ھازىر دۇنيادا 6 مىليارت 500مىليۇندىن كۆپ نوپۇس بار بولۇپ ، ئۇلار 6700گە يىقىن ئوخشاش بولمىغان تىل ۋە شىۋىلەردە سۆزلىشىدۇ . بۇ ئوخشاش بولمىغان تىل ۋە شىۋىلەرنى 99 ئوخشاش بولمىغان تىل سىستىمىسىغا ئايرىشقا بولىدۇ . بۇ تىل سىستىمىلىرى ئىچىدە 4 ئالاھىدە چوڭ تىل سىستىمىسى بار بولۇپ پۇتۇن دۇنيا نوپۇسىنىڭ %90 بۇ 4 خىل سىستىمىسىدا سۆزلىشىدۇ . ئۇلار بولسا :
1 . ھىندى ياۋرۇپا تىل سىستىمىسى --- 425 تىل ۋە شىۋىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ .
2 . ئافرىقا - ئاسىيا تىل سىستىمىسى --- 371 تىل ۋە شىۋىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ .
3 . خەنزۇ - تىببەت تىل سىستىمىسى --- 360 تىل ۋە شىۋىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ .
4 . ئالتاي تىل سىستىمىسى --- 65 تىل ۋە شىۋىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ .
ئۇندىن باشقا يەنە ئىككى خىل تىل سىستىمىسى بار ئۇلار بولسا نىگىر كونگۇ تىل سىستىمىسى ۋە ئائوسترونىسىيان تىل سىستىمىسى . بۇ تىل سىستىمىلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان تىللار ناھايىتى كۆپ بولسىمۇ لىكىن بۇ تىلدا سۆزلىشىدىغان نوپۇس ئاز ، دائىرىسىمۇ چەكلىك .
تۇركى تىلى ئالتاي تىل سىستىمىسىنىڭ بىر ئائىلىسى .

