ﮬﯚﺭﻟﯜﻙ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺳﻮﻗﻘﺎﻥ ﻳﯜﺭﻩﻛﻠﻪﺭ
ﻛﻮﻣﭙﯩﻴﻮﺗﯧﺮﻧﯩﯔ ﺋﯘﻣﻮﻣﻠﯩﺸﯩﺸﯩﻐﺎ ﺋﻪﮔﯩﺸﯩﭗ، "ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ" ﺩﯨﮕﻪﻥ ﺑﯘ ﺋﯘﻗﯘﻡ ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ﺗﯘﺭﻣﯘﺷﯩﻤﯩﺰﻏﺎ ﺳﯧﯖﯩﭗ ﻛﯩﺮﺩﻯ. ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ - ﺑﯩﺮ ﻳﺎﻛﻰ ﺑﯩﺮﺩﯨﻦ ﺋﺎﺭﺗﯘﻕ ﻛﻮﻣﭙﯩﻴﻮﺗﯧﺮ ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺋﻮﺭﮔﺎﻧﯩﻚ ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﻤﻪ ﮔﻪﯞﺩﯨﺴﯩﺪﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ. ﻛﻮﻣﭙﯩﻴﻮﺗﯧﺮ ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﯩﻠﯧﺮﻯ ﺋﻪﯓ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﺘﻪ ﻳﯧﺰﯨﻠﻐﺎﻧﺪﺍ ﻣﻪﻟﻮﻡ ﺗﻪﺭﺗﯩﭙﺘﻪ ﺗﯩﺰﯨﻠﻐﺎﻥ ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﺎ ﺟﯜﻣﻠﯩﻠﯧﺮﯨﺪﯨﻦ ﺗﻪﺭﻛﯩﭗ ﺗﺎﭘﻘﺎﻥ "ﺋﻪﺳﻠﻰ ﻛﻮﺩ (ﻳﻪﻧﻰ Source Code )" ﻫﺎﻟﻪﺗﺘﻪ ﺑﯘﻟﯩﺪﯗ.ﺋﻪﺳﻠﻰ ﻛﻮﺩ "ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﻪ"ﺩﯨﻦ ﺋﯜﺗﻜﻪﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺋﺎﻧﺪﯨﻦ ﺑﯩﯟﺍﺳﺘﻪ ﺋﯩﺠﯩﺮﺍ ﺑﯘﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﻛﻮﻣﭙﯩﻴﻮﺗﯧﺮ ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﯩﺴﯩﻐﺎ ﺋﺎﻳﻠﯩﻨﯩﺪﯗ. ﺋﺎﺩﻩﺗﺘﻪ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﯜﭼﯩﻨﯩﯔ ﺋﻪﻗﻠﻰ ﻣﯜﻟﯜﻙ ﻫﯘﻗﻮﻗﯩﻨﻰ ﻗﻮﻏﺪﺍﺵ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﯩﻨﯩﯔ ﺋﻪﺳﻠﻰ ﻛﻮﺩﻯ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻨﻰ ﺋﯩﺸﻠﻪﺗﻜﯜﭼﻰ ﺋﺎﺑﻮﻧﺘﻼﺭﻏﺎ ﺋﺎﺷﻜﺎﺭﻻﻧﻤﺎﻳﺪﯗ. ﺷﯘﯕﺎ ﺑﯩﺰ ﺋﯩﺸﻠﯩﺘﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻼﺭﻧﯩﯔ ﻫﻪﻣﻤﯩﺴﻰ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﯩﺪﯨﻦ ﺋﯚﺗﻜﻪﻥ ﻛﻮﻣﭙﯩﻴﻮﺗﯧﺮ ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﯩﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﻳﯧﻐﯩﻨﺪﯨﺴﯩﺪﻭﺭ.
ﺩﯗﻧﻴﺎ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺋﯘﭼﻘﺎﻧﺪﻩﻙ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﯩﻐﺎ ﺋﻪﮔﯩﺸﯩﭗ، " OpenSource ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻰ " ﺩﻩﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮﺧﯩﻞ ﻳﯧﯖﻰ ﺋﯘﻗﯘﻡ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﻘﺎ ﻛﻪﻟﺪﻯ ﯞﻩ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﺗﯧﺰﻻ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺳﺎﻫﻪﺳﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺳﺎﺳﻰ ﺋﯧﻘﯩﻤﻠﯧﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﻗﺎﻟﺪﻯ. ﺋﯘﻧﺪﺍﻗﺘﺎ " OpenSource ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻰ " ﺩﯨﮕﻪﻥ ﺯﺍﺩﻯ ﻧﯩﻤﻪ؟ ﻧﯩﻤﻪ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻗﯩﺴﻘﯩﻐﯩﻨﻪ ﯞﺍﻗﯩﺖ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﺯﻭﺭ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﻘﺎ ﺋﯧﺮﯨﺸﻪﻟﯩﺪﻯ؟ ﺗﯜﯞﻩﻧﺪﻩ ﺷﯘ ﻫﻪﻗﺘﻪ ﻛﯚﭘﭽﯩﻠﯩﻚ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﭘﯩﻜﯩﺮﻟﯩﺸﯩﭗ ﺋﯚﺗﯩﻤﯩﺰ.
