namuna يوللانغان ۋاقتى 2012-7-18 13:53:58

مەشە بىلەن ئەيىق(ئوزبېك تىلىدە)[كۆچۈرۈلمە]


بابا بىلەن بۇۋى يەشەگەن ئېكەن.


ئۇلەرنىڭ مەشېنكە ئىسملى نەبىرەلەرى بار ئېكەن.


دۇگانەلەرى مەلىنە، مەيمۇنجان ۋە قوزىقارىن تېرىش ئۇچۇن ئورمانگە ئاتلەنىشىبدى. ئۇلەر مەشېنكەنى ھەم ئوزلەرى بىلەن ئالە كېتماقچى بولىشىبدى.


- باباجان، بۇۋىجان، – دېبدى مەشېنكە، – دۇگانەلەرىم بىلەن ئورمانگە بارىشىمگە رۇخسەت بېرىڭلەر!


- مەيلى، بارەقال، – دېيىشىبدى چال بىلەن كەمپىر رۇخسەت بېرىب، – فەقەت دۇگانەلەرىڭدەن ئارقەدە قالىب يۇرمە، ياقسە ئەدەشىب قالەسەن.


قىزلەر ئورمانگە بارىشىب، قوزىقارىن ۋە مېۋەلەر تېرە باشلەشىبدى. مەشېنكە ئۇ دەرەخت ئاستىدەن بۇ دەرەخت ئاستىگە، ئۇ بۇتە ئاستىدەن بۇ بۇتە ئاستىگە يۇگۇرىب، مېۋە تېرە-تېرە دۇگانەلەرىدەن ئۇزاققە كېتىب قالىبدى.


قەنچە بەقىرىب-چەقىرمەسىن، قىزلەر مەنېچكەنىڭ ئاۋازىنى ئېشىتىشمەبدى.


مەشېنكە يۇرە-يۇرە ئەدەشىب، ئورماننىڭ ئېڭ خىلۋەت، قۇيۇق چەكەلەكزار جايلەرىگە بارىب قالىبدى. قەرەسە، بىر ئۇيچە تۇرگەن ئېمىش. مەشېنكە ئۇيچە ئېشىگىنى تەقىللەتىبدى، بىراق ھېچ كىم جەۋاب بېرمەبدى. ئېشىكنى ئەستە ئىتەرگەن ئېكەن، ئۇ ئاچىلىب كېتىبدى.


مەشېنكە ئۇيچەگە كىرىب، دېرەزە يانىدەگى كۇرسىچەگە ئوتىرىبدى.


بۇ ئۇيچەدە بەھەيبەد ئەيىق يەشەر ئېكەن. شۇ پەيتدە ئۇ ئورماندە يۇرگەن ئېكەن.


كېچقۇرۇن ئۇيچەگە قەيتگەن ئەيىق مەشېنكەنى كورىب قۇۋانىب كېتىبدى.


- ئەھە، – دېبدى ئۇ – ئېندى سېنى ھېچ قەياققە قويىب يۇبارمەيمەن. مېنىكىدە يەشەيسەن. پېچكە ياقەسەن، بوتقە قەينەتىب، مېنى پەرۋەرىش قىلەسەن.


مەشېنكە خەفە بولىب، قەيغۇرىبدى، ئەمما نەئىلاج.


ئۇ ئەيىقنىڭ ئۇيچەسىدە يەشەي باشلەبدى.


ئەيىق مەشېنكەگە ئۇيچەدەن ھېچ قەياققە چىقمەسلىكنى تەيىنلەب، كۇن بويى ئورماندە يۇرەر ئېكەن.


- ئۇيچەدەن كېتىب قالسەڭ، – دېر ئېكەن ئەيىق، – سېنى تاپەمەن-دە، يېب قويەمەن.


مەشېنكە ئەيىقنىڭ قولىدەن قۇتۇلىش يوللەرىنى ئويلەي باشلەبدى.


ئۇ ئويلەي-ئويلەي قۇتۇلىش چارەسىنى تاپىبدى.


