بىلگە تۇنيۇقۇق ئەۋلادلىرىنىڭ شەجەرىسى
بىلگە تۇنيۇقۇق ئەۋلادلىرىنىڭ شەجەرىسى
1334- يىلى تۈزۈلگەن يۈەن دەۋرىدىكى مەشھۇر ئەدىب ئوۋياڭشۈەن ( 欧阳玄 ) نىڭ قەلىمىدىكى << گۇي جەي مەجمۇئەسى >> دېگەن ئەسەرگە كىرگۈزۈلگەن << قوچۇدىكى شى جەمەتى شەجەرىسى >> دەل بىلگە تۇنيۇقۇقنىڭ ئەۋلادلىرىنىڭ شەجەرىسى بولۇپ، مەزكۇر شەجەرىنىڭ باش قۇرلىرىدا : << شى جەمەتى ئۇيغۇرلاردىندۇر، تۇنيۇقۇق ئۇلارنىڭ ئەجدادىدۇر ... >> دەپ خاتىرىلەنگەن. بۇ يەردە تىلغا ئېلىنغان كىشى، يەنى تۇنيۇقۇق ئاشىد قەبىلىسىدىن بولۇپ، تۇرالاردىن كېلىپ چىققان. ئاشنا قەبىلىسى باش بولۇپ 552- يىلى تۈرك خانلىقىنى قۇرغاندا ئاشىد قەبىلىسى ئاشنالارغا يېقىندىن ھەمدەمدە بولغان. شۇڭا، ئاشىد قەبىلىسى تۈرك خانلىقى دەۋرىدە چوڭ ئىمتىيازلىق غوللۇق قەبىلىگە ئايلانغان. 744- يىلى ئۇيغۇرلار تۈرك خانلىقىنى مۇنقەرز قىلغاندا، تۇنيۇقۇق جەمەتىنى يادرو قىلغان ئاشىد قەبىلىسى ئومۇمىيلىقنى كۆزدە تۇتۇپ، ئۇيغۇرلار بىلەن تىركەشمەي ئۇلار بىلەن ئىتتىپاق تۈزگەن.
840 - يىلى ئۇيغۇر خانلىقى مۇنقەرىز بولۇپ، ئورقۇن ۋادىسىدىكى خەلق غەربكە كۆچۈپ قوچۇدىكى قېرىنداشلىرىنىڭ قاشىغا كۆچكەندە، تۇنيۇقۇق جەمەتىنىڭ ئەۋلادلىرىمۇ تەڭ كۆچۈپ قوچۇغا كەلگەن.
مەزكۇر << شى جەمەتى شەجەرىسى >> دە: ئۇيغۇر خانلىقى قۇرۇلغاندا جاھان تېنچ ئىكەن. تاڭ سۇلالىسى تيەنباۋ يىللىرىدا ئۆڭلۈك - سۆيگۈن توپىلىڭى يۈز بەرگەندە، تاڭ ئوردىسىنىڭ ئىلتىماسى بويىچە، ئۇيغۇر خانلىقى تۇنيۇقۇقنى قوشۇن باشلاپ، توپلاڭنى تېنجىتىشقا ئېۋەرتكەن. تۇنيۇقۇق 120 يىل ياشاپ، ئالەمدىن ئۆتكەن، دەپ يېزىلغان. تۇنيۇقۇق ئەۋلادلىرى يەنى شى جەمەتى قوچۇ ئۇيغۇر خانلىقى دەۋرىدە ئىزچىل يۇقىرى مەرتىۋىگە ئىگە بولۇپ كەلگەن. كېيىن، چىڭگىزخان ( چىڭغۇزخان ) باش كۆتۈرۈپ، مۇڭغۇل ئىمپىرىيىسى قۇرۇلغاندا، شى جەمەتى ئەزالىرىمۇ مۇڭغۇل ئوردىسىدا خىزمەتتە بولغان. يۈەن دەۋرىدە ئۇلاردىن 47 نەپەر داڭدار كىشى يېتىشىپ چىققان. يۈەن سۇلالىسى ئاخىرلىشىپ، مىڭ دەۋرىگە كەلگەندە، يۈەن ئوردىسىدا خىزمەت قىلىشىغان شى جەمەتى ئەزالىرى كورىيىگە كۆچۈپ كېتىشكەن ۋە شۇ جايدا ئولتۇراقلىشىپ قالغان. مىڭ سۇلالىسى بىلەن كورىيىنىڭ سودا ئالاقىسىنىڭ ياخشىلىنىشى ۋە كۈچىيىشىگە تېگىشلىك ھەسسە قوشۇشقان. ئۇلاردىن شى شۈن ）楔逊 （ ئاتلىق داڭلىق ئەدىب يېتىشىپ چىققان ۋە خەنزۇ تىلىدا << يېڭى زىكىرنامە خاتىرلىرى >> ناملىق بىر ئەسەرنى قالدۇرۇپ كەتكەن. بۈگۈنكى كۈندە شى شۈن كورىيە ئەدەبىياتىدا مۇھىم ئورۇن تۇتىدىغان ئەدىب قاتارىدا سانالماقتا.
ئوۋ ياڭشۈن ئەپەندى يازغان مەزكۇر << شى جەمەتى شەجەرىسى >> دە، بۇ جەمەتنىڭ 500 - 600 يىللىق تارىخى قىسقا، ئىخچام ، مېغىزلىق خاتىرىلەنگەن بولۇپ، بىز بۇ شەجەرىدىن تۆۋەندىكىدەك يەكۈنلەرگە ئېرىشەلىشىمىز مۇمكىن.
