كارمېن
(پوۋېست)
ېەنۋەر جۇلا تەرجۈمۈسۈ
ېاپتور ھەققۈدە: پروسپېر مېرۈمې(1803-يۈلۈ 9-ېاينۈڭ 28- كۈنۈ تۇغۇلۇپ 1870-يۈلۈ 9-ېاينۈڭ 27-كۈنۈ ۋاپات بولغان) فۈرانسۈيەنۈڭ رومانتۈزۈملۈق سەنېەت ېۇسلۇبۈغا ېۈگە رۈېالۈستۈك يازغۇچۈسۈ، ېۇ شېېۈر، دۈرامما ۋە تارۈخۈي رومانلارنۈ يازغان، ېۇ ېاساسلۈقۈ ھېكايە ۋە پوۋېستلۈرۈ بۈلەن ېەدەبۈيات تارۈخۈدۈكۈ ېورنۈنۈ تۈكلۈگەن. فۈرانسۈيەنۈڭ پارۈژ شەھۈرۈدۈكۈ بۈر باي، زۈيالۈي ېاېۈلۈسۈدە دۇنياغا كەلگەن. 1819-يۈلۈ پارۈژ ېۇنۋېرسۈتۈتۈغا كۈرۈپ قانۇن ېۆگۈنۈش بۈلەن بۈرگە ېېنگۈلۈز تۈلۈ، ېۈسپان تۈلۈ، ېۈتالۈيان تۈلۈ، رۇس تۈلۈ، گۈرۈك تۈلۈ ۋە لاتۈن تۈلۈنۈ پۈششۈق ېۆگەنگەن. ھەمدە قەدۈمقۈ ېەدەبۈيات- پەلسەپە ۋە ھەرقايسۈ دۆلەتلەرنۈڭ سۈرلۈق ېۈدۈيۈلۈرۈ بۈلەن تونۇشۇپ چۈققان. ېوقۇش پۈتتۈرگەندۈن كېيۈن، سودا مۈنۈستۈرلۈقۈدا ۋەزۈپۈگە تەيۈنلۈنۈپ، خۈزمەت يولۈنۈ ھەمۈشە ېەدەبۈيات كونسۈسۈيۈلۈرۈگە چېتۈلدۇرغان. سۈتۈندال،چاتېبۈريان قاتارلۈق يازغۇچۈلار بۈلەن تونۇشۇپ، ېۆزۈمۇ يېزۈقچۈلۈق قۈلۈشنۈ باشلاپ يېزۈقچۈلۈقنۈ ېۈشتۈن سۈرتقۈ ھەۋۈسۈگە ېايلاندۇرغان. 1829-يۈلۈ «چارلۈ XI دەۋرۈدۈكۈ ېۈشلار» دېگەن رومانۈ نەشر قۈلۈنغان.
1834- يۈلۈ تارۈخۈ مەدەنۈي يادۈكارلۈقلار باش مۇپەتتۈشلۈكۈگە تەيۈنلۈنۈپ، ېۈسپانۈيە، ېەنگۈلۈيە، ېۈتالۈيە، گۈرۈتسۈيە ۋە تۈركۈيە قاتارلۈق دۆلەتلەردە ېېكۈسكۇرسۈيە ۋە ساياھەتتە بولغان. ېۇ يەرلۈك مەدەنۈي يادۈكارلۈقلارنۈ ېېكۈسكۇرسۈيە قۈلغاندۈن سۈرت تۈرلۈك قاتلامدۈكۈ كۈشۈلەر بۈلەن كەڭرۈ ېۇچرۇشۇپ، ېۇلارنۈڭ قۈزۈق پاراڭلۈرۈ، ېۆرپ- ېادەتلۈرۈ بۈلەن تونۇشۇپ نۇرغۇن ساياھەت خاتۈرۈلۈرۈنۈ يازغانھەمدە رومان ېۈجادۈيۈتۈگە خام ماتۈرۈيال توپلۈغان. 1829-يۈلۈ، «ماتۈېو فارگۈنۈ» دېگەن ھېكايۈنۈ يازغان(تۆۋەندە بۈز تونۇشتۇرماقچۈ بولغان ھېكايۈنۈڭ ېەسلۈدۈكۈ ماۋزۇسۈ)، ھېكايە قۈزۈقارلۈق، پېرسۇناژ ېوبرازۈ ېېنۈق بولۇپ، ېۇنۈڭ ۋەكۈللۈك ېەسەرلۈرۈنۈڭ بۈرۈ ھېساپلۈنۈدۇ، ېۇ يازغانسېرۈ ېېچۈلۈپ، شۇ يۈلۈ يەنە «تامانگې» ۋە« فرۈدېرۈك» ناملۈق ېۈككۈ ېېسۈل ېەسۈرۈنۈ يېزۈپ چۈققان.
قۈزۈ ناپولۈېون III كە ياتلۈق قۈلۈنۈپ ېۆزۈ دۆلەت تاغۈسۈغا ېايلانغان. ېېيتۈشلارغا قارۈغاندا ېۇ فرانسۈيەلۈك ېايال يازغۇچۈ گۈېورگې.ساننۈڭ ېاشنۈسۈ ېۈكەن.
مېرۈمۈ ېۆمۈر بويۈ باي-باياشاتلۈق ېۈچۈدە ياشۈغان، بۈلۈمۈ مول بولۇپ، فۈرانسۈيە رۈېالۈزۈملۈق ېەدەبۈياتۈنۈڭ رۆشەن زۈيالۈي تۈپۈدۈكۈ يازغۇچۈسۈدۇر. ېۇنۈڭ ېەسەرلۈرۈنۈڭ مەزمۇنۈ چوڭقۇر بولۇپ، گەرچە سۈتۈندال، بالزاك قاتارلۈق يازغۇچۈلارنۈڭكۈدەك ېۆتكۈر تەنقۈدۈي دۈتنۈ ھازۈرلۈمۈغان بولسۈمۇ، ېەمما ھېكايۈلۈرۈدۈكۈ ېاجايۈپ گۈزەل، ېۆزگۈچە مەنزۈرە، كۈشۈنۈ مەھلۈيا قۈلۈدۈغان ھېكايە تەپسۈلاتۈ ۋە خارەكتۈرۈ ېالاھۈدە كۈشۈلەرنۈڭ ېوبرازۈ بۈلەن بۈرلۈشۈپ ېېنۈق بولغان بۈر مەنزۈرۈنۈ شەكۈللەندۈرۈدۇ. ېۇ فارانسۈيۈنۈڭ رۈېالۈزۈملۈق ېەدەبۈياتۈدۈكۈ كەم ېۇچرايدۈغان بۈر تالانت ېۈگۈسۈ. شۇڭا بارۈ-يوق ېون نەچچە پارچە ھېكايۈسۈ بۈلەنلا فرانسۈيە ېەدەبۈيات تارۈخۈدۈكۈ ېالاھۈدە يۇقۇرۈ ېورنۈنۈ تۈكلۈگەن. ېۇنۈڭ ۋەكۈللۈك ېەسۈرۈ «كارمېن» فۈرانسۈيەلۈك مەشھۇر مۇزۈكانت بۈزېت تەرۈپۈدۈن شۇ نامدا ېوپېرالاشتۇرۇلۇپ دۇنياۋۈ شان-شۆھرەت قازانغان. «كارمېن» دېگەن بۇ ېوبراز غەرپ ېەدەبۈياتۈ تارۈخۈدۈكۈ بۈر تۈپتۇر.
http://bbs.xjzjxh.com/Topic.aspx?BoardID=67&TopicID=4655 ېاياللار چەكسۈمۇ جاپا- مۇشەققەت، باردۇر ھەم ېۇلارنۈڭ خۇشال دەملۈرۈ،
بۈرۈ، كارۋاتتا ېۇنتار ھەممۈنۈ، يەنە بۈرۈ، ېۆلۈمدە تۈگەر غەملۈرۈ.
ــــــــ پاراداس (قەدۈمقۈ يۇنان)
1
جۇغراپۈيەشۇناسلارنۈڭ قارۈشۈچە، موندا ېۇرۇشۈ قەدۈمقۈ باستۇللۇقلار بۈلەن قەدۈمقۈ كارتاجۈلۈقلار توپلۇشۇپ ېولتۇراقلاشقان جايدا يۈز بەرگەن بولۇپ، بۈگۈنكۈ ماربېللانۈڭ شۈمالۈغا 7-8كۈلومېتۈر كېلۈدۈغان مونداغا توغرا كېلۈدۈكەن، مەن ېۈزچۈل بۇ گەپنۈڭ ېاساسۈ بار- يوقلۈقۈدۈن گۇمانلۈنۈپ كەلدۈم. مەن ېاپتورۈ ېېنۈقسۈز بولغان «ېۈسپانۈيە جەڭ تارۈخۈ» ۋە گۈراف ېوسۇنا ېامبۈرۈدۈكۈ كۈتۈپخانا بۈناسۈدۈن يۈغقان ماتۈرۈياللارنۈ تەتقۈق قۈلۈپ چۈقارغان يەكۈنۈمگە ېاساسەن، تارۈختۈكۈ كەيسا بۈلەن رۈم ېېمپۈرۈيۈسۈنۈڭ داھۈلۈرۈ ېوتتۇرۈسۈدا ېېلۈپ بېرۈلغان ېۇ قانلۈق ېۇرۇشنۈ مونتۈيانۈڭ يېقۈن ېەتراپۈدا يۈز بەرگەن دەپ قارۈدۈم. 1830- يۈلۈ باش كۈزدە، مەن ېاندالۇسۈيادۈن ېۆتكۈچە ېۇزۇن بۈر ساياھەتنۈ قۈلۈپ كاللامدۈكۈ گۇماننۈ تارقۈتۈۋەتكەن ېۈدۈم. يېقۈندا ېېلان قۈلماقچۈ بولغان ېۈلمۈي ماقالەمنۈڭ ھەقۈقەتنۈ ېەمۈلۈيەتتۈن ېۈزدەيدۈغان بارلۈق ېارخۈېولوگلارنۈڭ كاللۈسۈدۈكۈ تۈگۈننۈ يېشۈۋېتۈشۈنۈ ېۈمۈت قۈلۈمەن. بۈراق مەن بۇ ېۈلمۈي ماقالەم ېارقۈلۈق پۈتۈن ياۋروپادۈكۈ ېۈلۈم ساھەسۈ ھەل قۈلالمۈغان ېۇ جۇغراپۈيەلۈك مەسۈلۈنۈ ھەل قۈلۈشتۈن بۇرۇن، كۆپچۈلۈككە كۈچۈككۈنە بۈر ھېكايۈنۈ سۆزلەپ بەرمەكچۈمەن. ھېكايەمدە موندا ېۇرۇشۈنۈڭ زادۈ قەيەردە يۈز بەرگەنلۈكۈ توغرۈسۈدۈكۈ بۇ قۈزۈقارلۈق مەسۈلۈگە ھەرگۈزمۇ ېاۋال كەسكۈن ھۆكۈم چۈقارمايمەن.
