ېوتتۇرا شەرقتە خەلق قوزغۈلاڭلۈرۈ ۋە ھاكۈمۈيەت ېالمۈشۈش باسقۇچلۈرۈ ناھايۈتۈ تېز سۈرېەت بۈلەن داۋاملۈشۈۋاتقان بۈر پەيتتە، رايوننۈڭ ېەڭ ېۇزۇن ېۆمۈرلۈك بولغان ېۈسراېۈلۈيە – پەلەستۈن مەسۈلۈسۈ ېارقا پۈلاندا قالدۈ. پۈتكۈل دۇنيا تۇنۈس، مۈسۈر، لۈۋۈيە، بەھرەين، يەمەن ۋە سۈرۈيە قاتارلۈق دۆلەتلەردۈكۈ ېۆزگۈرۈشلەرنۈ تەقۈب قۈلۈۋاتقان بۈر پەيتتە، غەززە ۋە ېۈردۈن (ېۈيوردان) دەرياسۈنۈڭ غەربۈي قۈرغۈقۈدا يۈز بېرۈۋاتقان ۋەقەلەرنۈ نەزەردۈن ساقۈت قۈلۈۋەتمەكتە. قۈسقۈسۈ، ھەممۈمۈز يېقۈندۈن بۇيان پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلۇشۈغا قارۈتا داۋاملۈشۈۋاتقان مۇھۈم بۈر باسقۇچقا ناھايۈتۈ سەل قاراۋاتۈمۈز.
ېامېرۈكا قوشما ېۈشتاتلۈرۈ پۈرېزۈدېنتۈ باراك ېوباما، 1967 – يۈلقۈ چېگرا لۈنۈيەلۈرۈنۈ ېاساس قۈلغان ھالدا بۈر پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلۇش ېېھتۈمالۈنۈڭ بارلۈقۈنۈ بۈلدۈردۈ؛ ېۈسراېۈلۈيە بۈلەن پەلەستۈن دۆلەتلۈرۈنۈڭ يانمۇ – يان ياشۈيالايدۈغان بۈر ھەل قۈلۈش چارۈسۈنۈڭ تېپۈلۈشۈ لازۈملۈقۈنۈ ېۈلگۈرۈ سۈردۈ؛ ېۈسراېۈلۈيەنۈڭ بۈخەتەرلۈكۈ ۋە پەلەستۈننۈڭ زېمۈن پۈتۈنلۈكۈنۈ ساقلاپ قالغان ېاساستا بۈر مودېلنۈ ېۈلگۈرۈ سۈردۈ. ېارقۈدۈنلا ېۈسراېۈلۈيە باش مۈنۈستۈرۈ بېنيامۈن نېتانياھۇ ېالدۈراپ – تېنەپ ۋاشۈنگتونغا يېتۈپ بېرۈپ، باراك ېوباما بۈلەن كۆرۈشۈپ، ېوبامانۈڭ بۇ ھەقتۈكۈ قاراشلۈرۈنۈ ېۆزگەرتۈش ېۈچۈن تۈرۈشچانلۈق كۆرسەتتۈ. بېنيامۈن نېتانياھۇ، ېامېرۈكا دۆلەت مەجلۈسۈدە نۇتۇق سۆزلەپ، ېۈسراېۈلۈيەنۈڭ 1967 – يۈلۈ ېۈشغال قۈلۈۋالغان زېمۈندۈن چېكۈنمەيدۈغانلۈقۈنۈ ېېيتتۈ. بۈراق ېۈسراېۈلۈيە ۋە ېامېرۈكا قوشما ېۈشتاتلۈرۈدۈكۈ گېزۈتلەردە ېېلان قۈلۈنغان خەۋەر ۋە ېانالۈزلارغا كۆرە، بېنيامۈن نېتانياھۇ قانچە تۈرۈشچانلۈقن كۆرسەتكەن بولۇشۈغا قارۈماي مەقسۈتۈنۈ ېۈشقا ېاشۇرالمۈغان. مەسۈلەن، ېامېرۈكا قوشما ېۈشتاتلۈرۈنۈڭ سابۈق پۈرېزۈدېنتلۈردۈن جۈممۈ كارتېر، 2011 – يۈلۈ 26 – ماي كۈنۈ « International Herald Tribune » گېزۈتۈدە ېېلان قۈلۈنغان ماقالۈسۈدا، 1967 – يۈلقۈ چېگرا لۈنۈيەلۈرۈ ېاساس قۈلۈنغان ھالدا بۈر پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلۇشۈ لازۈملۈقۈنۈ يازدۈ.