1. ئۇيغۇرلاردا نەسەبنامە يېزىپ قالدۇرۇش، ئەۋلادتىن - ئەۋلادقا داۋاملاشتۇرۇش ئەنئەنىسى بولغان.
2. نەسەبنامە بىزگە شۇ نەسەبكە تەئەللۇق جەمەت كىشىلىرنىڭ تارىخي كەچمىشلىرى ۋە قىسمەتلىرىدىن ئۇچۇر بېرىپ قالماستىن، شۇ جەمەت ئەزالىرى ياشىغان ھەرقايسى دەۋرلەرنىڭ تارىخي ۋەزىيىتى ، چوڭ ۋەقە - ھادىسىلەر ھەققىدىمۇ قىممەتلىك يىپ ئۇچۇرلىرى بىلەن تەمىن ئىېتىدۇ.
3. تۇنيۇقۇق ئەۋلادلىرىنىڭ ئەۋلادمۇ - ئەۋلاد يىلتىزىنى يۈتتۈرۈپ قويماي گۈللەپ ياشنىشىدا ئۇلاردا جەمەت نەسەبنامىسى ياكى شەجەرىسى يېزىپ قالدۇرۇش ئېسىل ئەنئەنىسى بولغاندىن سىرىت، مۇھىمراقى ئۇلار شى دىن ئىبارەت بىر تەگئاتنىڭ ئاستىغا ئۇيۇشقان. دېمەك تەگئات بىزگە ئەنە شۇنداق ئەجدادنى ئەۋلادقا ئۇلايدىغان ئۈزۈلمەس يىلتىز بىلەن تەمىن ئېتىدۇ.
ئەگەر ئۇلار شى تەگئاتى ئاستىغا ئۇيۇشۇپ، شى جەمەتىنىڭ شەجەرىسىنى يېزىپ قالدۇرمىغاندا ئىدى، بۈگۈنكى زامان كىشىلىرى تۇنيۇققنىڭ مىللىي كىملىكى ۋە ئۇنڭ كېيىنكى ئەۋلادلىرىغا ئالاقىدار نۇرغۇن ئىشلاردا قايمۇققان، خاتا ھۆكۈم قىلىشقان بولاتتى. خۇلاسە، تەگئات بىزنىڭ كىملىكىمىزگە ئۇرۇلغان ئۆچمەس مۆھۈردۇر. جەمەت شەجەرىسى كىملىكىمىز، تارىخي قىسمەتلىرىمىز پۈتۈلگەن مۇھىم تارىخي ھۆججەتتۇر.
يۈكسەل بلوگى
ﻣﻪﻥ ﺑﻪﺯﻯ ﺯﻩﻛﯩﻠﻪﺭﺩﯨﻦ <<ﺋﻮﯗﻳﺎﯓ، ﺳﯩﻤﺎ>>ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻜﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﺳﻠﻰ ﺯﺍﺗﻰ ﺗﯜﺭﻙ ﻗﻪﯞﻣﯩﺪﯨﻦ ﺩﻩﭖ ﺋﺎﯕﻠﯩﻐﺎﻥ ﺋﯩﺪﯨﻢ. ﺑﯘ ﺭﺍﺳﺘﻤﯩﺪﯗ؟ ﺋﯧﻨﯩﻖ ﮬﯚﺟﺠﻪﺕ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﯧﺮﻟﯩﻚ ﺩﻩﻟﯩﻞ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ، ﺑﯘ ﮬﻪﻗﺘﻪ ﺳﯚﺯ ﺋﯧﭽﯩﺸﻘﺎ ﺑﻮﻟﻤﺎﺱ ! ﺗﯘﻧﻴﯘﻗﯘﻗﻨﯩﯔ ﺟﻪﻣﻪﺗﻰ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﺪﻩ ﺗﯧﭙﯩﻠﺪﻯ
ﺷﻪﺭﻗﺘﯩﻜﻰ ﻳﺎﺕ ﺋﻪﻟﻠﻪﺭﺩﻩ ﻳﺎﺷﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻥ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺗﯘﻗﻘﺎﻧﭽﯩﻠﯩﻘﻰ ﺑﺎﺭ، ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﯨﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺗﻮﭘﻼﺭ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺧﯘﻧﻪﻧﺪﯨﻜﻰ ﺟﻴﻪﻥ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻜﻠﻪﺭﻧﻰ ﺑﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻼﺭ ﺋﺎﺯ ﺋﻪﻣﻪﺱ. ﻳﯧﻘﯩﻨﺪﯨﻦ ﺑﯧﺮﻯ ﺧﯘﻧﻪﻧﻨﯩﯔ ﻣﻴﻪﻧﭽﻰ ﻧﺎﻫﯩﻴﯩﺪﯨﻜﻰ ﻟﻴﯘ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻚ ﺑﯩﺮ ﺗﻮﭘﻨﯩﯔ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﯘﻗﻘﺎﻧﭽﯩﻠﯩﻘﻰ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﯩﻨﻰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻯ ﺳﯜﺭﮔﻪﻧﻠﻪﺭ ﺑﻮﻟﺪﻯ.
