ھاجۈ مۈرزاھۈد كېرۈمۈكا،بۈ قېتۈم بۈزدۈكۈ نوپۇزلۇق ژورناللارنۈڭ بۈرۈ بولغان«جۇڭگو مۈللەتلۈرۈ»ژورنۈلۈنۈڭ2011-يۈللۈق3-سانۈدا سېلۈنۈڭ«قەشقەر دۈيارۈدا ېۆتكەن مۆتۈۋەر ېادەم»يېڭۈ ماېارۈپ باشلامچۈسۈ،جاماېەت ېەربابۈ،ۋەتەنپەرۋەر خەلقپەرۋەر رەھبەر-ېابدۇلكېرۈمخان مەخدۇم ھەققۈدە دېگەن ېەسلۈملۈرۈنۈ ېوقۇپ سېلۈدۈن ھەم«جۇڭگو مۈللەتلۈرۈ»دۈن رايۈم قايتۈپ كەتتۈ.
مېنۈڭچە،ېۆز تەشكۈلاتۈغا،ېۆز گوروھۈغا.ېۆز ېارمۈيسۈگە خاېۈنلۈق قۈلغان ېادەملا مۇناپۈق بولمايدۇ.ېۆز مۈللۈتۈنۈڭ ېېدۈلوگۈيەسۈگە،ېېتۈقادۈغا،مەدەنۈيۈتۈگە،سۈياسۈي،ېۈقتۈسادۈي،ماېارۈپ ېۈشلۈرۈغا،تۈل-يېزۈقۈ،قۈممەت قارۈشۈ،ېۆرۈپ-ېادۈتۈ،كېلۈچەكۈگە...قۈسقۈسۈ،ېۆز مۈللۈتۈنۈڭ ھەرقانداق بۈر مەنېەتۈگە ېاشكارە ۋەياكۈ يوشۇرۇن زۈيان سالغۇچۈ مۇناپۈقتور!
كېسۈپ ېېيتۈشقا بولۈدۈكۈ،سۈلۈ يېڭۈ ماېارۈپ باشلامچۈسۈ،جاماېەت ېەربابۈ،ۋەتەنپەرۋەر خەلقپەرۋەر رەھبەر-ېابدۇلكېرۈمخان مەخدۇم دەپ تەرۈپلەۋاتقان كۈشۈ ېەمۈليەتتە ېابدۇكېرۈمخان مەخسۇم(1875-1955)ېۈسۈملۈك مۈللۈي مۇناپۈقتور!
سۈلۈ بۇ كۈشۈنۈڭ پاملۈسۈنۈ ېازۈراق ېۆزگەرتۈپ يېڭۈ ماېارۈپ باشلامچۈسۈ،جاماېەت ېەربابۈ،ۋەتەنپەرۋەر خەلقپەرۋەر رەھبەر ېۈكەنلۈكۈنۈ قېيۈنېانلۈرۈنۈڭ بايانۈ،ېانۈلۈرۈنۈڭ ېەسلۈمۈسۈ،دادۈلۈرۈنۈڭ بايانۈ،ېالۈم ېەھمەت زۈياېۈنۈڭ بايانۈ،ېالۈم ېابدۇرېھۈم ېۆتكۈرنۈڭ بايانۈ،جاماېەت ېەربابۈ سەيدۇللا سەيپۇللا ېاكۈنۈڭ بايانلۈرۈ،دۆلەت رەھبۈرۈ مەرھۇم سەيپۈدۈن ېەزۈزۈنۈڭ كۆرسەتمۈسۈ ۋە قەشقەر خەلقۈ ېاغزۈدۈن ھېكايەت قاتارلۈق ھازۈر سۆزلۈيەلمەيدۈغان،يازالمايدۈغان گۇۋاچۈلارنۈ سۆزلۈتۈپ يازسۈلۈمۇ مەن يەنۈلا ېۇ كۈشۈنۈ مۇناپۈق دېگۈنۈم دېگەن.چۈنكۈ ۋەتەنپەرۋەر بۈلەن مۇناپۈق دېگەن ېۈككۈسۈ ېۈككۈ دۇنيا!