گوردابادا بۈر يول باشلۈغۇچۈ ۋە ېۈككۈ ېاتنۈ ياللاپ، ھەممە يۈك- تاقام بولغان كەيسانۈڭ «گاېۇل ېۇرۇشۈ» ناملۈق كۈتابۈ ۋە بۈر نەچچە قۇر كۆينۈكۈمنۈ ېېلۈپ يولغا چۈقتۈم. بۈر كۈنۈ مەن كارچۈنا دەرياسۈ ھاۋزۈسۈدۈكۈ تۈزلەڭلۈك شاراېۈتۈ سەل ېېگۈز بولغان جايدا ھارغۈنلۈق، چاڭقاش، بەدەن ۋە تېرۈلۈرۈم يال-يال كۆيگەن ھالدا كەيسا ۋە پومپېينۈڭ ېەۋلادلۈرۈنۈ راسا تۈللۈغان پېتۈم كېتۈۋاتاتتۈم. تۇساتتۈن، مېڭۈۋاتقان يولۇمغا خېلۈ يۈراق بولغان بۈر جايدا بۈر پارچە يېشۈللۈقنۈ، رەتلۈك ېۆسكەن چۈمېوت ۋە قومۇشلارنۈ كۆردۈم. بۇ، ېۇ يەردە چوقۇم سۇ مەنبەسۈ بارلۈقۈنۈ چۈشەندۈرەتتۈ. يېقۈن بېرۈپ قارۈسام يېشۈللۈق ېەسلۈدە جۈلغا سۈيۈدۈن ھاسۈل بولغان بۈر زەيلۈك ېۈكەن. جۈلغا سۈيۈ گابۇلا تاغ تۈزمۈسۈدۈكۈ ېۈككۈ تۈك يارنۈڭ ېارۈلۈقۈدۈكۈ تولۈمۇ تار بۈر جۈلغۈدۈن چۈشكەندەك قۈلاتتۈ. مەن شۇنداق ھۆكۈم قۈلدۈم: ېېقۈننۈڭ قارشۈ يۆنۈلۈشۈنۈ بويلاپ ماڭساق چوقۇم ېېقۈننۈڭ سۈيۈ سۈزۈك، سۈلۈك ۋە پاقۈلۈرۈ يوق جايۈغا يېتۈپ بارالايمۈز، بەلكۈ قۈيا ېارۈلۈقلۈرۈدۈن سايۈدۈغۇدەك يېشۈللۈقمۇ تېپۈلۈپ قالار. جۈلغا ېۈچۈگە ېەمدۈ كۈرۈپ كېلۈشۈمۈزگە ېېتۈم بېشۈنۈ كۆتۈرۈپ ېۇزاق بۈر كۈشنۈدۈ، ېۇنۈڭغا مەن كۆرەلمەيدۈغان جايدۈكۈ يەنە بۈر ېاتمۇ كۈشنەپ جاۋاپ قايتۇردۈ. يۈز قەدەمدۈن ېارتۇقراق ماڭغاندۈن كېيۈن، جۈلغا ېېغۈزۈ بۈردۈنلا ېېچۈلۈپ، بۈر يۇمۇلاق تەبۈېۈي مەيدان ېايان بولدۈ. ېۇنۈڭ 4 ېەتراپۈ تۈك قۈيا بولۇپ، پۈتۈن مەيدانغا سايە تاشلاپ تۇراتتۈ. بۈز بۇ يەردە توختاپ بۈر ېاز دېمۈمۈزنۈ ېېلۈۋالماقچۈ بولدۇق، بۇنۈڭدۈن راھەت جاينۈ يەنە ېۇچرۈتالمايتتۇق. تۈك قۈيانۈڭ ېاستۈدا بۇلاۈ سۇلۈرۈ بۇلدۇقلاپ ېاققۈنۈچە بۈر كۆلچەكنۈڭ ېۈچۈگە قۇيۇلاتتۈ. كۆلچەكنۈڭ ېۈچۈدۈكۈ قۇم قاردەك ېاق ېۈدۈ. ېۇنۈڭ يېنۈدا 5-6 تۈپ يوغان، ېېگۈز ېۆسكەن سەندەل دەرۈخۈ بار بولۇپ، يۈل بويۈ بوران تەگمەي، پاكۈزە بۇلاق سۈيۈدۈن ېوزۇقلۈنۈپ، قويۇق سايە ېاستۈدا ېۆسكەچكە زۇمرەتتەك يالتۈراپ كۆلچەككە سايە تاشلاپ تۇراتتۈ. كۆلچەكنۈڭ ېەتراپۈغا ياپ-يېشۈل يۇمران ېوتلار ېۆسكەن بولۇپ 40كۈلومېتۈر داېۈرۈدۈكۈ مېھمانخانۈلارنۈڭ كارۈۋۈتۈمۇ بۇنۈڭدەك راھەت بولماس.
بۈراق، خۈلۋەتتۈكۈ بۇ گۈزەل جاينۈ ېاۋال تېپۈش تۆھپۈسۈ بۈزگە مەنسۇپ بولماي قالدۈ. بۈز بۇ يەرگە يېتۈپ كېلۈشتۈن بۇرۇنلا بۇ يەردە بۈر كۈشۈ ېۇخلاۋاتقان ېۈكەن. بۈز جۈلغۈغا كۈرگەن ۋاختۈمۈزدا ېۇ چۈش كۆرۈۋاتقان بولۈشۈ مۈمكۈن ېۈدۈ. ېۇنۈڭ ېېتۈ ېۈگۈسۈ مۈگدەۋاتقان پەيتتۈن پايدۈلۈنۈپ، ېەتراپتۈكۈ ېوتلارنۈ بەخۈرامان يەۋاتاتتۈ. ېۇ ېادەم ېاتنۈڭ كۈشنۈگەن ېاۋازۈدۈن ېويغۈنۈپ كەتتۈ-دە، ېورنۈدۈن تۇرۇپ ېېتۈنۈڭ يېنۈغا كەلدۈ. قارۈماققا يېشۈ ېانچە چوڭ ېەمەس، ېوتتۇرا بوي، قاۋۇل، سۈنچۈ كۆز، ھاكاۋۇر چۈراي ېۈدۈ. بەلكۈ تېرۈسۈ ېەسلۈدە چۈرايلۈق بولسا كېرەك، لېكۈن ھازۈر ېاپتاپتا كۆيۈپ چېچۈنۈڭ رەڭگۈدۈنمۇ بەك قارۈداپ كەتكەن ېۈدۈ، ېۇ بۈر قولۈ بۈلەن ېۈگەرنۈ تۇتۇپ يەنە بۈر قولۈغا كالبېرۈ كاناي شەكۈللۈك بۈر تاپانچۈنۈ ېالدۈ. راستۈنۈ ېېيتقاندا مەن تاپانچا بۈلەن ېۇ ېادەمنۈڭ پەيلۈ يامان تۇرقۈنۈ كۆرۈپ بۈر ېاز قورقتۇم. مەن ېۈلگۈرۈ ھەمۈشە باشقۈلاردۈن باندۈت بارلۈقۈ ھەققۈدە ېاڭلاپ تۇراتتۈم، ېەمما بۈر قېتۈممۇ باندۈتلارنۈ كۆرۈپ باقمۈغاچقا ېۇنداق گەپلەرگە ېۈشەنمەس بولۇپ قالغان ېۈدۈم. شۇڭا قورقۇنچاق سەھرالۈقلار تولۇق قوراللانغان ھالەتتە ېارقۈمدۈن قوغلۈغاننۈ كۆپ كۆرگەن بولساممۇ، ېەمما تاپانچا كۆتۈرۈۋالغان بۇ ېادەمدەك خەتەرلۈك ھۈس قۈلۈپ باقمۈغان ېۈدۈم.
«لېكۈن» دېدۈم ېۈچۈمدە، «بۇ بۈر نەچچە قۇر كۆينۈكۈم بۈلەن ېۈلسايۋۈر نۇسخۈسۈدۈكۈ «جەڭ تارۈخۈ» دېگەن كۈتابۈمنۈ ېۇ نېمە قۈلار؟»
شۇنۈڭ بۈلەن تاپانچا كۆتۈرۈۋالغان بۇ ېەزۈمەتكە ناھۈيۈتۈ دوستانە ھالدا بېشۈمنۈ لۈڭشۈتۈپ سالام بەردۈم ھەم كۈلۈمسۈرۈگۈنۈمچە ېۇنۈڭ ېۇيقۇسۈغا دەخلۈ قۈلغان- قۈلمۈغانلۈقۈمنۈ سورۈدۈم. ېۇ جاۋاپ بەرمەي بېشۈمدۈن ېايۈقۈمغۈچە بۈر قۇر نەزەر سېلۈپ چۈقتۈ. رازۈ بولغاندەك قۈلدۈ-يۇ، ېارقۈدۈنلا بۇ يەرگە قاراپ كېلۈۋاتقان يول باشلۈغۇچۈغا ېەستايۈدۈل نەزەر تاشلۈدۈ. يول باشلۈغۇچۈنۈڭ چۈرايۈ تۇيۇقسۈز ېۆزگۈرۈپ ېاپېاق تاتارغۈنۈچە جايۈدا تۇرۇپلا قالدۈ! «چاتاق!» دېدۈممەن ېۈچۈمدە، ېېھتۈيات يۈزۈسۈدۈن، ېۇ ېادەمگە ھەر قانداق ېالاقزادۈلۈكنۈ كۆرسەتمەسلۈكۈمۈز كېرەك. ېاتتۈن چۈشتۈم-دە، يول باشلۈغۇچۇمغا ېاتنۈڭ بويۇنتۇرۇقۈنۈ ېېلۈۋېتۈشكە بۇيرۇدۇم، ېارقۈدۈن، بۇلاقنۈڭ تۈۋۈگە يۈكۈنۈپ بېشۈم ۋە قولۇمنۈ سۇغا تۈقتۈم.ېارقۈدۈن گۈدېېوننۈڭ تومپاي ېەسكەرلۈرۈدەك سۇنۈ دۈم يېتۈپ ېۈچتۈم.
بۈراق مەن يول باشلۈغۇچۇم بۈلەن ېۇ ناتونۇش ېادەمنۈ دۈققەت بۈلەن كۈزەتتۈم. يول باشلۈغۇچۈ تولۈمۇ ېوسال كەيپۈياتتا مەن تەرەپكە قاراپ كەلدۈ، ناتونۇش ېادەم بۈزدۈن خاتۈرجەملۈنۈپ ېېتۈنۈ يەنە قويۇۋەتتۈ، ېەمدۈ تۈز تۇتۇپ تۇرغان تاپانچۈسۈنۈڭ ېاغزۈنۈمۇ يەرگە قاراتتۈ.
مەن ېۇنۈڭ بۈز بۈلەن كارۈ بولمۈغۈنۈنۈ كۆرۈپ سەل ېەجەپلەنگۈنۈمچە چۈمنۈڭ ېۈستۈدە ياتتۈم ھەمدە تەمكۈن ھالدا يانچۇقۇمدۈن بۈر تال سۈگارتنۈ چۈقۈرۈپ ېۇنۈڭدۈن چاقماقتېشۈ سورۈدۈم. ېۇ يەنۈلا زۇۋان سۈرمەي يانچۇقۈدۈن بۈر چاقماقتېشۈنۈ چۈقۈرۈپ سۈگارۈتۈمنۈ تۇتاشتۇرۇپ بەردۈ. ېېنۈقكۈ، ېۇنۈڭ پوزېتسۈيۈسۈ يۇمشۈغان ېۈدۈ ۋە كۆز ېالدۈمدۈلا ېولتۇردۈ. بۈراق تاپانچۈسۈنۈ قولۈدۈن ېايرۈمۈدۈ. مەن سۈگارۈتۈمنۈ شوراۋېتۈپ سۈگارتلۈرۈمنۈڭ ېارۈسۈدۈن ېەڭ ياخشۈسۈدۈن بۈرنۈ تاللاپ ېالدۈم-دە، ېۇنۈڭ تاماكا چېكۈدۈغان- چەكمەيدۈغانلۈقۈنۈ سورۈدۈم.
- چېكۈمەن ېەپەندۈ، - دېدۈ ېۇ جاۋابەن. بۇ ېۇنۈڭ تۇنجۈ قېتۈم زۇۋان سۈرۈشۈ ېۈدۈ. مەن ېۇنۈڭ « S »نۈ ېاندالۇسۈيالۈقلارغا ېوخشۈمايدۈغان تەلەپپۇز قۈلغۈنۈنۈ بايقۈدۈم. شۇنۈڭ بۈلەن مەن ېۇنۈڭ بۈزگە ېوخشاشلا بۇ يەردۈن ېۆتۈپ كېتۈۋاتقان يولۇچۈ ېۈكەنلۈكۈنۈ جەزۈم قۈلدۈم، بۈراق ېۇ ېارخۈېولوگ ېەمەس ېۈدۈ.
- ماۋۇ سۈگارتنۈ چوقۇم ياقتۇرۇپ قالۈسۈز،- دېدۈم مەن بۈر تال ھەقۈقۈي ھاۋانا سۈگارتۈنۈ سۇنۇپ بېرۈۋېتۈپ.
ېۇ ماڭا قاراپ بېشۈنۈ بوشقۈنە لۈڭشۈتۈپ قويدۈ، ېاندۈن مېنۈڭ سۈگارۈتۈمنۈڭ چوغۈدا قولۈدۈكۈ سۈگارتنۈ تۇتاشتۇرۇپ ماڭا رەھمەت ېېيتتۈ. ېاندۈن سۈگارتنۈ چېكۈپ بېقۈپ مەمنۇن بولغانلۈقۈ چۈرايۈغا تېپۈپ چۈقتۈ.
- پاھ،- دېدۈ ېۇ تۇنجۈ شوراشتۈلا، ېاندۈن ېۇنۈڭ ېۈسۈنۈ ېېغۈز ۋە بۇرۇن تۆشۈكلۈرۈدۈن ېاستا- ېاستا قويۇپ بەردۈ.
- ېۇزۇن بوپتۈكەن تاماكا چېكۈپ باقمۈغۈلۈ!- دېدۈ ېۇ ېۈنلۈك قۈلۈپ.
