1949- يىلى ماۋزېدۇڭ نېمىشقا تەيۋەننى ئىگىلىيەلمىدى؟

ئاپتۇرى:ۋېن جەي QmBHD;Gf  
بۇ مەسىلىگە قارىتا تارىخشۇناسلاردىن ۋېي رۇي مۇنداق قاراشقا كەلگەن : 1949- يىلى 10- ئاي ۋە 11-ئايدا ئازادلىق ئارمىيەنىڭ 3- دالائارمىيىسى جىمىن ، دېخەيگە ھۇجۇم قىلىپ مەغلۇپ بولغان پۇرسەتتە ، گومىنداڭ ھاكىمىيىتى دېڭىز ياقىىسىدىكى ئاراللارنى ۋاقتىنچە تىزگىنلەشكە مۇۋەپپەق بولدى. 8- ئايدىن كېيىنكى 1950-يىلى 6-ئاي ئامرىكا ، چاۋشىيەن ئۇرۇشى پارتىلاش پۇرسىتىدىن پايدىلىنىپ، 7-فىلوتنى تەيۋەن بۇغۇزىدا تۇرۇشقا ئەۋەتىپ ، ئۇزاق مۇددەت بۆلۈنۈپ تۇرۇش ۋەزىيىتىنى بەرپا قىلدى. بۇ تەيۋەننى ئىگىلىيەلمەسلىكتىكى ئاساسىي سەۋەپتۇر . #mH28UT  
v0'z''KM!  
ئەمىلىيەتتە 1949-يىلى ماۋزېدۇڭ ۋە مەركەز جاڭ جېشى تەيۋەندە پۇت تېرەپ بولغىچە ھۇجۇم قىلىش تەسەۋۋۇرىدا بولغان ، بىراق ئالدىدىن مۆلچەرلەشكە بولمايدىغان تۈرلۈك ئامىللار تۈپەيلىدىن ، دەرھال ھۇجۇمغا ئۆتەلمىگەن ، كۆپ يىللاردىن كېيىن ماۋزېدۇڭ تەيۋەنگە ھۇجۇم قىلمىغانلىقىدىن پۇشايمان قىلىپ مۇنداق دېگەن :«بۇپارتىيىمىزنىڭ 7-قۇرۇلتايدىن كېيىن ئۆتكۈزگەن ئەڭ چوڭ خاتالىقى». شۇ چاغداجىياڭ جېشى تەيۋەندە تېخى مۇقىم پۇت دەسسەپ كېتەلىمگەن ئىدى، ئامرىكىمۇ تەيۋەندە تۇرۇشلۇق 7- فىلوتنى چېكنگەن ئىدى، بۇنداق ئىكەن بۇ ۋاقىتتاتەيۋەننى ئازاد قىلىدىغان ئەڭ ياخشى پۇرسەت ئىدى ، بىراق بىز پۇرسەتنى قولدىن بېرىپ قويدۇق . ۋەتەن چوڭ قورۇقلىقىدا جىياڭ جېشى ئۇتتۇرۇپ قويدى، تەيۋەندە بىزئۇتتۇرۇپ قويدۇق ، بۇ چوڭ تارىخىي خاتالىق تۈزىتىۋالغىلى بولمايدىغان خاتالىق ئىدى . S> Fb'rJ3  
# l1*#Z  
زور ئىرادىگە ئىگە ھەربىي ئالىم ۋە سىياسىيون بولۇش سۈپىتى بىلەن ماۋزېدۇڭ، ئۆزىنىڭ بۇرۇن قولدىن كەتكۈزۈپ قويغان ھەربىر پۇرسىتگە قاتتق ئەپسۇسلاندى ،ئۆزىنى كەچۈرگىسى كەلمىدى 1949-يىلى 2-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن 3-كۈنىگىچە سېۋىت كومپارتىيىسى