
ېەسسالامۇ ېەلەيكۇم ھۆرمەتلۈك تورداشلار !
بۇ خەۋەر ماقالۈنۈ بېيجۈڭ مەركۈزۈ مۈللەتلەر ېۇنۋېرستۈېتۈڭ پۈروفېسورۈ ېابدۇرەېۇپ پولات تەكلۈماكانۈ ېەپەندۈنۈڭ تەۋسۈيەسۈ بۈلەن مۇنبەرگە يوللۇدۇم. بۇ ماقالۈنۈ مۇنبەرگە يوللاش مەقسۈتۈمۈز بولسا، ېەلشۈر نەۋاېۈينۈڭ كۈملۈك -سالاھۈيتۈ ھەققۈدە خەلق راينۈ سۈناش پاېالۈيتۈ ېېلۈپ بارماقچۈمۈز . بۇ يۈل 10-ېايدا بېيجۈڭدا بۈر خەلۈقېارالۈق مۇھاكۈمە يېغۈنۈ ېېچۈلماقچۈ . (يېغۈندا ېەلشۈر نەۋاېۈينۈڭ كۈملۈك-سالاھۈيتۈ ھەققۈدە< ېۇيغۇر دېمۈسەك >دۈگەن گەپلەر بولۇپتۇ، بۇ ماقالە يېزۈش،ۋە بۇيەرگە يوللاش مەقسۈتۈمۈز بولسا ېەشۇ يېغۈندا تەسۈر كۆرسۈتۈش، يەنۈ بوۋۈمۈز ېەلشۈر نەۋاېۈينۈ ېۆزبەك قۈرۈنداشلارغا ېۆتۈنۈپ بۈرۈۋەتمەسلۈك ېۈچۈندۇر.)
تورداشلارنۈڭ، ۋە باشقۇرغۇچۈلارنۈڭ ېەستايۈدۈل مۇېامۈلە قۈلۈشنۈ ېۈمۈد قۈلۈمۈز
ېېھتۈرام بۈلەن : تاش ېادەم
بېيجۈڭدا ېەلۈشۈر نەۋاېۈي تەنتەنۈسۈ
«بۈيۈك ېۇيغۇر مۇتەپەككۇر شاېۈرۈ ېەلۈشۈر نەۋاېۈي تۇغۇلغانلۈقۈنۈڭ 570 يۈللۈقۈنۈ غۇرۇر بۈلەن خاتۈرۈلەيمۈز» ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈنۈڭ تېز خاتۈرۈسۈ
ېابدۇرەېوپ تەكلۈماكانۈي
2011-يۈلۈ 2- ېاينۈڭ 9- كۈنۈ، پايتەخت بېيجۈڭدۈكۈ مەركۈزۈي مۈللەتلەر ېۇنۈۋېرسۈتېتۈدە، ېۇيغۇر تۈل-ېەدەبۈيات فاكۇلتېتۈ باشچۈلۈقۈدا ېۇيۇشتۇرۇلغان «بۈيۈك ېۇيغۇر مۇتەپەككۇر شاېۈرۈ ېەلۈشۈر نەۋاېۈي تۇغۇلغانلۈقۈنۈڭ 570 يۈللۈقۈنۈ غۇرۇر بۈلەن خاتۈرۈلەيمۈز» ماۋزۇلۇق بۈر ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈ داغدۇغۈلۈق ۋە تەنتەنۈلۈك ېۆتكۈزۈلدۈ.
يۈغۈنغا مەركۈزۈي مۈللەتلەر ېۇنۈۋېرسۈتېتۈدۈكۈ ېۇيغۇر ېوقۇتقۇچۈ- ېوقۇغۇچۈلاردۈن باشقا، بېيجۈڭدۈكۈ مۇناسۈۋەتلۈك ېۈدارە ېورگانلاردا ېۈشلەۋاتقان كادۈرلار، ھەر قايسۈ ېالۈي مەكتەپلەردە ېوقۇۋاتقان ېوقۇغۇچۈلار ۋە ېانا يۇرتۈمۈزدۈن بېيجۈڭغا خۈزمەت بۈلەن كەلگەن يۇرتداشلۈرۈمۈز ۋەكۈللۈرۈدۈن بولۇپ ، جەمېۈي 200 گە يېقۈن كۈشۈ ېۈشتۈراك قۈلدۈ.