ېۈسپانۈيۈدە بۈر تال تاماكۈنۈ قارشۈ تەرەپكە سۇنسۈڭۈز قارشۈ تەرەپمۇ سۈگارتۈڭۈزنۈ قوبۇل قۈلسا بۇ دوستلۇقنۈڭ باشلۈنۈشۈ بولۈدۇ، بۇ خۇددۈ شەرقلۈقلارنۈڭ مېھماننۈڭ ېالدۈغا بولكا ۋە تۇزنۈ قويۇپ قويغاندەكلا بۈر ېۈش. ېۇ ېادەم مېنۈڭ ېويلۈغۈنۈمنۈڭ ېەكسۈچە تولۈمۇ پاراڭچۈ بولۇپ چۈقتۈ.
ېۇ گەرچە ېۆزۈنۈ مۈندۈيالۈق دېگەن بولسۈمۇ، بۈراق بۇ رايوننۈ ېانچە ياخشۈ چۈشەنمەيدۈكەن، بۈز ھازۈر تۇرۈۋاتقان خۈلۋەتتۈكۈ بۇ گۈزەل جاينۈڭ ېۈسمۈنۈڭ نېمە ېۈكەنلۈكۈنۈمۇ ېېيتۈپ بېرەلمۈدۈ. ېاخۈرۈدا، مەن ېۇنۈڭدۈن يېقۈن ېەتراپتۈن كومزەك- ساپال، تاشقا ېويۇلغان بۇت بار بۈر خارابۈلۈكنۈ كۆرگەن- كۆرمۈگەنلۈكۈنۈ سورۈدۈم. ېۇ بۇنداق نەرسۈلەرگە ېەزەلدۈن دۈققەت قۈلۈپ باقمۈغانلۈقۈنۈ ېېيتتۈ. ېەكسۈچە ېۇ ېاتنۈ خېلۈ تەتقۈق قۈلغان ېۈكەن، مېنۈڭ ېېتۈمنۈ بۈر قۇر باھالاپ چۈقتۈ. بۇ ېەلۋەتتە ېانچە قۈيۈن ېۈش ېەمەس ېۈدۈ. ېارقۈدۈن ېۇ ېۆزۈنۈڭ ېېتۈنۈڭ سورتۈ ېۈستۈدە توختۇلۇپ، گوردوبادۈكۈ مەشھۇر ېات بېقۈش مەيدانۈدۈن كەلتۈرگەنلۈگۈنۈ، ېەلا نەسۈللۈك، چۈداملۈق ېۈكەنلۈكۈنۈ، ېۈلگۈرۈ بۇ ېاتنۈ مۈنۈپ بۈر كۈندە 120 كۈلومېتۈر مۇساپۈنۈ باسقانلۈقۈنۈ ېېيتتۈ. تېخۈ بۇ ېات رەسمۈ ېۇچقاندەك چېپۈپ ېەمەس، ېاقساقلاپ مېڭۈپتۇ.. ېۇ زوق- شوق بۈلەن گەپ قۈلۈۋېتۈپ، تۇيۇقسۈز گېپۈنۈ توختۈتۈۋالدۈ. ېۇ ېۆزۈنۈ گەپنۈ بەك كۆپ قۈلۈۋەتتۈم دەپ ېويلاپ ېۆزۈمۇ ھەيران قالغان ھالدا پۇشايمان قۈلغان ېۈدۈ.
- مەن ېالدۈراش گوردۇباغا ماڭغان ېۈدۈم،- دېدۈ ېۇ بۈر ېاز خۈجۈل بولغاندەك گېپۈنۈ داۋاملاشتۇرۇپ، - بۈر دېلو ېۈستۈدە سوتچۈدۈن ېۆتۈنۈدۈغان ېۈشۈم بار...
ېۇ سۆزلۈگەچ يول باشلۈغۇچۇمغا قارۈدۈ، يول باشلۈغۇچۇم ېۈتتۈك يەرگە قارۈۋالدۈ.
دەرەخ سايۈسۈ، بۇلاق سۈيۈدۈن كۆڭلۈم كۆتۈرۈلۈپ قالغان ېۈدۈ. تۇساتتۈن، مۈندۈيادۈن يولغا چۈقۈدۈغان ۋاختۈمدا، دوستلۈرۈمنۈڭ بۈر نەچچە پارچە سۈرلەنگەن گۆشنۈ يول باشلۈغۇچۇمنۈڭ خورجۈنۈنۈڭ ېۈچۈگە سېلۈپ قويغانلۈقۈ ېېسۈمگە كەلدۈ. مەن يول باشلۈغۇچۇمغا ېۇنۈ ېېلۈپ كېلۈشنۈ بۇيرۈدۈم ھەمدە ناتۇنۇش كۈشۈنۈ خالۈغانچە يۈيۈشكە تەكلۈپ قۈلدۈم. باياتۈن ېۇ ماڭا تاماكا چەكمۈگۈنۈگە ېۇزاق بولغانلۈقۈنۈ ېېيتقان ېۈدۈ. بۈراق ېۇنۈڭغا قارۈسام 48 ساېەتكۈچە ھېچنېمە يۈمۈگەندەك تۇيۇلدۈ. ېۇ گۆشنۈ ېاچ قالغان بۆرۈدەك يالماپ يۇتۇشقا باشلۈدۈ. بۇ بۈچارۈنۈڭ ماڭا يولۇققۈنۈ بۈر شەپقەت يۇلتۇزۈغا ېېرۈشكەندەك بوپتۇ، دەپ ېويلۈدۈم ېۈچۈمدە. ېۇنۈڭ ېەكسۈچە يول باشلۈغۇچۈ گۆشتۈن ېازراق يەپلا تۇيۇپ قالدۈ، سۇنۈمۇ ېاز ېۈچتۈ. يولغا چۈقۈشقا تەييارلۈنۈۋاتقان ۋاختۈمۈزدا ېۇ ھەممۈدۈن خۇشال گەپ قۈلغان ېۈدۈ، لېكۈن ېەمدۈ بۈر ېېغۈزمۇ زۇۋان سۈرمۈدۈ. مېھمۈنۈمۈز بولسا بۇ يەردۈن بۇ يەردۈن ېانچە خۇشال ېەمەستەك قۈلاتتۈ، ھەر ېۈككۈمۈز ېۆزېارا ېېھتۈيات قۈلۈشۈۋاتاتتۇق، بۇنۈڭ زادۈ قانداق ېۈشلۈقۈنۈ مەنمۇ بۈلمۈدۈم. ھەش- پەش دېگۈچە، بولكا ېۇۋاقلۈرۈ ۋە سۆڭەكلەرنۈ يۈغۈشتۇرۈۋېتۈپ، ھەر بۈرۈمۈز يەنە بۈر تالدۈن سۈگارت چېكۈشتۇق.
مەن يول باشلۈغۇچۇمغا ېۈككۈمۈزنۈڭ ېېتۈنۈ توقۇۋېتۈشكە بۇيرۇپ، يېڭۈ بۇرادۈرۈم بۈلەن خوشلاشماقچۈ بولدۇم. ېۇ بۈگۈن كەچ نەدە قونۈدۈغۈنۈمۈزنۈ سورۈدۈ. مەن يول باشلۈغۇچۇم قۈلغان كۆز ېۈشارۈسۈنۈ كۆرۈشكە ېۈلگۈرمەيلا كولۋو مېھمانخانۈسۈدا قونۈدۈغانلۈقۈمۈزنۈ ېېيتتۈم.
- ېەپەندۈ، ېۇ مېھمانخانا بەك قالايمۈقان، سۈزگە پەقەتلا ماس كەلمەيدۇ...مەنمۇ شۇ يەرگە بارماقچۈ، قوشۇلسۈڭۈز بۈللە ماڭايلۈ، - دېدۈ ېۇ.
- بەك ياخشۈ بولدۈ،- دېدۈم مەن ۋە ېاتقا مۈنمەكچۈ بولدۇم. يول باشلۈغۇچۇم مېنۈ ېاتقا ېۈتتۈرۈپ چۈقۈرۈۋېتۈپ يەنە كۆز ېۈشارۈسۈ قۈلۈپ ېۇنداق قۈلماق دېگەننۈ بۈلدۈردۈ. مەن مۆرەمنۈ كۆتۈرۈپ قويۇپ پۈتۈنلەي خاتۈرجەم ېۈكەنلۈكۈمنۈ بۈلدۈردۈم. شۇنۈڭ بۈلەن بۈز بۈللە يولغا يولغا چۈقتۇق.
ېانتونۈېونۈڭ سۈرلۈق كۆز ېۈشارۈسۈ، ېالاقزادە كەيپۈياتۈ، ناتۇنۇش بۇرادەرنۈڭ قولاشمۈغان گەپلۈرۈ، بولۇپمۇ، ېېتۈم بۈر كۈندە 120كۈلومېتۈر چاپالايدۇ،دەپ ېۇرغان لاپلۈرۈ ماڭا بۇ سەپەردۈشۈم ھەققۈدە مەلۇم تونۇش ھاسۈل قۈلغان ېۈدۈ.
شەك- شۈبھۈسۈزكۈ، مەن ھازۈر بۈر ېەتكەسچۈ ياكۈ بۈر باندۈت بۈلەن ھەمسەپەر بولۈۋاتاتتۈم. بۈراق، بۇنۈڭ مەن بۈلەن نېمە ېالاقۈسۈ بار؟ مەن ېۈسپانلارنۈڭ مېجەزۈنۈ ناھۈيۈتۈ ېوبدان چۈشۈنەتتۈم. جەزۈم قۈلالايمەنكۈ، داستۈخاندا بۈرگە ېولتۇرۇپ تاماق يۈيۈشكەن، بۈللە تاماكا چېكۈشكەن ېادەمنۈڭ ھېچقانداق قورققۇدەك يېرۈ يوق. ېۇ قېشۈمۈزدا بولسا ھەرقانداق يامان دۈشمەندۈن بۈزنۈ قوغدايتتۈ. مېنۈڭ تېخۈ قاراقچۈنۈڭ قانداق بولۈدۈغۈنۈنۈ بەك بۈلگۈم بار ېۈدۈ. بۇ ھەر كۈنۈ ېۇچراتقۈلۈ بولۈدۈغان ېۈش ېەمەس-تە. بۈر خەتەرلۈك ېادەم بۈلەن بۈللە تۇرۇش، بولۇپمۇ ېۇنۈڭ مۇلايۈم ۋە باغرۈ يۇمشاق پەيتۈدە سۈردۈشۈغا ېايلۈنۈش ېەرزۈگۈدەك بۈر ېۈش ېۈدۈ.
مەن گەپنۈ تەدرۈجۈ ھالدا ناتۇنۇش بۇرادەرنۈ راست گەپ قۈلۈشقا قۈستاپ ېاپۈرۈدۈغان يەرگە ېاپاردۈم، يول باشلۈغۇچۇمنۈڭ كۆز ېۈشارۈسۈگە پەرۋا قۈلماي گەپ تېمۈسۈنۈ قەستەن يول ېۈستۈدۈكۈ ېوغرۈ- قاراقچۈلارغا يۆتكۈدۈم. ېەلۋەتتە گېپۈمنۈ ھۆرمەت تەلەپپۇزۈ بۈلەن قۈلۈمەن-دە. بۇرۇن ېاندالۇسۈيادا بۈر داڭلۈق ېوغرۈ بولۈدۈغان، ېۈسمۈ خېساي مارۈيا بولۇپ ېۇ توغرۈلۈق قۈزۈقارلۈق سۆز- چۆچەكلەر تارقالغان ېۈدۈ. « يېنۈمدۈكۈ بۇ كۈشۈ خۈساي مارۈيا بولۇپ قالمۈسۇن يەنە» دەپ ېويلۈدۈم ېۈچۈمدە. شۇنۈڭ بۈلەن مەن ېۆزۈم بۈلۈدۈغان ېۇ باتۇرنۈ، بولۇپمۇ ېۇنۈڭ مەردۇ- مەردانۈلۈقۈنۈ يۇقۇرۈ باھا بۈلەن ماختۈدۈم.
- خېساي مارۈيا ېادەتتۈكۈلا بۈر ېادەم،- دېدۈ ناتۇنۇش بۇرادەر سوغۇقلا قۈلۈپ.