مەركىزى كومىتىتنىڭ ۋەكىلى مىكويان ئىنتايىن مەخپى ھالدا ج ك پ مەركىزى كومىتىتىنىڭ خېبىيدا تۇرۇشلۇق ئورنى شى بەيپۇدا پەيدا بولدى ،سېۋىت ئىتىپاقىنى زىيارەت قىلىشقاۋاقىت چىقىرالمىغان ماۋزېدۇڭ ئۇنىڭ بىلەن توپتوغرا ئۈچ كۈن سۆھبەتلەشتى ،سۆھبەتتەماۋزېدۇڭ مۇنداق دېدى: «تەيۋەن جۇڭگونىڭ زىمىنى ، بۇ مۇنازىرە تەلەپ قىلمىايدىغان ئىش پەرىزىمىزچە ، ھازىر گومىنداڭنىڭ قالدۇق كۈچلىرى ئۇيەرگە چېكىنىپ بۇنىڭدىن كېيىن بىز بىلەن ئايرىلىپ تۇرىدىغاندەك قىلىدۇ ، ئۇ يەردە يەنە ئامرىكامەسىلىسىمۇ بار ، تەيۋەن ئەمىلىيەتتە ئامرىكا جاھانگىرلىكىنىڭ ھىمايىسىدەتۇرۋاتىدۇ ،بۇندق بولغاندا، تەيۋەن مەسىلىسى شىزاڭ مەسىلىسىدىنمۇ مۇرەككەپلىشىپ ئۇنى ھەل قىىلىش ئۈچۈن خېلى ئۇزاق ۋاقىت كېتىدۇ». hQ3@CfW  
5P*jGOg.  
بىر ئايدىن كۆپرەك ۋاقىتتىن كېيىن تەيۋەن مەسىلىسى ج ك پ مەركىزى كومىتىتىنىڭ يىغىن كۈن تەرتىپىگەكىرگۈزۈلدى. 3- ئايدا مەركىزىي كومىتىت يىغىن ئېچىپ ، پات ئارىدا قۇرۇلماقچى بولغان شەرقىي جۇڭگو بىيروسىنىڭ باشقۇرۇش دائىرىسىنى مۇزاكىرە قىلدى . يىغىندا ماۋزېدۇڭ«يەنە تەيۋەننى قوشۇپ قويۇش كېرەك بۇجايغا دىققەت قىلماي بولمايدۇ ،ئۇجايدا دېڭىز ئارمىيىسى ، ھاۋا ئارمىيىسى ۋە باشقا قىسملار بار، خام ئەشىيا ۋەسودا پۇرسىتىن بار .» دەپ كۆرسەتتى . شۇ چاغدا شەرقىي جۇڭڭو بىيروسىنىڭ ھەربىي ئەمەلىي رىياسەتچىلىك قىلىۋاتقىنى 3-دالا ئارمىيىسىنىڭ بىرىنجى باش قوماندانى سۇيۈ ئىدى ،ئۇ ماۋزېدۇڭنىڭ نەزىىرىدە جەڭ قىىلىشقا ئەڭ ماھىر بەش چوڭ قومانداننىڭ بىرسى ئىدى،سۇيۈ مۇنداق تەكلىپ بەردى: «شاڭخەينى ئازادقىلغاندىن كېيىن بىزنىڭ ئاساسىي ۋەزىپىمىز دېڭىزدىكى ئاراللار ۋە تەيۋەنى ئازادقىلىش بولۇپ قالدى ، فۇجىيەنگە ئەسكەر كىرگۈزۈش -قالدۇق دۈشمەننى تازىلاشنىڭ ئەڭ ياخشى چارىسى.>>روشەنكى ماۋزېدۇڭ ئۇنىڭدىنمۇ كۆپ تەرەپلەرنى نەزەردەتۇتقاندى . pDC`Fi  
r 8N<<^  