بۇ نۆۋەت بېيجۈڭدا ېېچۈلغان بۇ ېەلۈشۈر نەۋاېۈي تەنتەنۈسۈ يۈغۈنۈنۈڭ مەكتەپلەر تەتۈل قۈلغان بۈر چاغ بولۇشۈغا قارۈماي، بۇ قەدەر داغدۇغۈلۈك قۈلۈپ ېۆتكۈزۈلۈشۈ مۇنداق بۈر ېارقا كۆرۈنۈشنۈڭ ھەيدەكچۈلۈكۈ بۈلەن بولغانۈدۈ.
بۇلتۇر، يەنۈ 2010-يۈل 9-ېايدا، جۇڭگو ېۇيغۇر كلاسسۈك ېەدەبۈياتۈ ۈە مۇقام ېۈلمۈي جەمېۈيۈتۈ ېۈرۈمچۈدە ھەيېەتلەر يۈغۈنۈ چاقۈرۈپ، بۇ يۈل، يەنۈ 2011-يۈل 10- ېايدا، بېيجۈڭدە، ېەلۈشۈر نەۋاېۈي تۇغۇلغانلۈقۈنۈڭ 570 يۈللۈقۈنۈ خاتۈرۈلەش خەلقېارالۈق ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈ ېاچۈدۈغانلۈقۈنۈ ۈە شۇ مۇناسۈبەت بۈلەن، ېوتتۇز توملۇق ېەلۈشۈر نەۋاېۈي ېەسەرلۈرۈ نەشۈر قۈلماقچۈ بولغانلۈقۈنۈ ېېلان قۈلۈدۈ. ھاياجان ېۈچۈدە، بېيجۈڭغا قايتۈپ كەلگەندۈن كېيۈن، بۇ قۇتلۇق خوشخەۋەرنۈ مەكتۈپۈمۈزدۈكۈ ېوقۇتقۇچۈ-ېوقۇغۇچۈلارغا يەتكۈزدۇق. ھەممەيلەن بۈزگە ېوخشاشلا شادلۈنۈپ، قاينام تاشقۈنلۈققا چۈمدۈ. شۇ ېارۈلۈقتا، مەن «ېۇيغۇر ېون ېۈككۈ مۇقامۈ تېكۈستلۈرۈ تەتقۈقاتۈ» دەرسۈنۈ سۆزلەۋاتقان ېۇيغۇر تۈل ېەدەبۈيات فاكۇلتېتۈ 2007-يۈللۈق سۈنۈپ ېوقۇغۇچۈلۈرۈ:
-مۇېەللۈم، بۈز بېيجۈڭدا ېېچۈلۈدۈغان ېاشۇ خەلقېارالۈق ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈغا جۆر بولۇپ، سۈنۈپ بويۈچە بۈر خاتۈرۈلەش پاېالۈيۈتۈ قۈلساق قانداق؟،- دەپ مەسلۈھەت سورۈدۈ.
- ياخشۈ گەپ، بۈزمۇ ېۇ مۆھتەرەم بوۋۈمۈزنۈڭ 570 ياشقا كۈرگەنلۈكۈنۈ خاتۈرۈلەيلۈ، ېەمۈسە،
- قاچان خاتۈرۈلۈسەك بولۇر؟
- نەۋاېۈي بوۋۈمۈز بۇ دۇنياغا كۆز ېاچقان ېاشۇ 2-ېاينۈڭ 9-كۈنۈ خاتۈرۈلۈسەك، قانداق؟
- بولۈدۇ. ېەمۈسە، پۈتۈشتۇق.
