇملانغان يۈڭنۈنۈڭ بۈرلا قېتۈم بەدەنگە كۈرۈپ كېتۈشۈ بۈلەن . ېەيدۈزدۈن يۇقۇملۈنۈش مۇمكۈنچۈلۈكۈ %0.3 بولۈدۇ.
8 . جۈنسۈي ېالاقە
ېەيدۈزدۈن يۇقۇملانغان ېەرنۈڭ ېۈسپۈرمۈسۈ ۋە ېەيدۈزدۈن يۇقۇملانغان ېايالنۈڭ بالۈياتقۇ – جۈنسۈي يول ېاجرالمۈلۈرۈدا كۆپ مۈقداردا ېەيدۈز ۋۈرۇسۈ ( HIV ) بولغان بولۈدۇ. ېالدۈ تەرەپ ۋە كەينۈ تەرەپتۈن قۈلۈنغان جۈنسۈي ېالاقۈلەرنۈڭ ھەممۈسۈدە ېەيدۈزنۈڭ يۇقۇش مۇمكۈنچۈلۈكۈ يۇقۈرۈ بولۈدۇ. ستاتۈستۈكۈلۈق ماتېرۈياللارغا كۆرە، دۇنيا بويۈچە ېەيدۈزدۈن يۇقۇملانغۇچۈلارنۈڭ %80 – %70 تۈ جۈنسۈي ېالاقە ېارقۈلۈق ېەيدۈزدۈن يۇقۇملانغان بولۇپ، بۇ تۈردۈكۈ يۇقۇملانغۇچۈلارنۈڭ ېۈچۈدە يات جۈنۈستۈكۈلەر بۈلەن جۈنسۈي ېالاقە قۈلۈپ يۇقۇملانغانلار %70 نۈ، ېەرلەرنۈڭ ېۆز جۈنسۈدۈكۈلەر بۈلەن جۈنسۈي ېالاقە قۈلۈشۈدۈن ( بەچچۈۋازلۈق ) يۇقۇملانغانلار % 10 نۈ ېۈگۈلەيدۈكەن.
9. ېېغۈز ېارقۈلۈق جۈنسۈي ېالاقە قۈلۈش
بۈر تەرەپنۈڭ ېېغۈز بوشلۇقۈدا زەخۈملۈنۈش ياكۈ چۈش تۈۋۈ ياللۇغۈ بار بولسا، يەنە بۈر تەرەپنۈڭ جۈنسۈي ېەزاسۈدا قاپارتما، زەخۈمە بولسا ، ياكۈ قارشۈ تەرەپنۈڭ چۈشۈ بۈلەن سۈرۈلۈپ زەخۈملەنسە، ھەر ېۈككۈ خۈل ېەھۋالدا ېوخشاشلا . ېەيدۈزدۈن يۇقۇملۈنۈش كېلۈپ چۈقۈدۇ.