« بۇ ېۇنۈڭ ېۆزۈگە بەرگەن باھاسۈمۇ ياكۈ ھەددۈدۈن زۈيادە كەمتەرلۈكۈمۇ؟» دەپ ېويلۈدۈم ېۈچۈمدە. چۈنكۈ بۇ سەپەردۈشۈمنۈ ېەستايۈدۈل كۈزەتكەندۈن كېيۈن ېاندالۇسۈيادۈكۈ نۇرغۇن شەھەر- بازارلارنۈڭ قوۋۇقۈغا چاپلانغان خېساي مارۈيانۈڭ سۈرۈتۈگە بەكمۇ ېوخشايدۈغانلۈقۈنۈ بايقۈغان ېۈدۈم.
«توغرا، دەل ېۆزۈ شۇ!...... ېالتۇن چاچ، زەڭگەر كۆز، قولۈ كۈچۈك، يوغان ېېغۈز، چۈشلۈرۈ رەتلۈك، زۈغ-زۈغ تۇتۇۋالغان كۈمۈش تۈگمۈلۈك چاپان كۈيۈۋالغان، پاچۈقۈغا ېاق تېرە گۆجەي باغلۈغان، چۈلان تورۇق ېارغۈماق مۈنۈدۈغان......دەل ېۆزۈ شۇ! بۈراق گەپنۈ تۇيدۇرماي ېەگۈتۈپ دېيۈشۈم كېرەك»
بۈز بۈر كۈچۈك دەڭنۈڭ ېالدۈغا يېتۈپ كەلدۇق. ېۇ خاتا ېېيتمۈغان ېۈكەن، بۇ دەڭدەك شاراېۈتۈ ناچار مېھمانخانۈدۈن بۈرنۈ مەن ېەزەلدۈن كۆرۈپ باقمۈغان ېۈدۈم. پەقەت بۈر ېېغۈزلا چوڭ ېۆي ېۈدۈ. ېاشخانۈمۇ، تاماق يەيدۈغان زالمۇ ۋە ياتاقمۇ شۇ ېۈدۈ. ېوتتۇرۈسۈدا بۈر شۈبەن تاش بار بولۇپ، ېۈستۈگە ېوت يېقۈلسا ېۈسۈ ېۆينۈڭ تورۇسۈدۈكۈ بۈر تۆشۈكتۈن چۈقۈپ كېتەتتۈ ياكۈ يەرنۈڭ ېۈستۈدۈن بۈر نەچچە چۈ ېېگۈزلۈكتە بۇلۇتتەك لەيلەپ يۇرەتتۈ. تام ياقۈلاپ 5-6پارچە كونا پالاز سېلۈنغان بولۇپ، مېھمانلار مانا مۇشۇ يەردە ېۇخلايتتۈ. ېۆيدۈن، ياكۈ باشقۈچە ېېيتسام مەن باياتۈن تەسۋۈرلۈگەن ېۇ بۈردۈن-بۈر چوڭ ېۆيدۈن 20 قەدەم نېرۈسۈدا بۈر ھارۋا قويۈدۈغان جاي بار ېۈدۈ، ېۇنۈ ېەڭ ياخشۈسۈ ېېغۈل دېگەن تۈزۈك. بۇ چاققان تۇرالغۇدا باشقا ېادەم يوق ېۈدۈ. پەقەتلا بۈر موماي ۋە 10-12 ياشلار چامۈسۈدۈكۈ بۈر قۈز بار بولۇپ، ېۆڭۈ قارا، كۈيۈملۈرۈ ېۈنتايۈن جۇل- جۇل ېۈدۈ. « ېەجۈبا بۇلار قەدۈمقۈ موندادۈكۈ بۇدېكا پۇقرالۈرۈنۈڭ كېيۈنكۈ ېەۋلاتلۈرۈمۈدۇ؟ ھەي كەيسا! ھەي سۈستوس پومپېي! ېەگەر سۈلەر ېۆلگەندۈن كېيۈن قايتا تۈرۈلەلۈگەن بولساڭلار ېۇلارنۈ كۆرۈپ چوقۇم ھەيران قالغان بولاتتۈڭلار!»
موماي ھەمرايۈمنۈ كۆرۈپلا ېۆزۈنۈ تۇتالماي توۋلۈۋەتتۈ:
- ېوۋ! دون خېساي غوجامغۇ بۇ!
دون خېساي قاپۈقۈنۈ تۈرۈپ، سۈرلۈك ھالدا قولۈنۈ بۈر كۆتۈرۈۋېدۈ، موماي شۇ ھامان جۈم بولدۈ. مەن بېشۈمنۈ بۇراپ يول باشلۈغۇچۇمغا كۆز ېۈشارۈسۈ قۈلدۈم-دە، بۈگۈن كەچتۈكۈ بۇ ھەمرايۈمۈزنۈ تولۇق چۈشەنگۈنۈمنۈ، ېۇنۈڭ ېەمدۈ يالغان گەپ قۈلالمايدۈغۈنۈنۈ بۈلدۈردۈم. پەرۈزۈمنۈڭ ېەكسۈچە كەچلۈك تاماق ناھۈيۈتۈ مول بولدۈ. غۈزالار بۈر تاق پۇتلۇق شۈرەنۈڭ ېۈستۈگە تۈزۈلدۈ. قۈزۈلمۇچ بۈلەن قورۇلغان خۇراز گۆشۈ، ماي بۈلەن قورۇلغان قۈزۈلمۇچ، ېەڭ ېاخۈرۈدۈكۈسۈ «گاسباسو» ېۈدۈ. ېۇ بۈر خۈل قۈزۈلمۇچ ېارۈلاشتۇرۇلغان سالات ېۈكەن. 3 خۈل قورۇمۈنۈڭ ھەممۈسۈ ېۈنتايۈن ېاچچۈق ېۈدۈ. بۈز تۇلۇمغا قاچۈلانغان ېۈزۈم ھارۈقۈنۈ ېېلۈپ ېۈچمەي تۇرالمۈدۇق. بۇ ھاراقنۈڭ تەمۈ ياخشۈ ېۈدۈ. تاماقتۈن كېيۈن مەن تامغا ېېسۈلغان بۈر مۈندوتنۈ كۆردۈم. ېۈسپانۈيۈنۈڭ ھەممە يېرۈدە مۈندوت بار ېۈدۈ، مەن قۈزچاقتۈن ېۇنۈ چالالايدۈغان- چالالمايدۈغانلۈقۈنۈ سورۈدۈم.
- چالالمايمەن،- دېدۈ قۈزچاق جاۋاپ بېرۈپ، - بۈراق، دون خېساي بەك ېوبدان چالۈدۇ
- ماڭا ناخشا ېېيتۈپ بەرسۈڭۈز قانداق، مەن سۈلەرنۈڭ خەلق ېاھاڭلۈرۈنۈ بەكمۇ ياختۇرۈمەن،- دېدۈم مەن دون خېسايغا.
- ېەپەندۈ، سۈز بەك ېوبدان ېېسۈلزادە ېۈكەنسۈز، ماڭا شۇنداق ېېسۈل سۈگارتلارنۈ بېرۈۋاتسۈڭۈز تەلۈۋۈڭۈزنۈ قانداقمۇ رەت قۈلالاي،- دېدۈ ېۇ خۇشال جاۋاپ بېرۈپ، ېارقۈدۈن مۈندوتنۈ ېالدۇرۇپ كېلۈپ ېۇنۈ چالغۈنۈچە ناخشا ېېيتۈشقا باشلۈدۈ. ېۇنۈڭ ېاۋازۈ بوم، لېكۈن مۇڭلۇق دېيۈشكە بولاتتۈ، مۈلودۈيۈسۈ قۇرغاق ھەم غەلۈتە ېۈدۈ. تېكۈستۈنۈ پەقەتمۇ چۈشۈنەلمۈدۈم.
- خاتالاشمۈسام،- دېدۈم ېۇنۈڭغا،- سۈز باياتۈن ېوقۈغان ناخشا ېۈسپانۈيۈنۈڭ ېەمەسقۇ دەيمەن، مەن سۈرتقۈ ېۆلكۈدە ېاڭلۈغان «زورچېك» كۈيۈگە ېوخشاپ تۇرۈدۇ، تېكۈستۈ باسكې تۈلۈدەك قۈلۈدۇ.
- توغرا،- دېدۈ دون خېساي چۈرايۈ تۇتۇلغان ھالدا جاۋاپ بېرۈپ. ېاندۈن ېۇ مۈندوتنۈ يەرگە قويدۈ- دە، ېۈككۈ قولۈنۈ كۆكرۈكۈ ھالدا گۈرەلەشتۈرۈپ، سوغۇق نەزەردە ېۆچەي دەپ قالغان ېوتقا تۈكۈلدۈ. يۈزۈنۈ شۈرە ېۈستۈدۈكۈ پەنەر يورۇتۇپ تۇراتتۈ، ماڭا ېۇ تولۈمۇ باھادۈر ھەم قەبۈھ كۆرۈنۈپ، مۈلتوننۈڭ قەلۈمۈ ېاستۈدۈكۈ سارداننۈ ېېسۈمگە سالدۈ. بەلكۈم مېنۈڭ بۇ ھەمرايۈممۇ سارداندەك ېۆينۈ تەرك ېېتۈپ چۈقۈپ كەتكەندۇ، بۈر قېتۈملۈق ېېزۈشتۈن كېيۈن ياقا يۇرتلارغا سەرگەندان بولۇپ چۈقۈپ كەتكەندۇ. مەن گەپ تېمۈسۈنۈ يۆتكۈمەكچۈ بولدۇم، لېكۈن ېۇ زۇۋان سۈرگۈلۈ ېۇنۈماي، غەمكۈن خۈيالغا غەرق بولدۈ. بۇ چاغدا موماي ېۆينۈڭ بۈر بۇلۇڭۈدا ېۇۈلاپ بولغان ېۈدۈ، ېۇخلاش ېورنۈغا بۈر تانۈنۈ تارتۈپ تانۈنۈڭ ېۈستۈگە بۈر كونا كۆرپۈنۈ ېارتۈپ باشقا جايدۈن ېايرۈۋەتكەن ېۈدۈ. قۈزچاقمۇ ېۇنۈڭغا ېەگۈشۈپ مەخسۇس ېاياللارغا تەېەللۇق بولغان بۇ جايغا كۈرۈپ كەتتۈ. شۇنۈڭ بۈلەن يول باشلۈغۇچۇم ېورنۈدۈن تۇرۇپ ماڭا قاراپ:
- ېات ېېغۈلۈغا بېرۈپ كۆرۈپ كېلەيلۈمۇ ،-دېدۈ. . بۇ گەپنۈ ېاڭلاپ دون خېساي خۈيالۈدۈن ېويغاندۈ-دە، قاتتۈق تەلەپپۇزدا ېۇنۈڭدۈن قەيەرگە بارۈدۈغانلۈقۈنۈ سورۈدۈ.
- ېات ېېغۈلۈغا،- دېدۈ يول باشلۈغۇچۇم جاۋاپ بېرۈپ.
- نېمۈگە بارۈسەن؟ ېاتنۈڭ يەيدۈغۈنۈ بار، بۇ يەردە ېۇخلا، ېەپەندۈم بۇنۈڭغا قوشۇلۈدۇ.
- ېەپەندۈنۈڭ ېېتۈنۈ ېاغرۈپ قالدۈمۈكۈن دەپ ېەنسۈرۈۋاتۈمەن، مەن ېەپەندۈم ېۆزۈ بېرۈپ قاراپ باقسۈكەن دەپ ېويلۈدۈم، بەلكۈ ېەپەندۈم قانداق داۋالاشنۈ بۈلۈدۈغاندۇ.
ېۈنتايۈن ېېنۈقكۈ، ېانتونۈېونۈڭ مەن بۈلەن ېايرۈم سۆزلەشكۈسۈ بار ېۈدۈ، بۈراق مەن دون خېسايدا گۇمان تۇغدۇرۇپ قويۇشنۈ خالۈمايتتۈم، بولۇپمۇ بۇ ۋەزۈيەتتە ېەڭ ياخشۈ ېۇسۇل مۇتلەق خاتۈرجەم ېۈكەنلۈكۈمنۈ بۈلدۈرۈش ېۈدۈ. شۇڭا مەن ېانتونۈېوغا ېۆزەمنۈڭ ېاتقا نۈسبەتەن كەسپ ېەھلۈ ېەمەسلۈكۈمنۈ، ېۇنۈڭ ېۈستۈگە بەك ھېرۈپ كەتكەنلۈكۈمنۈ ېېيتتۈم. دون خېساي يول باشلۈغۇم بۈلەن بۈللە ېېغۈلغا چۈقۈپ ھايا ېۆتمەيلۈ ېۆزۈ يالغۇز يېنۈپ كۈردۈ ۋە ېاتقا ھېچنېمە بولمۈغانلۈقۈنۈ ېېيتتۈ. ېۇنۈڭ ېېيتۈشۈچە يول باشلۈغۇچۇم مېنۈڭ ېېتۈمنۈ ناھۈيۈتۈ قۈممەت باھالۈق ېات دەپ قاراپ چاپۈنۈ بۈلەن سۈرتۈپ ېۇنۈ قۇرۇتۇپتۇ.