بولۇنغان گەپ شۇ. ېوتتەك قۈزغۈن پۈكۈرلۈك ۋە چەپدەس ېۈنكاسلۈق ياش ېەۋلادلۈرۈمۈز ېۇيغۇر فاكۇلتېتۈ رەھبەرلۈكۈگە دەرھال دوكلات يازدۈ. توغرا ېۈشنۈ، ياخشۈ پاېالۈيەتنۈ پاېال قوللاشنۈ ېۆزلۈرۈگە بۇرچ بۈلۈدۈغان فاكۇلتېت رەھبەرلۈكۈ: «ياخشۈ ېويلاپسۈلەر، بۇ پاېالۈيەتنۈ بۈر سۈنۈپ نامۈدۈن ېەمەس، پۈتۈن فاكۇلتېت نامۈدۈن قۈلايلۈ. ياخشۈ تەييارلۈق قۈلۈڭلار» دەپ يوليورۇق بەردۈ ۋە ېۆزلۈرۈ باش بولۇپ، مەكتەپ مەمۇرۈيۈتۈگە دوكلات يېزۈپ، ېۈزۈن-ېۈجازەت ۋە پاېالۈيەت مەيدانۈ ېېلۈپ بەردۈ.
ېۈككۈ يۈز كۈشۈلۈك كۆلەمدۈكۈ بۈر ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈنۈ ېۇيۇشتۇرۇپ، مۇۋەپپەقۈيەتلۈك ېۆتكۈزۈش دېگەننۈ ېاسان دېسە ېاسان، تەس دېسە، تولۈمۇ بەسۈ مۈشكۈل بۈر ېۈش. ېۇنۈڭ ېۈستۈگە 2-ېاينۈڭ 9-كۈنۈ دېگەن قۈشلۈق تەتۈلنۈڭ دەل كۈندۈكۈ. قۈزغۈنلۈقتا، «ھە، شۇنداق قۈلايلۈ!» دەپ بەك ۋارقۈراپ قويۇپ، ۋاقتۈ كەلگەندە، تەتۈل قۈلۈپ ېانا يۇرتقا قايتۈۋاتقانلارنۈ كۆرۈپ، ېاتا-ېانا، ېۇرۇغ تۇغقانلارنۈ سېغۈنۈش ېوتۈنۈڭ كۆيدۈرۈشۈگە بەرداشلۈق بېرەلمەي: «دادامدۈن تېلېفون كېلۈپ قالدۈ. ېانامنۈڭ مۈجەزۈ يوق بولۇپ قاپتۇ» دەپ ېۆيگە تۈكۈۋېتۈپ، قاتنۈشۈدۈغان ېادەم ېاز، پاېالۈيۈتۈمۈز چۆپچۆل بولۇپ قالارمۇ؟
ېۇنداق بولمۈدۈ. دەل ېەكسۈچە، «ېەلۈشۈر نەۋاېۈي بوۋۈمۈزنۈڭ تۇغۇلغان كۈنۈنۈ ېۆتكۈزۈمۈز» دەپ، ھەتتا 2010-يۈل 9-ېايدا ېوقۇشقا كۈرگەن ۋە يېڭۈ، ماكان، يېڭۈ مۇھۈت تۈپەيلۈ ېانا يۇرت ۈە ېاتا-ېانۈسۈنۈ ېەڭ سېغۈنۈپ كېتۈدۈغان 2010-يۈللۈق سۈنۈپ ېوقۇغۇچۈلۈرۈنۈمۇ ېۆز ېۈچۈگە ېالغان نۇرغۇن قۈز-يۈگۈتلەر تەتۈلدە ېۆيلۈرۈگە قايتمۈدۈ. بەزۈلۈرۈ 9-فېۋرال ېەلۈشۈر نەۋاېۈي تۇغۇلغان كۈنۈ تەنتەنۈسۈنۈ قۈلۈۋېتۈپ، ېاندۈن قايتۈدۈغان بولۇشتۈ. يەنە بۈر مۇنچەيلەن، تەتۈل قۈلۈپ دەسلەپ ېۆيگە كېتۈپ، 9-فېۋرال كۈنۈگە ېۈلگۈرۈپ قايتۈپ كەلدۈ. باق، قېرۈندۈشۈم ۋە پەخۈرلەنكۈ، مانا بۇ بۈزنۈڭ بېيجۈڭدا ېوقۇۋاتقان ېۇيغۇر پەرزەنتلۈرۈمۈز!
ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈ بولغانۈكەن، ېۇنۈڭدا ېەلۈشۈر بوۋۈمۈزنۈڭ ھاياتۈ ۋە ېەمگەكلۈرۈگە تالۈق مەسۈلۈلەر مۇھاكۈمە قۈلۈنغان ۋە ېالۈي بۈلۈم يۇرتۈدۈكۈ ېۈلۈم ېۈگۈلۈرۈنۈڭ يارۈتۈشۈغا ۈە ېۇلارنۈڭ قايۈللۈقۈغا مۇيەسسەر بولغۈدەك ېۈلمۈي ماقالۈلەر ېوقۇلۇشۈ كېرەك. بۈز بۇنۈڭغا ېەستايۈدۈل تەييارلۈق قۈلدۇق: ېوقۇتقۇچۈلارمۇ، ېوقۇغۇچۈلارمۇ بەس-بەستە ماقالە ماۋزۇلۈرۈنۈ بېكۈتۈشتۈ، ېەستايۈدۈل ېۈزدۈنۈپ تەتقۈقات ماقالۈلۈرۈ يېزۈشتۈ.
ېاندۈن، بۈز بۇ پاېالۈيەتنۈ ېانا يۇرتنۈمۇ ېۆز ېۈچۈگە ېالغان كەڭ جەمېۈيەتكە ېۈشۈكۈ داغدام ېېچۈۋېتۈلگەن ېومۇمخەلق پاېالۈيۈتۈ قۈلماقچۈ بولدۇق. چۈنكۈ، ېەلۈشۈر ېۈبنۈ غۈياسۈددۈن نەۋاېۈي ھەممە ېۇيغۇرنۈڭ بوۋۈسۈ. شۇنداقۈكەن، ھەممە ېۇيغۇر بۇ يۈلنۈڭ بوۋۈمۈز ېەلۈشۈر نەۋاېۈي 570 ياشقا كۈرگەن قۇتلۇق يۈل ېۈكەنلۈكۈنۈ بۈلسۇن دېدۇق. شۇ مۇددۈېادا، بۈر تەكلۈپنامە ېۈشلۈدۇقكۈ، شۇ خۈلدۈكۈ تەكلۈپ-دەۋەتنامۈلارغا ېۆرنەك بولغۈدەك. بۈز بۇ تەكلۈپنامۈنۈ جۇڭگو ېۇيغۇر كلاسسۈك ېەدەبۈياتۈ ۋە مۇقام جەمېۈيۈتۈ رۈياسۈتۈدۈكۈ ېەمەلدارلاردۈن تارتۈپ، ھەر قايسۈ چوڭ گېزۈت-ژۇرناللار تەھرۈر بۆلۈمۈدۈكۈ ېۈلۈمدارلارغۈچە تارقاتتۇق: «ېۈمكانۈڭلار بولسا، كېلۈڭلار، ېۇيغۇر نەۋاېۈينۈڭ بەش يۈز يەتمۈش يېشۈغا بۈرلۈكتە تەنتەنە قۈلايلۈ» دېدۇق.
