sardar يوللانغان ۋاقتى 2008-9-7 13:25:39

پاي بازىرى ھەققىدە ھېكايە

قاچان ئصكەنلصگص ئېنصق ئەمەس بصر زاماندا ،بصر مەھەللصدە ئەمەت ۋە سەمەت ئصسصملصك ئصككص ناۋاي بار ئصكەن. ئېسصڭلاردا بولسۇن، بصز ۋاقتصنچە دۇنيادا پەقەت ھېكايصمصزنڭ ئاساسلصق پېرسوناژلصرص بولغان ئەمەت ۋە سەمەتتصن ئصبارەت ئصككصلا ناۋاي بار شۇنداقلا ئۇلار باج سېلصقسصز، مال باھا ئورۇنلصرصنصڭ نازارصتص ۋە قانۇن ئصجرا قصلغۇچصلارنصڭ باشقۇرصشصدصن مۇستەسنا ھالدا ھەر ئصككصلصسص ئۆز ئالدصغا ناۋايخانا ئېچصپ تصجارەت قصلصدۇ دەپ پەرەز قصلايلص. يەنە شۇنصمۇ قۇشۇپ قويۇش زۆرۈركص ئۇلار ھەرئصككصلصسص بصر كۈندە ئوخشاش مصقداردا نان ياقصدۇ ھەمدە ھەر بصر ناننصڭ باھاسص بصر يۈەن . پەرەز بەك كۆپ بوپكەتتصمۇ قانداق ؟ ئامال يوق ،بۇ دېگەن ئويۇننصڭ قائصدصسص.

- ۋاھ ! نېمە دېگەن ياخشص شارائصت ، مەنمۇ شۇ مەھەللصگە بېرصپ ناۋايخانا ئېچصپ پۇل تاپسام بولغصدەك دەپ قالدصڭلار ھەقاچان ؟ ئالدصرصماڭلار ، ئويۇننصڭ قصززصقصنص ئەمدص كۆرصمصز .

گەرچە شارائصت شۇنداق ياخشص بولسصمۇ، لېكصن ئۇلارنصڭ ناۋايخانسصنصڭ ئورنص ياخشص ئەمەسمۇ ۋە ياكص شۇ مەھەللصدصكص كصشصلەر نان يصيصشنص ياقتۇرمامدۇ بۇنصسص نامەلەم . ئصشقصلصپ ئۇلارنصڭ سودصسص كۈندصن-كۈنگە ناچارلصشصپ ، ئاخصرصغا بارغاندا مصڭبصر جاپا تارتصپ بصر تونۇر نان ياقسا بصر تالنصمۇ ساتالمايدصغان ھالغا كېلصپ قاپتۇ . بۇنصڭدصن ئصچص پۇشقان ئەمەت سەمەتكە «بۇ قانداق بولغصنص ئەمدص ؟» دەپ داتلاپتۇ . سەمەتمۇ «شۇ ئەمەسمۇ» دەپ ئېغصر خۇرسصنصپتۇ . سەمەت دەپتۇ:

-- «ئاداش ، بۇ يەردە ئصچصمصزگە تصنصپ بۇرۇقتۇم بولۇپ ئولتۇرماي بصر ئويۇن ئوينصساق قانداق؟» . ئەمەتمۇ بۇنصڭغا خوشاللصق بصلەن قوشۇلۇپتۇ . شۇنداق قصلصپ ئويۇن باشلاندص ئەمصسە ...

ئەمەت بصر يۈەن نەق پۇلغا سەمەتتصن بصر نان سېتصۋاپتۇ ، ئارقصدصنلا سەمەتمۇ بصر يۈەن نەق پۇلغا ئەمەتتصن بصر نان سېتصۋاپتۇ.

ئەمەت يەنە ئصككص يۈەن نەق پۇلغا سەمەتتصن بصر نان سېتصۋاپتۇ ، ئارقصدصنلا سەمەتمۇ ئصككص يۈەن نەق پۇلغا ئەمەتتصن بصر نان سېتصۋاپتۇ.