بىر كۇنى ئەيىق ئورماندەن قەيتىب كېلگەندە، مەشېنكە ئۇندە:


- ئەيىق، ئەيىق، مېنگە بىر كۇنگە قىشلاغىمگە بارىب كېلىشىمگە رۇخسەت بېر، بابام بىلەن بۇۋىمگە تۇھفەلەرىمنى تەشلەب كېلەمەن، – دېبدى.


- يوق، – دېبدى ئەيىق، – سېن ئورماندە ئەدەشىب قالەسەن. ساۋغەلەرىڭنى بېرسەڭ، ئوزىم ئۇلەرگە يېتكەزەمەن.


مەشېنكەگە ئەينەن شۇ كېرەك ئېكەن.


ئۇ سامسەلەر پىشىرىبدى-دە، كەتتە سەۋەتگە سالىب ئەيىققە تۇتقەزىب، دېبدى:


- مەنە قەرە، مېن مەنە بۇ سەۋەتگە سامسە سالدىم. ئۇنى بابام بىلەن بۇۋىمگە ئېلتىب بېرەسەن. يادىڭدە تۇت: يولدە سەۋەتنى ئاچە كورمە، سامسەلەرنى ئېزىب يۇبارمە. مېن ئېڭ بەلەند دەرەختگە چىقىب، ئارتىڭدەن كۇزەتىب تۇرەمەن.


- مەيلى، سەۋەتنى بېر، – دېبدى ئەيىق.


مەشېنكە ئۇنگە:


- تەشقەرىگە چىقىب قەرە-چى، يامغىر ياغمەيەپتىمىكەن، – دېبدى.


ئەيىق ئېشىككە چىقىشى بىلەن، سەۋەت ئىچىگە تۇشىب، پىشىرگەن سامسەلەرى سالىنگەن ئىدىشنى باشىگە قويىب ئالىبدى.


ئەيىق كىرىب قەرەسە، سەۋەت تەييار ئېمىش. سەۋەتنى ئارقەلەب، قىشلاق تامانگە يول ئالىبدى.


ئەيىق ئەرچەلەر ۋە قەيىنزارلەر ئارەلەب، قىر ۋە ئورلەر ئاشىب، يول يۇرىبدى، يول يۇرسە ھەم مول يۇرىبدى. ئاخىرى چەرچەب ئوزىگە-ئوزى دېبدى:



- تونكەگە ئوتىرەمەن،


سامسەنى يېب قويەمەن.



بۇنى ئېشىتگەن مەشېنكە سەۋەت ئىچىدەن شۇندەي دېبدى:



- كورەيەپمەن، كورەيەپمەن،


تونكەگە ئوتىرمەگىن،


سامسەگە كوز تىكمەگىن.


ئالىب بارگىن بابامگە،


ئېلتىب بېرگىن بۇۋىمگە.



- بۇنىڭ كوزى نەمۇنچە ئوتكىر بولمەسە، – دېبدى ئەيىق، – ھەممە نەرسەنى كورەدى-يە!


ئەيىق سەۋەتنى كوتەرىب، يەنە يولىدە دەۋام ئېتىبدى. يول يۇرىب، يول يۇرسە ھەم مول يۇرىبدى. ئاخىرى بىر جايدە توختەبدى. ئوزىگە-ئوزى دېبدى:



- تونكەگە ئوتىرەمەن،


سامسەنى يېب قويەمەن.



بۇنى ئېشىتگەن مەشېنكە سەۋەت ئىچىدەن شۇندەي دېبدى:



- كورەيەپمەن، كورەيەپمەن،


تونكەگە ئوتىرمەگىن،


سامسەگە كوز تىكمەگىن.


ئالىب بارگىن بابامگە،


ئېلتىب بېرگىن بۇۋىمگە.



ئەيىق ھەيران بولىب:


- نەمۇنچە ئەييار بولمەسە بۇ قىز. بەلەنددە ئوتىرىب، ئۇزاق-ئۇزاقلەرنى ھەم كورەدى-يە!


ئەيىق ئورنىدەن تۇرىب، ئىلدەم-ئىلدەم يۇرىب كېتىبدى.


