- ئاخىرقى قېتىم
- 2012-1-20
- تىزىملاش
- 2010-2-17
- ھوقۇق
- 1
- توردا
- 114سائەت
- جۇغلانما
- 1163
- نادىر تېما
- 1
- يازما
- 284
- تېما
- 177
- توردا
- 114سائەت
- نادىر تېما
- 1
- دوست
- 6
- يازما
- 284
- تېما
- 177
|
ھازىرقى زامان ئىسىملىق پېئىلى
مۇئەييەنلەشتۈرۈش شەكىلى
ئۈچىنجى شەخىس
بىرلىك
ھازىرقى زامان ئىسىملىق پېئىلىنىڭ مۇئەييەنلەشتۈرۈش ئۈچىنجى شەخىس بىر لىك شەكىلى بولسا ئىسىم
، سۈپەت ، ئالماشلارغا قاتتىق ئوقۇلمايدىغان dır نىڭ قوشۇلىشى بىلەن ياسىلىدۇ .
سوزۇق تاۋۇشلارنىڭ ماسلىشىش قانۇنىيىتىگە ئاساسەن ، تۆۋەندىكىدەك تۆت خىل ئۆزگىرىدۇ ،
：-dır，-dir，-dur，-dür；
ئۈزۈك تاۋۇشلارنىڭ ماسلىشىش قانۇنىيىتىگە ئاساسەن ، يەنە تۆۋەندىكىدەك تۆت خىل ئۆزگىرىدۇ ،
：-tır，-tir，-tur，-tür。
：-dır，-dir，-dur，-dür； ، ：-tır，-tir，-tur，-tür。 بۇ پېئىللىق سۆزلەر ئىنگىلىزتىلدىكى be سۆزى ۋە ئۇيغۇر تىلدىكى ئىدى ، بولسا ،بولدى دىگەن سۆزلەر بىلەن تەڭداشتۇر .
پېئىللىق سۆز بىلەن پېئىل ھاسىل قىلغان ئىسىم ، سۈپەت ، ئالماشنىڭ ئەڭ ئاخىرقى بىر بوغۇمىدىكى
سوزۇق تاۋۇشنىڭ ماشلىشى تۆۋەندىكىچە :
1 . پېئىل ھاسىل قىلىدىغان سۆز ( ئىسىم ، سۈپەت ، ئالماش ) نىڭ ئەڭ ئاخىرقى بوغۇمدىكى سوزۇق تاۋۇش a，ı بولسا ، ı سوزۇق تاۋۇشلۇق شەكىل：-dır ، ：-tır قوشۇلىدۇ .
2. پېئىل ھاسىل قىلىدىغان سۆز ( ئىسىم ، سۈپەت ، ئالماش ) نىڭ ئەڭ ئاخىرقى بوغۇمدىكى سوزۇق تاۋۇش e，i بولسا ، i سوزۇق تاۋۇشلۇق شەكىلdir，-tir قوشۇلىدۇ .
3. پېئىل ھاسىل قىلىدىغان سۆز ( ئىسىم ، سۈپەت ، ئالماش ) نىڭ ئەڭ ئاخىرقى بوغۇمدىكى سوزۇق تاۋۇش o，u بولسا ، u سوزۇق تاۋۇشلۇق شەكىل ，-dur ، -tur قوشۇلىدۇ .
4. پېئىل ھاسىل قىلىدىغان سۆز ( ئىسىم ، سۈپەت ، ئالماش ) نىڭ ئەڭ ئاخىرقى بوغۇمدىكى سوزۇق تاۋۇش ö ، ü بولسا ، ü سوزۇق تاۋۇشلۇق شەكىل dür，-tür
قوشۇلىدۇ .
1- پېئىل ھاسىل قىلىدىغان ئىسىم ، سۈپەت ، ئالماش سوزۇق تاۋۇش ياكى جاراڭسىز ئۈزۈك تاۋۇش بىلەن ئاخىرلاشقان ۋاقىتتا ، ：-dır，-dir，-dur，-dür قوشۇلىدۇ .
2- پېئىل ھاسىل قىلىدىغان ئىسىم ، سۈپەت ، ئالماش جاراڭلىق ئۈزۈك تاۋۇش بىلە ن ئاخىرلاشقان ۋاقىتتا ：-tır，-tir，-tur，-tür قوشۇلىدۇ .
مەسلەن :
kapı-----O kapıdır. ئۇ ئىشىك .
bala ---- Bu baladır بۇ ئوق .
müdür ------ Şu kiş müdürdür ئۇ مۇدىر .
Türk ---- Ali Türktür ئەلى تۈرك .
Mehmet ------ Adım Mehmet`tir ئىسىمىم مەھمەت
vazo---------Bu vazodur بۇ تەشتەك .
كۆپلۈك
ھازىرقى زامان ئىسىملىق پېئىلىنىڭ مۇئەييەنلەشتۈرۈش ئۈچىنجى شەخىسكۆپلۈك شەكىلى بولسا بىرلىك شەكىلدىكى ئىسىم
، سۈپەت ، ئالماشلارغا lar , ler نىڭ قوشۇلىشى بىلەن ياسىلىدۇ.
سوزۇق تاۋۇشلارنىڭ ماسلىشىش قانۇنىيىتىگە ئاساسەن :
بىرلىك شەكىلى dir , tir , tür،dür بىلەن ئاياقلاشقان بولسا ، ler نىڭ قوشۇلىشى بىلەن ياسىلىدۇ .
بىرلىك شەكىلى dır، tır ، dur،tur بىلەن ئاياقلاشقان بولسا ، lar نىڭ قوشۇلىشى بىلەن ياسىلىدۇ .
مەسلەن :
bunlar kapıdırlar.
بۇلار ئىشىكلەر
bunlar baladırlar .
بۇلار ئوقلار
onlar Türktürler .
ئۇلار تۈركلەر .
Bunlar vazodurlar
بۇلار تەشتەكلەر .
onlar hastadirler .
ئۇلار كىسەللەر .
4.
.لار ، لەرنىڭ ئىشلىتىشى ئايرىم يېزىلىدۇ
سۆزلۈكلەر
kapı ئىشىك
bala ئوق
müdür مۇدىر ، لىدىر
adam ئادەم ، كىشى ، ئىنسان
kardeş ئۇرۇق تۇققان ، قېرىنداش
vazo تەشتەك |
|
يوللانغان ۋاقتى 2010-6-11 19:19
