• 2008-11-10

    ئۇيغۇر تىلى

    ئاپتورى: ئابدۇرېھىم زۇنۇن

    بىل شۇنى ، ئۇيغۇر ئۈچۈن پۈتمەس گۆھەر ئۇيغۇر تىلى ،
    مەڭگۈ پاتماس زەر قۇياش ، نۇرلۇق قەمەر ئۇيغۇر تىلى ،
    بىپايان تىل كۆكىدە چولپان ، ئۈكەر ئۇيغۇر تىلى ،
     مەنىلەرگە باي ، تېرەندۇر شۇ قەدەر ئۇيغۇر تىلى ،
    بولدى تارىختىن بېرى بىزگە پەدەر ئۇيغۇر تىلى .

     

    ئانا تىل ھەردەم قوۋۇم - مىللەت ئۈچۈن روھ  تۈۋرۈكى ،
     ئانا تىل پەن - مەرىپەت ئالماشتۇرۇشنىڭ كۆۋرۈكى ،
     ئانا تىل چوڭ-كىچىكنىڭ يۈرىكى ، تاغ يۆلىكى ،
     ئانا تىل ۋاستە - قۇرال ئالاقىدە قەلىب ئەينىكى ،
    بىزنى قۇچتۇرغان جىمى ئىشتا زەپەر ئۇيغۇر تىلى.

     

    پەنگە ئاشىق - بىقارار قىلدى مېنى دىلبەر تىلىم ،
     تارتتى رايىمنى ئۆزىگە ھەرقاچان ئەنبەر تىلىم ،
     ئەلگە دىل رىشتىمنى چاتتى بال - شېكەر ، كەۋسەر تىلىم ،
     بولدى ئەل دۈشمەنلىرگە تىغ - تەبەر ، نەشتەر تىلىم ،
     ھەممىمىزنى قىلدى دائىم بەھرىۋەر ئۇيغۇر تىلى .

     

    «ئا» بىلەن كىردى ئېغىزغا ، تىل - زۇۋانغا مەڭگۈ تەم ،
    قىلدى تىل ئاقىل ، نادانلارغا بېرىپ ئىدراكۇ  پەم ،
    تىل چېچىلغاننى يىغىپ قىلدى ھامان بىر يەرگە جەم ،
     تىل بىمار ، ئاجىز - ئورۇققا ئەم - داۋا ، ئاچلارغا يەم ،
     خاسىيەتلىك تىلتۇمار ، قالقان - سىپەر ئۇيغۇر تىلى.

     

     يۈرۈكۈمگە كەلدى سۆزلەپ مۇشۇ تىلدا جان بوۋام ،
     مەن ئىجاد ئەتتىم مۇشۇ تىلدا ، قىلىپ پەرۋاز داۋام ،
     مۇشۇ تىلدا سايرىدى بۇلبۇل كەبى ھەقدار بالام ،
     مۇشۇ تىل بەردى چىدام ، مەردلىك ، ۋاپادارلىق مۇدام ،
     قان قېرىنداشلارغا رىشتە ، جان - جىگەر ئۇيغۇر تىلى .

     

     سۇ بېرىپ ياشناتتى بىزنى ئانا تىل - ئالتۇن بۇلاق ،
     ئۇ - چىراغ ، پەرۋانە بىز ، ھەرگىزمۇ كەتمەيمىز يىراق ،
    ئانا تىل يىلتىز ، ئوزۇق ئالغۇچى بىز - نوتا - ئۇلاق ،
    ئانا تىلدا دەرىس ئېلىپ ، تاپتۇق ئەقىل ، سەمرىپ قۇلاق ،
    بىزگە پۈتمەس كان ، خەزىنە شام - سەھەر ئۇيغۇر تىلى.

     

     قويدى تاڭ دۇنيانى شۇ تىلدا قىلىپ بۇلبۇل ناۋا ،
    تاپتى شۇ تىلدا پۈتۈلگەن كۈي - غەزەل يۈكسەك باھا ،
    ھەر تەرپتىن ياغدى ئالقىش ، «مىڭ ياشا!» دېگەن سادا ،
    مۇشۇ تىل شۆھرەتكە نائىل ئەيلىدى ، سالدۇق ساما ،
    ئىپتىخارغا پۈركىدى ئۇيغۇرنى زەر ئۇيغۇر تىلى .

