چۆل - باياۋاندىكى سىرلىق مىللەت ــــ بەدەۋىلەر

JASUS007

   بەدەۋىلەر (Bedouins، Beduin) چۆل–باياۋاندىكى كۆچمەن چارۋىچى مىللەت بولۇپ ، ئۇرۇقداشلىق قەبىلىسىنى ئاساسىي بىرلىك قىلىپ ، بىپايان دەشت–چۆللەردە كۆچمەن چارۋىچىلىق بىلەن تىرىكچىلىك قىلىدىغان ئەرەبلەردۇر . ئۇلار ئاساسلىقى غەربىي ئاسىيا ۋە شىمالىي ئافرىقىنىڭ بىپايان چۆل–جەزىرىلىرىگە تارقالغان ، مىسىرنىڭ سىناي ئۆلكىسىدىمۇ تەخمىنەن 700 مىڭ بەدەۋى بار . بەدەۋىلەرنىڭ بوي–بەستى ئېگىز كېلىدۇ، ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ ، ‹‹بىر ئەر كۆپ خوتۇنلۇق بولۇش›› تۈزۈمىنى يولغا قويغان.

! h# A9 V5 T7 K" _+ R6 h　　بەدەۋى ئەرلىرى ئوشۇقىغا كەلگۈدەك ئۇزۇنلۇقتىكى شارۋار ، كەڭ ئۇزۇن كۆينەك كىيىدۇ ، قىشتا سىرتىغا پىلاش ئارتىۋالىدۇ، بېلىگە تۇلۋار (ئەگمەچ قىلىچ) ياكى تاپانچا ئېسىۋالىدۇ . ئاياللارنىڭ ئۇزۇن كۆڭلىكى ، پۈركەنچىسى ، پىلاشلىرىغا گۈل كەشتىلىنىدۇ ، ئۇلار تۈرلۈك بېزەكلەرنى ئېسىۋېلىشنى ياخشى كۆرىدۇ. ئەنئەنىۋى بەدەۋىلەر ئادەتتە چۆل–جەزىرە ، باياۋان، تۆپىلىك (ئېدىرلىق) ۋە دېھقانچىلىق رايونلىرىنىڭ چەت بەلباغلىرىدا ياشايدۇ ، تۆگە ، قوي بېقىپ تىرىكچىلىك قىلىدۇ، ئۇلار پەسىل ۋە مۇقىم يول بويىچە قانۇنىيەتلىك ھالدا كۆچمەن چارۋىچىلىق بىلەن شۇغۇللىنىدۇ ، دېھقانچىلىق رايونلىرىنىڭ چەت بەلباغلىرىدا ئەڭ ئىسسىق ، قۇرغاق پەسىلنى ئۆتكۈزىدۇ . بازارغا بېرىپ ، چارۋا ماللىرى ياكى يىغقان دورا–دەرمەكلىرى (پۇراقلىق ماتېرىياللىرى) نى سېتىپ ، خورما ، ئاشلىق ، قول ھۈنەرۋەنچىلىك بۇيۇملىرى قاتارلىق لازىمەتلىكلەرنى سېتىۋالىدۇ.

* W% n7 v& j$ ^　　يامغۇر پەسلى يېتىپ كېلىپ ، چۆلدىكى ئوت–چۆپلەر ئۆسكەندە ، ئۇلار قۇملۇقنىڭ ئىچكىرىسىگە يول ئالىدۇ . يېقىنقى يىللاردىن بېرى ، كۆپلىگەن بەدەۋىلەر مۇقىم ئولتۇراقلىشىدىغان شەھەر تۇرمۇشىنى تاللىدى ، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ قۇملۇققا بولغان چۈشەنچىسى ۋە رايون مەنزىرىسىنى پىششىق بىلىدىغانلىقىغا تايىنىپ ، شەھەر چېتىدىكى بوز يەرلەرگە چېدىر تىكىپ ياكى ئاددىيلا ئۆي سېلىپ ، بۇ جايغا ساياھەتكە كەلگەن ياۋروپالىق ساياھەتچىلەرگە يول باشلىدى ياكى دېڭىز بويىغا كىچىك تىپتىكى قەھۋەخانا ، چايخانا ، ئىستىراھەت كەنتلىرىنى ئاچتى . ئۇلار يەنە خالىغان چاغدا قۇملۇققا قايتىپ كېلىپ ، ئوت–چۆپ قوغلىشىپ ئولتۇراقلىشىدىغان تۇرمۇشىنى باشلايدۇ . بەدەۋىلەر جاپاغا چىداملىق ، قىزغىن ۋە مېھماندوست ، ئەركىن–بىمالال، قورۇنماس خەلق بولۇپ ، قەبىلە ئەنئەن–تۈزۈملىرىدىن باشقا ھەرقانداق قانۇننى ئېتىراپ قىلمايدۇ ھەمدە ئۆز قەبىلىسىنىڭ ئاقساقىلىدىن باشقا ھېچقانداق ھۆكۈمەتكە بويسۇنمايدۇ ، شۇڭلاشقا مىسىرنىڭ سىناي يېرىم ئارىلىدىكى بەزى بەدەۋىلەر ھۆكۈمەت ياكى يەرلىكتىكى ئارمىيە بىلەن پات–پات كىچىك دائىرىدە توقۇنۇشۇپ قالىدۇ.
9 ~5 E3 v. s' D/ Q  V
2 o, s  A1 W3 P! N1 ~# i! U3 v　　بەدەۋىلەر چېدىردا تۇرۇپ نەچچە مىڭ يىللاردىن بۇيان ئۆزگەرمىگەن تۇرمۇشنى كەچۈرمەكتە ، لېكىن ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى بەزى كىشىلەر ياۋروپا–ئامېرىكىلىق ساياھەتچىلەر بىلەن راۋان چەت ئەل تىلىدا بىمالال سۆزلىشەلەيدۇ . ئۇلارنىڭ ئەنئەنىۋى بەدەۋى قەھۋەسىگە ئالاھىدە مېھرى بار، ئەمما مۇزدەك ، شېرىن كولانىمۇ رەت قىلمايدۇ . ئۇلار ئىنتېرنېتنىڭ نېمىلىكىنى بىلمەيدۇ ، ئەمما جۇڭگولۇق چولپان چىڭلۇڭنى ئوبدان تونۇيدۇ . ئۇلار قەدىمىيلىك بىلەن زامانىۋىيلىق ئارىسىدا ئەركىن مېڭىپ يۈرگەن كۆچمەن چارۋىچى مىللەتتۇر.

' s$ l" j9 ~+ T

2 @, b* e* u  }# {/ j4 {. w" [6 L9 P

* h( K( H6 q' k* a* o8 i
; L1 t$ O; D" {: b( x7 {


- C# q" l/ N& s5 N5 ~

7 \$ u$ ~: H4 r0 c9 I

ئىخلاس

ئېسىل تىما