ئەمەت يەنە ئۈچ يۈەن نەق پۇلغا سەمەتتصن بصر نان سېتصۋاپتۇ ، ئارقصدصنلا سەمەتمۇ ئۈچ يۈەن نەق پۇلغا ئەمەتتصن بصر نان سېتصۋاپتۇ.

....................

شۇنصڭ بصلەن پۈتۈن بازاردصكصلەرنصڭ ھەممسص(ئوقۇرمەنلصرصمصزنصمۇ ئۆز ئصچصگە ئالصدۇ.) ناننصڭ باھاسص شصددەت بصلەن ئۆسصدصكەن دېگەن قاراشقا كەپتۇ. راست دېگەندەك كۆپ ئۆتمەيلا بصر ناننصڭ باھاسص 20 يۈەنگە ئۆسۈپتۇ . ئەسلصدصكص باھا بويصچە بولغاندا بصر ناندصن 2 موچەن پايدا قالسا ئۇنداقتا ھازصر پايدا 100 ھەسسە قاتلاندص دېگەنلصك ئەمەسمۇ .چاتاق يېرص ناننصڭ باھاسص ئۆسكەن بولسصمۇ بۇ ئصككص ناۋاينصڭ يانچۇقصدصكص پۇل بصر تصيصنمۇ كۆپەيمەپتۇ ، نانلصرصنصڭ سانصمۇ ھەم ئۆزگەرمەپتۇ. لېكصن بۇغالتصرلصق تۈزۈمصنصڭ ھېسابص بويصچە بولغاندا ئۇلارنصڭ مۈلكصنصڭ قصممصتص ئاشتص ، بازاردصكص باھاسصمۇ ئۆستص . بۇ قانداق گەپ بوپكەتتص ؟

ئەمەت بصلەن سەمەت ئويۇننصڭ باش ئاخصرصنص بصلەلمەي بېشص قېتصپ تۇرغاندا مەمەت پەيدا بوپتۇ . مەمەت دوستلصرصدصن ناننصڭ باھاسص ئۆسۈۋېتصپتۇ ، ھازصر كۆپلەپ سېتصۋېلصپ باشقصلارغا ساتسا پايدا ئالغصلص بولصدصكەن دەپ ئاڭلصغانكەن . ھەم بۇ يەرگە كېلصپ ناننصڭ باھاسصنصڭ راستلا ئۈسۈۋاتقانلصقصنص بايقاپتۇ . مەمەت مۇشۇنداق سودا پۇرسەتلصرصنص ئصزدەپ يۈرگەن بصر دانا سودصگەر ئصكەن ، ھەم ناننصڭ باھاسص ئۆسۈپ چەككە يەتمصگەنلصكصگە، داۋاملصق ئۆسصدصغانلصقصغا ئصشنصدصكەن . ئۇنصڭ ئەتراپصدصكص تەھلصلچص -تەستصقچصلەر ئۆزلصرص كۆپلەپ نان سېتصۋېلصشقا جۈرئەت قصلالمصسصمۇ لېكصن ناننصڭ باھاسص ئاز دېگەندصمۇ 100 يۈەنگە ئۈسصدۇ دەپ پەرەز قصلصپ غولغۇلا قصلصشصپتۇ . شۇنصڭ بصلەن مەمەت باشتصلا بصر تالنص 20 يۈەندصن خېلص كۆپ نان سېتصۋاپتۇ . بۇنص كۆرگەن ۋە ئاڭلصغان كصشصلەر ئەسەبصلصك بصلەن نان سېتصۋېلصشقا باشلاپتۇ . ئەمەت بصلەن سەمەتمۇ تصنصم تاپماي نان يېقصپ سېتصپ، ئاخصرص زاپاس ساقلصۋالغان ئۇنلصرصمۇ تۈگەپ كېتصپتۇ . بۇ چاغدا ناننصڭ باھاسص 80 يۈەنگە چصققانصكەن . لېكصن بۇ سودصدا ھېچكصم زصيان تارتماپتۇ . ھېكايصدصكص پېرسوناژلارنصڭ ھەممصسص نەپكە ئېرصشپتۇ .

