قانچە نەپەر ئىسلام خەلىپىسى بار؟

    ئىسلام دىنى بارلىققا كېلىپ بۈگۈنگىچە دۇنيادىن قانچە نەپەر ئىسلام خەلىپىسى ئۆتتى؟
    خېلىپە ئىسمى، ئىسلام پەيغەمبىرى مۇھەممەد (س. ئە. ۋ) ئالەمدىن ئۆتۈپ مۇسۇلمانلارغا باشلامچىلىق قىلغان كىشىلەرگە بىرىلگەن ئىسىم بولۇپ، خەلىپىلەر 6 دەۋىرگە ئايرىلىدۇ.
    1- قىسىم خەلىپىلەر تۆت خەلىپە دەۋرىدۇر. باشقا خەلىپىلەرنىڭ زامانى 5 خەلىپە زامانى دەپ ئاتىلىدۇ.
    پەيغەمبىرىمىزدىن كېيىن جەمئى 117 خەلىپە ئۆتتى.
    تۇنجى خەلىپە ھەزرىتى ئابابەكرى سىددىق رەزىياللاھۇ ئەنھۇ بولۇپ، ئاخىرقى خەلىپە 2- ئابدۇل مېجىت بولۇپ ھېساپلىنىدۇ.
    خەلىپىلىك 1924- يىلى تۈركىيە جۇمھۇرىيېتى تەرىپىدىن ئەمەلدىن قالدۇرىلدى.
   
   1- تۆت خەلىپە ياكى، خۇلەفائى راشىدىن دەۋرى.
   2- ئەمەۋىلەر دەۋرى (661- 750- يىللىرى ئارىسىدا 14 خەلىپە ئۆتكەن بولۇپ، خەلىپىلىك 89 يىل بويىچە ئەمەۋىلەردە بولدى).
   3- ئابباسىلەر دەۋرى (750- 1258- يىللىرى ئارىسىدا جەمئى 37 خەلىپە ئۆتكەن بولۇپ، خەلىپىلىك 508 يىل بويىچە ئابباسىلەردە بولدى).
   4- پاتىمىيە خەلىپىلىرى دەۋرى (910- 1171- يىللىرى ئارىسىدا جەمئى 14 خەلىپە ئۆتكەن بولۇپ، 161 يىلدۇر).
   5- مەملۇك ھىمايىسى دەۋرى (1259- 1517- يىللىرى جەمئى 18 خەلىپە ئۆتكەن بولۇپ، خەلىپىلىك 258 يىل مەملۇك ھىمايىسىدىكى ئابباسىلەردە قالدى).
   6- ئوسمان ئىمپىرىيەسى دەۋرى (1517- 1924- يىلى جەمئى 30 خەلىپە ئۆتكەن بولۇپ، خەلىپىلىك 407 يىل بويىچە ئوسمان ئىمپىرىيەسىدە بولدى).

    1- تۆت خەلىفە ياكى خۇلەفائى راشىدىن دەۋرى.
    بۇ دەۋىر مۇھەممەد (س. ئە. ۋ) نىڭ ۋاپاتىدىن كېيىنلا خەلق تەرىپىدىن سايلاش ئېلىپ بېرىش ئارقىلىق مەيدانغا كەلگەن تۆت خەلىپىدۇر. بۇلار-
    1- ھەزرىتى ئابابەكرى سىددىق ر. ئەنھۇ
    2- ھەزرىتى ئۆمەر بىن خەتتاب
    3- ھازرىتى ئوسمان ر. ئەنھۇ
    4- ھەزرىتى ئېلى ر. ئەنھۇ

  ئەمەۋىلەر دەۋرىدىكى خەلىپىلەر جەمئى 14 نەپەر
  1- مۇئاۋىيە 661- 680 يىللىرى ئارىسىدا
  1- يېزىت 680- 683
  2- مۇئاۋىيە 683- 684
  1- مەرۋان 684- 685
  ئابدۇل مېلىك 686- 705
  1- ۋېلىد 705- 715
  سۇلايمان بىن ئابدۇل مەلىك 715- 717
  ئۆمەر بىن ئابدۇل ئەزىز 717- 720
  2- يېزىت 720- 724
  ھىشام بىن ئابدۇل مېلىك 724- 743
  2- ۋېلىد 743- 744
  3- يېزىت 744
  ئىبراھىم بىن ۋېلىد 744
  2- مەرۋان 744- 750