1. OpenSource ﺋﯘﻗﯘﻣﯩﻨﯩﯔ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﻘﺎ ﻛﯧﻠﯩﺸﻰ
ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﻘﺎ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺑﯩﺮﺧﯩﻞ ﻣﯘﻛﻪﻣﻤﻪﻝ ﺳﺎﻧﺎﺋﻪﺕ ﻣﻪﻫﺴﻮﻻﺗﯩﻐﺎ ﺋﺎﻳﻼﻧﻐﺎﻧﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﻛﯚﭘﻪﻳﺘﯩﺸﻜﻪ ﺋﺎﺳﺎﻥ ﺑﯘﻟﯘﺷﺘﻪﻙ ﺗﻮﻏﻤﺎ "ﻛﻪﻣﭽﯩﻠﯩﻚ"ﺋﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺳﺎﺭﯨﺘﯩﺪﯨﻦ ﻗﯘﺗﯘﻻﻟﻤﯩﺪﻯ. ﺷﯘﯕﺎ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﯜﭼﯩﻠﻪﺭ ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﯩﻨﯩﯔ ﺋﻪﺳﻠﻰ ﻛﻮﺩﯨﻨﻰ ﻣﻪﺧﭙﻰ ﺗﯘﺗﯘﺵ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺑﯘ ﺧﯩﻞ ﺳﺎﻧﺎﺋﻪﺕ ﻣﻪﻫﺴﻮﻻﺗﯩﻨﻰ "ﺋﻮﺧﺸﯩﺘﯩﭗ ﻳﺎﺳﺎﺵ"ﺗﯩﻦ ﺳﺎﻗﻼﭖ، ﺋﯚﺯﻟﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﻪﻗﻠﻰ ﻣﯜﻟﯜﻙ ﻫﯘﻗﻮﻗﯩﻨﻰ ﻗﻮﻏﺪﺍﭖ ﻛﻪﻟﺪﻯ. ﺑﯩﺮﺍﻕ ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﻧﯘﻗﺘﯩﺪﯨﻦ ﺋﯧﻴﺘﻘﺎﻧﺪﺍ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺑﯩﺮﺧﯩﻞ ﺳﺎﻧﺎﺋﻪﺕ ﻣﻪﻫﺴﻮﻻﺗﻰ ﺑﯘﻟﯘﭘﻼ ﻗﺎﻟﻤﺎﻱ ﻳﻪﻧﻪ ﺳﯧﭙﻰ ﺋﯚﺯﯨﺪﯨﻦ ﭘﻪﻥ- ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﺎ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺕ ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﺴﻰ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﻫﯧﺴﺎﭘﻠﯩﻨﺎﺗﺘﻰ.ﺷﯘﯕﺎ ﺑﯩﺮﻗﯩﺴﯩﻢ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻼﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﺳﻠﻰ ﻛﻮﺩﯨﻨﻰ ﺋﺎﺷﻜﺎﺭﻻﭖ، ﺑﯘ ﺧﯩﻞ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﯩﺪﯨﻦ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻜﻨﻰ ﺧﻪﯞﻩﺭﺩﺍﺭ ﻗﯩﻠﯩﺶ، ﺷﯘ ﺋﺎﺳﺎﺳﺘﺎ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺩﯗﻧﻴﺎﯞﻯ ﺋﯚﻟﭽﻪﻣﻠﯧﺮﯨﻨﻰ ﺑﯩﺮﻟﯩﻜﻜﻪ ﻛﻪﻟﺘﯜﺭﯛﺵ ﺋﻪﻳﻨﻰ ﯞﺍﻗﯩﺘﺘﯩﻜﻰ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﺎ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺟﯩﺪﺩﻯ ﺋﯧﻬﺘﯩﻴﺎﺟﯩﻐﺎ ﺋﺎﻳﻼﻧﻐﺎﻥ ﺋﯩﺪﻯ.
ﺋﯘﺷﺒﯘ ﺋﯧﻬﺘﯩﻴﺎﺟﻨﻰ ﻗﺎﻧﺪﯗﺭﯗﺵ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺑﯩﺮ ﻗﯩﺴﯩﻢ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﺋﻪﺳﻠﻰ ﻛﻮﺩﻯ ﺋﺎﺷﻜﺎﺭﻩ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ "ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ" ﺑﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻼﺭﻧﻰ ﺋﯩﺸﻠﻪﺷﻜﻪ ﺑﺎﺷﻠﯩﺪﻯ. 1985-ﻳﯩﻠﻰ OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺑﺎﺷﻼﻣﭽﯩﻠﯧﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺋﯧﻨﺠﯩﻨﯧﺮﻯ Richard Stallman ﻧﯩﯔ ﺑﺎﺷﭽﯩﻠﯩﻘﯩﺪﺍ "ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻼﺭ ﻓﻮﻧﺪﻯ ﺟﻪﻣﻴﯩﺘﻰ" ﻗﯘﺭﯗﻟﺪﻯ.1989-ﻳﯩﻠﯩﻐﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻧﺪﻩ ﺭﯨﭽﺎﺭﺩ ﺳﺘﺎﻟﻠﻤﺎﻥ ﻧﻪﺷﯩﺮ ﻫﯘﻗﻮﻗﻰ ﻗﺎﻧﻮﻧﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺋﯜﺳﺘﯩﺪﯨﻦ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﺎﺭﻏﺎﻥ "ﻗﻮﻏﺪﺍﺵ"ﺋﯩﻨﻰ ﺑﯩﻜﺎﺭ ﻗﯩﻠﯩﺶ، ﻛﻪﯓ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻜﻨﯩﯔ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻼﺭﺩﯨﻦ ﺋﻮﺭﺗﺎﻕ ﺑﻪﻫﺮﯨﻤﺎﻥ ﺑﯘﻟﯘﺵ ﯞﻩ ﺋﯘﻻﺭﻧﻰ ﺋﯚﺯﮔﻪﺭﺗﯩﺶ ﺋﻪﺭﻛﯩﻨﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﻛﻪﻟﺘﯜﺭﯛﺵ ﺋﯜﭼﯜﻥ "GPL (ﺋﺎﻣﻤﯩﺒﺎﭖ ﺋﯩﺸﻠﯩﺘﯩﺶ ﺭﯗﺧﺴﻪﺗﻨﺎﻣﯩﺴﻰ) ﻛﯧﻠﯩﺸﯩﻤﻰ "ﻧﻰ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﺪﻯ.ﻛﯧﻠﯩﺸﯩﻤﻨﺎﻣﯩﺪﻩ ﮔﭙﻞ ﻧﻰ ﻗﯘﺑﯘﻝ ﻗﯩﻠﻐﯘﭼﻰ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻼﺭﻧﯩﯔ ﺩﺍﯞﺍﻣﻠﯩﻖ ﺗﯜﺭﺩﻩ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻨﯩﯔ ﺋﻪﺳﻠﻰ ﻛﻮﺩﯨﻨﻰ ﺋﺎﻣﻤﯩﻐﺎ ﺋﺎﺷﻜﺎﺭﻻﭖ، ﻛﻮﻟﻠﯩﻜﺘﯩﭙﻨﯩﯔ ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﭘﺎﻳﺪﯨﻠﯩﻨﯩﺸﯩﻐﺎ ﺳﯘﻧﯩﺸﻰ ﻛﯧﺮﻩﻛﻠﻰ، ﺑﯘ ﺧﯩﻞ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻼﺭﻧﯩﯔ "ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ" ("ﻫﻪﻗﺴﯩﺰ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ"ﺋﻪﻣﻪﺱ) ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﺋﯧﻨﯩﻖ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﻏﺎ ﻗﻮﻳﯘﻟﺪﻯ.ﺷﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﺋﯩﺘﯩﺒﺎﺭﻩﻥ ﻛﻪﯓ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺋﺎﭼﻘﯘﭼﯩﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎﻟﻘﯩﺸﯩﻐﺎ ﺋﯧﺮﯨﺸﻜﻪﻥ "ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ"ﻻﺭ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﻛﻮﻣﭙﯩﻴﻮﺗﯧﺮ ﺳﺎﻫﻪﺳﯩﺪﻩ ﺑﻪﻟﮕﯩﻠﯩﻚ ﺗﻪﺳﯩﺮ ﻗﻮﺯﻏﺎﭖ، ﺋﯚﺯﺍﻟﺪﯨﻐﺎ ﻣﯘﺳﺘﻪﻗﻘﯩﻞ ﺑﯩﺮ ﺋﯧﻘﯩﻤﻨﻰ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ ﺑﺎﺷﻠﯩﺪﻯ.