يەنە بۈر تەرەپتۈن، پەلەستۈنلۈكلەر، پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈ ېېلان قۈلۈش ېۈچۈن خۈزمەت ېۈشلەشكە باشلۈدۈ. بۈرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكۈلاتۈ ېومۇمۈي كېڭۈشۈ يۈغۈن چاقۈرۈدۈغان 2011 – يۈلۈ سېنتەبۈر ېېيۈدا پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلغانلۈقۈنۈڭ رەسمۈي ېېلان قۈلۈنۈشۈ ېۈچۈن خۈزمەت ېۈشلەنمەكتە. ېەرەب ېەللۈرۈ ېۈتتۈپاقۈ 2011 – يۈلۈ 29 – ماي كۈنۈ دەۋھەدە چاقۈرۈلغان يۈغۈندا، بۇ ھەقتە قارار ماقۇللۈدۈ. ېەرەب ېەللۈرۈ ېۈتتۈپاقۈنۈڭ قارارۈغا كۆرە، غەززە ۋە ېۈردۈن دەرياسۈنۈڭ غەربۈي قۈرغۈقۈدۈن تەشكۈل تاپقان، پايتەختۈ شەرقۈي قۇددۇس بولغان بۈر پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلغانلۈقۈنۈڭ ېېلان قۈلۈنۈشۈ ۋە بۈرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكۈلاتۈغا ېەزا بولۇشۈ قوللاشقا ېېرۈشۈدۇ. بۇ ېۆزگۈرۈشلەرگە پاراللېل بۈر شەكۈلدە، ېۆتكەن يۈلدۈكۈگە ېوخشاشلا خەلقېارا ېۈنسانپەرۋەرلۈك ياردەم پاراخوت ېەترۈتۈنۈڭ تۈركۈيەدۈن غەززەگە قاراپ ېاتلۈنۈشقا تەييارلۈق قۈلۈشۈدۈدۇر.
ېوتتۇرا شەرق رايونۈنۈڭ ھەتتا پۈتكۈل دۇنيا سۈياسۈتۈنۈڭ ېاڭ ېۇزۇن ېۆمۈرلۈك ۋە مۇرەككەپ مەسۈلۈلۈرۈنۈڭ بېشۈدا ېۈسراېۈلۈيە – پەلەستۈن توقۇنۇشۈنۈڭ كېلۈدۈغانلۈقۈدا ھېچقانداق شۈپھە يوقتۇر. بۇ توقۇنۇشنۈڭ نۇرغۇن سەۋەبلۈرۈ ۋە ېۈزاھاتلۈرۈ باردۇر. بۇ مەسۈلۈگە مۇناسۈۋەتلۈك مۈڭلارچە كۈتاب ۋەياكۈ ماقالۈلار يېزۈلدۈ. باشقۈچە ېېيتقاندا، بۇ توقۇنشنۈڭ ېاساسلۈق سەۋەبلۈرۈ، بۈر پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇللاماسلۈقۈدۇر. پەلەستۈنلۈكلەر ېۈگە بولغان ياكۈ ېۈگە بولۇشۈغا تېگۈشلۈك زېمۈن ېۈستۈدە مۇستەقۈل، ېۆز ېۆزۈگە خوجا، شەرەپلۈك، ھەقۈقەتچۈ ۋە ېۆز مەۋجۇدۈيۈتۈنۈ داۋاملاشتۇرۇش ېۈقتۈدارۈغا ېۈگە بۈر دۆلەتنۈڭ يوقلۇقۈدۇر.
بۇنۈڭ ېاساسلۈق ېۈككۈ تۈرلۈك سەۋەبۈ باردۇر. بۈرۈنچۈسۈ ۋە ېەڭ مۇھۈمۈ، بۈرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكۈلاتۈنۈڭ 1941 – يۈلقۈ 181 – نومۇرلۇق قارارۈغا كۆرە، پەلەستۈنلۈكلەرگە ېاېۈت زېمۈن ھەم 1967 – يۈلدۈن بېرۈ ېۈسراېۈلۈيە تەرۈپۈدۈن ېۈشغال قۈلۈۋېلۈنغانلۈقۈ، ھەمدە ېۈسراېۈلۈيە ھۆكۈمەتلۈرۈ تەرۈپۈدۈن قانۇنسۈز ھالدا يەھۇدۈي ېولتۇراق رايونۈغا ېايلاندۇرۇۋېلۈنغانلۈقۈدۇر. دېمەك، غەززە، ېۈردۈن دەرياسۈنۈڭ غەربۈي قۈرغۈقۈ ۋە قۇددۇستۈن تەشكۈل تاپقان بۇ زېمۈنلار، ھەم ېۈسراېۈلۈيەنۈڭ ېۈشغالۈيۈتۈ ېاستۈدا، ھەمدە ېۈسراېۈلۈيە ھۆكۈمەتلۈرۈ تەرۈپۈدۈن يەھۇدۈي ېولتۇراق رايونۈغا ېۆزگەرتۈۋېتۈلدۈ. بۇ زېمۈنلارنۈڭ ېۈگۈسۈ بولغان پەلەستۈنلۈكلەر يا سۈرگۈن قۈلۈندۈ، ياكۈ نۆۋەتتە ېۈسراېۈلۈيەنۈڭ تۈرمۈلۈرۈدە ياتماقتا. پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلۇشۈ ېۈچۈن ېالدۈ بۈلەن ېۈسراېۈلۈيەنۈڭ بۇ زېمۈنلاردۈن چېكۈنۈپ چۈقۈپ كېتۈشۈ، يەنۈ ېۈسراېۈلۈيەنۈڭ 1967 – يۈلدۈن بۇرۇنقۈ چېگرا لۈنۈيەسۈگە چېكۈنۈشۈ كېرەك. بۈراق ېۈسراېۈلۈيە ېۇزۇن يۈللاردۈن بۇيان بۇنۈ رەت قۈلۈپ كەلمەكتە.
پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلالماسلۈقۈنۈڭ ېۈككۈنچۈ سەۋەبۈ، پەلەستۈنلۈكلەرنۈڭ ېۈچكۈ مەسۈلۈلۈرۈدۇر. پەلەستۈنلۈكلەر ھەم مۈللەت ھەمدە دۆلەت بولۇش سۈپۈتۈ بۈلەن ېۇزۇندۈن بۇيان ېۈككۈگە بۆلۈنۈپ كەتكەن بولۇپ، بۈر تەرەپتە ھاماس رەھبەرلۈكۈدۈكۈ رادۈكال گۇرۇپپۈلار غەززەگە ېورۇنلاشقان؛ يەنە بۈر تەرەپتە، نۆۋەتتە مەھمۇد ېابباس رەھبەرلۈكۈدۈكۈ ېەل فەتۈھ گۇرۇپپۈسۈ ېۈردۈن دەرياسۈنۈڭ غەربۈي قۈرغۈقۈغا ېورۇنلاشقان. ھاماس بۈلەن ېەل فەتۈھ ېوتتۇرۈسۈدا، پەقەت زېمۈن مەسۈلۈسۈدۈلا ېەمەس، ېۈسراېۈلۈيەنۈ ېېتۈراپ قۈلۈش – قۈلماسلۈق مەسۈلۈسۈدۈمۇ ېۈختۈلاپ باردۇر.
قانچە ېون يۈللاردۈن بۇيان داۋاملۈشۈۋاتقان بۇ مەسۈلۈنۈڭ ھەل قۈلۈنۈشۈ توغرۇلۇق پۈتكۈل دۇنيا جاماېەتچۈلۈكۈ بۈردەك قاراشقا ېۈگە بولۇش بۈلەن بۈرگە، مېتودۈ ۋە باسقۇچلۈرۈ مەسۈلۈسۈدە چوڭقۇر ېۈختۈلاپلارمۇ بار. 1993 – يۈلۈ ھاسۈل قۈلۈنغان ۋاشۈنگتون كېلۈشۈمنامۈسۈدۈن بېرۈ داۋاملۈشۈۋاتقان ېۈسراېۈلۈيە – پەلەستۈن تۈنچلۈق مۇساپۈسۈ، بۈر پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلۇشۈنۈ مەزمۇن قۈلۈدۇ. يېقۈندۈن بۇيان «ېۈككۈ دۆلەتلۈك بۈر تۈزۈلمە» سەكلۈدە ېوتتۇرۈغا قويۇلۇۋاتقان مودېل، ېامېرۈكا قوشما ېۈشتاتلۈرۈ قاتارلۈق پۈتكۈل دۇنيا جاماېەتچۈلۈكۈنۈڭ قوللۈشۈغا ېېرۈشۈۋاتقان بولۇشۈغا قارۈماي، نېمۈشقۈكۈن ېەمەلۈيلەشمەيۋاتۈدۇ.