تۇركى تىل ئائىلىسىگە تەۋە مىللەتلەر توۋەندىكىلەر :
1 . تۇرۇك مىللىتى --- دۆلەت تەۋەلىكى تۇركىيە ، بۇلغارىيە ، گىرمانىيە ، ئېراق ، سۇرىيە ، سپورىس
جەمى نوپۇسى 44مىليۇن 500مىڭ .
2 . ئۇيغۇر مىللىتى --- دۆلەت تەۋەلىكى جوڭگۇ ، قازاقسىتان ، قىزغىزستان ، ئۆزبىكستان ، تۇركىيە ۋە سەئۇدى ئەرەبىستان قاتارلىق دۆلەتلەر .
جەمى نوپۇسى پەقەت دولىتىمىز ئىچىدىكى 8 مىليۇن 350 مىڭ .
3 . ئۆزبىك مىللىتى --- دۆلەت تەۋەلىكى ئۆزبىكىستان ، قازاقستان ، ئافغانىستان ، جوڭگۇ قاتارلىق دۆلەتلەر .
جەمى نوپۇسى 24 مىليۇن 780 مىڭ .
4 . قازاق مىللىتى --- دۆلەت تەۋەلىكى قازاقستان ، جوڭگۇ قاتارلىق دۆلەتلەر .
جەمى نوپۇسى 9 مىليۇن 560 مىڭ .
5 . ئەزەربەيجان مىللىتى --- دكلەت تەۋەلىكى ئەزەربەيجان ، تۇركىيە ، روسىيە .
جەمى نوپۇسى 13 مىليۇن 760 مىڭ .
6 . تاتار مىللىتى --- دولەت تەۋەلىكى روسىيە ، جوڭگۇ ، تۇركىيە . جەمى نوپۇسى 7 مىليۇن 560 مىڭ .
7 . تۇرۇكمەن مىللىتى --- دۆلەت تەۋەلىكى تۇرۇكمەنستان ، تۇركىيە . نوپۇسى 3 مىليۇن 900مىڭ .
8 . قىرغىز مىللىتى -- قىرغىستان ۋە جوڭگۇ . نوپۇسى 2 مىليۇن 780 مىڭ .
9 . چۇۋاش مىللىتى -- دكلەت تەۋەلىكى ئاساسەن روسىيە . نوپۇسى 1 مىليۇن 780 مىڭ .
10 . باشقىرىت مىللىتى --- ئاساسەن روسىيىدە . نوپۇسى 1 مىليۇن 370 مىڭ .
11 . ئاقشار مىللىتى -- دۆلەت تەۋەلىكى ئېران ۋە ئەزەربەيجان . نوپۇسى 700مىڭ .
12 . كاشكاي مىللىتى ---- ئاساسەن ئېراندا . نوپۇسى 450 مىڭ .
13. قارا قالپاق مىللىتى --- دۆلەت تەۋەلىكى ئۆزبىستان . نوپۇسى 360 مىڭ .
14 . ياقۇت مىللىتى ----- ئاساسەن روسىيىدە . نوپۇسى 320 مىڭ .
15 . قۇمىق مىللىتى ---- دۆلەت تەۋەلىكى روسىيە . نوپۇسى 230 مىڭ .
16 . شاخۋىن مىللىتى --- دكلەت تەۋەلەكى ئىران . نوپۇسى 220 مىڭ .
17 . گاگاۋۇز مىللىتى ---- دۆلەت تەۋەلىكى مولداۋىيە ، تۇركىيە ، بولغارىيە .نوپۇسى 180مىڭ .
18 . توۋا مىللىتى --- ئاساسەن روسىيىدە ، نوپۇسى 180مىڭ .
19 . قارا چاي مىللىتى --- ئاساسەن روسىيىدە . نوپۇسى 120 مىڭ .
20 . قارا پاپاق مىللىتى --- دۆلەت تەۋەلىكى ئىران ، تۇركىيە . نوپۇسى 80 مىڭ .
21 . خاكاس مىللىتى --- ئاساسەن روسىيە . نوپۇسى 70 مىڭ .
22 . بالقار مىللىتى ------ ئاساسەن روسىيە ، نوپۇسى 60 مىڭ .
23 . نوغاي مىللىتى --- ئاساسەن روسىيە ، نوپۇسى 60 مىڭ .
24 . ئالتاي مىللىتى --- ئاساسەن روسىيە ، نوپۇسى 60 مىڭ .
25 . سالا مىللىتى --- ئاساسەن دولىتىمىزدە ، نوپۇسى 56 مىڭ .
26 . قاجار مىللىتى ---- ئاساسەن ئىراندا ، نوپۇسى 30 مىڭ .
27 . قاتاغ مىللىتى -- ئاساسەن ئىراندا ، نوپۇسى 20 مىڭ .
28 . ئۇرانخاي مىللىتى --- دۆلەت تەۋەلىكى موڭغۇلىيە ، نوپۇسى 20 مىڭ .
29 . شور مىللىتى ---- ئاساسەن روسىيە ، نوپۇسى 20 مىڭ .
30 . يۇغۇر مىللىتى --- دۆلەت تەۋەلىكى جوڭگۇ ، نوپۇسى 7مىڭ . ( بۇ قەدىمقى كەڭسۇ ئۇيغۇرلىرىدىن يەرلىكلىشىپ قىپ قالغان تارمىقى ) .
31. دۈرغان مىللىتى --- ئاساسەن روسىيە ، نوپۇسى 5 مىڭ .
32 . خۇتتىن مىللىتى --- ئاساسەن موڭغۇلىيە ، نوپوسى 3 مىڭ .
33. چاتان مىللىتى ---- ئاساسەن موڭغۇلىيە ، نوپۇسى مىڭدىن ئوشۇق .
34 . توفا مىللىتى --- موڭغۇلىيىدە ، نوپۇسى مىڭدىن ئوشۇق .
35 . قارايىم مىللىتى --- ئاساسەن روسىيىدە . نوپۇسى ئېنىق ئەمەس .
ئۇندىن باشقا ئىراننىڭ جەنۇبى ۋە شەرقى تەرەپلىرىدە تۇركى قەبىلىلەر ئىتتىپاقى ياشايدىغان بولۇپ ئۇلارمۇ ئايرىم مىللەت سۇپىتىدە ياشاپ كەلمەكتە . نوپۇسى 280 مىڭ ئۆپچۇرىسىدە بولۇپ ئۇلارنى قاتقاندا جەمى تۇركى تىلىدا سۆزلىشىدىغان 35 مىللەت بولۇپ ، ئومۇمى نوپۇسى 119 مىليۇندىن كۆپرەك . بۇ تۇركى مىللەتلىرى 17 دۆلەتكە چىچىلىپ كەتكەن . ئۇيغۇرلار بۇ تۇرك مىلەتلىرىنىڭ ئىچىدە نوپۇسى جەھەتتە ئالدىنقى 5 -ئورۇندا .

