ئاتا دىگەن سىۆز ،،ئەلمىساقتىن بىرى بىز ئەركەك مىللەتنىڭ سۆزى ...قىرغىز لارنىڭ دىگۈچىلەر. بولسا جەزمەن كامىنا دەۋېردە تاغقا پالنىپ كەتكەن ئەبلەخلەر. ئۇلار بىلەن تالاشماڭ لار .          

بۇسىزنىڭ نىمە دىگىنىڭىز؟ سىز قۇدۇقىنىڭ ئىچىدىن سىرتقا چىقىپ باشقا ئۇيغۇر يۇرتلىرىغا بۇلۇپمۇ تۇرپانغا بىرىپ بېقىڭ  ،ئاتا دىگەن سۈزنىڭ ھەقىقى ئۇيغۇرنىڭ سۈزى بۇلۇپ باشقىلارنڭ ئۇيغۇرلاردىن قۇبۇل قىلغانلىغىنى بىلىسىز.

  ئۇيغۇرلار مەدەنىيەت تىلەمچىلىرى ئەمەس ،بىز باشقىلاردەك كۈچمەن تۇرمۇش كەچۈرۈپ، مۇقىم ئۇلتۇراقلاشقان، شەھەر مەدەنيىتىنى بەرپا قىلغان مەدەنىيەتلىك خەلىقنقڭ مەدەنيىتىنى، ئۈرۈپ- ئادىتىنى...تىللەپ باقان ئەمەس. رۇسيەلىك ۋ.رادىلۇف ئۇيغۇرلار تۈركى خەلىقلەر ئىچىدە ئەڭ مەدەنيەتلىك خەلىق بۇلۇپ، كۈچمەن تۇرمۇشتىن ئەڭ بۇرۇن مۇقىم ئۇلتۇراقلاشقان شەھەر مەدەنيىتىگە ئەڭ بۇرۇن كىرگەن  خەلىق ، ئۇيغۇر مەدەنيىتى باشقا تۈركى خەلىقلەرگە ،باشقا تۈركى بۇلمىغان خەلىقلەرگىمۇ زۇر تەسىر كۈرسەتكەن دەپ ئەيتقان. بۇنداق مىساللار چەتئەل ۋا مەملىكىتىمىز ئالىملىرىنىڭ ئەسەرلىرىدە ساماندەك تۇللا. <<ئاتا>> ئاتالغۇسى ئۇزۇن تاىختىن بۇيان ئۇيغۇرلار بۇدۇنياغا ئۈزىنى ئاپىردە قىلغان كىشىنى <<ئاتا>> دەپ  ئۇرتاق قۇلىنىپ كەلگەن، يىللارنىڭ ئۈتىشى بىلەن بەزى يۇرتلار بۇنۇڭ ئۇرنىغا<<دادا>> ئاتالغۇسىنى ئىشلەتكەن بۇلسىمۇ، ئەمما ئۇيغۇرلارنىڭ مەدەنىيەت مەركىزىنىڭ بىرى ئۇلۇق ئىدقۇت ئۇيغۇر ئىلىنىڭ ئەۋلاتلىرى بۇلغان تۇرپان ئۇيغۇرلىرى بۇ ئاتالغۇنى تاشلىماي ھازىغىچە قۇلىنىپ كەلمەكتە ھەم داۋاملىق قۇلىنىدۇ، ئۈرۈمچى ۋا باشقا يۇرتلاردا ئۇلتۇراقلىشىپ قالغان تۇرپانلىقلار ھازىرغىچە <<دادا>> ئاتالغۇسىنى ئەمەس<<ئاتا>> ئاتالغۇسىنى قۇلىنىپ كەلمەكتە، بۇ ئاتالغۇنى يەنە تۇرپاندىن باشقا لۇپنۇر، كۇرلا، ئاقسۇنىڭ كۇچا، شاھيار، تۇقسۇ... سانجىنىڭ گۇچۇڭ، جىمىسار. مۇرى... ۋە قۇمۇلنىڭ قارا دۈۋە، لاپچۇق قاتارلىق كەڭ جايلىرىدا قۇلىنىپ كەلمەكتە،. ئاتا سۈزىنى ئۇزاق تارختىن بۇيان ئۇيغۇرلار قۇلىنىپ كەلگەن. ئەسكى ئۇزبىك تىلى دەپ ئاتالغان ئۈزبىك تىلى دەل ئۇيغۇر تىلىنى كۈرسىتىدۇ .ئەينى ۋاقىتتا قىرغىر تىلى ئۈزبىك تىلىنىڭ تىل ئالاھىدكىنى قۇبۇل قىلىپ يېڭى قىرغىز تىلىنى شەكىلەندۈرگەن.<<ئاتا>> سۈزى ئۈزبىكلەردىن قىرغىزلارغا ئۈزلىشىپ كىرىپ قىرغىزلار قۇلىنىدىغان سۈزگە ئايلانغان. ھازىرقى يېڭى ئۈزبىك تىلىدىمۇ ئۇبلاستىلار ئارسىدا<< ئاتە- ئانە>> ۋە << دادا- ئاپا> دەپ بىرلا خىل نام بىلەن ئاتىمايدۇ. دادخاھ سىز ماۋۇ ئۇيغۇرلارنىڭ تۇرىدا تۇرىۋاتسىز ھىلىمۇ مان سىزگە دەيدىغان گەپلىرىمنى يۈتىۋەتتىم ئۈتكىندىمۇ ئۇيغۇر ناخشا ئۇغۇرلىرىنى <<كۈڭۈلدىكى سۈز> پىرۇگىرامىسىدا رەسۋاسىنى چىقىرىش كېرەك دىگندىكەدەك گپلەرنى قىلىپ كىتىڭىز ئەمدى ھازىر يەنە ئۇيغۇرلارغا تىگى بار گەپ قىلىپ نەشتىرىڭىزنى سانچىماقچى بۇلىۋاتىسىز، ئەمدى يەنە مۇشۇنداق يامان نىيەتتە بۇلدىغان بۇلسىڭىز ئەمدى قاراپ تۇرمايمەن، ئەڭ ياخشىسى سىز قىرىنداش تۈركى مىللەتلەرگە قانداق مۇئامىلە قىش ساپايىڭىزنى ئۈستۈرۈپ ئاندىن ماۋۇ تۇرغا كىرىپ ئىنكاس يېزىڭ.

ھەي قازاق بۇرادەر <،ئاغا، باجا>> دىگەن سۈزلەرنى  پەقەت قازاقلارلا قۇلىندىغان سۈلەر دەپ ئۇيلاپ قالماڭ، سىز ئەڭ ياخشىسى بىلىم ساپايىڭىزنى، نەزەر دائىرىڭىزنى ئۈستۈرۈپ ئاندىن تەپەككۈر قىلىڭ، قازاق قىرغىزلار ئۇلتۇراقلاشقان يۇرتلاردىن بەكمۇ يىراق، ئۈمرىدە قازاق ، قىرغىزنى كۈرمىگەن ئۇيغۇرلار بار بۇلغان  تۇرپان ئۇيغۇرلىرىدا كۇنا تارىختىن بۇيان ھازىرغىچە <ئاغا ،باجا ،كۈيۈسى،ئالاكا، مالاكا....>> ئاتالغۇلىرىنى قۇلىنىپ كەلمەكتە.

ھىېلىقى ھەدە ،  ھامما دېگەندەكلەرنىڭكىنىمۇ يېزىپ قويۇڭلار بىلىۋالايلى ...