1997-ﻳﯩﻠﻰ ﻳﺎﺯﺩﺍ "ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻼﺭ ﺟﻪﻣﻴﯩﺘﻰ"ﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﻗﯩﺴﯩﻢ ﺭﻩﻫﺒﻪﺭﻟﯧﺮﻯ ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﯩﻨﯩﯔ ﻛﺎﻟﯩﻔﻮﺭﻧﯩﻴﻪ ﺷﯩﺘﺎﺗﯩﻐﺎ ﻳﯧﻐﯩﻠﯩﭗ، "ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ" ﺋﯧﻘﯩﻤﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﺳﯩﺮﯨﻨﻰ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﺯﻭﺭﺍﻳﺘﯩﺶ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﺍ ﭘﯩﻜﯩﺮ ﺋﺎﻟﻤﺎﺷﺘﯘﺭﺩﻯ. ﻳﯧﻐﯩﻨﺪﺍ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺋﯘﺳﺘﯩﺴﻰEric Raymondﻧﯩﯔ ﺑﺎﺷﻼﻣﭽﯩﻠﯩﻘﯩﺪﺍ ﺑﯘ ﺧﯩﻞ ﺋﯧﻘﯩﻤﻐﺎ ﻳﯧﺘﻪﻛﭽﯩﻠﯩﻚ ﻗﯩﻠﻐﯘﭼﻰ ﺋﯧﺪﯨﻴﯩﻨﻰ OpenSource ﺩﻩﭖ ﺋﺎﺗﺎﺵ ﻗﺎﺭﺍﺭ ﻗﯧﻠﯩﻨﺪﻯ. OpenSource ﺋﯘﻗﯘﻣﻰ ﻣﺎﻧﺎ ﻣﯘﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﺪﻯ.
2. ﺩﯗﻧﻴﺎ OpenSourceﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﻰ
ﺩﯗﻧﻴﺎ OpenSourceﻫﻪﺭﻛﯩﺘﻰ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﺍ ﮔﻪﭖ ﺋﯧﭽﯩﻠﺴﺎ ﻛﯚﭘﭽﯩﻠﯩﻜﻜﻪ ﺗﻮﻧﯘﺵ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥLinux ﻧﻰ ﺗﯩﻠﻐﺎ ﺋﺎﻟﻤﺎﻱ ﺗﯘﺭﺍﻟﻤﺎﻳﻤﯩﺰ.ﺋﻪﻳﻨﻰ ﯞﺍﻗﯩﺘﺘﺎ ﻛﻮﻣﭙﯩﻴﻮﺗﯧﺮ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺋﻮﺧﺸﺎﺵ ﺑﻮﻟﻤﯩﻐﺎﻥ ﻳﯚﻧﯩﻠﯩﺸﺘﻪ ﺗﯧﺰ ﺳﯜﺭﻩﺗﺘﻪ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﻰ ﻗﯩﻠﯩﺸﻰ ﺩﯗﻧﻴﺎﯞﻯ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﯩﻠﯩﻖ ﺋﯚﻟﭽﻪﻣﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﻏﺎ ﭼﯩﻘﯩﭗ، ﻫﻪﻣﻤﻪ ﺋﯚﺯ-ﺋﺎﻟﺪﯨﻐﺎ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﻰ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺑﯩﺮ-ﺑﯩﺮﯨﻨﻰ ﻗﻮﻟﻠﯩﻤﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﻗﺎﺗﻤﺎﻝ ﻫﺎﻟﻪﺕ ﺷﻪﻛﯩﻠﻠﯩﻨﯩﺸﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﻟﺪﯨﻨﻰ ﺋﯧﻠﯩﺸﻨﯩﯔ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﺯﯙﺭﯙﺭ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻜﯩﮕﻪ ﺗﻮﻧﯘﺗﺘﻰ. ﺑﯘﻟﯘﭘﻤﯘ ﻣﻪﺷﻐﯘﻻﺕ ﺳﯧﺴﺘﯩﻤﯩﺴﻰ ﺟﻪﻫﻪﺗﺘﻪ ﺋﯚﻟﭽﻪﻣﻠﯩﺸﯩﺸﻜﻪ ﺑﯘﻟﻐﺎﻥ ﺋﯧﻬﺘﯩﻴﺎﺝ ﺗﯧﺨﻤﯘ ﻛﯜﭼﻠﯜﻙ ﺑﻮﻟﺪﻯ.ﺩﻩﻝ ﻣﯘﺷﯘ ﯞﺍﻗﯩﺘﻨﯩﯔ ﺋﯚﺯﯨﺪﻩ، ﻳﻪﻧﻰ 1991-ﻳﯩﻠﻰ 9-ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 17-ﻛﯜﻧﻰ، ﻓﯧﻨﻼﻧﺪﯨﻴﯩﻨﯩﯔ ﻫﻪﻟﺴﯩﻨﻜﻰ ﺋﯘﻧﯩﯟﯦﺮﺳﺘﯩﺘﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﺋﻮﻗﯘﻏﯘﭼﯩﺴﻰ "ﻣﻪﺷﻐﯘﻻﺕ ﺳﯧﺴﺘﯩﻤﯩﺴﻰ"ﺩﻩﺭﯨﺴﯩﺪﻩ ﻣﯩﺴﺎﻝ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺋﯚﺗﯜﻟﮕﻪﻥ Helsinki ﻣﻪﺷﻐﯘﻻﺕ ﺳﯧﺴﺘﯩﻤﯩﺴﻨﯩﯔ ﺋﻪﺳﻠﻰ ﻛﻮﺩﻯ ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﺪﺍ ﻳﯧﯖﯩﭽﻪ ﺑﯩﺮﺧﯩﻞ ﻣﻪﺷﻐﯘﻻﺕ ﺳﯧﺴﺘﯩﻤﯩﺴﻨﻰ ﻳﯧﺰﯨﭗ ﭼﯩﻘﺘﻰ، ﻫﻪﻣﺪﻩ ﺋﯘﻧﯘﯕﻐﺎ Linux ﺩﻩﭖ ﻧﺎﻡ ﻗﯘﻳﯘﭖ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻨﯩﯔ "ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻼﺭ" ﻣﯘﻧﺒﯩﺮﯨﺪﻩ ﺋﯧﻼﻥ ﻗﯩﻠﺪﻯ. ﺷﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﺋﯧﺘﯩﺒﺎﺭﻩﻥ ﺗﺎ ﻫﺎﺯﯨﺮﻏﯩﭽﻪ "ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ"ﻻﺭﻧﯩﯔ ﯞﻩﻛﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥLinuxﺳﯧﺴﺘﯩﻤﯩﺴﯩﻨﯩﯔ 100 ﺩﯨﻦ ﺋﺎﺭﺗﯘﻕ ﺋﻮﺧﺸﺎﺵ ﺑﻮﻟﻤﯩﻐﺎﻥ ﻧﯘﺳﺨﯩﺴﻰ ﺩﯗﻧﻴﺎﻧﯩﯔ ﻫﻪﺭﻗﺎﻳﺴﻰ ﺟﺎﻳﻠﯧﺮﯨﺪﺍ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﻘﺎ ﻛﻪﻟﺪﻯ. ﻟﯩﻨﯘﺧﻨﯩﯔ ﻣﻪﺷﻐﯘﻻﺕ ﺳﯧﺴﺘﯩﻤﯩﺴﻰ ﺳﺎﻫﻪﺳﯩﺪﻩ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﻛﻪﻟﺘﯜﺭﮔﻪﻥ ﻏﻪﻟﺒﯩﺴﻰ OpenSource ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻣﯘﺳﺘﻪﻫﻜﻪﻡ ﺋﺎﺳﺎﺱ ﺗﯩﻜﻠﻪﭖ ﺑﻪﺭﺩﻯ.
OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﯘﭼﻘﺎﻧﺪﻩﻙ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﻰ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺷﯧﺮﻛﻪﺗﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯖﻤﯘ ﻧﻪﺯﯨﺮﯨﻨﻰ ﺋﯚﺯﯨﮕﻪ ﺟﻪﻟﯩﭗ ﻗﯩﻠﺪﻯ. IBM،SUN، Microsoft ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺷﯧﺮﻛﻪﺗﻠﻪﺭ ﺑﯩﺮﻗﯩﺴﯩﻢ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﻪﺳﻠﻰ ﻛﻮﺩﯨﻨﻰ ﺋﺎﺷﻜﺎﺭﻟﯩﻐﺎﻧﺪﺍ ﺋﯚﺯﻟﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﺷﯘﺧﯩﻞ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﺗﯧﺰﻻ ﺷﯘ ﺳﺎﻫﻪﺩﯨﻜﻰ ﺋﯚﻟﭽﻪﻣﮕﻪ ﺋﺎﻳﻠﯩﻨﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ، ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺷﯧﺮﻛﻪﺗﻠﻪﺭﻧﯩﯖﻤﯘ ﺷﯘ ﺧﯩﻞ ﺋﯚﻟﭽﻪﻣﻨﻰ ﻗﻮﻟﻼﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﻫﻪﺭﺧﯩﻞ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﺎ ﻣﯘﻻﺯﯨﻤﻪﺗﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎﺭﻗﺎ-ﺋﺎﺭﻗﯩﺪﯨﻦ ﻣﻪﻳﺪﺍﻧﻐﺎ ﻛﯧﻠﯩﭗ، ﻣﯘﺷﯘﺧﯩﻞ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﺎ ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻼﺭﻧﯩﯔ ﺑﺎﺯﯨﺮﯨﻨﻰ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﺯﻭﺭﺍﻳﺘﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭ ﺗﻮﻧﯘﭖ ﻳﯧﺘﯩﺸﺘﻰ. ﺷﯘﯕﺎ ﺋﯘﻻﺭ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﭼﻮﯓ ﺑﺎﺯﺍﺭﻧﻰ ﺋﯩﮕﻠﻠﻪﭖ، ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﻛﯚﭖ ﺋﯧﻘﺘﯩﺴﺎﺩﻯ ﺋﯜﻧﯜﻡ ﻳﺎﺭﯨﺘﯩﺸﺘﯩﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ ﺋﯧﻘﺘﯩﺴﺎﺩﻯ ﻣﻪﻧﭙﻪﺋﻪﺗﻨﯩﯔ ﻳﯧﺘﻪﻛﭽﯩﻠﯩﻜﯩﺪﻩ SUN ﻧﯩﯔSolaries، ﻣﯩﻜﺮﻭﺳﻮﻓﺘﻨﯩﯔ Windows CEﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻣﻪﺷﻐﯘﻻﺕ ﺳﯧﺴﺘﯩﻤﯩﺴﯩﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﻪﺳﻠﻰ ﻛﻮﺩﯨﻨﻰ ﺟﺎﻣﺎﺋﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻜﻜﻪ ﺋﺎﺷﻜﺎﺭﻟﯩﺪﻯ.ﺷﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﮔﻪ ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮﻗﯩﺴﯩﻢ OpenSource ﺗﯜﺭﻟﯧﺮﯨﮕﻪ ﻣﻪﺑﻠﻪﻍ ﺳﯧﻠﯩﭗ،OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻨﯩﯔ "ﻗﻮﻟﻠﯩﻐﯘﭼﯩﻠﯧﺮﻯ"ﻗﺎﺗﺎﺭﯨﺪﯨﻦ ﺋﻮﺭﯗﻥ ﺋﺎﻟﺪﻯ.
3. OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﻰ ﺟﯘﯕﮕﻮﺩﺍ
ﺟﯘﯕﮕﻮﺩﯨﻜﻰ OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﻰ 1999-ﻳﯩﻠﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﻧﻐﺎﻥ.ﺋﻪﻳﻨﻰ ﯞﺍﻗﯩﺘﺘﺎ ﭼﻪﺗﻪﻟﺪﻩ ﺑﯧﻠﯩﻢ ﺋﺎﺷﯘﺭﻏﺎﻥ ﺑﯩﺮﻗﯩﺴﯩﻢ ﻣﯘﺗﻪﺧﻪﺳﯩﺴﻠﻪﺭ ﺩﯙﻟﻪﺗﻜﻪ ﻗﺎﻳﺘﻘﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻟﯩﻨﯘﺥ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﯩﻨﻰ ﻣﻪﺭﻛﻪﺯ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ OpenSource ﺟﻪﻣﻴﻪﺗﻠﯧﺮﯨﻨﻰ ﻗﯘﺭﯗﺵ،OpenSource ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭙﯩﻨﻰ ﻳﻮﻟﻐﺎ ﻗﯘﻳﯘﺵ ﺋﯩﺸﻠﯧﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻠﯩﻨﯩﺸﻘﺎ ﺑﺎﺷﻠﯩﻐﺎﻥ.ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺟﯘﯕﮕﻮﺩﯨﻜﻰ OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﻰ ﺋﻪﻣﺪﯨﻼ ﺑﺎﺷﻠﯩﻨﯩﭗ ﺋﯘﺯﯗﻥ ﺋﯚﺗﻤﻪﻳﻼ، ﺋﯧﻨﺘﯧﺮﻧﯧﺖ ﺗﻮﺭﻯ "ﻛﯚﭘﯜﻙ ﺋﯧﻘﺘﯩﺴﺎﺩﻯ"ﻧﯩﯔ ﯞﻩﻳﺮﺍﻥ ﺑﯘﻟﯩﺸﻰ ﺗﻪﺳﯩﺮﯨﺪﻩ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﻘﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﯧﺮﻟﯩﻖ "ﺳﻮﻏﺎﻕ ﺋﯩﺖ ﺋﯧﻘﯩﻤﻰ"ﻧﯩﯔ ﺗﻪﺳﯩﺮﯨﮕﻪ ﺋﯘﭼﯩﺮﯨﺪﻯ.ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ OpenSourceﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻣﯘﻛﻪﻣﻤﻪﻝ ﺋﯧﻘﺘﯩﺴﺎﺩﻯ ﻻﻳﯩﻬﻪﺳﻰ ﺑﻮﻟﻤﺎﺳﻠﯩﻘﺘﻪﻙ ﺗﻮﻏﻤﺎ ﺋﺎﺟﯩﺰﻟﯩﻘﻰ ﺗﯜﭘﻪﻳﻠﻰ، ﺋﻪﻣﺪﯨﻼ ﺑﺎﺷﻼﻧﻐﺎﻥ ﺟﯘﯕﮕﻮ OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﻰ "ﺑﯚﺷﯩﻜﯩﺪﯨﻼ ﺗﻮﻧﺠﯘﻗﯘﭖ ﻗﯧﻠﯩﺶ"ﺧﻪﯞﯨﭙﯩﮕﻪ ﺩﯗﭺ ﻛﻪﻟﺪﻯ.ﺷﯘ ﺳﻪﯞﻩﭘﺘﯩﻦ ﻫﯧﭽﻘﺎﻧﺪﺍﻕ ﺋﯧﻘﺘﯩﺴﺎﺩﻯ ﺋﺎﺳﺎﺳﻰ ﺑﻮﻟﻤﯩﻐﺎﻥ، ﭘﻪﻗﻪﺗﻼ ﺩﯙﻟﻪﺗﻨﯩﯔ ﺋﺎﺯ ﺑﯩﺮﻗﯩﺴﯩﻢ ﻳﺎﺭﺩﯨﻤﯩﮕﻪ ﺗﺎﻳﯩﻨﯩﭙﻼ"ﺗﯘﺭﻣﯘﺷﯩﻨﻰ ﻗﺎﻣﺪﺍﻳﺪﯨﻐﺎﻥ"، ﺟﯘﯕﮕﻮ ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﯧﺮﻟﯧﺮﻯ ﺋﯚﺯﻟﯩﮕﯩﺪﯨﻦ ﺗﻪﺷﻜﯩﻠﻠﯩﻨﯩﭗ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﺎﺭﯨﺪﯨﻐﺎﻥ "ﺋﺎﻣﻤﯩﯟﻯ ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﻪﺕ"ﻛﻪ ﺋﺎﻳﻠﯩﻨﯩﭗ ﻗﺎﻟﺪﻯ.
ﻟﯧﻜﯩﻦ ﻳﯧﻘﯩﻨﯩﻘﻰ ﺑﯩﺮﻧﻪﭼﭽﻪ ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ ﺑﯘﻳﺎﻥ، ﺟﯘﯕﮕﻮﻧﯩﯔ "ﻫﯚﻛﯜﻣﻪﺕ ﺋﯩﺸﻠﯧﺮﯨﻨﻰ ﺋﯧﻠﯩﻜﺘﯩﺮﻭﻧﻼﺷﺘﯘﺭﯗﺵ"ﻗﯘﺭﯗﻟﯘﺷﯩﻨﯩﯔ ﻗﺎﻧﺎﺕ ﻳﺎﻳﺪﯗﺭﯗﻟﯩﺸﻰ، ﻣﯩﻜﺮﻭﺳﻮﻓﺖ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺷﯧﺮﻛﻪﺗﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﺟﯘﯕﮕﻮﺩﯨﻜﻰ ﻗﺎﻧﻮﻧﺴﯩﺰ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﻣﻪﺳﯩﻠﯩﺴﯩﮕﻪ ﺟﯩﺪﺩﻯ ﭘﻮﺯﯨﺘﺴﯩﻴﻪ ﺗﯘﺗﯩﺸﻰ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﺎﻣﯩﻠﻼﺭﻧﯩﯔ ﺗﯜﺭﺗﻜﯩﺴﯩﺪﻩ ﻫﯚﻛﯜﻣﻪﺕ ﺑﺎﺷﭽﯩﻠﯩﻘﯩﺪﺍ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﻠﻐﺎﻥ OpenSource ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﻰ ﻣﻪﻟﻮﻡ ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﻠﻪﺭﮔﻪ ﺋﯧﺮﯨﺸﺘﻰ.ﺋﺎﯕﻼﺷﻼﺭﻏﺎ ﻗﺎﺭﯨﻐﺎﻧﺪﺍ ﺑﯩﺮﻗﯩﺴﯩﻢ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭗ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﭽﯩﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻨﻰ ﺟﯘﯕﮕﻮﺩﯨﻜﻰ ﻛﻪﯓ ﺋﺎﻟﻰ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺋﻮﻗﯘﻏﯘﭼﯩﻠﯧﺮﻯ ﺋﺎﺭﺳﯩﺪﺍ ﻗﺎﻧﺎﺕ ﻳﺎﻳﺪﯗﺭﯗﺵ ﺋﻮﻳﻰ ﺑﺎﺭ ﺋﯩﻜﻪﻥ.ﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪﺍ ﺋﺎﻟﻰ ﻣﻪﻛﺘﻪﭖ ﺋﻮﻗﯘﻏﯘﭼﯩﻠﯧﺮﯨﻨﻰ ﻧﻮﻗﯘﻝ ﻛﯩﺘﺎﺑﻰ ﺑﯧﻠﯩﻤﻨﻰ ﻣﻪﺭﻛﻪﺯ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﻗﺎﻻﻕ ﺋﻮﻗﯘﺗﯘﺵ ﺗﯜﺯﯛﻟﻤﯩﺴﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺳﺎﺭﯨﺘﯩﺪﯨﻦ ﻗﯘﺗﯘﻟﺪﯗﺭﯗﭖ، ﺩﻩﺭﯨﺴﺘﯩﻦ ﺳﯧﺮﺗﻘﻰ ﯞﺍﻗﯩﺘﻠﯧﺮﯨﺪﺍ OpenSourceﺗﯜﺭﻟﯧﺮﯨﮕﻪ ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﺘﯘﺭﯗﺵ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﺋﻪﻣﯩﻠﻰ ﺗﻪﺟﯩﺮﺑﻪ ﺗﻮﭘﻠﯩﺸﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺷﺎﺭﺍﺋﯩﺖ ﻫﺎﺯﯨﺮﻟﯩﻐﯩﻠﻰ ﺑﯘﻟﯩﺪﯨﻜﻪﻥ.