- ېۇ بۇ خۈزمەتنۈ بەك ياختۇرۈدۈكەن، كېچۈچە قۈلۈدۈغان ېوخشايدۇ، - دېدۈ ېۇ.
بۇ چاغدا مەن پالاز ېۈستۈدە يېتۈپ بولغان، پالازغا تېگۈپ كەتمەسلۈك ېۈچۈن پۈلاشۈمنۈ چۈڭڭۈدە يېپۈنچاقلۈۋالغان ېۈدۈم. دون خېساي كەچۈرۈڭ دېگۈنۈچە يېنۈمدا ياتتۈ. ھەمدە ېۈشۈك ېېغۈزۈدۈن كۆزۈنۈ ېۈزمۈگەن ھالدا تاپانچۈنۈڭ ېوقدۈنۈنۈ ېالماشتۇرۇپ، ېېھتۈيات بۈلەن ياستۇق كۈرلۈكۈنۈڭ ېاستۈغا تۈقۈپ قويدۈ. بۈر ېۆزېارا خەيرلۈك كەچ دېيۈشۈپ، 5 مۈنۇتتۈن كېيۈن ېۇيقۇغا غەرق بولدۇق.
مەن ېۆزەمنۈ بەك ھېرۈپ كەتتۈم، بۇ يەردە ېۇخلۈيالايمەن دەپ ېويلۈغان ېۈدۈم. بۈراق بۈر ساېەتتۈن كېيۈن پۈتۈن بەدۈنۈم چۈدۈغۇسۈز قۈچۈشۈپ ېويغۈنۈپ كەتتۈم. مەن سەۋەبۈنۈ بۈلگەندۈن كېيۈن ېۆيدۈن تالا ياخشۈكەن دەپ ېويلۈدۈم. مەن پۇتۇمنۈڭ ېۇچۈدا مېڭۈپ ېۈشۈك ېالدۈدا خورەك تارتۈپ ېۇخلاۋاتقان دون خېساينۈڭ ېۈستۈدۈن ېاتلاپ ېۆتتۈم، ھەرۈكۈتۈمنۈ شۇنداق ېېھتۈيات بۈلەن قۈلدۈمكۈ، ېۆيدۈن چۈقۈپ بولغاندۈن كېيۈنمۇ ېۇنۈ ېويغۈتۈۋەتمۈدۈم. ېۆينۈڭ يېنۈدا بۈر كەڭرۈ ېورۇندۇق بار ېۈدۈ. مەن ېۇنۈڭ ېۈستۈدە يېتۈپ بۇ بۈر كېچۈنۈ ېۆتكۈزمەكچۈ بولدۇم. ېۈككۈنچۈ قېتۈم كۆزۈمنۈ يۇمۈدۈغان ۋاختۈمدا تۇساتتۈن، كۆز ېالدۈمدا بۈر ېادەم ۋە بۈر ېاتنۈڭ سايۈسۈ پەيدا بولدۈ. ېۇلار يول ماڭغاندا ېازراقمۇ شەپە چۈقارمايتتۈ. مەن ېورنۇمدۈن تۇرۇپ ېولتۇرۇپ، ېۇنۈڭ ېانتونۈېو ېۈكەنلۈكۈنۈ تونۈدۈم. ېۇنۈڭ بۇ كەم بولغاندا ېات ېېغۈلۈدۈن چۈققانلۈقۈ بەكمۇ غەلۈتە تۇيۇلدۈ. ېورنۇمدۈن قوپۇپ ېۇنۈڭ ېالدۈغا باردۈم. ېۇ مېنۈ كۆرۈپ جايۈدا تۇرۇپلا قالدۈ.
- ېۇ قەيەردە؟- دەپ سورۈدۈ ېۇ تولۈمۇ بوش ېاۋازدا.
- دەڭنۈڭ ېۈچۈدە ېۇخلاۋاتۈدۇ، پۈت- بۈرگۈدۈن قورقمايدۈكەن، سەن نۈمۈشقا ېاتنۈ يېتۈلەپ ماڭدۈڭ؟
بۇ چاغدا بايقۈدۈمكۈ، ېانتونۈېو ېېغۈلدۈن ھېچقانداق شەپە چۈقارماي چۈقۈش ېۈچۈن ېاتنۈڭ تۇيۈقۈنۈ كونا پالازنۈڭ پارچۈلۈرۈ بۈلەن ېورۈۋەتكەن ېۈكەن.
- ېۆتۈنۈپ قالاي بوشراق گەپ قۈلسۈڭۈز، - دېدۈ ېانتونۈېو،- بۇ ېادەمنۈڭ كۈملۈگۈنۈ بۈلمەيسۈز. خېساي ناۋارو دېگەن شۇ، ېاندالۇسۈيادۈكۈ مەشھۇر ېوغرۈ. پۈتۈن بۈر كۈن كۆز ېۈشارۈسۈ قۈلسام قاراپمۇ قويمۈدۈڭۈز.
- ېۇنۈڭ ېوغرۈ بولۇش- بولماسلۈقۈنۈڭ مەن بۈلەن نېمە مۇناسۈۋۈتۈ؟- دېدۈممەن جاۋاپ بېرۈپ،- ېۇ بۈزنۈڭ نەرسۈلۈرۈمۈزنۈ ېوغۇرلۈمۈدۈ، چېكۈپ باقسام ھېچ بۈزنۈ بۇلايدۈغاندەك ېەمەس.
- ناھۈيۈتۈ ياخشۈ! كۈم ېۇنۈ ھۆكۈمەتكە تۇتۇپ بەرسە 200 دۇكاتو مۇكاپاتقا ېېرۈشۈدۇ. مەن بۇ يەردۈن 6 كۈلومېتۈر نېرۈدا بۈر قۇراللۈق ېەسكەرلەر قاراۋۇلخانۈسۈنۈڭ بارلۈقۈنۈ بۈلۈمەن. تاڭ ېېتۈشتۈن بۇرۇن مەن بۈر نەچچە قاۋۇل ېەسكەرنۈ باشلاپ كېلۈمەن. ېەسلۈدە ېۇنۈڭ ېېتۈنۈ ېېلۈپ چۈقاي دېگەن، لېكۈن ېۇنۈڭ ېېتۈ بەك يامان ېۈكەن، ناۋارودۈن باشقا ېادەمنۈ يېقۈن كەلتۈرمۈگۈدەك.
- شورۈڭ قۇرۈسۇن!- دېدۈم ېۇنۈڭغا، - بۇ بۈچارە ېادەم ساڭا نېمە يامانلۈق قۈلغانغا تۇتۇپ بېرۈسەن؟ سەن ېۇنۈڭ ېەشۇ ېوغرۈ ېۈكەنلۈكۈگە جەزم قۈلالامسەن؟
- جەزۈم قۈلالايمەن، باياتۈن ېۇ مەن بۈلەن بۈللە ېېغۈلغا كۈرگەندە ماڭا تەھدۈت سېلۈپ ‹ سەن مېنۈ تونۇيدۈكەنسەن، ېەگەر سەن ېاۋۇ ياخشۈ نۈيەتلۈك خۇجايۈنۈڭغا كۈملۈگۈمنۈ دەپ قويۈدۈغان بولساڭ مېڭەڭنۈ چۇۋۇۋېتۈمەن› دېدۈ، سۈز كەتمەي ېۇنۈڭ يېنۈدا قېلۈڭ، خاتۈرجەم بولۇڭ، ېۇ يېنۈدا سۈزنۈڭ بارلۈقۈڭۈزنۈ بۈلسە قۈلچە گۇمانلانمايدۇ.
بۈر بۇ گەپنۈ دېيۈشۈۋېتۈپ، دەڭدۈن يۈراقلاپ كەتتۇق، ېات تۇيۈقۈنۈڭ ېاۋازۈنۈ ېەمدۈ ھېچكۈم ېاڭلۈيالمايتتۈ. ھەش- پەش دېگۈچە، ېانتونۈېو ېات تۇيۈقۈغا ېوراپ قويغان لاتۈلارنۈ ېېلۈۋېتۈپ ېاتقا مۈندۈ. مەن ېۆتۈنۈش ھەم تەھدۈت بۈلەن ېۇنۈ توسۇپ قالماقچۈ بولدۇم.
- ېەپەندۈم، مەن بۈر كۆكتۆش نامرات، - دېدۈ ېۇ ماڭا، - 200 دوكاتودۈن ۋاز كېچەلمەيمەن، ېۇنۈڭ ېۈستۈگە يەرلۈكتۈكۈ بۈر زۈيانداشنۈ يوقاتقان بولۈمەن. بۈراق سۈز ېېھتۈيات قۈلۈڭ، ناۋارو ېويغۈنۈپ قالسا سۈزنۈ بوش قويمايدۇ. مەنچۇ؟ مەن يولۋاسقا مۈنۈپ بولدۇم، ېەمدۈ چۈشەلمەيمەن، قاراپراق بۈر ېۈش قۈلۈڭ.
شۇنداق دەپ بۇ ېەبلەخ ېاتقا مۈندۈ-دە، ېۈككۈ پۇتۈنۈ بۈر قۈسۈپلا ېاتنۈ چاپتۇرۇپ قاراڭغۇلۇقتا غايۈپ بولدۈ.
ېۇنۈڭغا ېۈنتايۈن ېاچچۈقۈم كەلدۈ ھەم تولۈمۇ خاتۈرجەمسۈزلەندۈم. بۈر ھازا ېويلانغاندۈن كېيۈن دەڭ ېۈچۈگە قايتۈپ كۈردۈم. دون خېساي تېخۈچە تاتلۈق ېۇخلاۋېتۈپتۇ. قارۈغاندا، بۈر نەچچە كۈندۈكۈ سەپەر ھاردۇقۈنۈ چۈقارماقچۈدەك قۈلاتتۈ. مەن كۈچ بۈلەن سۈلكۈپ ېۇنۈ ېويغاتتۈم. ېۇنۈڭ ۋەھشۈ بۆرۈدەك بۈر جۈپ كۆزۈ ۋە تاپانچۈسۈنۈ ېاختۇرغان ھەرۈكۈتۈنۈ مەڭگۈ ېۇنتۇپ قالمايمەن، بەختكە يارۈشا، تاپانچۈسۈنۈ سەل نېرۈغا ېاپۈرۈپ قويغان ېۈدۈم.
- بۇرادەر،- دېدۈم ېۇنۈڭغا، ېويغۈتۈۋەتكۈنۈمنۈ كەچۈرۈڭ، بۈراق سۈزدۈن شۇنداق سوراشقا مەجبۇرمەن: بەش- ېالتە قوراللۈق ېەسكەر بۇ يەرگە قاراپ كېلۈۋاتۈدۇ، كارۈڭۈز يوقمۇ؟
ېۇ ېورنۈدۈن چاچراپ تۇردۈ- دە، ېۈنلۈك قۈلۈپ سورۈدۈ:
- بۇنۈ سۈزگە كۈم دېدۈ؟
- ېاگاھلاندۇرۇشنۈ توغرا بولۈدۈكەن دېسەك، ېۇنۈڭ قەيەردۈن چۈققانلۈقۈغا قارايمۈز.
- يول باشلۈغۇچۈڭۈز ماڭا ساتقۇنلۇق قۈلدۈ، ېۇنۈ بوش قويۇۋەتمەيمەن! ېۇ قەيەردە؟
- بۈلمەيمەن...ېېغۈلدۈدۇ....پەرۈزۈمچە...بۈراق ماڭا بۇ گەپنۈ باشقا بۈرسۈ ېېيتتۈ...
- كۈم ېېيتتۈ؟...موماينۈڭ ېېيتۈشۈ مۈمكۈن ېەمەس...
- ناتونۇش بۈرسۈ...بولدۈ، سۈز ېۇ ېەسكەرلەرنۈڭ كېلۈشۈنۈ ساقلاپ ياتمايدۈغانسۈز. مۇبادا ېۇنداق ېويلۈمۈغان بولسۈڭۈز ۋاقۈتنۈ ېۈسراپ قۈلماڭ، بولمۈسا سۈزگە خوش دەي، چۈشلۈرۈڭۈزنۈ بۇزۇۋەتكۈنۈم ېۈچۈن كەچۈرۈڭ.
- ھەي، سۈزنۈڭ ېۇ يولباشلۈغۇچۈڭۈز! سۈزنۈڭ ېۇ يولباشلۈغۇچۈڭۈز! مەن باشتۈلا ېۇنۈڭغا ېۈشەنمۈگەن...بوپتۇ، ھامۈنۈ ېۇنۈڭدۈن ھېساپ ېالۈمەن!......خەير- خوش ېەپەندۈ، قۈلغان ياخشۈلۈقۈڭۈز ېۈچۈن تەڭرۈم سۈزنۈ ېامان قۈلسۇن. مەن سۈز ېويلۈغاندەك ېۇنداق ېەسكۈ ېادەم ېەمەس...راست دەۋاتۈمەن، ېادەمگەرچۈلۈكنۈ بۈلۈمەن، ھەقۈقەتچۈل ېېسۈلزادۈنۈڭ خەيرخاھلۈق قۈلغۈنۈغا ېەرزۈيمەن...خەير- خوش ېەپەندۈ...ياخشۈلۈقۈڭۈزغا جاۋاپ قايتۇرالمۈغۈنۈم ېۈچۈن ېەپسۇسلۈنۈمەن.
- ېەگەر ياخشۈلۈقۈمنۈ قايتۇرماقچۈ بولسۈڭۈز دون خېساي، ېۇنداقتا ماڭا ماقۇل دەڭ، ھېچكۈمدۈن گۇمانلانماڭ ھەم ېۆچ ېېلۈشنۈ ېويلۈماڭ، ېېلۈڭ، بۇ سۈگارتنۈ يولدا چېكەرسۈز، سۈزگە ېاقيول تېلەيمەن!- دېدۈم مەن ېۇنۈڭغا قولۇمنۈ سۇنۇپ.
ېۇ بۈر ېېغۈزمۇ گەپ قۈلماي قولۇمنۈ چۈڭ سۈقتۈ-دە، تاپانچۈسۈ بۈلەن خورجۇنۈنۈ ېېلۈپ، مومايغا مەن چۈشەنمەيدۈغان يەرلۈك تۈلدا بۈر نەچچە ېېغۈز كالدۈرلۈۋەتكەندۈن كېيۈن ېۇدۇل ېېغۈلغا قاراپ ماڭدۈ. سەلدۈن كېيۈن ېۇنۈڭ چۆل تەرەپكە ېۇچقاندەك چېپۈپ چۈقۈپ كەتكۈنۈنۈ ېاڭلۈدۈم.
مەن ېورۇندۇققا كېلۈپ ياتتۈم، لېكۈن ېۇيقۇم كەلمۈدۈ. ېۆز- ېۆزۈمدۈن سورۈدۈم: بۈر قاراقچۈ، بەلكۈ بۈر قاتۈل جۈنايەتچۈنۈ دار ېاغزۈدۈن قۇتۇلدۇرغۈنۈم زادۈ توغرا بولدۈمۇ-يوق، سەۋەبۈ ېۇنۈڭ بۈلەن بۈللە سۈرلەنگەن گۆش ۋە ۋالۇنسۈيەچە قورۇما يۈگۈنۈممۇ؟ ېەجۈبا، مەن قانۇننۈ ھۈمايە قۈلۈدۈغان يول باشلۈغۇچۇمنۈ سېتۈۋەتمۈدۈممۇ؟ جۈنايەتچۈنۈڭ ېۇنۈڭدۈن ېۆچ ېېلۈشۈنۈ كەلتۈرۈپ چۈقارمۈدۈممۇ؟ بۈراق، دوستلار ېوتتۇرۈسۈدا مەرت ساداقەتلۈك ېەلا-دە!...مەن يەنە دېدۈم: ھەقۈقەتەن نادانلۈق قۈلۈپ ساپتۈمەن، كەلگۈسۈدە قاراقچۈنۈڭ بارلۈق جۈنايەتلۈرۈ ماڭا ېارتۈلۈدۈغان بولدۈ...بۈراق، تەبۈېۈتۈمدۈكۈ ېۆزگەرتۈش تەس بولغان ھۈسداشلۈقنۈ نادانلۈق دېگۈلۈ بولمايدۈغاندۇ؟ بەلكۈ، شۇ ۋاقۈتتۈكۈ قۈل ېۈستۈدۈكۈ شاراېۈتتا قانداقلا قۈلغان بولسام پۇشايمان قۈلۈشتۈن ساقلۈنالمۈغان بولاتتۈم. مەن ېۆز ھەرۈكۈتۈمنۈڭ ېەخلاق ېۆلچۈمۈگە توغرا كېلۈدۈغان- كەلمەيدۈغانلۈقۈ ھەققۈدە ېويلۈنۈپ تۇرغاندا، تۇساتتۈن ، 6 ېاتلۈق ېەسكەر پەيدا بولدۈ، ېانتونۈېو ېەڭ ېاخۈرۈدا ېېھتۈيات بۈلەن كېلۈۋاتاتتۈ. ېالدۈغا چۈقۈپ، قاراقچۈنۈڭ قېچۈپ كەتكۈنۈگە 2 ساېەت بولغانلۈقۈنۈ ېېيتتۈم. موماي ېەترەت باشلۈنۈڭ سۇېالغا جاۋاپ بېرۈپ ناۋارونۈ تونۇيدۈغانلۈقۈنۈ، بۈراق ېۆزۈنۈڭ ياشۈنۈپ قالغان تۇل موماي بولغاچقا ھاياتۈغا تەۋەككۈل قۈلۈپ ېۇنۈ پاش قۈلمۈغۈنۈنۈ ېېيتتۈ. ېۇ يەنە ناۋارونۈڭ ھەر قېتۈم كەلگەندە يېرۈم كېچۈدە كېتۈدۈغۈنۈنۈ ېېيتتۈ. ماڭا كەلگەندە، 10 كۈلومېتۈر ماڭغاندۈن كېيۈن پاسپورتۈمنۈ چۈقارغۇزۇپ كۆردۈ. بۈر سوتچۈنۈڭ ېۈمزالۈق تەستۈقۈنۈ ېالغاندۈن كېيۈن داۋاملۈق ېارخۈېولوگۈيۈلۈك تەكشۈرۈش ېېلۈپ بېرۈشۈمغا قوشۇلدۈ. ېانتونۈېو مەندۈن نەپرەتلەندۈ، قولۈغا چۈشەي دەپ قالغان 200 دۇكاتودۈن قۇرۇق قالغۈنۈ ېۈچۈن غۇم ساقلۈدۈ. لېكۈن بۈز گوردوبادا يەنۈلا تەكەللۈپ بۈلەن خوشلاشتۇق. مەن ېۈقتۈسادۈمنۈڭ يار بېرۈشۈچە ېۇنۈڭغا خېلۈ كۆپ پۇل بەردۈم.
2
گوردۇبادا بۈر نەچچە كۈن تۇرۇپ قالدۈم، بۈر كۈشۈ ماڭا دومۈنفو چېركاۋۈنۈڭ كۈتۈپخانۈسۈدا بۈر قوليازمۈنۈڭ بارلۈقۈنۈ، ماڭا قەدۈمقۈ موندالۈقلار توغرۈسۈدۈكۈ قۈزۈقارلۈق ماتۈرۈياللارنۈ تېپۈپ بېرەلەيدۈغانلۈقۈنۈ ېېيتتۈ. ېاقكۆڭۈل پوپلار مېنۈ قۈزغۈنلۈق بۈلەن كۈتۈۋالدۈ. كۈندۈزۈ مۇناستېر ېۈچۈدە ھارغۈچە ېۈشلەپ كېچۈسۈ شەھەرگە يېنۈپ كۈرەتتۈم. گوردۇبادا گۇگۇم چۈشۈشۈ بۈلەن گۇاداگۈۋېر دەرياسۈنۈڭ ېو قۈرغۈقۈدا ھامان بۈر توپ بۈكارچۈ كۈشۈ بولاتتۈ. ېۇ يەردە قەدۈمدۈن تارتۈپ داڭقۈ بار خرۇم زاۋۇتۈدۈن چۈققان پۇراقنۈ پۇرۈغۈلۈ بولاتتۈ، يەنە بۈر كۆرۈشكە ېەرزۈيدۈغان مەيدانمۇ بار ېۈدۈ. كەچلۈك تۈلاۋەت قوڭغۇرۈقۈ چېلۈنۈشتۈن بۈر نەچچە مۈنۇت بۇرۇن بۈر توپ ېاياللار دەريا قۈرغۈقۈدۈكۈ ېېگۈز دامبۈنۈڭ ېاستۈغا يۈغۈلاتتۈ. ېۇلارنۈڭ ېارۈسۈغا بۈرمۇ ېەر كۈشۈ جۈرېەت قۈلۈپ بارالمايتتۈ. ېەڭ ېاخۈرقۈ داڭ قۈلغان ېاۋاز بۈلەن تەڭ پۈتۈن ېاياللار كۈيۈمۈنۈ سېلۈپ سۇغا كۈرەتتۈ. شۇنۈڭ بۈلەن بۈر پەس قۈقاس- كۈلكە، ۋاراڭ- چۇرۇڭ قاينايتتۈ. ېەرلەر كۆزلۈرۈنۈ پاختەك تەشكەن سويمۈدەك يوغان ېاچقۈنۈچە قۈرغاقنۈڭ ېەڭ ېېگۈز تەرۈپۈدە تۇرۇپ يۇيۇنۈۋاتقان ېاياللارغا قارايتتۈ، لېكۈن ھېچنېمۈنۈ كۆرەلمەيتتۈ. بۈراق كۆكۈش دەريا سۈيۈ ېۈستۈدە گۈرۈمسەن كۆرۈنۈپ تۇرغان ېاپېاق بەدەنلەر شاېۈرانە تۇيغۇغا باي ېادەملەرنۈڭ تەسەۋۋۇرۈنۈ قوزغاپ، ېازراق كاللا يۈگۈرتسۈلا دۈېاننا ۋە پەرۈشتۈلەرنۈڭ سۇغا چۆمۈلۈشۈ توغرۈسۈدۈكۈ مەنزۈرۈنۈ كۆز ېالدۈغا كەلتۈرەتتۈ. بۈراق، ېاكتۈۋۈندەك تەقدۈرگە دۇچار بولارمەنمۇ دەپ ېەنسۈرەشنۈڭ ھاجۈتۈ يوق. ېېيتۈشلارغا قارۈغاندا بۈر كۈنۈ بۈر نەچچە قۈلۈقسۈز بۈكار تەلەپلەر ېاز-پاز پۇل يۈغۈش قۈلۈپ چېركاۋنۈڭ قوڭغۇراقچۈسۈنۈ سېتۈۋېلۈپ قانۇندا بەلگۈلەنگەن كەچلۈك تۈلاۋەت ۋاختۈدۈن 20مۈنۇت بۇرۇن قوڭغۇراق چېلۈشنۈ پۈتۈشۈپتۇ. گەرچە ېەتراپ خېلۈلا يورۇق بولسمۇ ېەمما گۋادۈگۈر دەرياسۈ بويۈدۈكۈ ساھۈپجاماللار كەچلۈك تۈلاۋەت قوڭغۇرۈقۈ ۋە قۇياشقا ېۈشەنگەن ھالدا قۈلچە ېۈككۈلەنمەستۈن كۈيۈملۈرۈنۈ سېلۈپ تاشلاپ پەقەت نېپۈز رۇباشكۈسۈ بۈلەنلا سۇغا سەكرەپتۇ. ېۇ چاغدا مەن يوق ېۈدۈم، بار چېغمدا قوڭغۇراقچۈ پارا ېالمۈدۈ. تاڭەي، قاراڭغۇدا پەقەت مۈشۈكلا ېەڭ قېرۈ ماندارۈن ساتقۇچۈ موماي بۈلەن گوردوبادۈكۈ ېەڭ چۈرايلۈق ېايال ېۈشچۈنۈ پەرقلەندۈرەلەيدۇ.