ئۇنداقتا زادص كصم زصيان تارتتص؟ جاۋابص : ھېچكصم زصيان تارتقصنص يوق . چاتاق يېرص ھېكايە تېخص تۈگصمصدص .ئۇنداقتا بصز ھېكايصمصزنص داۋاملاشتۇرايلص .نان سېتصۋالغۇچصلارنصڭ ئصچصدە بصر قصسمص ئالدص كەينصنص دەڭسەپ ئصش تۇتصدصغان كصشصلەر بولۇپ ئەسلصدصكص بصر يۈەنلصك ناننصڭ 100 يۈەنگە ئۆسكەنلصكص ، چوڭ بصر خەۋصپنصڭ بصشارصتص دەپ قاراپ ، قولصدصكص نانلصرصنص باشقصلارغا سېتصۋېتصپتۇ . يەنە بصر قصسصم ئېھتصياتچان كصشصلەرمۇ ناننصڭ باھاسص 100 يۈەنگە يېقصنلاشقاندا نانلصرصنص سېتصۋېتصپتۇ . ئۇلار سېتصپ بولۇپ قارصسا ناننصڭ باھاسص 100 يۈەندصن بصراقلا 120 يۈەنگە ئۆسۈپتۇ . ئۇلار پۇشايمان قصلصشقا ئۈلگۈرمەيلا قول ئصلكصدصكص ھەممە مەبلەغنص چصقصرصپ قايتصدصن يۇقصرص باھادا كۆپلەپ نان سېتصۋاپتۇ .

ناننصڭ باھاسص تەھلصلچص -تەستصقچصلەر پەرەز قصلغان 100 يۈەنلصك چەكتصن ئاشقاندصن كېيصن كصشصلەر ناننصڭ باھاسص 200 ، 300 ھەتتا 500 يۈەنگە ئۆسۈشص مۈمكصن دەپ قصياس قصلصشصپتۇ . ئەگەر شۇنداقلا بولسا بۇ نېمە دېگەن زور پايدا ھە ! بۇنصڭ ئالدصدا پۇلنص پۇلنص بانكصغا قويۇپ ئۆسۈم ئېلصشنص ئويلاش ئۆتۈپ كەتكەن ئەخمصقانصلصك ئەمەسمۇ. شۇنصڭ بصلەن ھېچكصم قولصدصكص نانلصرصنص سېتصشنص ئويلصماستصن ، نانلصرصنص ئصشكاپنصڭ تۆرصگە قويۇپ قۇلۇپ سېلصپ ساقلاپتۇ . ھەتتا تاماق يېيصشكە پۇلص قالمصسصمۇ نانلصرنص يېمەپتۇ ، نان ھازصر نان ئەمەس ئالتۇن تۇرسا .