4. OpenSource ﯞﻩ ﺑﯩﺰ
1999-ﻳﯩﻠﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﯩﺮﻟﯧﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻣﯘ ﺋﺎﺳﺘﺎ-ﺋﺎﺳﺘﺎ ﻟﯩﻨﯘﺥ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻮﻧﯘﺷﯘﺷﻘﺎ ﺑﺎﺷﻠﯩﺪﻯ.ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺋﺎﺭﺳﯩﻐﺎ ﻛﯩﺮﮔﻪﻥ Linuxﺋﯘﻗﯘﻣﻰ ﭘﻪﻗﻪﺗﻼ ﺑﯩﺮﺧﯩﻞ ﻣﻪﺷﻐﯘﻻﺕ ﺳﯧﺴﺘﯩﻤﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ ﺑﯘﻟﯘﭖ، OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﺪﯨﻦ ﺳﯚﺯ ﺋﯧﭽﯩﺶ ﺋﻪﺳﻼ ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ ﺋﻪﻣﻪﺱ ﺋﯧﺪﻯ.ﺷﯘ ﯞﺍﻗﯩﺘﺘﺎ ﻗﯘﺭﯗﻟﻐﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﻮﺭ ﺑﯧﻜﻪﺗﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ "ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ Linux ﻣﻪﺭﻛﯩﺰﻯ" ﮔﻪﺭﭼﻪ "ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ"،"OpenSource" ﺩﯨﮕﻪﻧﺪﻩﻙ ﺋﯘﻗﯘﻣﻼﺭﻧﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻏﺎ ﺗﻮﻧﯘﺷﺘﯘﺭﻏﺎﻥ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ، ﺋﻪﻣﯩﻠﻰ ﻛﯜﭼﯩﻨﯩﯔ ﻛﻪﻣﭽﯩﻠﻠﯩﻜﻰ ﺗﯜﭘﻪﻳﻠﻰ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﻧﻪﺯﯨﺮﯨﺪﯨﻦ ﺳﺎﻗﯩﺖ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﻗﺎﻟﺪﻯ(ﺋﻪﭘﺴﯘﺱ).
2001-ﻳﯩﻠﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯧﻨﺘﯧﺮﻧﯧﺖ ﺋﺎﺑﻮﻧﺘﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﻛﯚﭘﯩﻴﯩﺸﯩﮕﻪ ﺋﻪﮔﯩﺸﯩﭗ، ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﻮﺭ ﺑﯧﻜﻪﺗﻠﯧﺮﻯ ﺋﺎﺭﻗﺎ-ﺋﺎﺭﻗﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﻘﺎ ﻛﯧﻠﯩﺸﻜﻪ ﺑﺎﺷﻠﯩﺪﻯ.ﺋﯘﻻﺭBBS XPﯞﻩNuke PHPﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺩﯙﻟﻪﺕ ﺋﯩﭽﻰ ﯞﻩ ﺳﯩﺮﺗﯩﺪﺍ ﻣﻪﻟﻮﻡ ﺗﻪﺳﯩﺮﻯ ﺑﺎﺭ OpenSource ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻠﯧﺮﯨﻨﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺗﯩﻠﯩﻐﺎ ﺗﻪﺭﺟﯩﻤﻪ ﻗﯧﻠﯩﭗ، "ﻣﯘﻧﺒﻪﺭ" ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﯩﺴﻰ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺋﯩﺸﻠﻪﺗﺘﻰ. OpenSource ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺋﺎﺭﺳﯩﺪﺍ ﻛﻪﯓ ﻗﻮﻟﻠﯩﻨﯩﻠﯩﺸﻰ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﻘﺎ ﻛﯧﻠﯩﺸﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻣﻪﻟﻮﻡ ﺋﺎﺳﺎﺱ ﺗﯩﻜﻠﻪﻧﮕﻪﻧﻠﯩﻜﯩﺪﯨﻦ ﺩﯦﺮﻩﻙ ﺑﻪﺭﺩﻯ.ﺋﯘﻧﺪﺍﻗﺘﺎ ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ﻫﻪﻗﯩﻘﻰ OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻤﯩﺰ ﺯﺍﺩﻯ ﻗﺎﭼﺎﻥ ﺑﺎﺷﻠﯩﻨﯩﺪﯗ؟ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺷﺎﺭﺍﺋﯩﺘﻼﺭﻧﻰ ﻫﺎﺯﯨﺮﻻﺵ ﻛﯧﺮﻩﻙ؟
1) ﻗﻮﻟﻼﻧﻤﺎ ﺋﺎﺳﺎﺳﻰ: ﻳﯘﻗﯩﺮﯨﺪﺍ ﺋﯧﻴﺘﯩﭗ ﺋﯚﺗﻜﻪﻧﺪﻩﻙ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﺋﯧﻨﺘﯧﺮﻧﯧﺖ ﺋﯩﺸﻠﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﻧﯩﺴﭙﻰ ﺗﯩﺰ ﺳﯜﺭﻩﺗﺘﻪ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﻰ ﻗﯩﻠﯩﺸﻰ ﯞﻩ ﺋﯘﻧﯩﯔ OpenSource ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻟﻠﯧﺮﯨﻐﺎ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﯧﻬﺘﯩﻴﺎﺟﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻨﻰ ﻗﻮﻟﻼﻧﻤﺎ ﺋﺎﺳﺎﺱ ﺗﻪﻣﯩﻨﻠﯩﺪﻯ.
2) ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﺎ ﺋﺎﺳﺎﺳﻰ: ﻣﻪﺧﺴﻮﺱ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻠﯩﻨﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﻛﻪﺳﭙﻰ ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﯧﺮﻻﺭ، ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﺎ ﻫﻪﯞﻩﺳﻜﺎﺭﻟﯧﺮﻯ ﯞﻩ ﺗﻪﺗﻘﯩﻘﺎﺗﭽﯩﻼﺭﻧﯩﯔ ﻛﯜﻧﺪﯨﻦ-ﻛﯜﻧﮕﻪ ﻛﯚﭘﯩﻴﯩﺸﻰ، ﺑﯘﻟﯘﭘﻤﯘ ﺋﺎﻟﻰ ﻣﻪﻛﺘﻪﭘﻠﻪﺭﺩﻩ ﺷﯘ ﺧﯩﻞ ﻛﻪﺳﯩﭙﺘﻪ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﯩﻠﯩﻨﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﺋﻮﻗﯘﻏﯘﭼﯩﻼﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﻣﯩﻠﻰ ﻣﻪﺷﻐﯘﻻﺗﻘﺎ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﭗ، ﺋﯚﺯ ﺑﯩﻠﯩﻤﯩﻨﻰ ﻣﯘﺳﺘﻪﻫﻜﻪﻣﻠﻪﺵ، ﺋﯚﺯﯨﻨﻰ ﺋﻪﺗﯩﺮﺍﭘﻠﯩﻖ ﻳﯧﺘﯩﻠﺪﯛﺭﯛﺷﻜﻪ ﺑﻮﻟﻐﺎ ﺋﯧﻬﺘﯩﻴﺎﺟﻰ ﺑﯩﺰﻧﻰ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﯩﻠﯩﻖ ﺋﺎﺳﺎﺱ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻪﻣﯩﻨﻠﯩﺪﻯ.
3) ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺕ ﺋﺎﺳﺎﺳﻰ: ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﯩﺴﻰ ﺋﻪﻣﺪﯨﻼ ﺑﯩﺦ ﻫﺎﻟﻪﺗﺘﻪ ﺗﯘﺭﯞﺍﺗﻘﺎﻥ ﻣﯘﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﺑﯩﺮ ﭘﻪﻳﺘﺘﻪ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﭘﯩﺮﻭﮔﯩﺮﺍﻣﻤﯧﺮﻟﯧﺮﯨﻨﯩﯔ "ﭘﺎﺭﺗﯩﺰﺍﻥ"ﻟﯩﻖ ﻗﺎﻟﭙﯩﻘﯩﻨﻰ ﭼﯚﺭﯛﭖ ﺗﺎﺷﻼﺵ، ﻛﻮﻟﻠﯩﻜﺘﯩﭗ ﻫﻪﻣﻜﺎﺭﻟﯩﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺋﯧﭽﯩﺶ ﺋﯘﺳﻮﻟﯩﻨﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻏﺎ ﺗﻮﻧﯘﺗﯘﺵ ﺋﯜﭼﯜﻥ، ﻛﯚﭘﭽﯩﻠﯩﻜﻨﯩﯔ ﻫﻪﻣﻜﺎﺭﻟﯩﻘﯩﺪﺍ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺗﯜﺭﻟﯧﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﻏﺎ ﭼﯩﻘﯩﺸﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺗﯧﺨﻨﯩﻜﯩﺴﻰ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﯩﻨﯩﯔ ﺟﯩﺪﺩﻯ ﺗﻪﻟﯩﭙﯩﮕﻪ ﺋﺎﻳﻼﻧﻐﺎﻧﯩﺪﻯ.ﺑﯘﻣﯘ OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻨﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﻗﺎﻧﺎﺕ ﻳﺎﻳﺪﯗﺭﯗﺷﻨﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺋﺎﺳﺎﺳﻰ ﺑﯘﻟﯘﭖ ﻗﺎﻟﺪﻯ.
ﺑﯩﺮﺍﻕ ﺑﯩﺰﺩﻩ ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﺷﻪﺭﺕ ﻫﺎﺯﯨﺮﻻﻧﻤﯩﻐﺎﻥ، ﺋﯘ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﯧﻘﺘﯩﺴﺎﺩﻯ ﺋﺎﺳﺎﺳﻰ.ﺩﯗﻧﻴﺎ OpenSource ﻫﻪﺭﻛﯩﺘﯩﻤﯘ ﻣﯘﻛﻪﻣﻤﻪﻝ ﺋﯧﻘﺘﯩﺴﺎﺩﻯ ﻻﻳﯩﻬﻪﺳﻰ ﺑﻮﻟﻤﺎﺳﻠﯩﻘﻰ ﺗﯜﭘﻪﻳﻠﻰ ﺗﯧﯖﯩﺮﻗﺎﭖ ﺗﯘﺭﻏﺎﻥ ﺷﺎﺭﺍﺋﯩﺘﺘﺎ ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ﺑﯘﻧﺪﺍﻕ ﻗﯧﻴﯩﻨﭽﯩﻠﯩﻘﻘﺎ ﺩﯗﭺ ﻛﯧﻠﯩﺸﯩﻤﯩﺰ ﻧﻮﺭﻣﺎﻟﺪﻩﻙ ﻛﯚﺭﯛﻧﯩﺪﯗ. ﺑﯩﺮﺍﻕ ﻳﺎﻣﺎﻥ ﻳﯧﺮﻯ ﺷﯘﻛﻰ ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ IBM،Microsoftﻟﯧﺮﯨﻤﯩﺰ ﻳﻮﻕ، ﻫﯜﻛﯜﻣﻪﺗﻨﯩﯔ ﻗﻮﻟﻠﯩﺸﯩﺪﯨﻨﻤﯘ ﺋﯧﻐﯩﺰ ﺋﺎﭼﻘﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯗ.ﺗﯧﺨﻰ ﺋﻪﻣﺪﯨﻼ ﻗﯘﺭﯗﻟﻐﺎﻥ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻳﯘﻣﺸﺎﻕ ﺩﯦﺘﺎﻝ ﺷﯧﺮﻛﻪﺗﻠﯧﺮﻯ ﺗﯧﺨﯩﭽﻪ ﺋﯘﻧﯘﻣﻠﯜﻙ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺕ ﻳﻮﻟﻰ ﺗﺎﭘﺎﻟﻤﺎﻱ ﺗﯧﺮﻛﯩﺸﯟﺍﺗﯩﺪﯗ.ﺷﯘﯕﺎ ﺋﯘﻻﺭﺩﯨﻦ ﺋﯜﻣﯜﺩ ﻛﯜﺗﯜﺷﻤﯘ ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ ﺋﻪﻣﻪﺱ. ﺋﯘﻧﺪﺍﻗﺘﺎ ﺯﺍﺩﻯ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﻛﯧﺮﻩﻙ؟ ﺑﻪﻟﻜﯩﻢ ﺟﺎﯞﺍﺑﻨﻰ ﺋﯚﺯﯨﻤﯩﺰﺩﯨﻦ ﺋﯩﺰﺩﯨﺸﯩﻤﯩﺰ ﻛﯧﺮﻩﻛﺘﯘ، ﺑﻪﻟﻜﯩﻢ ﻫﺎﺯﯨﺮﻗﻰ ﺷﺎﺭﺍﺗﻠﯧﺮﯨﻤﯩﺰﺩﯨﻦ ﭘﺎﻳﺪﯨﻠﯩﻨﭗ ﺋﺎﻟﺪﯨﻐﺎ ﻗﺎﺭﺍﭖ ﻣﯧﯖﯩﭗ ﺗﯘﺭﯨﺸﯩﻤﯩﺰ ﻛﯧﺮﻩﻛﺘﯘ.ﭼﯜﻧﻜﻰ ﯞﺍﻗﯩﺖ ﺑﯩﺰﻧﻰ ﺳﺎﻗﻼﭖ ﺗﯘﺭﻣﺎﻳﺪﯗ، ﻫﯧﭽﻜﯩﻤﻤﯘ ﺑﯩﺰﻧﻰ ﺳﺎﻗﻼﭖ ﺗﯘﺭﻏﺎﻥ ﺋﻪﻣﻪﺱ.
ﺋﯘﭼﻘﯘﻥ
2004-ﻳﯩﻠﻰ 17-ﺩﯨﻜﺎﺑﯩﺮ، ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﻰ OpenSource ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﺍ ﭼﯜﺷﻪﻧﭽﻪ ﺑﯧﺮﯨﭗ ﺑﻪﻙ ﻳﺎﺧﺸﻰ ﻗﯩﻠﯩﭙﺴﯩﺰ ،Linux ﻧﻰ ﻟﯩﻨﯘﺥ ﺩﻩﭖ ﺋﺎﻟﺪﯨﯖﯩﺰﻣﯘ ؟؟!!!
ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﺋﻪﮬﻤﯩﻴﻪﺗﻠﯩﻚ ﺑﯩﺮ ﺗﯧﻤﺎ . ﻣﯧﻨﯩﯖﭽﻪ ﺋﺎﯞﺍﻝ ﺩﻩﻝ ﻣﺎﻧﺎ ﻣﯘﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﺗﯧﮕﯩﺸﻠﯩﻚ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺑﺎﺷﻘﯩﻼﺭﻧﯩﯔ ﺗﻮﻧﯩﺸﻰ ﺑﻮﻟﻤﯩﻐﺎﻥ ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﺎﺧﺸﻰ ﺗﻪﺷﯟﯨﻖ ﻗﯩﻠﯩﯟﺍﻟﺴﺎﻕ ،ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻣﯘﮬﯩﻢ ﺋﻪﮬﻤﯩﻴﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺑﺎﺷﻘﯩﻼﺭﻏﺎ ﭼﯜﺷﻪﻧﺪﯛﺭﺳﻪﻙ . ﺋﺎﯞﺍﻝ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﻛﺎﻟﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﺳﺎﻥ ﺋﯚﺗﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﮬﺎﻟﻪﺗﻜﻪ ﻛﯧﻠﯩﯟﺍﻟﺴﯩﻼ ﻳﺎﺧﺸﻰ ﺋﯜﻣﯜﺩﻟﻪﺭ ﻳﻮﻕ ﺋﻪﻣﻪﺱ ﺑﺎﺭ . ﭼﯜﻧﻜﻰ ﺑﯩﺰ ﺗﯧﺨﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻧﯩﯔ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻠﯩﻐﯩﺪﯨﻦ ﭘﯜﺗﯜﻧﻠﻪﻱ ﺋﯜﻣﯜﺩ ﺋﯜﺯﮔﯩﺪﻩﻙ ﮬﺎﻟﻐﺎ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﻗﺎﻟﻤﯩﺪﯗﻕ.
ﯞﺍﻱ ﯞﯗﻱ ،ﭼﻮﯓ ﺋﯩﺶ ﺋﻪﻣﻪﺳﻘﯘ . ﻟﯩﻨﯘﺥ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺑﻮﻟﺴﺎ ،ﻟﯩﻨﯘﻛﺲ ﺩﻩﭖ ﺋﻮﻗﯩﯟﻩﺭﻣﻪﻣﺴﯩﺰ . ﺑﯩﺮﻣﯘﻧﭽﻪ ﻧﻪﺭﺳﯩﻨﻰ ﻳﯧﺰﯨﭗ ﺑﯩﺮ ﺋﻮﺑﺪﺍﻥﺩﻩﺭﺱ ﺳﯚﺯﻟﻪﭖ ﺑﯧﺮﯨﯟﺍﺗﺴﺎ ﺑﯩﺮﯨﻨﺠﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﺋﯩﻨﻜﺎﺱ ﻗﺎﻳﺘﯘﺭﻏﺎﻧﺪﯨﻜﯩﻦ ﻳﯧﻘﯩﻤﻠﯩﻖ ﺑﻮﻟﺴﺎ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪﯨﻜﯩﻦ .
internet ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﻯ ، ﺑﯘ ﺗﻪﻛﻠﯩﭙﯩﻢ ﺳﯩﺰﻧﯩﯔ ﻧﻪﺭﯨﯖﯩﺰﮔﻪ ﺗﯩﮕﯩﭗ ﻛﻪﺗﻜﻪﻧﺪﯗ ﮬﻪ !!! 
ﺋﯘﭼﻘﯘﻥ ﻗﺎﺭﯨﻢ ﺑﺎﺭﻛﻪﻥ ﮬﻪ،
ﻣﯘﺷﯘﻻﺭﻧﻰ ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﺘﯘﺭﺩﯨﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﺗﻪﺷﯩﻜﻼﺕ ﻳﺎﻛﻰ ﺑﺎﺵ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﺑﻮﻟﺴﺎ ﺑﻮﻻﺗﺘﻰ . ﺑﻮﻟﻤﺴﺎ ﺳﯚﺯﻟﻪﭘﻼﻡ ﻗﺎﻟﻤﯩﺰ .
ﻣﻪﻥ ﺑﯘﻧﻰ ﻛﯘﭖ ﭼﯘﺷﯘﻧﯘﭖ ﻛﻪﺗﻤﺴﻪﻣﯘ ﺋﯘﮔﯘﻧﯘﺵ ﻗﯩﺰﻏﻨﻠﻐﻰ ﻳﯘﻗﺮﻯ ﺑﺎﻻﺭﻧﻰ ﻛﯘﭖ ﺋﯘﭼﯘﺭﺍﺗﯩﻢ ﻣﻪﻧﻤﯘ ﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﻗﯩﺰﻗﯩﻤﻪﻥ ،ﺋﻪﻣﻤﺎ ﭘﻪﻗﻪﺕ ﺋﯘﮔﯘﻧﯘﺵ ﻣﺎﺗﺮﻳﺎﻟﻰ ﻳﺎﻛﻰ ﺑﯩﺮ ﺋﯘﮔﯘﺗﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﺗﺎﭘﻼﻣﺪﯨﻢ ،ﺑﯘﻟﺴﺎ ﻛﯘﭘﭽﯩﻠﻚ ﺋﯧﻴﺘﻘﺎﻧﺪﻩﻙ ﻣﯘﺷﯘ ﺑﯘﺷﻠﯘﻗﻨﻰ ﺗﯘﻟﺪﯗﺭﺷﻘﺎ ﺗﯩﺮﺷﺴﺎﻕ ،ﺑﯩﺰﻣﯘ ﺋﯘﮔﯘﻧﯘﯞﺍﻟﺴﺎﻕ ،[ﺑﯘﻧﯩﯔ ﻣﻪﺷﻖ ﻣﺎﺗﺮﻳﺎﻟﻰ ﺑﺎﺭﻟﻐﻨﻰ ﺋﯧﻴﺘﭙﺴﻠﻪ ﻧﻪﺩﯨﻦ ﺗﺎﭘﻘﻠﻰ ﺑﯘﻟﺪﻏﺎﻧﻠﻐﻨﻰ ﻳﯘﻻﭖ ﻗﯘﻳﺴﺎﯕﻼﺭ،ﺋﻪﻣﮕﯩﮕﯖﻼﺭﻏﺎ ﺭﻩﮬﻤﻪﺕ ﺋﯧﻴﺘﻘﺎﻥ ﺑﯘﻻﺗﯩﻢ
بەت:
[1]