ئابباسىلەر دەۋرىدە جەمئى 37 خەلىپە ئۆتتى
سېففاھ (ئابباسى) (ئەبۇل ئابباس) 750- 754
مانسۇر (ئابباسى) 754- 775
مەھدى (ئابباسى) 775- 785
ھادى (ئابباسى) 785- 786
ھارۇن رېشىد 786- 809
ئېمىن (ئابباسى) 809- 813
مېمۇن (ئابباسى) 813- 833
مۇتاسىم (ئابباسى) 833- 842
ۋاسىك (ئابباسى) 842- 847
مۇتەۋەككىل (ئابباسى) 847- 861
مۇنتاسىر (ئابباسى) 861- 862
مۇستائىن (ئابباسى) 862- 866
مۇتېز (ئابباسى) 866- 869
مۇھتېدى (ئابباسى) 869- 870
مۇتېمىد (ئابباسى) 870- 892
مۇتېزىت (ئابباسى) 892- 902
مۇكتېفى (ئابباسى) 902- 908
مۇكتېدىر (ئابباسى) 908- 932
كاھىر (ئابباسى) 932- 934
رازى (ئابباسى) 934- 940
مۇتتاكى (ئابباسى) 940- 944
مۇستەكفى (ئابباسى) 944- 946
مۇرتى (ئابباسى) 946- 974
ئەتتائى (ئابباسى) 974- 991
قادىر (ئابباسى) 991- 1031
كائىم (ئابباسى) 1031- 1075
مۇقتېدى (ئابباسى) 1075- 1094
مۇستازھىر (ئابباسى) 1094- 1118
مۇستارشىد (ئابباسى) 1118- 1135
راشىد (ئابباسى) 1135- 1136
مۇكتېفى (ئابباسى) 1136- 1160
مۇستېنجىد (ئابباسى) 1160- 1170
مۇستېزى (ئابباسى) 1170- 1180
ناشىر (ئابباسى) 1180- 1225
زاھىر (ئابباسى) 1225- 1226
مۇستەنسىر (ئابباسى) 1226- 1242
مۇستەسىر (ئابباسى) 1242- 1258

فاتىمىيە خەلىپىلىرى جەمئى 14 نەپەر
   بۇلار قاھىرەدە ھۈكۈم سۈرگەن شىئە مۇسۇلمان خەلىپىلەر. سۈننى مۇسۇلمانلار تەرىپىدىن ئېتىراپ قىلىنمايدۇ.
مەھدى (ئۇبەيدۇللاھ  ئال- مەھدى بىللاھ) (910- 934) فاتىمىيە خانىدانىنىڭ قۇرغۇچىسى
كائىم (مۇھەممەد ئەل- كائىم بى- ئەمرۇللاھ) 934- 946
مەنسۇر (ئىسمائىل مەنسۇر بى- نەسرۇللاھ) 946- 953
مۇئىزز (ئەبۇ تامىم ئەل- مۇ`ئىزز لى- دىنىللاھ) 953- 975
ئەزىز (ئەبۇ مەنسۇر نىزار ئەزىز بىللاھ) 975- 996
ھاكىم (ئەل- ھاكىم بى- ئەمرۇللاھ) 996- 1021
زاھىر (ئېلى ئەز- زاھىر) 1021- 1036
مۇستەنسىر (مائاد ئال- مۇستەنسىر بىللاھ) 1036- 1094
مۇستالى (ئەخمەد ئال- مۇستالى) 1094- 1101
ئامىر (مەنسۇر ئامىر بى` ئاھكامىللاھ) 1101- 1130
ھافىز (ئال- ھافىز) 1130- 1149
زافىر (ئال- زافىر) 1149- 1154
فائىز (ئال- فائىز بى- ئەمرىللاھ) 1154- 1160
ئاشىد (ئەل- ئاشىد) 1160- 1171

مەملۈك ھىمايىسى دەۋرىدىكى خەلىپىلەر جەمئى 18 نەپەر
   ئابباسىلار خانىدانىنىڭ مىسىردىكى مەملۇك سۇلتانلىغى ھىمايىسى ئاستىدا بولغان دەۋىردە ئۆتكەن خەلىپىلەر
مۇستەنسىر (ئابباسى) 1259- 1261
1- ھاكىم 1262- 1302
1- مۇستېكفى 1302- 1340
1- ۋاسىق 1340- 1341
2- ھاكىم 1341- 1352
1- مۇتادىد 1352- 1362
1-مۇتەۋەككىل 1362- 1383
2- ۋاسىق 1383- 1386
مۇتاسىم (ئابباسى) 1386- 1389
1- مۇتەۋەككىل (ئىككىنچى قېتىم) 1389- 1406
مۇستائىن (ئابباسى) 1406- 1414
2- مۇتادىد 1414- 1441
2- مۇستەكفى 1441- 1451
كائىم (ئابباسى) 1451- 1455
مۇستەنجىت (ئابباسى) 1455- 1479
2- مۇتەۋەككىل 1479- 1497
مۇستەمسىق (ئابباسى) 1497- 1508
3- مۇتەۋەككىل 1508- 1517