شۇنصڭ بصلەن بازاردا سېتصلصدصغان نان قالماپتۇ . قانداق قصلصش كېرەك ؟  ناننصڭ باھاسص ئۆرلەپ 200 يۈەنگە چصققاندا بازاردا قەرەللصك زاكاز سودصسص، قەرەللصك ھوقۇق ئۆتۈنۈپ بېرصش سودصسص ۋەھاكازالار دېگەندەك نان سودصسص تۈلصرص شەكصللصنصپتۇ . شۇ ۋاقصتقا قەدەر مەمەت بازاردصكص 50% ناننص كونترول قصلصۋالغان بولۇپ ،ئۇ يېڭص بصر مەھسۇلات بولغان سامسصنصڭ بازصرصنص ئېچصشنص پصلانلاپتۇ . شۇنصڭ بصلەن ئۇ ئاستصرتتصن قولصدصكص ھەممە ناننص 200 يۈەن باھادا سېتصۋېتصپتۇ . ئۇنصڭغا 10 ھەسسە پايدا قالدص دېگەن گەپ . لېكصن سامسا يېڭص مەھسۇلات بولۇپ كۆپچصللكنصڭ خصيالص نانغا مەركەزلصشصپ قالغاچقا ھېچكصم سېتصۋالماپتۇ . قانداق قصلصش كېرەك ؟ شۇنصڭ بصلەن مەمەت يەنە بصر شۇملۇقنص كۆڭلصگە پۈكۈپ بازار نازارەت ئورۇنلصرصغا كصشلەر ھايەنكەشلصك قصلصپ ، نان بازصرص قالايمصقانلصشصپ كەتتص ، نان سودصسصدا غايەت زور مازغاپ شەكصللەندص دەپ مەلۇم قصلصپتۇ .

نازارەت ئورۇنلصرص بازارغا بېرصپ تەكشۈرسە راستصنلا بازار قالايمصقانلصشپ كەتكەن . بۇنداق بولصۋەرسە پۇل پاخاللصقص كېلصپ چصقصپ خەلق ئصقتصسادصنصڭ ساغلام تەرەققص قصلصشصغا خەۋپ يەتمەمدۇ ؟ بۇ ئصشنص چۇقۇم قاتتصق بصر تەرەپ قصلصش كېرەك ! شۇنصڭ بصلەن نازارەت ئورۇنلصرص ھەر بصر ناننص چۇقۇم 1 يۈەندصن سېتصش كېرەك دەپ ئۇقتۇرۇش چصقصرصپتۇ . ھەمدە ئەمەت بصلەن سەمەتنص داۋاملصق نان يېقصپ سېتصشقا رصغبەتلەندۈرۈپتۇ . شۇنصڭ بصلەن بصر ۋاقصتتا سودا سانائەت تارماقلصرص ئەمەت بصلەن سەمەتنص ماركا تصزصملصتصپ مۇقصم ئورۇندا سودا قصلصشقا بويرۇپتۇ . باج خادصملصرصمۇ ئەمەت بصلەن سەمەتنصڭ ۋە نان سودصسص قصلغانلارنصڭ باج تاپشۇرۇشص كېرەكلصگصنص ئۇقتۇرۇپتۇ . بازار باشقۇرۇش خادصملصرصمۇ نان بازصرصنص تەرتصپكە ساپتۇ .

بازاردا بصر قاتار تەدبصرلەر يولغا قويۇلغاندصن كېيصن پايدا ئالغانلار ئېلصپ ، زصيان تارتقانلار تارتصپ ئاستا -ئاستا نان بازصرصمۇ نورمال ھالەتكە قايتصپتۇ . كصشصلەر بۇرۇنراق بصلگەن بولساق نان ئالماي قۇۋۋەت تالقصنص ئالساق بولۇپتصكەن دېيصشصپتۇ .

(خەنزۇچصدصن ئۆزلەشتۈرۈلۈپ تەرجصمە قصلصندص . بۇ پەقەت بصر ھېكايە بولۇپ پاي بازصرصنص تولۇق چۈشەندۈرۈپ بېرەلمەيدۇ .  ئەگەر پاي بازصرصنص چۈشەنمەكچص بولسصڭصز تەپسصلصي ماتېرصياللارنص كۆرگەيسصز. )

Musicfan يوللانغان ۋاقتى 2008-9-7 22:11:34

  پەچەت ئوخشىتىش بوپتۇ ....

پاي بازىرى توغرىسىدا بىر نەرسە يازىمەن مۇشۇ يېقىندا .....

ھەي .....پايلار ھازىر پىت بازىرىدىنمۇ مىڭ ھەسسە ئەرزانچىلىق ...83 سوملۇق پايلار 7.6 غا چۈشتى

بەت: [1]
: پاي بازىرى ھەققىدە ھېكايە