جۇڭگو:دالاي لامانىڭ ‹‹دەم ئىلىش››دىكى مەقسىدى
مەزكۇر خەۋەرنى تارىم تەرجىمە ئاگېنىتلىقى قۇرغۇچىسى تاھىر ئىمىن خەنزۇ تىلىدىن تەرجىمە قىلدى.3-ئاينىڭ 15-كۈنى سائەت 2:00 ،ئۈرۈمچى
يەرشارى ۋاقتى گېزىتى،3-ئاينىڭ 15-كۈنى خەۋىرى،‹‹دالاي لاما مۇخلسلارنىڭ ئۆتۈنۈشىگە قارىماي،تىبەت سەرگەردان ھۆكۈمىتى پارلامىنتىغا پىينسيگە چىقىش ئىلتىماسى سۇندى››دىگەندەك ماۋزۇلاردىكى خەۋەرلەر 14-مارتتىكى ھىندىستان ۋە خەلقئارادىكى ھەرقايسى چوڭ ئاخبارات ۋاستىلىرىنىڭ ئاساسى خەۋىرى بولۇپ قالدى.شۇ كۇنى ئىچىلغان ‹‹تىبەت سەرگەردان ھۆكۈمەت پارلامنتى››بايانات ئىلان قىلىپ،دالاينىڭ ‹‹پىينسيگە چىقىش››ئىلتىماسنى قوبۇل قىلىش-قىلماسلىقنى ،‹‹سەرگەردان ھۆكۈمەت››پارلامىنتى قارانامىسىغا قاراپ چىقىدىغانلىقى،شۇنداقلا ‹‹تىبەت سەرگەردان ھۆكۈمىتى››نىڭ كىلەر نۆۋەتلىك باش ئىجرائىيە گولۇن(زوڭلى)نى سايلاپ چىقىدىغانلىقىنى جاكارلىدى.فىرانسيە خەۋەر ئاگىنىتلىقى 14-چسلا مۇنداق دىدى:‹‹گەرچە ‹‹تىبەت سەرگەردان ھۆكۈمىتى››ئىلگىرى دالاينىڭ مۇشۇنداق ‹‹دەم ئىلىش››ئىلتىماسنى رەت قىلغان بولسىمۇ،بىراق بۇ قىتىم تەستىقلىشى مۇمكىن.ئەمەلىيەتتە،‹‹ئۇ دەم ئالسۇن دەم ئالمىسۇن،پەقەت ھاياتلا بولىدىكەن،تىبەت سەرگەردان ھەرىكىتى ئۈچۈن يەنىلا مۇتلەق رەھبەرلىك ھوقۇقىغا ئىگە.
بيەن با سىرىن 14-مارت مۇنۇلارنى بىلدۇردى،سەرگەردان ھۆكۈمەت پارلامىنتى 15-چسلا دالاينىڭ ئىلتىماسىنى مۇزاكىرە قىلىدۇ،قارار چىقىرىش ئۈچۈن بىر ئاز ۋاقىت كېرەك. فىرانسيە خەۋەر ئاگىنىتلىقى 14-چسلا مۇنداق دىدى:بۇ دالاينىڭ تۇنجى قىتىم دەم ئىلىش ئىلتىماسى ئەمەس،بىراق ئىلگىرى تىبەت سەرگەردان ھۆكۈمەت پارلامىنتى ‹‹ئىز باسار يوق››دىگەننى باھانە قىلىپ،ئۇنىڭ ئىلتىماسنى رەت قىلغانىدى.بىراق بۇ قىتىم ئەھۋال ئوخشمايدۇ،دالاينىڭ ‹‹ئىرادىسى قەتئى››،سەرگەردان ھۆكۈمەت بەلكىم ئۇنىڭ دەم ئىلىشقا چىقىشنى تەستىقلىشى مۇمكىن.20-چىسلا سايلاپ چىقىلىدىغان گولۇن ئۇنىڭ ‹سياسى ۋەزىپىسى›ئورنىنى باسىدۇ.
‹‹دالاينىڭ دەم ئىلىشتىكى مەقسىدى نىمە؟››‹‹ھىندستان مۇنبرى››گىېزىتى 13-چىسلا مۇنداق دىدى:‹‹ئەگەر دالاي دەم ئىلىشقا چىقالسا ،ئۇ تىبەت سەرگەردان ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇلتىشنى تىكلىگەن بولىدۇ.ئەڭ ئاخىرىدا،دىن بىلەن سياسى ئايرىم بولغان تۇزۇمنى بەرپا قىلغان بولىدۇ.دالاينىڭ مەقسىدى-جۇڭگونىڭ ‹‹دالايدىن كىينكى پىلانى››نى بۇزۇش ئەمەس.جۇڭگو ئەزەلدىن دالاي ئۆلگەندىن كىين سەرگەردان تىبەتلەر ھەرىكىتىنڭ ئاستا-ئاستا پەسىيپ قىلىشنى كۇتۇپ كەلدى.بىراق ئەگەر ‹‹تىبەت سەرگەردان ھۆكۈمىتى››دىموكراتىيلەشسە،بىيجىڭ ئىلاجسز ھالدا سايلاپ چىقىلغان تىبەت سەرگەردان ھۆكۈمىتى بىلەن سۆھبەت ئۆتكۇزۇشكە مەجبۇر بولىدۇ.شۇنداقلا بۇ جۇڭگونىڭ كىلەر نۆۋەتلىك دالاي لاماينى ‹‹سايلاپ چىقىش››دىن ئىبارەت سىتراتىگىيلىك ئەۋزەللىكىنى تارتىۋالىدۇ.
‹‹ھندىستان تىز گېزىتى››مۇنداق دىدى:ئەگەر ‹‹تىبەت سەرگەردان پارلامىنتى››دالاي لامانىڭ قارارىنى قوبۇل قىلسا،بۇ پەقەت جۇڭگو ئۈچۈنلا ئەمەس،ھىندستان ئۈچۈنمۇ چوڭ تەسىرى بولىدۇ.يىڭى دىھلى بەلكىم تىبەت سىياستىنى قايتا تۈزۈشى مۇمكىن.چۈنكى ياش بىر ئەۋلات تىبەتلەر دالايغا ئوخشاش‹‹ئۆزگىرىش ماھىر››ئەمەس،بۇ ھىندستان بىلەن جۇڭگوغا قىينچىلىق ئىلىپ كىلىدۇ.ماقالىدا مۇنداق دىيلدى:ھىندىستان كەلگۈسىگە ئشەنچ بولماسلىقىدىن كىلىپ چىقىدىغان قورقۇنچتىن قۇتۇلۇشى كىرەك.(يەرشارى ۋاقىت گېزىتى ھندىستاندا تۇرۇشلۇق ئالاھىدەۋەكىلى خەۋىرى .