شۇ چاغلاردا «ئامرىكا جۇڭگونىڭ ئىچكى ئىشلىرىغا قول تىقامدۇ يوق، شەرقىي دېڭىزدىكى ئاراللارنى ۋە تەيۋەننى بىۋاستە ئەسكەر ئەۋەتىپ قوللامدۇ يوق » دېگەن مەسىلە تېخىي نامەلۇم ئىدى . سىتالىن تېخمۇئەنسىرەيىتتى ، ماۋزېدۇڭ ۋە ج ك پ مەركىزىي كومىتىتىمۇ يۈكسەك ھۇشىيارلىقنى ساقلىمىسا بولمايتتى ، مەركىزى ھەربىي ئىشلار كومىتىنىڭ تەتبىرگە ئاساسەن 2-دالائارمىيىسىگە قوماندانلىق قىلىۋاتقان دېڭ شىياۋپىڭ3-ئاينىڭ 14-كۈنى ئارمىيىدىكى لىيۇ بوچىڭ ، لىداغا تېلىگىرامما ئەۋەتىپ چاڭجىياڭ دەرياسىدىن ئۆتكەندىن باشلاپ 2يىل ئىچىدە شەرقىي جۇڭگودا تۇرۇپ قېلىشنى يېڭى ھەركەت قوللانماسلىقنى تەلەپقىلدى. _576Qa'rm  
'<"%>-^Gn  
شۇ چاغدا تەيۋەنگە ھۇقۇم قىلىشتا يولۇققان قىيىنچىلىقلارمۆلچەردىكىدىنمۇ كۆپ بولدى ئوبىكتىپ جەھەتتىن ئېيتقاندا ، ماۋزۇدۇڭ مۇھىم نوقتىنى غەربى شىمال قىسىمغا قاراتتى ،مارۋزېدۇڭنىڭ ئەسلىدىكى ئىستىراتىگىيىسىدە پېڭدېخۇەينى ۋاقتىنچە قايتۇرۇپ كېلىپ ، 2-3-دالا ئارمىيىسىگە تەيۋەنگە ھۇجۇم قىلىشقاپىلانلىغاندى ،لېكىن سوۋىت ئىتىپاقىنى مەخپى زىيارەت قىلغان لىيۇ شاۋچى ماۋزېدۇڭغاسىتالىنىڭ مۇنداق بىر پىكىرىنى يەتكۈزدى سىتالىن مۇنۇلارنى ئوتتۇرغا قويغان ئىدى :«تەيۋەن ھازىرچە ئەڭ مۇھىم ئەمەس مۇھىمى شىنجاڭنى ئىگەللەش لازىم ، بۇئشنى چىڭ تۇتۇش ،ھەرگىز كەينىگە سۈرمەسلىك لازىم ، ئەگەر كەينىگە سۈرۈلسە،ئەنگىلىيىكلەر شىنجاڭنىڭ ئىشىغا ئارىلىشىۋالىدۇ»دەپ قارىدى. شۇنداقلاسېۋىت ئىتىپاقى 40 قىرغۇچى ئايروپىلان ياردەم قىلىپ ج ك پ نىڭ شىنجاڭغا تېزسۈرئەتتە كىرىشىگە ياردەم بېرىشنى خالايدىغانلىقىنى ئىنىق بىلدۈردى، سىتالىننىڭ ئەينى ۋاقىتتىكى ئاساسىي مۇنداق ئىدى، ئەنگىلىيە ئامرىكا ، بولۇپمۇ ئامرىكا«تۈركىستان جۇمھۇريىتى» قۇرۇشنى پىلانلاپ يولغا قويماقچى بولىۋاتىدۇ ، ئامرىكىنىڭ قول تىقىشىدىن بۇرۇن شىنجاڭنى ئېلىش كېرەك دەپ قارايتتى . jp-(n z\  
7x*L 1>[`'  