ﮔﻪﻧﺴﯘﻧﯩﯔ ﺳﯜﻧﻪﻥ ﺋﺎﭘﺘﻮﻧﻮﻡ ﻧﺎﻫﯩﻴﯩﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﻳﯘﮔﯘﺭﻻﺭﻧﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺋﺎﺳﺎﺳﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺩﻩﭖ ﻫﯧﺴﺎﺑﻼﻳﺪﯗ. ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﻨﯩﯔ ﺳﯧﺌﯘﻝ ﺋﻪﺗﺮﺍﭘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﻧﺎﻫﯩﻴﯩﺪﻩ ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻗﺎﻏﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﺧﺎﻥ ﺟﻪﻣﻪﺗﯩﮕﻪ ﺑﺎﻏﻼﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﺗﻮﭘﻨﯩﯔ ﻳﺎﺷﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﺋﺎﺳﺎﺳﻪﻥ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﮔﻪ ﻧﺎﻣﻪﻟﯘﻡ ﺑﻮﻟﺴﺎ ﻛﯧﺮﻩﻙ. ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﭽﻰ ﻛﻮﺭﯨﻴﻪ ﯞﻩ ﺟﯘﯕﮕﻮ ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ ﻣﻪﻧﺒﻪﻟﯩﺮﯨﮕﻪ ﺋﺎﺳﺎﺳﻪﻥ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺷﯧﻲ ﭘﻪﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻚ ﺑﯩﺮ ﺗﻮﭘﻨﯩﯔ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﯘﻗﻘﺎﻧﭽﯩﻠﯩﻘﻰ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﯩﻨﻰ ﺋﯩﺴﭙﺎﺗﻠﯩﺪﻯ.
ﺋﯘﻻﺭ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﻛﻮﺭﯨﻴﻪ ﭘﺎﻳﺘﻪﺧﺘﻰ ﺳﯧﺌﻮﻟﻐﺎ ﻳﯧﻘﯩﻦ ﺑﯩﺮ ﻧﺎﻫﯩﻴﯩﮕﻪ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻼﺷﻘﺎﻥ
ﭘﻪﻥ - ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﯩﻨﯩﯔ ﻛﯜﭺ - ﻗﯘﺩﺭﯨﺘﻰ ﺩﯗﻧﻴﺎﻧﯩﯔ ﻗﯩﻴﺎﭘﯩﺘﯩﺪﻩ ﺯﻭﺭ ﺋﯚﺯﮔﯩﺮﯨﺸﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﺎﺳﯩﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ، ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺋﯘ ﻳﻪﻧﯩﻼ ﺋﯚﺯ ﻗﻮﻳﻨﯩﺪﺍ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺳﯩﺮﻻﺭﻧﻰ ﺳﺎﻗﻼﭖ ﻛﻪﻟﻤﻪﻛﺘﻪ. ﻣﺎﻧﺎ ﻣﯘﺷﯘ ﺳﯩﺮﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ ﻛﻮﺭﯨﻴﻪ ﻳﯧﺮﯨﻢ ﺋﺎﺭﯨﻠﯩﺪﯨﻜﻰ ﺷﯧﻲ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻚ ﺗﻮﭘﻨﯩﯔ ﺋﯧﺘﻨﯩﻚ ﯞﻩ ﻣﻪﺩﯨﻨﯩﻴﻪﺕ ﺋﺎﺭﻗﺎ ﻛﯚﺭﯛﻧﯜﺷﻰ، ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻛﻮﺭﯨﻴﻪ ﻳﯧﺮﯨﻢ ﺋﺎﺭﯨﻠﯩﺪﺍ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻗﯧﻠﯩﺸﯩﻐﺎ ﺋﺎﺋﯩﺖ ﺳﯩﺮﻻﺭ ﺑﻮﻟﺴﺎ ﻛﯧﺮﻩﻙ. ﺷﻴﯥ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﺴﻰ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﻠﯩﻜﻠﻪﺭ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﺋﺎﺯ ﺋﯘﭼﺮﺍﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﻓﺎﻣﯩﻠﻪ ﻧﺎﻣﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺑﯘ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻚ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﻛﻮﺭﯨﻴﻪ ﭘﺎﻳﺘﻪﺧﺘﻰ ﺳﯧﺌﻮﻟﻐﺎ ﻳﯧﻘﯩﻦ ﺑﯩﺮ ﻧﺎﻫﯩﻴﯩﺪﻩ ﺑﯩﺮ ﻗﻪﺩﻩﺭ ﻛﯚﭖ ﺋﯘﭼﺮﺍﺗﻘﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﯩﺪﯨﻜﻪﻥ.
ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﯜﺭﻛﻮﻟﻮﮔﻰ ﻗﺎﻫﺎﺭ ﺑﺎﺭﺍﺕ، ﻣﻪﺯﻛﯘﺭ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﻠﯩﻜﻠﻪﺭ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﻳﯩﮕﺎﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﻓﺎﻣﯩﻠﻪ ﺋﯩﺴﻤﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﺩﺍﯞﺍﻣﻠﯩﺸﯩﭗ ﻛﯧﻠﯩﺸﯩﺪﻩ ﺑﯘ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﮕﻪ ﺋﺎﺋﯩﺖ ﺗﻮﭘﻨﯩﯔ ﭘﻪﯞﻗﯘﻟﺌﺎﺩﺩﻩ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺋﺎﺭﻗﺎ ﻛﯚﺭﯛﻧﯜﺷﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﻩﺗﻠﯩﻚ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﯞﻩ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﺟﺪﺍﺩﻯ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻯ ﺳﯜﺭﯨﺪﯗ. ﺑﯩﺰ ﺑﯜﮔﯜﻥ ﺩﯨﻘﻘﯩﺘﯩﯖﻼﺭﻏﺎ ﺳﯘﻧﻤﺎﻗﭽﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﻣﻪﺳﯩﻠﻪ ﻫﺎﺯﯨﺮ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﺪﻩ ﻳﺎﺷﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﻣﺎﻧﺎ ﻣﯘﺷﯘ ﺷﯧﻲ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻚ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺕ ﺗﻮﭘﯩﺪﯗﺭ. ﺑﯘ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻨﻰ ﻗﻮﻟﻠﯩﻨﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﻠﯩﻜﻠﻪﺭﻧﻰ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﻛﻮﺭﯨﻴﻪ ﭘﺎﻳﺘﻪﺧﺘﻰ ﺳﯧﻮﻟﻨﯩﯔ ﺗﻪﺧﻤﯩﻨﻪﻥ 40 ﻛﯩﻠﻮﻣﯧﯩﺘﺮ ﻧﯧﺮﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﻧﺎﻫﯩﻴﯩﺪﻩ ﺑﯩﺮ ﻗﻪﺩﻩﺭ ﻛﯚﭖ ﺋﯘﭼﺮﯨﺘﯩﺶ ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ.
\" ﺋﯘﻻﺭ ﺋﻮﺭﺧﯘﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﺑﺎﺵ ﺩﺍﻧﯩﺸﻤﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﮕﻪ ﺗﯘﻧﻴﯘﻗﯘﻗﻨﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ\"
ﺩﻭﻛﺘﻮﺭ ﻗﺎﻫﺎﺭ ﺑﺎﺭﺍﺗﻨﯩﯔ ﺳﯚﺯﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯧﻴﺘﻘﺎﻧﺪﺍ، ﺋﻪﮔﻪﺭ ﺳﯩﺰ ﺑﯘ ﻧﺎﻫﯩﻴﯩﺪﻩ ﺷﯧﻲ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻚ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻏﺎ ﺑﺎﻏﻼﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ، ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﯚﺯﻟﯩﺮﯨﻨﻰ 8 - ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﯨﻜﻰ ﺋﻮﺭﺧﯘﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﺑﺎﺵ ﺩﺍﻧﯩﺸﻤﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﮕﻪ ﺗﯘﻧﻴﯘﻗﯘﻗﻨﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﮕﯩﻨﯩﯖﯩﺰﺩﻩ ﻫﻪﻳﺮﺍﻥ ﻗﯧﻠﯩﺸﯩﯖﯩﺰ ﺗﻪﺑﺌﯩﻲ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﯩﺘﻰ ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﻛﻮﺭﯨﻴﻪ - ﻛﯩﻨﻮ ﺳﻪﻧﺌﯩﺘﻰ ﯞﻩ ﺗﯘﺭﻣﯘﺵ ﺋﯚﺭﭖ - ﺋﺎﺩﻩﺗﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭ ﺗﻪﺳﯩﺮﯨﮕﻪ ﺋﯘﭼﺮﺍﯞﺍﺗﻘﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﺩﻩﯞﺭﺩﻩ، ﺋﯚﺯﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺑﯩﻠﮕﻪ ﺗﯘﻧﻴﯘﻗﯘﻗﻨﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ، ﻫﯧﺴﺎﺑﻼﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﻠﯩﻜﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﯩﺪﯨﻦ ﺧﻪﯞﻩﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﻟﯘﺵ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﺩﺍ ﻗﯩﺰﯨﻘﯩﺶ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺗﯧﻤﺎ.
ﺷﯧﻲ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻚ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﻠﯩﻜﻠﻪﺭ ﻗﺎﻧﺪﺍﻗﺴﯩﮕﻪ ﺗﯘﻧﻴﯘﻗﯘﻗﻨﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻗﺎﻟﯩﺪﯗ ؟ ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﻧﯧﻤﻪ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﯨﺘﻰ ﺑﺎﺭ ؟ ﺋﻪﮔﻪﺭ ﺋﯘﻻﺭ ﺭﺍﺳﺖ ﺗﯘﻧﻴﯘﻗﯘﻗﻨﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ ﺑﻮﻟﺴﺎ ﻗﺎﻧﺪﺍﻗﺴﯩﮕﻪ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﺪﻩ ﻳﺎﺷﺎﻳﺪﯗ ؟ ﺩﻩﯞﺭﯨﻤﯩﺰﺩﻩ ﮔﯧﻨﯧﺘﯩﻜﺎ ﺋﯩﻠﻤﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﻰ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﻠﯩﻚ ﺷﯧﻲ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻜﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺋﺎﻻﻗﯩﺴﯩﻐﺎ ﺋﻪﯓ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﺟﺎﯞﺍﺑﻨﻰ ﺑﯧﺮﻩﻟﯩﺸﻰ ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ. ﻟﯧﻜﯩﻦ ﻣﻪﺳﯩﻠﯩﻨﻰ ﺗﺎﺭﯨﺦ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﻧﯘﻗﺘﯩﻨﻪﺯﻩﺭﺩﯨﻦ ﻛﯜﺯﻩﺗﻜﻪﻧﺪﻩ، ﺩﻭﻛﺘﻮﺭ ﻗﺎﻫﺎﺭ ﺑﺎﺭﺍﺗﻨﯩﯔ ﺑﯘ ﻫﻪﻗﺘﯩﻜﻰ ﺋﯩﺰﺩﯨﻨﯩﺶ ﯞﻩ ﭼﯜﺷﻪﻧﺪﯛﺭﯛﺷﯩﮕﻪ ﻗﯘﻻﻕ ﺳﯧﻠﯩﺸﯩﻤﯩﺰ ﺋﺎﺭﺗﯘﻗﭽﻪ ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ ﻛﯧﺮﻩﻙ.
