مىنىڭچە تۇرغۇن يىلتىز ئەپەندىنىڭ كۆز-قاراشلىرىنىڭمۇ ئاساسىي بار، لېكىن ئۇنىڭ بۇ ئاساسلارنىڭ ئىلىپ چىقىپ مەرھۇم يازغۇچىمىز ئابدۇرىھىم ئۆتكۈر(ئاللاھ ئۇنىڭ ئاخىرەتلىكىنى خەيرىلىك قىلسۇن!) ئەپەندىنىڭ بۇ شېئىرىغا رەددىيە بىرىشىنىڭ زۆرۈرىيىتى يوق. مىنىڭ بىلىشىمچە شېئىر دېگەننىڭ مەلۇم بىر ئارقا كۆرۈنۈشى بولىدۇ. ۋە يەنە بىر پارچە شېئىرنى ئوقۇغان ھەربىر كىشى ئۇنىڭدىن ئوخشاش مەنە چۈشەنچىسىگە ئىگە بولۇشىمۇ ناتايىن.
تۇغۇلغاندا تەڭ ئىدۇق تەڭرى ئالدىدا،
تـەڭ ئەمەس بىز لېكىن دەۋر ئالدىدا.
كۆرەڭلەپ كەتمىگىن ئامەتلىرىڭدىن،
تـەڭ بولىـمىز ئاخىـر قـەبـرە ئالـدىدا.
تۇرغۇن يىلتىز ئەپەندى «كۆرەڭلەپ كەتمىگىن ئامەتلىرىڭدىن» دېگەن گەپتىن قېيىداش، كۆرەلمەسلىك، ئاجىزلىق خاھىشىنى ھېس قىلىمىز دەپتۇ. مىنىڭ ھېس قىلغىنىم بولسا، غەزەبلىنىش،نەپرەت ۋە ئامالسىزلىق ھىسسىياتى. شېئىردىكى« تەڭ» بولۇش مىنىڭچە بولغاندا «سىز كىم»دىكىدەك ئۇنداق « ئۇلۇغلۇق ۋە ئاددىيلىق، ئېسىللىك ۋە چۈپرەندىلىك، ئالىيجانابلىق ۋە رەزىللىك، پاكلىق ۋە ناپاكلىق »تىكى تەڭ بولۇش ئەمەس بەلكى ھەممە مەۋجۇدات ياراتقۇچى تەرىپىدىن ئوخشاشلا تەڭ قىلىپ يارىتىلدى، لېكىن ياشاش ئەمەلىيىتى جەريانىدا يامانلىق ياخشىلىقنى، رەزىللىك ئىسللىقنى بوزەك تىپىپ كەتتى، كۈچلۈكلەر ئاجىزلارنى بوزەك قىلىپ،ھەق ئىگىلدى، ناھەقچىلىق گىدىيىۋالدى . لېكىن بىلىش كېرەككى، قەبرىگە دۇنيادىكى ھوقۇق مال-دۇنيا ھەمراھ بولالماس، ھەممە ئوخشاش بىر پارچە ئاق رەخىت بىلەن كېتەر، ھەممە بابباراۋەر ياراتقۇچى يەنى تەڭرى ئالدىدا ئۆزىنىڭ دۇنيادا قىلغان ئەتكەنلىرىدىن ھىساب بىرەر. ھىچكىشى بۇنىڭدىن قىچىپ قۇتۇلالماس دېگەنلەرنى بەكرەك كۈچلەندۈرىدۇ دەپ قارايمەن.
تۇرغۇن يىلتىزنىڭ بۇ ماقالىسىنىڭ ئىجابىي تەربىيۋى ئەھمىيىتىنىمۇ چەتكە قاقمايمەن. ئۇنىڭدا ئاكتىپ ھايات پوزىتسىيىسى ئەكىس ئەتتۈرۈلگەن. ئەمما مەن شېئىرنى ھايات پەلسەپىسىگە زىت دەپ قارىمايمەن.
بىز ئاخىرەتتە پەقەت ياخشى-يامان ئەمەللىرىمىزنىڭ ئاللاھ بىكىتىپ بەرگەن ئۆلچىمىدە تارتىلىپ، ئىغىر-يىنىك كىلىشى بىلەنلا بىر-بىرىمىزدىن دەرىجە جەھەتتە پەرقلىنىمىز. ئەمەلىيەتتە دۇنيا ھاياتىدىمۇ شۇنداق، ھەقىقىي ئۆلچەمنى تونۇپ يەتكەن كىشىلا بۇنى كۆرۈپ يىتەلىشى مۇمكىن. ئەمما شېئىردىكى تەڭ بولۇش دۇنيادا بولسا كۆرۈنۈشتىكى ئىنىقراق قىلىپ ئىيتقاندا ھوقۇق كۈچ دېيىش مۇمكىن، قەبرىدە بولسا سوراق تامام بولۇپ، ئۇيان بۇيان بولۇنۇشتىن ئىلگىرىكى تەڭ بولۇش دەپ قارايمەن.
بۇ ماقالىغا كەلسەك، شېئىرنىڭ مەلۈم بىر ئارقا كۆرۈنۈش ياكى مەلۈم بىر خىل پوزىتسىيىنى ئەكىس ئېتىشى بىلەن ئۇنى بىر تەرەپلىمە ي ياكى ھاياتلىق پەلسەپىسىگە زىت دەپ ئىنكار قىلىۋىتىش بۇ ئادىلسىز لىق. بۇنىڭدىن باشقا ئاساسلىق كۈچەيتمەكچى بولغان مەركىزى ئىدىينى توغرا دەپ قارايمەن.
[ بۇ يازمىنىsebire 2011-10-22 19:26قايتا تەھرىرلىدى ]
