1. مېڭىنى ساغلاملاشتۇرىدىغان ھەركەت - سەكرەش ، بىنالارنىڭ پەلەمپىيىدىن مېڭىپ ( لىفىتقا چىقماي دىمەكچى ) چىقىپ-چۈشۈشكە ئادەتلىنىش .
2. ئادەمنىڭ قېرىشىنى كىچىكتۈرىدىغان ، ياشارتىدىغان ھەركەت - تىز مېڭىش ،يۈگرەش، تانسا-ئۇسۇل ئويناش ،ئات چاپتۇرۇش .
3. كۆزنىڭ كۆرۈش قۇۋىتىنى ئاشۇرىدىغان ھەركەت- تىك-تاك توپ ئويناش .
4. يۇقىرى قان بېسىمنى نۇرماللاشتۇرىدىغان ھەركەت – پىيادە سەيلە قىلىش ، ئاستا ۋېلىسپىت مىنىش .
5. ئۇرۇقلىتىدىغان ھەركەت - سۇ ئۈزۈش ، چاڭغا تېيلىش ،ئۇزۇنغا يۈگرەش .
6. بەدەننى گۈزەللەشتۈرىدىغان ھەركەت – گۈزەللىك گىمناستىكىسى ئويناش ،قىسقا ئارلىققا يۈگرەش .
7. بەدەننى ساغلام قىلىدىغان ھەركەت- پىيادە تىز يول مېڭىش ، ئاستا يۈگۈرۈش .
8. يۈرەكنى ساغلام قىلىدىغان ھەركەت – مەنزىرىلىك، ھاۋالىق جايلاردا سەيلە قىلىش .
9. ئادەمنى تىز قېرىتىدىغان ئامىل – ھۇرۇنلۇق ،چېچىلاڭغۇلۇق ،خام خىيالنى كۆپ قىلىش .
10. ئادەمنى كىسەل قىلىدىغان ئامىل - چارچاش، روھىي چۈشكۈنلنك ،ئۇيقۇسىزلىق، تاماقنى ۋاقتىدا يىمەسلىك .
11. كىسەلنى ئېغىرلاشتۇرۇۋېتىدىغان ئامىل – ئاچكۆزلۈك ، تاماقنى بەزىدە كۆپ ، بەزىدە ئاز يىيىش، كىسىلىگە نىمىنىڭ زىيانلىق ئىكەنلىگنى بىلمەسلىك .
12. قان بېسىمىنى جىددىي ئۆرلىتىدىغان ئامىل – تۇلا ئاچچىقلىنىش ،تۇيۇقسىز ھاجانلىنىش ،ئۇيقۇسىزلىق ،زىيادە چارچاش .
13. ئادەمنى زىيادە سەمرىتىۋېتىدىغان ئامىل- كۆپ يىيىش ،ئاز ھەركەت قىلىش؛ كۆپ يېتىش ،ئۇزۇن ئولتۇرۇش .
مەنبە - ‹‹ شىنجاڭ مائارىپى ›› ژورنىلى 2010.يىلىق 10.سانىدىن