ﻗﺎﻫﺎﺭ ﺑﺎﺭﺍﺕ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺷﯧﻲ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻜﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﺟﺪﺍﺩﻯ ﺋﯜﺳﺘﯩﺪﻩ ﺋﯩﺰﺩﯨﻨﯩﺶ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﺎﺭﻏﺎﻥ ﺗﯘﻧﺠﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﭽﯩﺪﯗﺭ. ﺋﯘ، ﺭﺍﺩﯨﺌﻮﻣﯩﺰﻏﺎ ﺟﯘﯕﮕﻮ ﯞﻩ ﻛﻮﺭﯨﻴﻪ ﻣﻪﻧﺒﻪﻟﯩﺮﯨﺪﻩ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﭘﺎﻛﯩﺘﻼﺭ ﺷﯧﻲ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻜﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺋﺎﺗﺎ - ﺑﻮﯞﯨﺴﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ، ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻣﻮﯕﻐﯘﻟﻼﺭ ﺩﻩﯞﺭﯨﺪﻩ ﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﺑﯘﻳﺮﯗﻗﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﮕﻪ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺑﯘ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﻳﯘﺭﺕ ﺳﻮﺭﯨﻐﺎﻥ ﺋﯩﺪﯨﻘﯘﺗﻠﯘﻗﻼﺭ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﯩﺴﭙﺎﺗﻠﯩﻤﺎﻗﺘﺎ، ﺩﻩﭖ ﻛﯚﺭﺳﻪﺗﺘﻰ. ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﻣﻮﯕﻐﯘﻟﻼﺭ ﺋﯩﺴﺘﯩﻼﺳﯩﻐﺎ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﻘﺎﻧﻠﯩﻘﻰ،ﭼﯩﯖﮕﯩﺰﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﻧﻪﯞﺭﯨﺴﻰ ﻗﯘﺑﻼﻳﻨﯩﯔ ﻫﺎﻛﯩﻤﯩﻴﻪﺕ ﺋﺎﭘﭙﺎﺭﺍﺗﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﻫﻮﻗﯘﻕ ﺗﯘﺗﻘﺎﻧﻠﯩﻘﻰ، ﻫﺎﻛﯩﻤﯩﻴﻪﺕ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺋﺎﺭﯨﻼﺷﻘﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﯞﻩ ﻣﻮﯕﻐﯘﻟﻼﺭ ﻫﺎﻛﯩﻤﯩﻴﯩﺘﯩﺪﻩ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺭﻭﻟﻼﺭﻧﻰ ﺋﻮﻳﻨﯩﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﺑﯩﺮ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﻫﻪﻗﯩﻘﻪﺗﺘﯘﺭ.
ﺋﯩﺪﯨﻘﯘﺕ ﺧﺎﻗﺎﻧﻰ ﺑﺎﺭﭼﯘﻗﺌﺎﺭﺕ ﺗﯧﻜﯩﻦ ﭼﯩﯖﮕﯩﺰﻏﺎﻧﻐﺎ ﺑﻪﻳﺌﻪﺕ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ
1209 - ﻳﯩﻠﻰ ﭼﯩﯖﮕﯩﺰﺧﺎﻥ ﺋﻮﻧﺎﻥ ﺩﻩﺭﻳﺎﺳﻰ ﺳﺎﻫﯩﻠﯩﺪﺍ ﻗﯘﺭﯗﻟﺘﺎﻱ ﭼﺎﻗﯩﺮﯨﭗ، ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﻣﻮﯕﻐﯘﻟﻼﺭﻧﯩﯔ ﺧﺎﻗﺎﻧﻰ، ﺩﻩﭖ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﺪﺍ ﺋﯩﺪﯨﻘﯘﺕ ﺧﺎﻗﺎﻧﻰ ﺑﺎﺭﭼﯘﻗﺌﺎﺭﺕ ﺗﯧﻜﯩﻦ ﭼﯩﯖﮕﯩﺰﻏﺎﻧﻐﺎ ﺑﻪﻳﺌﻪﺕ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺟﺎﻛﺎﺭﻟﯩﻐﺎﻥ ﯞﻩ ﻗﺎﺭﺍ ﺧﯩﺘﺎﻳﻼﺭ ( ﻗﯩﺘﺎﻥ ) ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺗﻪﯞﻩﻟﯩﻚ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﯨﺘﯩﻨﻰ ﺋﯜﺯﮔﻪﻥ ﺋﯩﺪﻯ. ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ ﻣﻪﻧﺒﻪﻟﻪﺭﺩﻩ ﺑﺎﺭﭼﯘﻗﺌﺎﺭﺕ ﺗﯧﻜﯩﻨﻨﯩﯔ ﺗﻪﺷﻪﺑﺒﯘﺳﻜﺎﺭ ﺗﻪﺳﻠﯩﻤﯩﻴﯩﺘﻰ ﭼﯩﯖﮕﯩﺰﺧﺎﻧﻨﻰ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭ ﺗﻪﺳﯩﺮﻟﻪﻧﺪﯛﺭﮔﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﯞﻩ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﻩ ﺋﯩﻠﺘﯩﭙﺎﺗﯩﻐﺎ ﺳﺎﺯﺍﯞﻩﺭ ﻗﯩﻠﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﻳﺎﺯﯨﺪﯗ.