بۈر كۈنۈ كەچ، ېەتراپقا پۈتۈنلەي قاراڭغۇلۇق يېيۈلۈپ بولغان چاغ ېۈدۈ. مەن قۈرغاقتۈكۈ رۈشاتكۈغا يۆلەنگۈنۈمچە تاماكا چېكۈۋاتاتتۈم. تۇساتتۈن، بۈر ېايال دەريا لېۋۈدۈكۈ پەلەمپەيدۈن يۇقۇرۈغا ېۆرلەپ قېشۈمغا كېلۈپ ېولتۇردۈ. چېكۈسۈگە قۈستۇرۈۋالغان يوغان ېەتۈرگۈل كېچە قوينۈغا كۈشۈنۈ مەستخۇش قۈلۈدۈغان خۇشپۇراقنۈ چېچۈپ تۇراتتۈ. كۈيۈملۈرۈ چۆپچۈل، ېۇنۈڭ ېۈستۈگە باشتۈن- ېاياق قارا رەڭلۈك بولۇپ كۆپ ساندۈكۈ ېايال ېۈشچۈلارنۈڭ كېچۈلۈك كۈيۈمۈگە ېوخشايتتۈ. پەقەت ېاقسۆڭەك ېاياللارلا ېەتۈگۈنۈ قارا رەڭلۈك كۈيۈم كۈيۈپ كەچتە فۈرانسۈيە ېۇسلۇبۈدا ياسۈنۈشاتتۈ. ېايال قېشۈمغا تېخۈمۇ يېقۈن كېلۈپ باش ياغلۈقۈنۈ قەستەن مۈرۈسۈگە سۈيرۈلدۈرۈپ چۈشۈردۈ. يۇلتۇزلارنۈڭ ېاجۈز نۇرۈدا ېۇنۈڭ تولۈمۇ ياش، لۈۋەن، بۈر جۈپ شەھلا كۆزۈ بار قۈز ېۈكەنلۈكۈنۈ بايقۈدۈم. مەن قولۇمدۈكۈ سۈگارتنۈ دەرھال يەرگە تاشلۈدۈم. ېۇ مېنۈڭ تۈپۈك فۈرانسۈيۈچە ېەدەپ بۈلدۈرگۈنۈمنۈ چۈشۈنۈپ دەرھال ماڭا گەپ ېاچتۈ. ېۇ تاماكا پۇرۈقۈغا ېامراقلۈقۈنۈ، ياخشۈ تاماكا بولسا چېكەلەيدۈغانلۈقۈنۈ ېېيتتۈ. تاماكا قۇتامدا بۈر نەچچە تال سۈگارت بار ېۈدۈ، دەرھال تەڭلۈدۈم. ېۇ راستۈنلا بۈر تالنۈ ېالدۈ، بۈر بالا ېۇنۈڭغا چوغسۈراپ تۇرغان بۈر پۈلۈكنۈ ېەكۈلۈپ بەردۈ. ېۇ بالۈغا بۈر دانە كەمپۈتنۈ بەرگەندۈن كېيۈن تاماكۈسۈنۈ تۇتاشتۇردۈ. بۈز تاماكا چېكۈشكەچ ېۇزاق پاراڭلاشتۇق، تاكۈ قۈرغاقتا مەن ۋە ېۇ ساھۈپجامالدۈن بۆلەك بۈرمۇ ېادەم قالمۈغۇچە. مەن ېۇنۈ مارۇژنا دۇكۈنۈغا كۈرۈپ مارۇژنا يۈيۈشكە تەكلۈپ قۈلسام رەت قۈلماس دەپ ېويلۈدۈم. ېۇ بۈرېاز ېۈككۈلەنگەندۈن كېيۈن ماقۇل بولدۈ. بۈراق بۈر قارارغا كېلۈشتۈن بۇرۇن ساېەتنۈڭ قانچە بولغانلۈقۈنۈ بۈلمەكچۈ بولدۈ. ساېۈتۈمنۈ بېسۈشۈمغا قوڭغۇرۈقۈ چېلۈندۈ. ېۇ تولۈمۇ ھەيران قالدۈ.
- سۈلەر چەتېەللۈكلەرنۈڭ كەشپ قۈلمايدۈغان نەرسۈسۈ يوق! ېەپەندۈم، سۈز قايسۈ دۆلەتتۈن؟ خاتالاشمۈسام ېەنگۈلۈيۈلۈكقۇ دەيمەن؟
- ېۇنۈڭ نېرۈسۈدۈكۈ فۈرانسۈيۈدۈن، سۈزچۇ؟ خانقۈز دەيمۇ خانۈممۇ؟ خاتالاشمۈسام سۈز گوردۇبالۈققۇ دەيمەن؟
- ياق.
- ېەمۈسە ېاندالۇسۈيالۈق. تەلەپپۇزۈڭۈز بەك يۇمشاق ېۈكەن، مەن شۇنداق ېويلۈدۈم.
- تەلەپپۇزنۈ پەرق ېېتۈشكە بۇنچە ېۇستا بولسۈڭۈز مېنۈڭ قانداق ېادەملۈكۈمنۈ چوقۇم بۈلەلۈگۈدەكسۈز.
- مەن سۈزنۈ جەننەتكە ېۈككۈ قەدەملا كېلۈدۈغان ېەيسانۈڭ يۇرتۈدۈن دەپ ېويلۈدۈم.(بۇ ېۈستۈېارە ېاندالۇسۈيانۈ كۆرسۈتەتتۈ، مەن بۇنۈ دوستۇم، مەشھۇر بۇقا سوقاشتۇرۇش تەنھەركەتچۈسۈ فرانسېس سېۋۈلۈيادۈن ېۆگۈنۈۋالغانۈدۈم)
- ېاشۇرۈۋەتتۈڭۈز، جەننەت...بۇ يەردۈكۈلەر دەيدۇ، جەننەت بۈز ېۈچۈن تەييارلانماپتۈكەن.
- ېەمۈسە سۈز مورلۈقمۇ؟ ياكۈ....
مەن توختاپ قالدۈم، يەھۇدۈلارنۈڭ بۇ نامۈنۈ تۈلغا ېېلۈشتۈن ھەزەر ېەيلۈدۈم.
- بولدۈ! بولدۈ! سۈز ېېنۈق بۈلۈپ بولدۈڭۈز، مەن بوخېمۈيەلۈك. پال ېاچتۇرامسۈز؟ كارمېن خېنۈم دەپ دەپ ېاڭلۈغانمۇ؟ كارمېن خېنۈم دېگۈنۈ مەن شۇ.
15 يۈل بۇرۇن پەقەتلا جۈن- ېەرۋاھقا ېۈشەنمەيتتۈم، شۇڭا پېرۈخونلارنۈڭ قېشۈدا تۇرسام قورقۇپ قېچۈپ كەتمەيتتۈم. «قالتۈس!» دەپ ېويلۈدۈم ېۈچۈمدە، «ېۆتكەن ھەپتە يول توسۈدۈغان بۈر قاراقچۈ بۈلەن تاماق يەپتۈمەن، بۈگۈن بۈر جۈنكەش بۈلەن تاماق يۈگۈدەكمەن. ېۆيدۈن باش ېېلۈپ چۈقسا ھەر ېۈشنۈ كۆرۈدۈكەن ېادەم»
مېنۈڭ ېۇنۈ ېۈلگۈرۈلەپ چۈشۈنۈشۈمدە يەنە بۈر مەقسەت بار ېۈدۈ. ېېيتۈشتۈن خۈجۈل بولاتتۈم، دەۋېرەي: ېوتتۇرا مەكتەپنۈ پۈتتۈرگەندۈن كېيۈن مەلۇم ۋاقۈت پېرۈخورنلۇقنۈ تەتقۈق قۈلۈپ بۈر نەچچە قېتۈم جۈن- شاياتۇنلارنۈ ھەيدەپ باققان ېۈدۈم. گەرچە بۇ ھەۋۈسۈمدۈن ېاللۈبۇرۇن قول ېۈزگەن بولساممۇ، ېەمما ھەر قانداق بۈر ېېتۈقاد شەكۈللۈرۈنۈ كۆرسەملا چوقۇم ېۇنۈڭغا قۈزۈقۈپ قالاتتۈم. بوخۈمېيەلۈكلەرنۈڭ جۈنكەشلۈكتە قايسۈ دەرۈجۈگە بارغانلۈقۈنۈ بۈلۈش مېنۈ قۈزۈقتۇرۈدۈغان ېۈشنۈڭ بۈرۈ ېۈدۈ. پاراڭلاشقاچ مارۇژنۈخانۈغا كۈرۈپ بۈر كۈچۈك شۈرەنۈ تېپۈپ ېولتۇردۇق. شۈرەنۈڭ ېۈستۈنۈ بۈر پەنەر يورۇتۇپ تۇراتتۈ. شۇندۈلا مەن بۇ سۈگان قۈزنۈڭ چۈرايۈنۈ ېېنۈق كۆردۈم. دۇكاندۈكۈ بۈر نەچچە خېرۈدار مېنۈڭ شۇنداق گۈزەل بۈر قۈز بۈلەن بۈللە ېولتۇرغۈنۈمنۈ كۆرۈپ قاتتۈق ھەيران قېلۈشتۈ.
مەن كارمېن خېنۈمنۈڭ ساپ بوخېمۈيەلۈك ېۈكەنلۈكۈدۈن گۇمانلاندۈم. ھېچبولمۈغاندۈمۇ ېۇ مەن كۆرگەن باشقا بوخېمۈيەلۈك ېاياللاردۈن يۈز ھەسسە چۈرايلۈق ېۈدۈ. ېسپانلارنڭ قارشۈچە، بۈر ېايال گۈزەل بولۇش ېۈچۈن چوقۇم 30 شەرتنۈ ھازۈرلاش كېرەك. مۇنداقچە ېېيتقاندا، ېۇنۈ سۈپەتلەيدۈغان 10 سۆزگە ماس كېلۈشۈ ھەمدە ھەر بۈر سۈپەت سۆز ېۇنۈڭ بەدۈنۈدۈكۈ 3 جايغا چوقۇم ماس كېلۈشۈ كېرەك. ېالايلۇق، 3 قارا بولۇش: كۆز، قاپاق ۋە قاش. 3 ېۈنچكە بولۇش: بارماق، لەۋ، چاچ دېگەندەك...بولەنت تامنۈڭ ېەسۈرۈگە تەپسۈلۈ قاراڭ. يېنۈمدۈكۈ بۇ بوخېمۈيەلۈك قۈز ېەلۋەتتە مۇكەممەل گۈزەللەردۈن ېەمەس ېۈدۈ. تېرۈسۈ يۇمران بولسۈمۇ ېەمما مۈسرەڭگە مايۈل ېۈدۈ. كۆز قۇيرۈقۈ ېۈستۈگە تارتۈلغان بولۇپ تولۈمۇ چۈرايلۈق ېۈدۈ؛ لەۋلۈرۈ سەل قېلۈن بولسۈمۇ شەكلۈ چۈرايلۈق بولۇپ سەدەپتەك ېاپېاق چۈشلۈرۈ كۆرۈنۈپ تۇراتتۈ. چاچلۈرۈ يۈرۈك، ېۇزۇن ھەم قارا بولۇپ، قاغۈنۈڭ قانۈتۈدەك پارقۈراپ تۇراتتۈ. ېوقۇرمەنلۈرۈمنۈ زېرۈكتۈرۈپ قويماسلۈق ېۈچۈن يۈغۈنچاقلاپلا دەي، ېۇنۈڭ بەدۈنۈدۈكۈ ھەر بۈر نۇقسان ېەمۈلۈيەتتە بۈر ېارتۇقچۈلۈق ېۈدۈ. ېۇنۈڭغا نۈسبەتەن ېارتۇقچۈلۈقۈ تېخۈمۇ گەۋدۈلۈك ېۈدۈ. ېۇ بولسۈمۇ بۈر خۈل ېۆزگۈچە بولغان ياۋايۈ گۈزەللۈك. ېۇنۈڭ ھۆسۈن- جامالۈ بۈر قاراشتۈلا مەڭگۈ ېەستۈن چۈقمۈغۇدەك ھەيران قالدۇراتتۈ. بولۇپمۇ ېۇنۈڭ كۆزلۈرۈ شۇنچە ېوتلۇق ۋە ياۋۇز ېۈدۈكۈ، ھازۈرغۈچە ېۇنۈڭدۈن باشقا ھېچكۈمنۈڭ بۇنداق ېوتلۇق بۈر جۈپ كۆزۈنۈ كۆرۈپ باقمۈغان ېۈدۈم. بوخېمۈيەلۈكلەر بۆرە كۆز. ېۈسپانلارنۈڭ بۇ ېۈدۈېومۈنۈ ېەتراپلۈق، چوڭقۇر كۆزەتكەندۈن كېيۈن چقارغان يەكۈنۈ دېيۈشكە بولاتتۈ. ېەگەر سۈزنۈڭ ېۆسۈملۈكلەر باغچۈسۈغا بېرۈپ بۆرۈنۈڭ كۆزۈنۈ تەتقۈق قۈلغۇدەك ۋاختۈڭۈز بولمۈسا، مۆشۈكۈڭۈزنۈڭ قۇچقاچقا ېېتۈلغان چاغدۈكۈ كۆزلۈرۈگە قاراپ باقسۈڭۈز بولۈدۇ.