ماۋزىدۇڭ سىتالىننىڭ پىكىرىنى ئاڭلغاندىن كېيىن ئۇزۇن ئويلاندى ، ھەقىقەتەن سىتالىننىڭ پىكىرىگە سەل قاراشقا بولمايتتى بۇ ئەھۋالنى ئۇققاندىن كېيىن ماۋزېدۇڭ دەرھال لىيۇشاۋچىنى سىتالىنغا >>بىز پىكىرىڭىزنى ئاڭلىدۇق ،ج ك پ شىنجاڭنى ئېلىشقا ئالدىرايدۇ>>دەپ ئوقتۇرۇپ قويۇشنى تاپىلىدى .7- ئاينىڭ 23-كۈنى ئۇ پېڭدېخۇيگە>>سېۋىت ئىتىپاقى شىنجاڭنى بالدۇرراق ئىگەللەشنى ئۈمۈد قىلىدۇ <<دەپ تېلىگىرامما يوللىدى ،ۋە پېڭدېخۇەيگە تەكلىپ بېرىپ :قىشقىچە دېخۇانى ئىگەللەڭلەر ، كېلەر يىلى ئەتيازغاقالدۇرماڭلار دېدى . %*L 8W*V  
j"0TAYmXwu  
لىيۇ شاۋچى سېۋىت ئىتىپاقىغا زىيارەتكە بېرىشتىن ئىلگىرى ، مەركىزى كومىتىت سىياسىي بىيروسى سېۋىت ئىتىپاقىغا تەكلىپ بېرىپ ھاۋادېڭىز ئارمىيىلىرنى ماسلاشتۇرۇپ تەيۋەننى ئازاد قىلىش مەسىلىسنى مۇزەكىرە قىلىپ ،لىيۇشاچنىڭ سىتالىنغا مۇشۇ تەكلىپنى ئوتتۇرغا قويۇشى توغرىسىدا تەكلىپ بېرىلدى،سىتالىن قوشۇلمايدىغانلىقىنى بىلدۈرۈپ :«مۇنداق قىلساڭلار جەزمەن ئامرىكائارىلىشىپ قېلىشى ، ئامرىكا بىلەن سېۋىت ئىتىپاقى ئوتتۇرىسىدا ئۇرۇش پارتىلاپ قېلىشى مۇمكىن.»دېدى . i;2V  
WAr6Dv,8  
جىمىننى ئازاد قىلىش ئۇرۇشى پارتىلىغان پەيىتتەگومىنداڭنىڭ ئۇ يەردە تۇرىۋاتقان قوشۇنلىرىدىن 12بىڭتۇەننىڭ ئادىمى كۆپىيىپ 40مىڭغايېتىپ ،ئازادلىق ئارمىيەنىڭ قۇرۇقلۇققا چىقىپ جەڭ قىلىدىغان قوشۇنلىرىدىن 8736كىشى ئېشىپ كەتتى ، شۇنىڭ بىلەن بىللە ئازادلىق ئارمىيە ئۈچ يىللىق ئازادلىق ئۇرۇشى دەۋىردىكى ئەڭ زور زەربەدار ئارمىيىسى پۈتۈنلەي يوقالدى ،شۇنىڭدىن كېيىن ماۋزېدۇڭ خەينەندەۋغا ھۇجۇم قىلىشقا ئېھتىيانچان پوزوتسىيە تۇتتى . kKQD$g
.z6  
B3u:D"
t  
گومىنداڭنىڭ ھاۋا ئارمىيىسى ئۈستۈنلۈككە ئېرىشىپ ،دېڭىز بويىدىكى شەھەرلەرۋە بالىلارغا قاتتق ھۇجۇم قىلىپ ، يېڭى قۇرۇلغان ئازادلىق ئارمىيىنىڭ ھاۋائارمىيىسىنى ، دېڭىز ئارمىيىسىنى قاتتق زىيانغا ئۇچراتتى ،قارىغاندا ج ك پ ئۆزىنىڭ ھاۋا ئارمىيىسىگىلا تايانسا ئۇزاق ۋاقىت كېتەتتى ،شۇڭا چەت ئەلنىڭ ياردىمىنى قۇبۇل قىلىش ياخشى چارە ئىدى . Jl)Q#  