خوش،ېەمدۈ مېنۈڭ ېابدۇكېرۈمخان مەخسۇم ياكۈ ېابدۇلكېرۈمخان مەخدۇمنۈ مۈللۈي مۇناپۈق دۈيۈشۈمدۈكۈ ېاساسۈمغا نەزەر سېلۈپ باقسۈلا!
ېابدۇكېرۈمخان مەخسۇم بولسا،مۈڭلۈغان كۈشۈلەر خانۈ ۋەيران قۈلۈنۈۋاتقان چاغدا،
يەنۈ 1937-يۈلۈ كۈزدە قەشقەرگە ۋەن شەنتۈڭنۈڭ ېورنۈغا مۇۋەققەت ۋالۈي قۈلۈپ تەيۈنلەنگەن.
(«مەمتۈلۈ ېەپەندۈ»337-بەت)
1938-يۈلۈ،قەشقەردۈكۈ داڭلۈق ۋەتەنپەرۋەر زات،مۇۋەققەت ۋالۈي ېابدۇكېرۈمخان مەخسۇم سوۋۈت ېۈتتۈپاقۈنۈ زۈيارەت قۈلۈپ،سۈتالۈننۈڭ قوبۇل قۈلۈشۈغا ېېرۈشتۈ ھەمدە خاتۈرە سۈرەتكە چۈشتۈ.ېابدۇكېرۈمخان مەخسۇم 1955-يۈلۈ سەكسان بەش يېشۈدا قەشقەردە ېۆلگەن.
(«قەشقەر تارۈخ ماتېرياللۈرۈ»1-قۈسۈم243-بەت)
تۈنۈگۈن مەخسۇم ېۇنۈڭغا شېڭ دۇبەن جانابلۈرۈدۈن كەلگەن موھۈم بۈر تېلۈگۈراممۈنۈ ېېلۈپ كەلگەندۈ.ېەپسۇسكۈ مۇشۇنداق ېۈشلارنۈڭ ھەممۈسۈدە مەخسۇم ېالدۈنراق خەۋەردار بولغۇچۈ ېۈدۈ.چۈنكۈ،ېۈرۈمچۈدۈن كېلۈدۈغان تېلۈگۈرامما سوۋۈت كونسۇلخانۈسۈدا قۇبۇل قۈلۈناتتۈ،ېۇ يەردۈن مەخسۇم تېگۈشلۈك ېورۇنغا يەتكۈزەتتۈ.
ېۇ مەخسۇمنۈڭ ساقاللۈق ېۇرۇق يۈزۈنۈ،ھەمۈشە سەللە بۈلەن يۈرۈپمۇ ھاراقنۈ تاشلۈمايدۈغان ېاجايۈپ قۈلۈقۈنۈ ېويلاپ بۈر تۇرۇپ كۈلگۈسۈ كەلسە،بۈر تۇرۇپ ېۆچلۈكۈ كېلەتتۈ.ېەمما،ېاخۈرقۈ ھېساپتا مەخسۇمنۈڭ خەلق ېالدۈدۈكۈ نوپۇزۈغا ھەسەت قۈلۈدۈغان بولغاچقا،ېۆچمەنلۈكۈ ېۈستۈنلۈكتە تۇراتتۈ.خەلق قادۈر ھاجۈنۈ جاللات دەپ قارايتتۈ.ېەپسۇسكۈ،قادۈر ھاجۈ قۇربانلارنۈ پۇتۈنۈ بۇغۇچلاپ،تۇتۇپ ېاپۈرۈپ بەرسە جاللاتلۈق قۈلۈدۈغان ېادەمنۈ بولسا ېۆزلۈرۈنۈڭ ۋەكۈلۈ،مەرۈپەتچۈ،ېەڭ ېۈلغار زۈيالۈي دەپ قارۈشاتتۈ...