ﺋﯩﺪﯨﻘﯘﺗﻠﯘﻗﻼﺭ 10 ﻣﯩﯔ ﻛﯩﺸﯩﻠﯩﻚ ﻗﻮﺷﯘﻥ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﭼﯩﯖﮕﯩﺰﺧﺎﻧﻨﯩﯔ ﻏﻪﺭﺑﻨﻰ ﺋﯩﺴﺘﯩﻼ ﻗﯩﻠﯩﺶ، 1227 - ﻳﯩﻠﻰ ﺗﺎﯕﻐﯘﺗﻼﺭﻏﺎ ﻳﯜﺭﯛﺵ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﻫﻪﺭﯨﻜﯩﺘﯩﮕﻪ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﻘﺎﻥ. ﭼﯩﯖﮕﯩﺰﺧﺎﻥ ﺋﯚﻟﮕﻪﻧﺪﻩ ﭼﯩﯖﮕﯩﺰﺧﺎﻥ ﺋﻮﻏﯘﻟﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺗﯜﺯﻟﻪﯕﻠﯩﻜﺘﯩﻜﻰ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﻼﺭﻧﻰ ﺋﯩﺴﺘﯩﻼ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﻫﻪﺭﯨﻜﯩﺘﯩﺪﻩ ﺯﻭﺭ ﺗﯚﻫﭙﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﻗﻮﺷﻘﺎﻥ ﺋﯩﺪﻯ. ﺷﯘﯕﺎ ﺋﯘﻻﺭ ﭼﯩﯖﮕﯩﺰ ﺋﻪﯞﻻﺩﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﯩﺸﻪﻧﭽﯩﺴﯩﮕﻪ ﺋﯧﺮﯨﺸﻜﻪﻥ ﯞﻩ ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﭼﻮﯓ ﻫﻮﻗﯘﻗﻼﺭ ﺑﯧﺮﯨﻠﮕﻪﻥ.
ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﻣﻪﻧﺒﻪﻟﻪﺭ ﻫﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺧﯘﻧﻪﻧﺪﻩ ﻳﺎﺷﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺟﻴﻪﻥ، ﻟﻴﯘ ﭘﻪﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻚ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺷﯘ ﺩﻩﯞﯨﺮﺩﻩ ﻫﻮﻗﯘﻕ ﺗﯘﺗﻘﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻣﻪﻧﺴﻪﭘﺪﺍﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻯ ﺳﯜﺭﯨﺪﯗ. ﺩﻭﻛﺘﻮﺭ ﻗﺎﻫﺎﺭ ﺑﺎﺭﺍﺕ، ﺋﯚﺯ ﺩﻩﯞﺭﯨﺪﻩ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﮕﻪ ﺋﻪﯞﻩﺗﯩﻠﮕﻪﻥ ﺷﯧﻲ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻚ ﺋﻪﻣﻪﻟﺪﺍﺭﻧﯩﯔ ﺋﯚﺯﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﻮﺭﺧﯘﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﺑﺎﺵ ﺩﺍﻧﯩﺸﻤﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﮕﻪ ﺗﯘﻧﻴﯘﻗﯘﻗﻨﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ ﻫﯧﺴﺎﺑﻼﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﯩﺪﯨﻘﯘﺗﻠﯘﻗﻼﺭﺩﯨﻦ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﺪﯛﺭﺩﻯ.
ﻣﻮﯕﻐﯘﻟﻼﺭ ﻗﯘﺑﻼﻳﺨﺎﻥ ﺩﻩﯞﺭﯨﺪﻩ ﺧﯩﺘﺎﻱ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺯﻭﺭ ﺗﻪﺳﯩﺮﯨﮕﻪ ﺩﯗﭺ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﺋﯩﺪﻯ. ﺑﯘ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻫﺎﻛﯩﻤﯩﻴﻪﺕ ﺋﺎﭘﭙﺎﺭﺍﺗﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻗﯘﺭﯗﻟﻤﯩﺴﻰ، ﺋﻮﺭﺩﺍ ﺳﺎﺭﺍﻳﻼﺭﻧﯩﯔ ﺯﯨﻨﻨﻪﺗﻠﯩﻨﯩﺸﻰ، ﺟﯜﺭﯦﻨﻠﯩﻚ ﺋﯧﻤﺘﯩﻬﺎﻥ ﺗﯜﺯﯛﻣﻰ، ﻛﯩﻴﯩﻢ - ﻛﯧﭽﻪﻙ، ﻳﯩﻤﻪﻙ - ﺋﯩﭽﻤﻪﻙ، ﻓﺎﻣﯩﻠﻪ ﺗﺎﻟﻼﺵ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭﺩﺍ ﺋﯚﺯ ﺋﯩﭙﺎﺩﯨﺴﯩﻨﻰ ﺗﺎﭘﻘﺎﻥ. ﺋﻪﻳﻨﻰ ﭼﺎﻏﺪﺍ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻢ ﻣﻮﯕﻐﯘﻟﻼﺭﻧﯩﯔ ﻗﯘﺑﻼﻳﻐﺎ ﻗﺎﺭﺷﻰ ﭼﯩﻘﯩﺸﻰ، ﻗﯘﺑﻼﻱ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﺎﻛﺎ - ﺋﯘﻛﺎ ﯞﻩ ﺑﯩﺮ ﻧﻪﯞﺭﯨﻠﻪﺭ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ﻫﻮﻗﯘﻕ ﺗﺎﻟﯩﺸﯩﺶ ﺋﯘﺭﯗﺷﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻳﯜﺯ ﺑﯧﺮﯨﺸﯩﺪﯨﻜﻰ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺳﻪﯞﻩﺑﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ، ﻛﻮﻧﺴﯧﺮﯞﺍﺗﯩﭗ ﻣﻮﯕﻐﯘﻟﻼﺭﺩﯨﻜﻰ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺗﯜﺯﻟﻪﯕﺪﻩ ﺧﻪﻧﻠﻪﺭﮔﻪ ﺋﺎﺳﺴﯩﻤﯩﻠﯩﻴﺎﺗﺴﯩﻴﻪ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻛﯧﺘﯩﺶ ﻗﻮﺭﻗﯘﺳﻰ ﺑﺎﺭ ﺋﯩﺪﻯ.
ﺋﻪﻳﻨﻰ ﺩﻩﯞﺭﯨﺪﻩ ﻗﯘﺑﻼﻱ ﯞﻩ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺗﯜﺯﻟﻪﯓ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﯩﺘﯩﻨﻰ ﺯﻭﺭ ﺩﻩﺭﯨﺠﯩﺪﻩ ﺋﯚﺯﯨﮕﻪ ﺳﯩﯖﺪﯛﺭﮔﻪﻥ، ﺑﯘﻧﯩﯔ ﺗﯩﭙﯩﻚ ﺋﯩﭙﺎﺩﯨﺴﻰ ﺋﯚﺯﻯ ﯞﻩ ﺋﻪﻣﻪﻟﺪﺍﺭﻟﯩﺮﯨﻐﺎ ﺧﻪﻧﺰﯗﭼﻪ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﺋﺎﺗﺎ ﻗﯩﻠﯩﺸﻰ ﺋﯩﺪﻯ.
ﺗﯘﻧﻴﯘﻗﯘﻗﻨﯩﯔ ﺟﻪﻣﻪﺗﻰ 840 - ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺭﺍﻳﻮﻧﯩﻐﺎ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻼﺷﻘﺎﻥ
ﻗﺎﻫﺎﺭ ﺑﺎﺭﺍﺕ، ﺋﻪﻳﻨﻰ ﭼﺎﻏﺪﺍ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﻨﻰ ﺳﻮﺭﯨﻐﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻏﺎ ﺷﯧﻲ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﺴﻰ ﺋﺎﺗﺎ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ، ﺷﯧﻲ ﺳﯚﺯﯨﻨﯩﯔ ﺳﯧﻠﯩﻨﮕﺎ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯﻧﯩﯔ ﺧﻪﻧﺰﯗﭼﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﺎﺵ ﻫﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻯ ﺳﯜﺭﯨﺪﯗ. ﺳﯧﻠﯩﻨﮕﺎ ﺩﻩﺭﻳﺎﺳﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺕ ﻣﺎﻛﺎﻧﻰ ﺑﻮﻟﯘﺵ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﺪﯗﺭ. 8 - ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﯨﻜﻰ ﺋﻮﺭﺧﯘﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﻣﺎﻧﺎ ﻣﯘﺷﯘ ﺩﻩﺭﻳﺎ ﯞﺍﺩﯨﺴﯩﺪﺍ ﺑﺎﺵ ﻛﯚﺗﻪﺭﮔﻪﻥ ﯞﻩ ﻗﯘﺩﺭﻩﺕ ﺗﺎﭘﻘﺎﻥ ﺋﯩﺪﻯ.