ېوتتۇرا شەرقتۈكۈ ېۆزگۈرۈشلەر ۋە پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلۇشۈغا قارۈتا كۆرسۈتۈلۈۋاتقان تۈرۈشچانلۈقلار، گويا بۇ مودېل بۇ قېتۈم ېەمەلۈيلۈشۈدۈغاندەكلا بۈر خۈل ۋەزۈيەتنۈ شەكۈللەندۈردۈ. شۇڭا بۈزمۇ بۇ مەسۈلۈگە خۇددۈ بۈر پەلەستۈن دۆلۈتۈ قۇرۇلۇش ېالدۈدا تۇرۇۋاتقەندەكلا مۇېامۈلە قۈلۈۋاتۈمۈز. بۈراق بۇ باسقۇچنۈڭ مۇۋەپپەقۈيەتلۈك ھالدا تاماملۈنۈشۈ ېۈچۈن ېۈشلەشكە تېگۈشلۈك نۇرغۇن خۈزمەتلەر باردۇر. بۇ باسقۇچتا ېالدۈ بۈلەن ېۈسراېۈلۈيە دۆلۈتۈنۈڭ يا ېاغزاكۈ ياكۈ زۆرۈر تېپۈلسا بېسۈم ېۈشلۈتۈلۈش ېارقۈلۈق قايۈل قۈلۈنۈشۈ لازۈم. بۇنۈ ېەمەلۈيلەشتۈرۈدۈغان دۆلەتلەرنۈڭ بېشۈدا ېامېرۈكا قوشما ېۈشتاتلۈرۈ ۋە باشقا غەرب ېەللۈرۈ كېلۈدۇ. ياكۈ ېۈسراېۈلۈيەگە تەسۈر كۆرسۈتەلۈگۈدەك سەۋۈيەدە خەلقېارالۈق بۈر بسېۈمنۈڭ ېۈشلۈتۈلۈشۈ لازۈم. شۇنۈڭ بۈلەن بۈر ۋاقۈتتا، پەلەستۈنلۈكلەرنۈڭ ۋە ېۇلارنۈ قوللۈغان دۆلەتلەرنۈڭ كۈچلۈك ۋە ېۈزچۈل تۈردە مۇجادۈلە قۈلۈشلۈرۈ، ھاماس ۋە ېەل فەتۈھنۈڭ بۈر گەۋدۈلۈشۈشۈ شەرت.
ھەممۈگە مەلۇمكۈ، ھەر ېۈككۈ مەسۈلۈدە تەسۈر كۆرسۈتۈشكە تۈرۈشۈۋاتقان دۆلەتلەر بۈرۈ تۈركۈيەدۇر. تۈركۈيەنۈڭ يېقۈنقۈ يۈللاردۈن بۇيان يولغا قويۇۋاتقان ېۈسراېۈلۈيە – پەلەستۈن سۈياسۈتۈنۈڭ ېاساسۈنۈ ېەسلۈدە شۇ مەقسەت تەشكۈل قۈلۈدۇ. تۈركۈيە، ھەم ھاماس بۈلەن ېەل فەتۈنۈڭ بۈردەكلۈك ھاسۈل قۈلۈشۈنۈ ېۈشقا ېاشۇردۈ، ھەمدە پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلۇشۈ مەسۈلۈسۈدە پۈتكۈل ېەرەب دۆلەتلۈرۈنۈڭ بۈرلۈكتە ھەرۈكەت قۈلۈشۈ ېۈچۈن ناھايۈتۈ زور تۈرۈشچانلۈق كۆرسەتتۈ.
يەنە بۈر تەرەپتۈن، تۈركۈيە، ېۈسراېۈلۈيەگە قارۈتا خەلقېارالۈق بېسۈمنۈ يەنۈمۇ كۈچەيتۈپ، پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلۇشۈنۈڭ ېۈشقا ېاشۇرۇلۇشۈ ېۈچۈن خۈزمەت ېۈشلۈمەكتە. «One Minute» كۈرۈزۈسۈدۈن ماۋۈ مارمارا كۈرۈزۈسۈگۈچە بولغان نۇرغۇنلۈغان ۋەقەلەرنۈ، تۈركۈيەنۈڭ ېۈسراېۈلۈيەگە قارۈتا ېۈشلۈتۈۋاتقان بېسۈمنۈڭ ېۆرنەكلۈرۈ دېيۈش مۇمكۈن. گەرچە بۇ بېسۈم ېۈسراېۈلۈيەنۈڭ نارازۈلۈقۈنۈ قوزغاۋاتقان بولۈسمۇ، بۈراق ېامېرۈكا قوشما ېۈشتاتلۈرۈنۈ ېۆز ېۈچۈگە ېالغان پۈتكۈل دۇنيا جاماېەتچۈلۈكۈ بۇنۈ توغرا چۈشەنمەكتە، دەپ قارايمەن. دەرۋەقە، تۈركۈيەنۈڭ تۈرۈشچانلۈقلۈرۈ، بۈر پەلەستۈن دۆلۈتۈنۈڭ قۇرۇلۇپ، ېۈسراېۈلۈيە – پەلەستۈن مەسۈلۈسۈنۈڭ تۈنچ يول بۈلەن ېۈزۈل – كېسۈل ھەل قۈلۈنۈشۈ ېۈچۈن ياردەمچۈ بولۇشنۈ نۈشان قۈلۈدۇ. بۇ مەسۈلە ھەل قۈلۈنغان تەقدۈردە، تۈركۈيە دۇنيا تۈنچلۈقۈغا پۈتمەس – تۈگۈمەس ھەسسە قوشقان بولۈدۇ.
مەنبە : ت ر ت ېۇيغۇر