ds+0y;vc  
1949- يىلى 12-ئايدا ماۋزېدۇڭ سېۋىت ئىتىپاقىغازىيارەتكە بېرىپ ،گومىنداڭنى ھازىر ئۆستۈنلۈككە ئېرىشىپ تەيۋەننى ئازاد قىلىشقاتوسقۇنلۇق قىلىۋاتقانلىقىنى ئازادلىق ئارمىيەنىڭ كۈچىنىڭ ئاجىز كېلىۋاتقانىقىنى شۇڭا سۋۋىت ئىتىپاقىنىڭ ياردەم بېرىشىنى ئۈمۈد قىلىپ سىتالىندىن ياردەم تىلىدى بۇۋاقىتتابىر قىسىم قوماندانلىرىمىز: «سېۋىت ئىتىپاقىي ياردەم بەرسە بولىدۇ، مەسىلەن، سېۋىت ئىتىپاقىي پىدائىي ئۇچقۇچىلارنى ياكى مەخپى ئالاھىدەھەربىي ئىشلار فىلوتىنى بىزگە ياردەملىشىپ تەيۋەنگە ئەۋەتكەن بولسا» دېدى :«سىتالىن مۇنداق ياردەم بېرىشنىڭ مۇمكىنچىلىكى يوق ئەمەس ،ئەسلىي مۇشۇنداق قىلىش كېرەك ئىدى ، مەسىلە ئامرىكىغا قول تىقىشقا پۇرسەت بەرمەسلىك . ئەگەر قوماندان ياكى ھەربىي مەشقاۋۇل كېرەك بولسا سىلەرگە قاچان ئەۋەتىپ بەرسەك بولاتتى ،ئەمما باشقا ئىشلارنى ئويلاپ باقمىساق بولمايدۇ» دەپ مۇجىمەل جاۋاپ بەردى. شۇنىڭدىن كۆرىۋېلىشقا بولىدۇكى سىتالىن ئامرىكا بىلەن جەڭ قىلىشتىن ئەنسىرەيتتى ئۇ ماۋزېدۇڭغا :«تېخمۇ تاكتىكىلىق ئۇسۇلنى قوللىنىپ تەيۋەننى ئازاد قىلىشقا بولامدۇ يوق ؟ مەسىلەن ، تەيۋەنگە پاراشوتچى ئەسكەر ئەۋەتىپ قوزغىلاڭ تەشكىللىگەندىن كېيىن ، ئاندىن ھۇجۇم قىلىشقا بولامدۇ يوق ؟» دەپ تەكلىپ بەردى .روشەنكى بۇ بىر چەك باسمايدىغان باھانە ئىدى. چۈنكى شۇ چاغدا ئازادلىق ئارمىيىدەپاراشوتچى قىسىملار يوق تۇرسا ، ھاۋا ئارمىيىسى قانداق قىلىپ پاراشوتچىلارقىسىمىلرنى تەيۋەنگە يۆتكەپ چۈشەلىسۇن ؟ uY)|   
cZ/VMQEr  
تەيۋەنگە دەرھال ھۇجۇم قىلىش پىلانى شۇنىڭ بىلەن ئىلاجىسىز قېلىپ ، تەيۋەننى ساقلاۋاتقان قوشۇنلارتازاپۇت دەسسەپ تۇرالمىغان قالايمىقانچىلىقتىن پايدىلىنىپ ھۇجۇم قىلىشتەك ئەڭ ياخشى پۇرسەتمۇ كېتىپقالدى . *Q3q(rdrp  
6c#1Do(W+  
مەنبەسى : شىنجاڭ ئىجتىمائىي پەنلەر مۇنبىرى 2009- يىللىق 2-سان