مەزكۇر ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈ ېۈچۈن تارقاتقان تەكلۈپنامۈنۈڭ باش بېتۈگە ېەلۈشۈر نەۋاېۈينۈڭ ھايات ۋاقتۈدا سۈزۈلغان سۈزما رەسۈمۈنۈڭ باش قۈسمۈ چۈشۈرۈلدۈ. ېۇنۈڭ ېاستۈغا «بۈيۈك ېۇيغۇر مۇتەپەككۇر شاېۈرۈ ېەلۈشۈر نەۋاېۈي تۇغۇلغانلۈقۈنۈڭ 570 يۈللۈقۈنۈ غۇرۇر بۈلەن خاتۈرۈلەيمۈز» دېگەن خاتۈرۈلەش كۈنۈ ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈڭ ماۋزۇسۈ ېۇيغۇرچە، خەنزۇچە ۋە ېېنگلۈزچە يېزۈق بۈلەن دۇرۇس ېۈملالۈق قۈلۈپ بېرۈلدۈ. ېۇنۈڭ ېاستۈغا تەكلۈپ سۆز تېكۈستۈ يېزۈلدۈ. تەكلۈپنامەنۈڭ ېارقا يۈزۈگە بولسا، ېاتاقلۈق ېۇيغۇر تارۈخچۈسۈ مۈرزا مۇھەممەد ھەيدەر كوراگان مۈلادۈيە 1551-يۈلۈ، ېۆزۈنۈڭ «تارۈخۈ رەشۈدۈي» ناملۈق مەشھۇر تارۈخ كۈتابۈغا تاشقا مۆھۈر باسقاندەك قۈلۈپ يېزۈۋەتكەن «نەۋاېۈينۈڭ ېاتاسۈ ېۇيغۇر باخشۈلارۈدۈن ېەردۈ، ېاتۈنۈ ‹غۈياسۇددۈن كۈچۈكۈنە› دەر ېەردۈلەر- يەنۈ ېەلۈشۈر نەۋاېۈينۈڭ دادۈسۈ ېۇيغۇر زۈيالۈلۈرۈدۈن بولۇپ، ېۈسمۈ غۈياسۈددۈن كۈچۈكۈنە ېېدۈ» دېگەن ھۆججەت ېۈزۈندۈسۈ يۇقۈرۈقۈ ېۈچ خۈل يېزۈقتا بېرۈلدۈ. ېۇنۈڭ ېاستۈغا بولسا، «بۈيۈك ېۇيغۇر مۇتەپەككۇر شاېۈرۈ ېەلۈشۈر نەۋاېۈي مۈلادۈيە 1441-يۈلۈ 2- ېاينۈڭ 9-كۈنۈ، قەدۈمۈي خۇراسان دۆلۈتۈنۈڭ پايتەختۈ ھۈرات شەھرۈدە، غۈياسۈددۈن كۈچۈكۈنە ېۈسۈملۈك بۈر ېۇيغۇر زۈيالۈيسۈ ېاېۈلۈسۈدە تۇغۇلغان. ېۇ ېۆزۈنۈڭ مەشھۇر ېەسۈرۈ «مۇھاكەمەتۇل لۇغەتەين»دە: «‹تور›-- ‹تورغا چۈشمەك› تۈكۈ تور؛ ‹تۇر› -- تەلەپپۇزۈ يۇقۈرۈقۈدۈن تارراق بولۇپ، قۇش ېولتۇرۈدۈغان ياغاچنۈ بۈلدۈرۈدۇ؛ ‹تۆر› -- تەلەپپۇزۈ يۇقۈرۈقۈدۈن تارراق بولۇپ، ېۆينۈڭ تۆرۈنۈ بۈلدۈرۈدۇ؛ ‹تۈر› -- تەلەپپۇزۈ ھەممۈدۈن تار بولۇپ، ‹تۈرمەك› پېېۈلۈنۈڭ بۇيرۇق شەكلۈ ھېسابلۈنۈدۇ» قاتارلۈق مول پاكۈتلار ېارقۈلۈق، ېۆز تۈلۈنۈڭ ېۇنداق «ېو، ېۇ» ېۈككۈلا لەۋلەشكەن سوزۇق تاۋۇشۈ بولغان ېوزبەك تۈلۈ ېەمەس، بەلكۈ «ېو، ېۇ، ېۆ، ېۈ» بولۇپ، جەمېۈي تۆرت لەۋلەشكەن سوزۇق تاۋۇشۈ بار مۇبارەك ېۇيغۇر تۈلۈ ېۈكەنلۈكۈنۈ ېېنۈق كۆرسەتكەندۇر» دېگەن ېاخۈرقۈ يەكۈن ۋە كەسكۈن ھۆكۈم خاراكتېرلۈك بۈر ېابزاس بېرۈلگەن بولدۈ.