ئۇ ھەدېمەي بابا ۋە بۇۋى يەشەيدىگەن قىشلاققە كىرىب كېلىبدى.


- ئېشىك قۇلفىنى ئاچىڭلەر. سىزلەرگە مەشېنكەدەن ساۋغەلەر كېلتىردىم.


كۇچۇكلەر ئەيىقنى سېزىب قالىشىب، ئۇنگە تەشلەنىبدىلەر. قوشنى ھاۋلىدەگى ئىتلەر ھەم ۋاۋۇللەشىب، يۇگۇرىب كېلە باشلەشىبدى.


قورقىب كېتگەن ئەيىق سەۋەتنى ئېشىك ئاستانەسىگە قويىبدى-دە، ئارقەسىگە قەرەمەي، ئورمانگە قاچىبدى.


شۇ پەيت بابا بىلەن بۇۋى ئېشىكنى ئاچىشىبدى. قەرەشسە، سەۋەت تۇرگەن ئېمىش.


- سەۋەتدە نىمە بار ئېكەن؟ – دېبدى بۇۋى.


بابا سەۋەت قاپقاغىنى كوتەرىب، ئوز كوزلەرىگە ئىشانمەبدى: سەۋەتنىڭ ئىچىدە مەشېنكە ساغ-سەلامەت ئوتىرگەن ئېمىش.


بابا بىلەن بۇۋى ئوزلەرىدە يوق سېۋىنىب كېتىشىبدى. مەشېنكەنى بەغرىلەرىگە باسىب، يۇزلەرىدەن ئوپىب، ئەقللى قىزىم دېب ئەلقەشىبدى.


ئوزبېك تىلىدەگى مەقالەلەر,ئېرتەكلەر بۇ يېردە :


نەمۇنە سەيتى    www.namuna.net


elipbe يوللانغان ۋاقتى 2012-7-18 15:18:29

ئەسلى تېكىستى بولغان بولسا سېلىشتۇرۇپ باقساق ..

namuna يوللانغان ۋاقتى 2012-7-20 04:04:51

ئەسسەلامۇ-ئەلەيكۇم ، بۇ مەسەل ئوزبېك لاتىن يېزىغىدىكى تور بېكەتتىن تېكىست ئايلاندۇرۇش ئارقىلىق بۇ يەرگە كۆچۈرۈلۈپ كېلىنگەن، بۇ شەكىلگە ئېلىپ كېلىشتىن مەقسەد لاتىن يېزىغىنى ئوقۇشتا بىر ئاز قىينىلىدىغان ئوزبېك،ئۇيغۇر قېرىنداشلار كۆزدە تۇتۇلدى. بالىلارغا سوۋغا قىلىشقا بۇنىڭ كارتۇن فىلىمىمۇ بار، ھەر قايسى ئىزدەش تور بېكەتلىرىگە مۇناسىۋەتلىك سۆزلەرنى كىرگۈزۈپ تاپقىلى بولىدۇ. مەسىلەن : маша и медведь ياكى 玛莎和熊 دىگەندەك.

سالام بىلەن نەمۇنە تورى:www.namuna.net

koktash يوللانغان ۋاقتى 2012-7-21 13:51:35

تېمىڭىزغا تەشەككۈر!

خالىغان بىر ئۇيغۇر شىۋىسىنى يازسا، مۇشۇنچىلىك پەرقلىنەر. بىز ھازىر ئوخشاش بىر تىلدا سۆزلىشىدىغان ئىككى مىللەت، شۇ تىلنى ئىككى خىل ئىملادا يېزىپ ئىشلىتىۋاتىمىز. بۇ ئىككى تىلنى بىرلەشتۈرۋېتىش نەزىرىيە ۋە ئەمەلىيەت جەھەتتىن تامامەن مۇمكىن. لېكىن بىزدىكى ئاتالمىش «مىللىي غورۇر» بۇنىڭغا يول قويمايدۇ- دە!
بەت: [1]
: مەشە بىلەن ئەيىق(ئوزبېك تىلىدە)[كۆچۈرۈلمە]