قوزغۈلاڭچۈلار قەشقەرنۈ ېۈگەللۈگەن چاغدا،مەخسۇم ېۇلارنۈڭ مەسلۈھەتچۈسۈ،مەرۈپەت تارقاتقۇچۈ سۈپۈتۈدە پەيدا بولغاندۈ.«شەرقۈي تۈركۈستان ېۈسلام جۇمھۇريۈتۈ»نۈڭ قۇرۇلۈشۈغۈمۇ قاتناشقان.ھەتتا بۇ ھەشقۈپۈچەكتەك كوتا ېۈمۈر ھۆكۈمەتنۈمۇ قولدۈن بەرمەي،ېۇنۈڭدۈمۇ ۋەزۈپە ېۆتۈگەن،ېەمما ېۇ بۇ ھۆكۈمەتكە چېتۈشلۈقۈ بارلۈكۈ ېادەلەرنۈ،ېۈېانە بەرگەن بايلارنۈ دۇبەنگە يوللاپ بەرگەنۈدۈ.كېيۈن بۇ ھۆكۈمەت تارقۈتۈۋېتۈلۈپ،ېۇنۈڭ قاتناشقۇچۈلۈرۈنۈ قولغا ېېلۈش باشلانغاندا،شېڭ شېسەي تېلېگۈرامما ېەۋەتۈپ«پالانچۈ...باي،مۇنچە پۇل ېۈېانە بەرگەنلۈكۈ ېۈچۈن دەرھال قولغا ېېلۈنسۇن!»دەپ ېېنۈق ېەيۈپلەر بۈلەن بۇيرۇق قۈلغاندا،ساددا كۈشۈلەر شېڭ دېگەن ېەۋلۈيا ېوخشايدۇ،يەرنۈڭ تېگۈدە يۈلان كۆشۈگەننۈمۇ بۈلۈدۈكەن،دېيۈشۈپ ھەيران قېلۈشقانۈدۈ....
ېەنە شۇنداق،مەخسۇم ھەرقانداق يېڭۈ شەيېۈ،يېڭۈ ھەرۈكەتتە ھامان خەلقنۈڭ ېالدۈغا ېۆتۈۋالاتتۈ.ېۇ ېەينۈ چاغدا قولغا ېېلۈندۈغانلارنۈڭ تۈزۈملۈكۈگە ېۆزۈ ياخشۈ كۆرمەيدۈغان ېادەملەرنۈمۇ ېارۈلاشتۇرۇپ ېۈلۈمگە تۇتۇپ بەرگەنۈدۈ.بۈراق،خەلق يەنۈلا ېۇنۈ بۈلۈشمۈدۈ.
«باياۋاندۈكۈ گۈلخان»2-قۈسۈم416-417-418-بەتلەر
- لېكۈن مېنۈڭ خوجايۈنۈم بۇنۈ ېاساسۈي خەۋپ دەپ قارۈمايدۇ.چۈنكۈ ېۇ ياۋايۈلارنۈڭ توپۈنۈ ېاسانلا پارچۈلۈۋەتكۈلۈ بولۈدۇ.لېكۈن ېۇلار قەشقەرگە يۈتۈپ كەلسە ېۇلارغا بۈر ېاڭلۈق كۈچ قوشۇلۇپ كېتۈدۇ.مامۇت بۇ كۈچتۈن پايدۈلانماقچۈ بولغانۈدۈ.ېۇلار«12-ېاپرېل»دا قوزغالماقچۈدۈغۇ؟شۇڭا بۇ بالايۈ بەتەرنۈڭ ېالدۈنۈ ېالماق كېرەك،ھاجۈم،-مەخسۇم بۈرتال «سۋۈرناي»نۈ تۇتاشتۇرۋېلۈپ،رەسمۈي تەلەپپۇزدا داۋام قۈلدۈ.
«باياۋاندۈكۈ گۈلخان»3-قۈسۈم 312-بەت
مەنبە: ېۆزۈم
