قىزچاق ھايالىق بۇلۇڭ
ھازىر جەميەتنىڭ تەرەققىياتىغا ئەگىشىپ توي كۆينەكلىرمۇ سەرخىللىشىپ زامانىيلىشىپ كىتىۋاتىدۇ. جەميەتنىڭ تەرەققى قىلشى ياخشى ئىش لېكىن مىللى ئۆرۈپ ئادىتىمىزنىڭ كۆندىن-كۈنگە سۇسلىشىپ يۇقلىش ھالىتىگە قاراپ يۈزلىنىۋاتقىنى ھەر بىر ئۇيغۇرنى قېرىنداشلىرمىزنى ئويغا سالماي تۇرالمايدۇ.
يىقىندا بىر يىقىن تۇنىشىمىزنىڭ تويغا قاتنىشىپ قالدىم. بۇ قىز شۇنداق ئۇماق چىرايلىق قىز ئىدى. ئېچىمدە بۇ قىزنى توي كۈنى قانچە چىرايلىق بۇلۇپ ئېچىلىپ كىتەر دەپ ئويلايىتتىم. چۈنكى تويدىن بۇرۇن بۇ قىز ئۇيغۇر ئۆرۈپ ئادىتى بۇيچە ئەتلەستىن كۆڭلەڭ بېشىمغا چىمەن دۇپپا كىيمەن دېگەن ئىدى.بىزمۇ بۇ گىپىدىن شۇنداق سۈيۈنگەن ئىدۇق. تويغا كەلگەنلەر ھەممىمىز مەرىكە زالىغا يىغىلىپ قىز بىلەن يىگىتنىڭ كىلىشىنى ساقلاپ ئولتۇردۇق قىز بىلەن يىگىت كەلدى دەپ داقا دۇمباق مۇزىكا ساداسى ئىچىدە زالغا كىرىپ كەلدى. ئولتۇرغان چوڭ-كىچىك ھەممەيلەن بۇيۇنلىرنى سۇزۇشۇپ قىز-يىگىتكە قاراپ بەخىت تىلەشتى.قىز بىلەن يىگىت تەييارلاپ قويغان ئورۇنغا بېرىپ ئولتۇرۇشتى.
تاماق تارتىلىپ بىر قۇر يىيىشكەندىن كىيىن قىز-يىگىت رەسىمگە چۈشۈش ئۈچۈن ئورنىدىن تۇرۇپ ھەر بىر ئۈستەل قېشىغا كەلگەندە قاراپ شۇنداق ھەيران قالدىم. قىز-يىگىت زالغا كىرگەندە بەك دىققەت قىلماپتىكەنمەن.يېنىمغا كەلگەندە قىزنىڭ كىيۋالغان توي كۆڭلىكىگە قاراپ ئەرۋاھىم ئۇچتى. قىزنىڭ كىيگەن كۆينىكى ئاپپاق ياۋرۇپا پاسۇندا تىكىلگەن بەكلا ئۇچۇق ئىدى.بەدەنلىرنىڭ يېرىمى دېگۈدەك ئۇچۇق بۇلۇپ نازۇك يەرلىرى ناھايىتى روشەن كۆرنۈپ تۇراتتى. قىز-يىگىت يېنىمىزدىن كەتكەندە،بۇ ئۈستەلدە ئولتۇرغانلارنىڭ ھەممىسى خېلى ئۇزۇنغىچە گەپ سۆزسىز سۈكۈتكە چۈمدى. نۇرغۇن تويلارغا بارغان بولساممۇ بۈگۈنكىدەك ھەيران قالمىغان ئىدىم. توي دېگەن ئىنسان ھاياتىدا ئەڭ مۇھىم خۇشاللىق ئىش.تۇرسا تۇيى بولغان قىز شۇنچىۋىلامۇ ئۇچۇق كېيگەن بارمۇ؟ ئىچ-ئىچىمدىن ئويغا پاتقان ئىدىم. شۇ ئەسنادا مۇزىكا باشلىنىپ قىزنىڭ يۈزىنى قېينى ئاپىسى ئاچتى. مەنمۇ ئورنۇمدىن تۇرۇپ ئۇلارغا بەخىت تىلەپ دۇئا قىلدىم.
