قەشقەر كىشىلىرىنىڭ ئالاھىدىلىگى
مىزاجى: قەشقەردە دەريا ۋە ئۆستەڭلەر خوتەننىڭكىدىن كۆپ، قۇرغاقچىلىق خوتەننىڭكىدىن نىسبەتەن تۆۋەن، زىرائەت مېۋە- چىۋە كۆكتاتلارنىڭ تۆت چوڭ ماددا ئىچىدىكى ئوت ۋە ھاۋانىڭ تەسىرىگە ئۇچرىشى خوتەننىڭكىدىن نىسبەتەن يۇقىرى.
تور دۇنياسىدىكى چاقنىغان يۇلتۇز - ئىز تورى!
كىشىلەرنىڭ مىزاج تەرتىپى: قۇرۇق ئىسسىق، ھۆل سوغۇق، ھۆل ئىسسىق، قۇرۇق سوغۇق، ئومۇمەن قەشقەر كىشىلىرىدە قۇرۇق ئىسسىق ۋە ھۆل ئىسسىق مىزاج كىشىلەردە بولىدىغان خۇسۇسىيەتلەر گەۋدىلىك.
خىلىتى: ئىستېمال خاھىشى، بەدەن سۈپىتى، روھىي ھالىتى ۋە سالامەتلىك ئەھۋالىغا ئاساسلانغاندا، قەشقەر ئۇيغۇرلىرىنىڭ خىلىت تەركىبى: سەپرا، قان، بەلغەم، سەۋدا.
ئىز تورى بەك ياخشى
چىراي- شەكلى: قەشقەر ئۇيغۇرلىرى بەستلىك، ساقال- بۇرۇتلۇق كېلىدۇ، بېشى يۇمىلاق، بۇغداي ئۆڭ، سوقىچاق يۈز، بۇرنى ئوتتۇرا ھال كەڭ، لېكىن ئېگىز، چاچلىرى قارا، قوي كۆزلۈك، ئايرىملىرى قارا كۆز، ئەگمە قاش، تېرىسى قىزغۇچ ۋە سىلىق بولۇپ، ئومۇمەن چىرايلىق كېلىدۇ، كۆزى چاقناپ تۇرىدۇ.
copyright by www.iz.la
مېڭىش- تۇرۇشى: قەشقەر كىشىلىرى ماڭغاندا سۈپىتىنى ساقلاپ ماڭىدۇ، ئەتراپقا نەزەر سالغاچ ماڭىدۇ، كۈرۈشكەندە قولىنى چىڭ سىقىپ كۈرىشىدۇ، ئاياللىرى يۈزىنى يۈزىگە تەگكۈزۈپ كۈرۈشىدۇ.
ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تور
كىيىنىشى: قەشقەر ئۇيغۇرلىرى كىيىمنىڭ ئۈز سالاھىيىتىنى ئىپادىلىشىگە ئالاھىدە دىققەت قىلىدۇ، كىيىملىرىنىڭ زاپاس بولىشىنى تەكىتلەيدۇ، ئىلگىرى يەكتەك ۋە ئەتلەس كىيىم ئاساسى ئوروندا تۇراتتى، ھازىر يىڭى ۋە زامانىۋى كىيىملەر ئومۇملاشماقتا.
يېمەك- ئىچمىكى: يېمەك- ئىچمەك جەھەتتىن قەشقەر ئاساسى ئوروندا تۇرىدۇ دىيىشكە بولىدۇ، تاماق تۈرلىرى، مېۋە تۈرلىرى، كۆكتات خىللىرىدىن ھەممىسىنى دېگۈدەك تاپقىلى بولىدۇ، ئاساسى تاماقلاردىن پولۇ، كاۋاپ، قاتلىما، ئۈگرە، نارىن چۈپ، پەرمۇدە، ھورنان....قاتارلىقلار، كۆكتاتلاردىن سەۋزە، چامغور، تەرخەمەك، قىزىلمۇچ قاتارلىقلار كۆپ ئىشلىتىلىدۇ، مېۋىلەردىن ئەنجۈر، ئانار، ئەينولا، ئۈجمە، شاپتول، ئۈزۈم قاتارلىقلار، چاي ئىچىش قەشقەردە ئومۇملاشقان، ئەنئەنىۋى يىمەكلىكلەر كۈندىلىك تۇرمۇشتا ئاساسى ئورۇندا تۇرىدۇ.
قىممەت قارىشى: قەشقەر ئۇيغۇرلىرى ئەمەلى قىممەتكە ئەھمىيەت بېرىدۇ، مەنپەئەت ۋە ھىساباتنى ھاياتلىق ئەندىزىسى دپ قارايدۇ، سەلتەنەت ۋە ئابروي چۈشەنچىسى چوڭقۇر، سالاپەتلىك يۈرۈشنى ياخشى كۈرىدۇ، گىرىمگە ئەھمىيەت بىرىدۇ، ئۆلىما ۋە ھۈنەرۋەن كىشىلەرگە ئامراق، بۆسۈپ چىقىشنى ياخشى كۈرىدۇ، قول ھۈنەرۋەنچىلىك، تىجارەت ئىشلىرىغا مايىل، باشقا يۇرتقا بېرىپ پۇل تېپىپ ياخشى ياشىيالايدۇ، ئۈزىنى باشقىلاردىن ئەقىللىق ھىساپلايدۇ، جانلىق، پائالىيەتچان بولۇپ، سۆزدە ماھىر، ئەمەلى ھەركەتنى ئويلاپ ھېساب قىلىدۇ، باشقىلارنى ئىشقا سېلىشقا ماھىر، باشقىلارنىڭ ئاجىز تەرىپىدىن پايدىلىنىشقا ماھىر، ئەدەبىيات- سەنئەت ئىشلىرىدا ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدۇ، ئەنئەنىۋى قىممەت قارىشىدا چىڭ تۇرىدۇ، لېكىن ھەشەمەت ۋە شۆھرەتپەرەسلىككە بېرىلىدۇ.
ئىز تورىدا ئىزلىرىمىز قالسۇن!
كۈندىلىك پائالىيىتى: دىھقانچىلىق، تىجارەت، سودا- سانائەت، خىزمەتكە بېرىش- كېلىش، ئۈلپەتداشلىق.
سالامەتلىك كۈرسەتكۈچى: ئەتىيازدا ھەر خىل جىسمانى كىسەللىكلەر ئاسان قوزغىلىدۇ، قان بېسىمى، بۆرەكتە تاش پەيدا بولۇش، تېرە كىسەللىكلىرى ۋە ھەزىم ئەزالىرىغا ئائىت كىسەللىكلەر نىسبەتەن كۈپ كۈرىلىدۇ.
ى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى
كۆپ ئىشلىتىلىدىغان سۈزلەر: سۆزنى دانە- دانە ۋەزىنلىك قىلىدۇ، باشقىلارنى ئاسان قايىل قىلىدۇ، گەپكە ماھىر، سۆزى ئۆتكۈر ۋە ئوخشىتىش ۋاستىلىرىگە تولغان بولىدۇ، كۆپ ئىشلىتىدىغان سۈزلەردىن، تىژلىقمۇ، ئوبدانمۇ، سىلى، قايلاڭلا، ھاجىم، قارىم، بەلەنمۇ يا، نېمە دەيلا، ماڭەۋە ئاداش، خۇدايىم بۇيرىسا.
copyright by www.iz.la