ئوسمان ئىمپىرىيەسى دەۋرىدىكى خەلىپىلەر جەمئى 30 نەپەر
   ئوسمانلى دۆۋلىتى رىدانىيە ئۇرۇشىدا غەلبە قىلغاندىن كېيىن مەملۈك سۇلتانلىغىنى ئاخىرلاشتۇرۇپ، خەلىپە ئۇنۋانىنى ئالغان پادىشاھلار
ياۋۇز سۇلتان سېلىم 1517- 1520
قانۇنى سۇلتان سۇلايمان 1520- 1566
2- سېلىم 1566- 1574
3- مۇرات 1574- 1595
3- مەھمەت 1595- 1603
1- ئەخمەت 1603- 1617
1- مۇستاپا 16170 1618
2- ئوسمان 1618- 1622
1- مۇستافا (2- قېتىم) 1622- 1623
4- مۇرات (1623- 1640)
1- ئىبراھىم (1640- 1648)
4- مەھمەد (1648- 1687)
2- سۇلايمان (1687- 1691)
2- ئاخمەد (1691- 1695)
2- مۇستافا (1695- 1703)
3- ئەخمەد (1703- 1730)
1- ماھمۇد (1730- 1754)
3- ئوسمان(1754- 1757)
3- مۇستافا (1757- 1774)
1- ئابدۇل ھېمىت (1774- 1789)
3- سېلىم (1789- 1807)
4- مۇستافا (1807- 1808) 
2- ماھمۇد (1808- 1839)
ئابدۇل مېجىت (1839- 1861)
ئابدۇل ئېزىز (1861- 1876)
5- مۇرات 1876
2- ئابدۇل ھېمىت (1876- 1909)
5- مەھمەد رېشاد (1909- 1918)
6- مەھمەد 1918- 1922
2- ئابدۇل مېجىت 1922- 1924 يىللىرى. بۇ ئاخرقى خەلىپە پادىشا بولماي تۇرۇپ خەلىپە بولغان ئاخىرقى ئوسمان ئىمپىرىيەسى خانىدانلىغىنىڭ بىر ئەزاسىدۇر.

تەرجىمە قىلغۇچى، مۇزەپپەر
http://www.bilgiufku.com/kac-tane-islam-halifesi-vardir.html

118 خەلىپە قاچان چىقار ھە  .           بەكمۇ سېغىندىم

بۇندىن كىيىنكى  خەلىپە     ئىسا ئەلەيھىسسالام بۇلىشى    مۇمكىن!!!

رەھمەت بۇرادەر،ئاللاھ رەھمەت قىلسۇن.پايدىلنىش قىممىتى باركەن

ئەخلەت تېما.
كىم ئۆزىنى خەلىفە، دەۋالسىلا ياكى بىر يۇرت خەلقى بىراۋنى خەلىفە، دەپقويسىلا  ھېساب ئەمەس. قۇرئان، كەرىم، سەھىھ ھەدىسكە ئۇيغۇن كەلسە ھېساب.

رەھمەت قېرندىشىم  خەلىيپەلەرنىڭ سانىنى تۇلۇق  بىلۋالدىم

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم!
قۇتلۇق ئەپەندى:

سىزنىڭ قۇرئان ھەدىسىڭىز باشقا، تارىختىن بېرى ياشاپ كەلگەن ئالىملارنىڭ قۇرئان- ھەدىسى باشقا ئەمەستۇ؟
سىز ئەرەب تىلى بىلگەنلىكىڭىز، قۇرئان ھەدىسنى ئاز تولا تەتقىق قىلالىغانلىقىڭىز ئۈچۈنلا سىزنىڭ راست بولامدۇ؟  
«مېنىڭ سۆزلىگەنلىرىم خاتا بولۇشى مۇمكىن»  دېگەننى ئويلاپ باقمامسىز؟

گەرچە كىيىنكى خەلىفىلەر ئىلگىرىكى تۆت خەلىفىدەك  ئېسىل بولمىسىمۇ، يەنىلا خەلىفە ھېسابلىنىدۇ.  مۇكەممەل ئادەم بولمايدۇ.
يۇقارقى خەلىفىلەرنىڭ ھىچقايسىسى قۇرئان- ھەدىستىن سىرت بىرەر نەرسىنى قانۇن قىلىپ باقمىغان، ھىچقايسىسى ئىسلام قانۇنىنى ئىنكار قىلىپ باقمىغان.  شىئە  خەلىفىلەرنى ھىسابقا ئالمىغاندا، ھىچقايسى دەۋىردە تەڭلا ئىككى خەلىفە مەۋجۇت بولۇپ باقمىغان.  گەرچە بەزىلىرى چىرىكلىشىپ كەتكەن بولسىمۇ، ئورنىنى باشقا خەلىپە ئالماستا  يەنىلا خەلىفە ئىدى.

ساقلىۋالغۇدەك تىمىكەن.....قۇتلۇق موللامنىڭ گىپىنى چۈشىنەلمىدىم....

ياخشى تېما ئىكەن رەھمەت