    ياخشىتىىمىكىن بۇنۇڭ ئارىسىدا مەنئاڭلاپ باقمىغامىللەت باركىن   بىلۋالدۇم.  

ئۆتكەندە بىر تېمىدا جوڭگودىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نوپوسىنىڭ 10 مىليوندىن ئاشقىنىنى كۆرگەنتىم يا ؟؟؟  

  2008-يىلى 12-ئايدىكى دۆلىتىمىز نىڭ نۇپۇس سىتاتىسكىسىدا ئۇيغۇرلار نىڭ نۇپۇسى 10مىليۇن بەش يۇز مىڭ ئەتراپىدا دىيىلگەن . بۇ ئېھتىمال ئىلگىرىكى سان بۇلۇشى مۇمكىن . توغرا قۇبۇل قىلىڭلار .

بۇ قاچانقى ئىستاستىكا كۆپۇنچىسى خاتاكەن ،ئەزەربەيجانلارنىڭ ئىراندىكى نوپوسىلام 20 مىليون تۇرسا

چۇۋاشلا خىرىستىيان ياقۇتلا ،خاكاسلا ،توۋالا قاتارىق بىر قىسىم مىللەتلەر بار ئۇلار ئاتەشپەرەس ھەم دۇددىست ئۇلارنى قاتارغا قوشمىساڭلىمۇ بولىدۇ.

ئىشلىتىش

بۇ مەزمۇن 5قەۋەتتىكى nida0998 نىڭ 2011-02-14 19:58 يوللىغان يازمىسىغا نەقىل   :
چۇۋاشلا خىرىستىيان ياقۇتلا ،خاكاسلا ،توۋالا قاتارىق بىر قىسىم مىللەتلەر بار ئۇلار ئاتەشپەرەس ھەم دۇددىست ئۇلارنى قاتارغا قوشمىساڭلىمۇ بولىدۇ.

دانا ئۇستازنىڭ تەلىمىگە كۆپ رەھمەت

مەن پەقەتلا چۈشىنىپ بۇلالمىدىم  بىرسى  قوپۇپ  ئۇيغۇرلارنىڭ نۇپۇسى جۇڭگۇدا ئون مىليۇن دىسە  يەنە بىرسى سەككىز مىليۇن بەش يۇز مىڭ دىسە  قايسى بىر كۈنى تور ئارلاۋېتىپ ئۇيغۇرلارنىڭ  جۇڭگۇدىكى ئۇمۇمى نۇپۇسى  11-مىليۇنغا يەتكىلى ئاز قالدى دەيدۇ ئەمدى بۇ يەردە 8-مىليۇن 500-مىڭ دەيدۇ  مەن راست گەپ قىلىساڭلارچۇ  بۇ جاھان يالغانچىلىق بىلەن تۇلۇپ كەتتىمۇ  قانداق ؟

بۇ قاچانقى  نوپۇس ئىستاستىكىسى  1998 نىڭما يا   ،،2010-يىلى تۇركىيەدە  نوپۇس  80 مىليۇندىن ئاشتى،،،2010-يىلى شىنجاڭدا  ئۇيغۇر  نوپۇسى 10 مىليون 900مىڭ  يەتتى،،ئۇيغۇر  نۇپۇسى  يىلىغا 200 مىڭ  كۆپىيىۋاتىدۇ،،،نەدىكى  سان-سىپىر  بۇ ،،ئادەمنى ئەخمەق قىلىپ

ئاڭلاپ قۇيۇڭلار ئۇيغۇرلارنىڭ نۇپۇسى تەخمىنەن 15مىليۇن ئاز دىگەندىمۇ