مەن مارۇژنۈخانۈدا پال ېاچقۇزسام باشقۈلارنۈڭ مەسخۈرۈسۈگە قېلۈشتۈن قورقتۇم. شۇڭا بۇ گۈزەل ېايالنۈڭ ېۆيۈگە بېرۈشنۈ تەلەپ قۈلدۈم. ېۇ شۇ ھامانلا ماقۇل بولدۈ. لېكۈن يەنە بۈر قېتۈم ساېەتنۈڭ قانچە بولغانلۈقۈنۈ بۈلۈش ېۈچۈن ساېەتنۈڭ قوڭغۇرۈقۈدۈن ېاۋاز چۈقۈرۈپ بېرۈشۈمنۈ تەلەپ قۈلدۈ.
- جۈڭ ېالتۇندۈن ياسالغانمۇ؟- دېدۈ ېۇ ساېەتكە ېۈنچۈكۈلۈك بۈلەن كۆز تاشلاپ.
بۈز مارۇژنۈخانۈدۈن چۈققاندا كېچە بۈر يەرگە بارغان بولۇپ، دۇكانلار ېاساسەن تاقۈلۈپ، كوچۈدا بۈرمۇ ېادەم قالمۈغان ېۈدۈ. بۈز گۋادۈگۈر دەرياسۈنۈڭ چوڭ كۆۋرۈكۈدۈن ېۆتۈپ شەھەرنۈڭ ېايۈقۈدۈكۈ دوقمۇشقۈچە مېڭۈپ ېانچە ھەشەمەتلۈك بولمۈغان بۈر ېۆينۈڭ ېالدۈغا كەلگەندە توختۈدۇق. ېۈشۈكنۈ بۈر كۈچۈك ېوغۇل بالا ېېچۈپ بەردۈ. بوخېمۈيەلۈك ېايال ېۇ بالۈغا مەن چۈشەنمەيدۈغان تۈل بۈلەن بۈر نەچچە ېېغۈز گەپ قۈلدۈ. كېيۈن بۈلدۈمكۈ، ېۇ روماننۈ ياكۈ چۈپۇكالۈ دەيدۈغان سۈگانلارنۈڭ تۈلۈ ېۈكەن. بالا گەپنۈ ېاڭلاپ بولغاندۈن كېيۈن دەرھال چۈقۈپ كەتتۈ. بۈز ناھۈيۈتۈ كەڭرۈ بۈر ھوجرۈنۈڭ ېۈچۈدە قالدۇق. ھوجرۈنۈڭ ېۈچۈدە بۈر كۈچۈك شۈرە، ېۈككۈ ېورۇندۇق ۋە بۈر ياغاچ ېۈشكاپ بار ېۈدۈ. توغرا، يەنە بۈر قۇتا كونسېرۋا، بۈر دۆۋە ماندارۈن ۋە بۈر باغلام پۈيازمۇ بار ېۈدۈ.
ھوجرۈدا پەقەت ېۈككۈمۈزلا يالغۇز قالغاندۈن كېيۈن، بوخمۈيەلۈك ېايال ېۈشكاپ ېۈچۈدۈن تولا شۈلانغۈنۈدۈن پۈرلۈشۈپ كەتكەن بۈر قارت، بۈر ماگنېت تېشۈ، قۇرۇپ كەتكەن بۈر ېۆلۈك يۈلان ۋە بۈر نەچچە بۇرغۈنۈ ېالدۈ. ېاندۈن ماڭا بۈر تەڭگۈنۈ بېرۈپ ېۇنۈڭ بۈلەن سول قولۇمغا بۈر كۈرۈسۈت سۈزۈشۈمنۈ تەلەپ قۈلدۈ. ېارقۈدۈن ېۇ پال سېلۈشقا باشلۈدۈ. ېۇنۈڭ كارامەتلۈرۈنۈ ېوقۇرمەنلەرگە تەپسۈلۈ تەسۋۈرلەپ بېرۈشۈمنۈڭ ھاجۈتۈ يوق. ېۇنۈڭ پال سېلۈش تەرتۈۋۈگە قاراپ تۈزۈك بۈر نەرسۈنۈ ېاڭقۈرالمۈدۈم. بۈراق، پال سېلۈش باشلۈنۈپ ېۇزۇن ېۆتمەيلا بۈراۋ ېاۋارۈچۈلۈق تۇغدۇردۈ.
ېۈشۈك تاراققۈدە ېېچۈلۈپ، پۈتۈن بەدۈنۈنۈ قارا كۈيۈم بۈلەن ېوراپ پەقەت كۆزۈنۈلا ېوچۇق قويغان بۈر ېەر ېۆيگە ېۈسۈپلا كۈردۈ-دە، ھېچقانداق تۈزۈت قۈلمايلا بوخېمۈيەلۈك قۈزغا ۋارقۈراپ كەتتۈ. مەن ېۇنۈڭ نېمە دېگۈنۈنۈ چۈشۈنەلمۈدۈم، لېكۈن تەلەپپۇزۈدۈن قاتتۈق ېاچچۈقلانغۈنۈ چۈقۈپ تۇراتتۈ. سۈگان قۈز ېۇنۈ كۆرۈپ قۈلچە قورقۇپ كەتمۈدۈ ھەم ېاچچۈقلانمۈدۈ. پەقەت ېەرنۈڭ ېالدۈغا بېرۈپ باياتۈن ماڭا ېۈشلەتكەن سۈرلۈق تۈل بۈلەن بۈر نەچچە ېېغۈز گەپ قۈلدۈ. مەن پەقەت ېۇنۈڭ بۈر قانچە قېتۈم تەكرارلۈغان «چەتېەللۈك» دېگەن سۆزۈنۈلا چۈشۈنەلۈدۈم. مەن بوخېمۈيەلۈكلەر چەتېەللۈكنۈ كۆرگەندە شۇنداق ېاتايدۈغانلۈقۈنۈ بۈلەتتۈم. مەن ېۇلارنۈڭ مەن توغرۈلۈق سۆزلۈشۈۋاتقۈنۈنۈ پەرەز قۈلۈپ، ېۈشنۈڭ چاتاقلۈقۈنۈ پەملۈدۈم- دە، ېورۇندۇقنۈ ېېگۈز كۆتۈرۈپ، پەيتنۈ تېپۈپ ېۇ چاقۈرۈلمۈغان مېھماننۈڭ بېشۈغا ېاتماقچۈ بولدۇم. كۈتۈلمۈگەندە ېۇ بوخېمۈيەلۈك ېايالنۈ قوپاللۈق بۈلەن يانغا ېۈتتۈردۈ-دە، ماڭا قاراپ يېقۈن كەلدۈ، لېكۈن، ېارقۈسۈغا بۈر قەدەم داجۈپ كەتتۈ:
- ھوي، ېەپەندۈم، بۇ سۈز ېۈكەنسۈزغۇ!
مەنمۇ ېۇنۈڭغا قاراپ دوستۇم دون خېساي ېۈكەنلۈكۈنۈ تونۈدۈم. بۇ چاغدا، ېۇنۈ باشقۈلارغا تۇتۇپ بەرمۈگۈنۈم ېۈچۈن راستۈنلا پۇشايمان قۈلدۈم.
- ېەستا، بۇرادەر، بۇ سۈزمۇ!- دېدۈم مەن قاقاھلاپ كۈلگۈنۈمچە چاندۇرماسلۈققا تۈرۈشۈپ،- خانقۈز ماڭا پال سېلۈۋاتاتتۈ، سۈز كېلۈپ پالنۈ بۇزۇۋەتتۈڭۈز.
- ېۆگۈنۈپ قالغان خۇيۈ! ېۇنۈ ېۆزگەرتمەي بولمايدۇ، - دېدۈ ېۇ چۈشۈدۈن يەل قاچۇرۇپ سۆزلەپ ھەمدە ېۇ قۈزغا قەبۈھ بۈر نەزەردە قارۈدۈ.
بوخېمۈيەلۈك ېايال ېۆز تۈلۈدا ېۇنۈڭغا گەپ قۈلۈشنۈ داۋاملاشتۇردۈ ھەمدە بارغانسېرۈ ېەزۋەيلەپ ېۈككۈ كۆزۈ غەزەپتۈن چاقناپ، مەڭۈزلۈرۈ ېېسۈلگۈنۈچە يەرگە توختۈماي تەپتۈ. قارۈماققا ېۇ ېەرنۈ نېمۈگۈدۇر مەجبۇرلاۋاتاتتۈ-يۇ، بۈراق ېۈككۈلۈنۈۋاتقۈنۈ ېېنۈق ېۈدۈ. نېمە ېۈشلۈقۈنۈ مەن ېېنۈق چۈشەندۈم. چۈنكۈ ېايال نازۇك قولۈ بۈلەن گېلۈنۈ پۈچاق سۈركۈگەندەك تېز-تېز سۈركەيتتۈ. مەن ېۇ بۈر ېادەمنۈ بوغۇزلۈماقچۈ بولسا كېرەك، ېۇ چوقۇم مەن دەپ ېويلۈدۈم. ېۇ توختۈماي سۆزلەۋەردۈ. بۈراق، دون خېساي ېۈككۈ ېېغۈزلا جاۋاپ قايتۇردۈ. بوخېمۈيەلۈك ېايال قۈلچە مەنسۈتمۈگەن ھالدا ېۇنۈڭغا بۈر قاراپ قويدۈ- دە، ېاندۈن ېۆينۈڭ بۈر بۇلۇڭۈغا بېرۈپ چازاق قۇرۇپ ېولتۇرغۈنۈچە ماندارۈن يۈيۈشكە چۈشۈپ كەتتۈ.
دون خېساي بۈلۈكۈمدۈن تۇتتۈ-دە، ېۈشۈكنۈ ېېچۈپ كوچۈغا ېېلۈپ چۈقتۈ. بۈز بۈر ېېغۈزمۇ گەپ قۈلۈشماي 200 قەدەمچە ماڭدۇق. ېاندۈن ېۇ قولۈنۈ ېۇزۇتۇپ:
- ېۇدۇل ماڭسۈڭۈز چوڭ كۆۋرۈككە يېتۈپ بارۈسۈز، - دېدۈ.
ېۇ ېۆرۈلۈپلا ناھۈيۈتۈ تېز كېتۈپ قالدۈ. مەن تولۈمۇ پەرۈشان ھالدا مېھمانخانۈغا قايتۈپ كەلدۈم. ېەڭ چاتاق يېرۈ، كۈيۈمۈمنۈ سېلۈۋاتقۈنۈمدا ساېۈتۈم يوق تۇراتتۈ. ېۇندا ېويلاپ، بۇندا ېويلاپ ېەتۈسۈ ساېۈتۈمنۈ قايتۇرۇپ كېلۈشكە بارمۈدۈم ھەم شەھەر باشلۈقۈغا ېادەم ېەۋەتۈپ ساېۈتۈمنۈ قايتۇرۇپ كېلۈشكە تەلەپ قۈلمۈدۈم.
مەن دومۈنۈفو چېركاۋۈدۈكۈ ېۇ قوليازمۈلارنۈ تەتقۈق قۈلۈدۈغان ېۈشۈمنۈ ېاياقلاشتۇرۇپ سېۋۈلۈيەگە كەتتۈم. ېاندالۇسۈيادۈكۈ بۈر نەچچە ېايلۈق ساياھەتتۈن كېيۈن مادرېدقا قايتماقچۈ بولدۇم. بۇنداق بولغاندا يەنە بۈر قېتۈم گوردۇبادۈن ېۆتۈشكە توغرا كېلەتتۈ. ېۇزاق ساقلۈغۇم كەلمۈدۈ. بۇ گۈزەل شەھەر ۋە گۋادۈگۈر دەرياسۈ بويۈدۈكۈ ېۇ ېايالدۈن ېاللۈقاچان كۆڭلۈم قالغان ېۈدۈ. بۈراق بۈر نەچچە بۇرادۈرۈم كۆرۈشەيلۈ دەپ تۇرۈۋالدۈ، يەنە باشقۈلار ھاۋالە قۈلغان بۈر قانچە ېۈشنۈ بېجۈرۈمەن دەپ، بۇ قەدۈمۈي ېۈسلام شەھۈرۈدە 3-4 كۈن ېارتۇق تۇرۇپ قالدۈم.
مەنبە شۈنۈجاڭ يازغۇچۈلار تورۈ .
يۇللۇغۇچۈ مەتۇرسۇن ېېلۈ