ﺑﯩﻠﮕﻪ ﺗﯘﻧﻴﯘﻗﯘﻗﻨﯩﯔ ﺩﻩﯞﺭ ﺳﯜﺭﮔﻪﻥ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﻰ ﺋﻮﺭﺧﯘﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﻗﯘﺩﺭﻩﺗﻠﯩﻚ ﺩﻩﯞﺭﻯ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ﺗﯘﻧﻴﯘﻗﯘﻗﻨﯩﯔ ﺟﻪﻣﻪﺗﻰ 840 - ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﯨﻜﻰ ﺋﺎﻻ - ﺗﻮﭘﯩﻼﯓ ﯞﻩ ﻛﯚﭺ - ﻛﯚﭺ ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ - ﺋﯩﺪﯨﻘﯘﺕ ﺭﺍﻳﻮﻧﯩﻐﺎ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻼﺷﻘﺎﻥ ﺑﻮﻟﺴﺎ، ﺑﯘ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺭﯦﺌﺎﻟﻠﯩﻘﻼﺭﻏﺎ ﺗﺎﻣﺎﻣﻪﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﻥ ﻛﯧﻠﻪﺗﺘﻰ. ﭼﯜﻧﻜﻰ ﺋﻮﺭﺧﯘﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﻰ 840 - ﻳﯩﻠﻰ ﻳﯩﻤﯩﺮﯨﻠﮕﻪﻧﺪﻩ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﺑﯚﻟﯜﻡ ﭘﯘﻗﺮﺍﺳﻰ ﺧﺎﻥ ﺟﻪﻣﻪﺗﻰ ﺷﺎﻫﺰﺍﺩﯨﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻳﯩﺘﻪﻛﭽﯩﻠﯩﻜﯩﺪﻩ ﺗﯘﺭﭘﺎﻥ ﺭﺍﻳﻮﻧﯩﻐﺎ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺋﻮﻟﺘﯘﺭﺍﻗﻼﺷﻘﺎﻥ ﯞﻩ ﺑﯘ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﻗﻮﺟﯘ ﺋﯩﺪﯨﻘﯘﺕ ﺩﯙﻟﯩﺘﯩﻨﻰ ﺗﯩﻜﻠﯩﮕﻪﻥ. ﺑﯩﺰ ﺗﺎﺭﯨﺦ ﺳﻪﻫﯩﭙﯩﻠﯩﺮﯨﺪﻩ ﺋﯩﺪﯨﻘﯘﺕ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﺋﺎﺧﯩﺮﻗﻰ ﺋﯩﺰﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﻨﯩﯔ 14 - ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﻩ ﻗﯘﺑﯩﻼﻱ ﺟﻪﻣﻪﺗﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﭘﺮﯨﻘﯩﭽﯩﻠﯩﻚ ﺋﯘﺭﯗﺷﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﭘﯜﺗﯜﻧﻠﻪﻱ ﯞﻩﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﻳﯩﻠﻼﺭﻏﺎ ﻗﻪﺩﻩﺭ ﻛﯚﺭﻩﻟﻪﻳﻤﯩﺰ.
ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ \"ﺳﯧﻠﯩﻨﮕﺎﻻﺭ\" ﺷﯧﻲ ﺟﻪﻣﻪﺗﯩﻨﯩﯔ ﺋﻮﻣﯘﻣﻰ ﻧﻮﭘﯘﺳﻰ ﯞﻩ ﺗﯘﺭﻣﯘﺵ ﺋﺎﺩﻩﺗﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﯨﻠﯩﻜﻠﻪﺭﻧﻰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﯨﻠﯩﮕﻪﻥ ﻫﺎﻟﺪﺍ ﺗﻪﻛﺸﯜﺭﯛﺷﻜﻪ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﻛﯧﻠﯩﺪﯗ. ﺷﯧﻲ ﻓﺎﻣﯩﻠﯩﻠﯩﻚ ﻛﻮﺭﯨﻴﯩﻠﯩﻜﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﯘﻗﻘﺎﻧﭽﯩﻠﯩﻘﻰ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﯩﺶ - ﺑﯩﻠﻤﻪﺳﻠﯩﻜﻰ ﺑﯩﺰﮔﻪ ﻧﺎﻣﻪﻟﯘﻡ. ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺋﯘﻻﺭ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﻧﻪﺯﯨﺮﯨﺪﻩ ﺋﻪﮔﻪﺭ ﺭﺍﺳﺖ ﺑﻮﻟﺴﺎ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﺪﯨﻜﻰ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﻣﻪﺷﻬﯘﺭ ﺑﯩﺮ ﺯﺍﺕ - ﺑﯩﻠﮕﻪ ﺗﯘﻧﻴﯘﻗﯘﻗﻨﯩﯔ ﺋﻪﯞﻻﺩﻯ ﺑﻮﻟﯘﺵ ﺷﺎﻥ - ﺷﻪﺭﯨﭙﯩﻨﻰ ﺋﯚﺯﻯ ﻫﯧﺲ ﻗﯩﻠﻤﺎﻱ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﻳﯜﺭﮔﻪﻥ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﺩﯗﺭ.
[ﺑﯘ ﺗﯩﻤﺎ ManYuksel ﺗﻪﺭﯨﭙﺪﯨﻦ 2008-5-6 18:34:36 ﺩﻩ ﺗﻪﮬﺮﯨﺮﻟﻪﻧﮕﻪﻥ .]
مەنمۇ ماتىريال ئىزدەپ باقاي مەنبەسى ئۇرخۇن توربېتىجاھاننىڭ تەرەققىياتى بىزگە نۇرغۇن بىلمەيدىغان سىرلارنى يېشىپ بېرىۋاتامدۇ قانداق؟ ئەگەر ئۇ راست بولسا...ئۇلار بىزدىن باي دېگەن گەپتە...چۈنكى بىزدە ئۇنچىلىك نەسەپ تارىخى تىكلىيەلەيدىغان جەمەت يوق!
شەجەرە ۋە تارىخنىڭ داۋاملىق يېزىلىپ تۇرۇشىگە تىلەكداشمەن