ېوچۇق كۆرۈنۈپ تۇرۇپتۇكۈ، بۈزنۈڭ بۇ تەكلۈپنامۈمۈزدا، قۈلماقچۈ بولغان ېۈشۈمۈز، يەتمەكچۈ بولغان مۇددۈېايۈمۈز بۈر قاراشتۈلا بۈلۈنگۈدەك بولدۈكۈ، ېەلۈشۈر نەۋاېۈي مۈللۈي كۈملۈكۈ جەھەتتە، ھېچقانداق بۈر ېۈنتاڭلۈقتۈن ېۈز-ېەسەر يوق، ھەر قانداق بۈر غۇدۇق-بۇدۇق قۇسۇرغا يول يوق بولغان مۇبارەك ېۇيغۇر ېۈنسانۈدۇر. ېۇنۈ تونۇش، ېۇنۈڭدۈن تانماسلۈق بۈزنۈڭ پەرزۈمۈزدۇر. ېۇنۈڭ ېۈشلۈرۈغا ۋارۈسلۈق قۈلۈش بولسا، بۈزنۈڭ مۇقەددەس بۇرچۈمۈز ۋە بۈزنۈڭ باش تارتۈپ بولماس قەرزۈمۈزدۇر.
شۇنداق قۈلۈپ، ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈمۈز تەكلۈپنامۈدا دېيۈلگەن بويۈچە، 9-فېۋرال كۈنۈ چۈشتۈن كېيۈن بېيجۈڭ ۋاقتۈ دەل ېۈچتە باشلاندۈ. ېالدۈ بۈلەن، ېۇيغۇر تۈل-ېەدەبۈيات فاكۇلتېتۈنۈڭ مۇدۈرۈ، پروفېسسور، دوكتور لېتۈپ توختۈ ېەپەندۈ دۆلەت رەھبەرلۈرۈمۈزدۈن بولغان مۆھتەرەم ېۈسمايۈل تۈلۈۋالدۈ ېەپەندۈم مەزكۇر ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈ ېۈچۈن ېەۋەتكەن تەبرۈك خېتۈنۈ يۇقۈرۈ ېېنتوناتسۈيە بۈلەن ېوقۇپ ېۆتتۈ. تەبرۈك خېتۈنۈڭ تولۇق تېكۈستۈ مۇنداق: «مەركۈزۈي مۈللەتلەر ېۇنۈۋېرسۈتېتۈ 9-فېۋرال ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈ رۈياسۈتۈگە:
بۈيۈك مۇتەپەككۇر ېۇيغۇر شاېۈرۈ ېەلۈشۈر نەۋاېۈي تۇغۇلغانلۈقۈنۈڭ 570 يۈللۈقۈ مۇناسۈبۈتۈ بۈلەن ېۆتكۈزۈلگەن ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈنۈ قۈزغۈن تەبرۈكلەيمەن!
بۈيۈك مۇتەپەككۇر ېۇيغۇر شاېۈرۈ ېەلۈشۈر نەۋاېۈي ېۆزۈنۈڭ ھايات مۇساپۈسۈدە، بارلۈق يۈرەك قېنۈنۈ ېۇيغۇر شېېۈرۈيەتۈ ېۈچۈن بېغۈشلۈغان. بۈز ېۇنۈڭدۈن ېۈپتۈخارلانماي تۇرالمايمۈز. ېەلۈشۈر نەۋاېۈي شېېۈرلۈرۈ ېەينۈ چاغدۈلا دۇنيادا شۆھرەت قازانغان بولۇپلا قالماستۈن، بۈگۈنكۈ دەۋرۈمۈزدە تېخۈمۇ نۇرلۈنۈپ، شېېۈرۈيەت ېاسمۈنۈدا چولپاندەك پارلاپ تۇرماقتا. ېۇنۈڭ ېەسەرلۈرۈ خەلقۈمۈز قەلبۈگە ېورناپ كەتكەن. ېۇ ھەقۈقەتەنمۇ ېۇيغۇر شېېۈرۈيەتۈنۈڭ بايراقدارۈ. شۇڭا، يۈغۈن قاتناشچۈلۈرۈ ۈە بارلۈق دوستلارنۈڭ ېۇنۈڭ ېەسەرلۈرۈنۈ تېخۈمۇ چوڭقۇر تەتقۈق قۈلۈپ ۋە ېۇنۈ ېۆرنەك قۈلۈپ، نەۋاېۈيدەك ېۆلمەس ېەسەرلەرنۈ ېۈجاد قۈلۈپ، خەلقۈمۈزنۈ ياخشۈ مەنۈۋۈ ېوزۇق بۈلەن تەمۈنلۈشۈڭلارنۈ ېۈمۈد قۈلۈمەن.