     

     شاھ مۇقامنى مۇشۇ تىلدا ئاڭلىدى ئەھلى جاھان ،
    مۇشۇ تىل دىللارنى دىلغا ئۇلىغان رىشتە ھامان ،
     مۇشۇ تىل بىرلە يۈسۈپ ، ھەزرەت نەۋائىي تاپتى شان ،
     مۇشۇ تىلغا جان بېرىپ مەھمۇد بوۋام تۈزدى دىۋان ،
    مەڭگۈ ئەڭگۈشتەر ، يېزىشتا شاھ ئەسەر ئۇيغۇر تىلى

     

    مۇشۇ تىل بىزگە جاھاندا تەڭدىشى يوق ، بىباھا ،
    مۇشۇ تىل بىرلە بىلىپ يەتتۇق نېمە توغرا ، خاتا ،
     مۇشۇ تىل مەڭگۈ قەدىردان ، مېھرى ئاتەش جان ئانا ،
    مۇشۇ تىلنىڭ شۆھرىتىنى قىل ھىمات ، جاننى ئاتا ،
    پىر بولۇپ بىزگە ئۆگـئەتتى كەسىپ - ھۈنەر ئۇيغۇر تىلى.

     

     ئانا تىل قالغان ئانامنىڭ ئانىسىدىن يادىكار ،
     ئانا تىلغا يۇغۇرۇلغان چىن غورۇر ۋە ئىپتىخار ،
     ئانا تىلىنى ئاڭلىسام جۇتنى سېزەرمەن گۈلباھار ،
     ئانا تىل بار - ئەلمۇ بار ، ھېكمەت ، مۇھەببەت ... ھەممە بار ،
    بىزگە ئاش - ناندەك زۆرۈردۇر ، ھەمسەپەر ئۇيغۇر تىلى . 


     
    بولغۇسى قەدرىم پاخال - خەس ، بولمىسا گەر ئۆز تىلىم ،
     ئۆز تىلىم بار ، ئاي ، قۇياشتەك تۇرىدۇ پارلاپ دىلىم ،
     بارمۇ مەندەك باي جاھاندا ، ئۆتتى شاد ھەر ھاي ، يىلىم ،
     ئۆز تىلىمدا بۇ ھايات دەرياسىدىن سۈزدۈم بىلىم ،
     ماڭا ئۇستاز ، رەھنەما چىن ئىچ كۆيەر ، ئۇيغۇر تىلى .

     

    خىسلىتى يازغانغا پۈتمەس ، تىل ھايات ، بىزمۇ ھايات ،
    مۇشۇ تىل بەركاتىدىن تاپتۇق روناق ، ئەل يۇرت ئاۋات ،
    كۈنسېرى ئۆرلەشكە بولدى مۇشۇ تىل تالماس قانات ،
     مەن بۇڭا دىل بەرگىنىمچۈن ، ئارمىنىم بىخ ياردى شاد ،
     ئۆتتى مەيلىمنى ، بېرىپ دىل ھۆددىگەر ئۇيغۇر تىلى.

     

    تىزگىنىن چىڭ تۇت ۋاقىت تۇلپارنىڭ ، باش قاشلىما ،
     بولسا بىل كۆپ تىل ، ئەقىل ، كۈچ تاپ ھامان ، يانپاشلىما ،
    بۇ قۇرالدىن پايدىلان ياخشى ، كېيىن كۆز ياشلىما ،
    شاھ بولۇپ كەتسەڭمۇ ، ئەمما ئۆز تىلىڭنى تاشلىما ،
     قىلغىنى بىزنى مۇزەپپەر ، مۆتىۋەر ئۇيغۇر تىلى.

     

    ھەر كىشى كۆپ زوق ئالار سۆز سۆزلىسە ئۆز تىلىدا ،
    شۇڭا مەن ئانا تىلىمغا قىلىمەن چىن ئىقتىدا ،
     ئانا تىلسىز گال ، كېكەچ مەن ، بولىمەن جاندىن جۇدا ،
     چىن يۈرەكتىن ئەيلىدى ئابدۇرېھىم مۇنداق نىدا :
     سۈيىدە ئاق ، ئوتىدا كۆي ! دۇر - گۆھەر ئۇيغۇر تىلى