بىردەمدىن كىيىن قىز يىگىتنىڭ دوسلىرى مۇزىكا ساداسى ئىچىدە قىز بىلەن يىگىنى بىر-بىرىگە چېتىپ باغلاپ قويدى.مىنىڭ دىققىتىمنى قىزنىڭ توي كۆڭلىكى بەكلا تارىتقاچقا ئۇلاردىن كۈزۈمنى ئۈزمىگەن ئىدىم. شۇ ئەسنادا بۇ قىز يەنە ھايا پەدىشەپنى ئۇنتۇپ يىگىتنىڭ بۇينىغا ئېسلىپ لىۋىگە-لىۋىنى يېقىپ سۆيدى. مەن بۇ كۆرنۈشتىن كۈزۈمنى ئەپقاچتىم.ئەتراپتىكى قىز-يىگىتنىڭ دوسلىرمۇ ھەيران قالدى. بۇ قىزنىڭ مۇشۇنداق ئەدەپسىز قىلىقلىرغا بۇ يىگىت ھىزاراپ يول قۇيۇپ قاراپ تۇراتتى. ئىچىمدە بۇ يىگىتكىمۇ نالەت ئۇقۇدۇم. مۇشۇنداق ئۇچۇق توي كۆينىكىنى ئەپ بەرگەن .يەنە ئاتا-ئانىسى دوسلىرى بىر مۇنچە مىھمانلار ئىچىدە،ھايا-پەدىشەپنى ئۇنتۇپ يالىشىپ يۈرگەن. ئىسىت سەنمۇ بىر ئۇغۇل بالا بۇلۇپ قاپسەن. قىز شۇنداق ئۇچۇق كىيىم كىيمەن دېگەندە نىمىشقا توسمايسەن؟قىزغا نىمە ئۈچۈن <<سىنىڭ پۈتۈن جىسمىڭ مەن ئۈچۈن مەن كۆرۈشكە بۇلىدېغان يەرلىرىڭنى باشقىلارغا كۆرسەتمە>>دىيەلمەيسەن ،ھەم شۇنچە مىھمانلار ئالدىدا بىئەدەپلىك قىلسا تەڭ ماسلىشىپ ئايالىڭنىڭ قىلىقلىردىن پەخىرلىنىپ بىرسەن؟ سەن شۇ كۆڭلەكنى كېيمە دېسەڭ قىز كىيىشكە پېتىنالامدۇ؟ بىئەدەپلىك قىلغاندا تەنقىت -تەربىيە قىلساڭ سىنىڭ گىپىڭنى ئاڭلىماي تۇرالامدۇ؟ ئىچىم ئاچچىق بىلەن تۇلۇپ يەنە ئولتۇرۇشقا تاقىتىم قالمىدى.
ھازىرقى بەزى قىزلارغا نىمە بولدى. مۇدا-مۇدا دەپ ياۋرۇپانىڭ توي كۆينەكلىرنى قانچىلىك قىممەت بۇلشىغا قارماي ئېلىشقان. ئەجىبا ئۆزمىزنىڭ شۇنداق چىرايلىق ئەتلەس كۆينەكلىرمىز بارغۇ؟ شۇنى كىيسە گۈلدەك ئېچىلىپ تېخىمۇ چىرايلىق بۇلۇپ كىتىدۇ. يىگىتلەرمۇ قىزلارنىڭ رايىغا بېقىپ نىمە دېسە ماقۇل دەۋەرمەي ئۆزىڭلارمۇ ياخشى ئويلىشىپ بېقىڭلار؟ سىلەر قىزلارغا ئۇنداق كىيىمنى كېيمە دېسەڭلار قىزلارمۇ كېيمەيدۇ. يەنە بەزى ھاياسىزلىققا يول قويۇپ پەخرلىنىپ خۇشال بولماي تەنقىت-تەربىيە قىلساڭلار بەزى شەرمىي ھاياسىز قىزلارمۇ ئۇڭشىلىدۇ. مۇھەببەت دېگەن يۇشۇرۇن ھايا-پەدىشەپ بىلەن بولسا ئاندىن شىرىن بۇلىدۇ.
توي قىلىش ئالدىدا تۇرغان قىزلارغا ئەتلەستىن توي كۆينىكى سوۋغا قىلاي.يارسا تۇيۇڭلاردا مۇشۇنداق مىللى ئەنئەنە بۇيچە ئەتلەستىن توي كۆينىكى چىمەن دوپپا كىيەرسىلەر.
 
 



 


مەنبە قەلىمىم ئىزدەش تورى. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا fatima تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2011-2-9 22:35
|