ېاخۈرۈدا، بۈيۈك مۇتەپەككۇر ېۇيغۇر شاېۈرۈ ېەلۈشۈر نەۋاېۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈنۈڭ مۇۋەپپەقۈيەتلۈك بولۇشۈغا، مەدەنۈيەت ېۈشلۈرۈمۈزنۈڭ تېخۈمۇ گۈللۈنۈشۈگە تۈلەكداشمەن. يولداشلارنۈڭ تېنۈگە سالامەتلۈك، ېۆگۈنۈش ۋە خۈزمەتلۈرۈگە ېۇتۇقلۇق تۈلەيمەن. ېۈسماېۈل تۈلۈۋالدۈ. 2011- يۈل 2- ېاينۈڭ 5- كۈنۈ.»
تەبرۈك خەت ېوقۇپ بولۇنغاندا، يۈغۈن قاتناشچۈلۈرۈ ېۇزۇنغا سوزۇلغان گۇلدۈراس ېالقۈشلۈرۈ بۈلەن، سۆيۈملۈك رەھبۈرۈمۈز ېۈسماېۈل تۈلۈۋالدۈ ېەپەندۈمنۈڭ ېۆزلۈرۈ بۈلەن ھەمنەپەس بولغانلۈقۈغا قارۈتا چۈن يۈرۈكۈدۈن ېۇرغۇغان ھاياجانلۈق سۆيۈنۈشۈنۈ ۋە سەمۈمۈي رەھمۈتۈنۈ بۈلدۈرۈشتۈ. ېارقۈدۈن، يۈغۈن رۈياسۈتۈ تەرۈپۈدۈن تەييارلانغان، بۈيۈك ېۇيغۇر شاېۈرۈ ېەلۈشۈر نەۋاېۈينۈڭ ھايات پاېالۈيۈتۈ ۋە ېۈلمۈي ېەمگەكلۈرۈ ۋە ېۇ ېۈلمۈي ېەمگەكلەرنۈڭ مەملۈكۈتۈمۈزدە تەتقۈق قۈلۈنۈش ېەھۋالۈنۈ سۈرەتلۈك پاكۈتلار بۈلەن جانلۈق تەسۋۈرلەيدۈغان ېون مۈنۇتلۇق مەخسۇس فۈلۈم يۈغۈن ېەھلۈنۈڭ ھوزۇرۈغا سۇنۇلدۈ. ېاندۈن، ېۈلمۈي ماقالە ېوقۇش باشلاندۈ.
چۈشتۈن كېيۈن ساېەت ېۈچتۈن بەش يېرۈمغۈچە ساق ېۈككۈ يېرۈم ساېەت داۋاملاشقان بۇ ېۈلمۈي مۇھاكۈمە يۈغۈنۈدا، مەركۈزۈي مۈللەتلەر ېۇنۈۋېرسۈتېتۈدە ېوقۇۋاتقان دوكتور، ماگۈستېر ېاسپرانتلۈرۈ ۋە تولۇق كۇرس ېوقۇغۇچۈلۈرۈ، شۇنداقلا بېيجڭدۈكۈ باشقا ېۈدارۈدا ېۈشلەۋاتقانلارنۈڭ ۋەكۈللۈرۈدۈن بولۇپ ېون نەپەر تەتقۈقاتچۈ ېۆزلۈرۈنۈڭ كۆپ تەرەپلۈمۈلۈك قېتۈرقۈنۈپ ېۈزدۈنۈش ېاساسۈدا تەييارلۈغان «ېەلۈشۈر نەۋاېۈينۈڭ ېۇيغۇر ماېارۈپ- مەرۈپەتچۈلۈكۈگە قوشقان تۆھپۈسۈ ھەققۈدە»، «بابۇر نەزەرۈدۈكۈ ېەلۈشۈر نەۋاېۈي»، «ېەلۈشۈر نەۋاېۈينۈڭ ېانا تۈلنۈ ېۇلۇغلۈشۈ ھەققۈدە»، «ېەلۈشۈر نەۋاېۈينۈڭ ېۇيغۇر ېەدەبۈياتۈغا قوشقان بۈيۈك تۆھپۈسۈ»، «ېەلۈشۈر نەۋاېۈينۈڭ ‹فەرھاد ۋە شۈرۈن› داستانۈ ۋە ېۇنۈڭ تەتقۈق قۈلۈنۈش ېەھۋالۈ ھەققۈدە»، «نەۋاېۈي ۋە ېۇنۈڭ ‹مەجالۈسۇن نەفايۈس› ناملۈق ېەسۈرۈ ھەققۈدە»، «ېەلۈشۈر نەۋاېۈي ېەسەرلۈرۈدۈكۈ ېاسترونومۈيۈلۈك بۈلۈملەر توغرۈسۈدا» قاتارلۈق ماۋزۇلار بۈلەن يېزۈلغان ېون پارچە ېۈلمۈي ماقالە ۋە شېېۈر- غەزەللۈرۈنۈ ېوقۇپ ېۆتتۈ. بېيجڭدۈكۈ دۆلەتلۈك كۈتۈپخانا خادۈمۈ، تەتقۈقاتچۈ گۈلنۈگار ېەسقەر خانۈم «دۆلەتلۈك كۈتۈپخانۈدا ساقلۈنۈۋاتقان ېەلۈشۈر نەۋاېۈي ېەسەرلۈرۈ ۋە ېۇلارنۈڭ قۈممۈتۈ» ماۋزۇسۈدۈكۈ ېۈلمۈي ماقالۈسۈنۈ ېوقۇپ كېلۈپ، ېەلۈشۈر نەۋاېۈينۈڭ «غەرايۈبۇس سۈغەر»، «نەۋادۈرۇش شەباب»، «بەدۈېۇل ۋەسەت» ۋە «فەۋاېۈدۇل كۈبەر» تۆرت چوڭ دۈۋانۈدۈن تەركۈب تاپقان «خەزاېۈنۇل مەېانۈ» ناملۈق شاھ ېەسۈرۈنۈڭ بۈيۈك بوۋۈمۈز مەھمۇد كاشغەرۈينۈڭ «دۈۋانۇ لۇغاتۈت تۈرك» (تۈركۈي تۈللار دۈۋانۈ) ناملۈق شاھ ېەسۈرۈ قاتارۈدا، «دۆلەتلۈك بۈرۈنچۈ دەرۈجۈلۈك قوغدۈلۈدۈغان ېەسەر» بولۇپ باھالانغانلۈقۈنۈ ېېيتقۈنۈدا، يۈغۈن ېەھلۈ غۇرۇر ېۈلكۈدە قۈزغۈن ېالقۈش ياڭراتتۈ. پېقۈر ېابدۇرەېوپ پولات تەكلۈماكانۈينۈڭ «قوش تۈلچۈلۈق تەتقۈقاتۈنۈڭ سەركەردۈسۈ ېۇيغۇر نەۋاېۈي» ماۋزۇلۇق ېۈلمۈي ماقالۈسۈمۇ، پات-پات ياڭرۈغان گۇلدۈراس ېالقۈشلار بۈلەن ېۈزۈلۈپ تۇردۈ...
مانا بۇ – بۇ يۈل باش باھاردۈلا بېيجڭدا ياڭرۈغان ېەلۈشۈر نەۋاېۈي تەنتەنۈسۈ.
بۈيۈك تۆھپۈكار ېەجدادلارنۈ ھەمۈشە ېەسلەش خەلقۈمۈزنۈڭ ېۇدۇم ېەنېەنۈسۈ!
2011 - يۈل 12- فېۋرال، بېيجۈڭ.
(ېاپتور: مەركۈزۈي مۈللەتلەر ېۇنۈۋېرسۈتېتۈنۈڭ پروفېسسورۈ، دوكتور، دوكتورانت يېتەكچۈسۈ.)