قىزچاق، تاماق ئىتەلەمسىز؟

ئارمان097

	قىزچاق، تاماق ئىتەلەمسىز؟ بىر نەۋرەسىڭلىم يېقىندا مۇنداق بىر ۋەقەنى سۆزلەپ بەردى ؛بىرئاينىڭ ئالدىدا ئۇنىڭ يېقىن بىر دوستىغائەلچى كەپتۇمىش.سىڭلىمنىڭ دوستى ئۇئەلچلەرگە؛<<مەن تاماق ئىتەلمەيمەن ،كىرمۇ يۇيالمايمەن ،يىگىت مىنىڭ بۇخىل ئالايدىلكىمگە ھۆرمەت قىلسا ،ئۇنىڭ تويقىلىش تەلپىنى ئاندىن ئويلىشىپ كۈرمەن >>دەپ جاۋاپ بىرىپتىمىش بۇنىڭدىن خەۋەر تاپقان يىگىت قاتتىق غەزەپلىنىپ ،<<شۇمۇ گەپ بولدىمۇ؟!ئۇنداق بولسا كۈتۈرسۇن قاسقىننى >>دەپ ئۇقىز بىلەن توي قىلىش پىلاندىن بىراقلا ۋاز كىچپتمىش. بىر نەۋرەسىڭلىم سۆزلەپ بەرگەن بۇۋەقە بۇلتۇرمەلۇم بىر ئۆيدە بىر دادىنىڭ ئاغىزدىن ئاڭلىغان مۇنداق بىر ئىشنى ئىسىمگە سالدى :ئۇكۈنى بىز مەلۇم بىرئىش بىلەن بىر ئۆيگە كىرگەنىدۇق .بىرقىزئالدىمىزغا چاي كەلتۈرۈپ ،كۈلۈمسىرگەن پېتى ئۆيدىن چىقىپ كەتتى .بىز بۇ قىز قۇيغان ئىلمان چاينى ئەمدىلا ئوتلاپ تۇرشمىزغا ئۇقىزنىڭ دادسى ھاياجانلانغا ھالدا ؛<<كۆردڭلارمۇ ،قىزىم مانا مۇشۇنداق مېھمان دوسىت ئادەم بولدى.ئۇنىڭ مېھمانلارغا ئۆز قۇلى بىلەن چاي قۇيۋاتقانلىقنى كۆرسەم ،خۇشالقىمدىن ئۆزۈمنى قۇيىدىغان يەر تاپالماي قالىمەن >>دېۋدى ،بىز تەئەججۈپ ئىلكىدە بىر-بىرمىزگە قارشىپلا قالدۇق . بۇيىغا يەتكەن بىر ئۇيغۇر قىزنىڭ ھەم تاماق ئىتەلمەسلىكى ،ھەم كىريۇيالماسلىقى ئادەمنى ھەقىقەتەنمۇ  ھەيران قالدۇرىدۇ .چۈنكى ئۇيغۇرلار قىزلىرغا تاماق ئېتىشنى ھەم كىر يۇيۇشنى ئۆگتىشنى ئاتا-ئانلارنىڭ قىلچە باش تارتقىلى بولمايدىغان مەجبۇرىيتى دەپ قارايدۇ .شۇڭلاشقا،ئۇلار بۇخىل تەربىيىگە يۈكسەك دەرىجىدە كۆڭۈل بۈلۈپ كەلگەن .بىزنىڭ يىمەك –ئىچمەك مەدىنيىتمىز نىمە ئۈچۈن بۈگۈنگىچە داۋاملىشىپ كېلەلدى؟  بۇخىل ئېسىل مەدىنىيەتنى كۈندىن كۈنگە بېيتۋاتقانلار كىملەر ؟ئۇلار دەل بىزنىڭ ئاشۇ قىزلىرمىز ئەمەسمۇ ؟شۇنداق ،ئاشۇ قىزلار ئەتىلا مىللەتنىڭ ئانىلىرغا ئايلىنىدۇ .ئاشۇئانىلار بىزنىڭ باي مەدنىيىتمىزنى ئۆزقۇلى بىلەن كىيىنكىلەرگە ئۆتكۈزۈپ بېرىدۇ ئەمەسمۇ ؟  ئەگەر بىز بويغا يەتكەن قىزلىرىمىزنىڭ مېھمانلارنىڭ ئالدىغا چاي كەلتۈرگەنلىكىدىن چەكسىز پەخىرلىنىپ ،خۇدىمىزنى يۇقتىپ قويساق ،كىيىنكى كۈنلەردە بىزنىڭ ئىزباسارلىرىمىزئۆز پەرزەنتلىرگە قانچلىك تەلەپ قويار؟ئۇچاغدا بىزنىڭ مەدىنيەت خەزىنىمىزدىكى بىر-بىردىن ئېسىل،بىر-بىردىن قىمەتلىك بايلىقلارئەۋلاتلىرمىزنىڭ ئېسدىن ئاستا-ئاستا كۆتۈرلۈپ كەتمەمدۇ ؟مۇشۇمەنىدىن ئالغاندا ئەۋلاتلارنى ئانا مەدىنيەت ئوغۇزى بىلەن سۇغارماسلىقنىڭ ئۆزى بىر ئاسىيلىق ھېساپلىندۇ. ئائىلە –ئانامەدەنيەتنىڭ بۈشىكى .يىتەرلىك مىللىي مەدەنىيەت تەربىيىسى كۆرگەن ئاتا-ئانىلار-پەرزەنتلىرنىڭ بەختى .چۈنكى ئۇلار بالىلىرنىڭ ۋۇجۇدىغا ئانامەدەنيەتنى چوڭقۇر يىلتىز تارتقۇزالايدۇ.ئانامەدەنىيەت بىلەن تۇيۇنغان قىز-يىگىتلەر مىللەتنىڭ ئەڭ ئېسىل بايلىقلىرىغا مىراسخور بۇلالايدۇ.ھازىر شەھەرلەردە ئاشخانلاردىن ،رېستۇرانلاردىن تاماق ئىچىدىغانلارنىڭ كۈندىن –كۈنگە كۆپيىپ كېتۋاتقانلىقى ھەقىقەت .لىكىن بۇخىل رېيئالىق مىللىتمىزنىڭ ئېسىل يىمەك –ئىچمەك مەدنيىتمىزنىڭ قىمىتنى تۆۋەنلىتۋەتكىنى يوق ،بەلكى بۇخىل مەدىنيەت دۆلەت ئىچى-سىرتىدا كۈندىن-كۈنگە داڭ چىقارماقتا .شۇڭا بىزمۇشۇ ئۇلۇغ مەدىنيەتنى بۈگۈنگىچە داۋاملاشتۇرۇپ كەلگەن ئەقىل پاراسەتلىك ئەجداتلىرمىزغا بۇلۇپمۇ قۇلى گۈل ئانىلىرىمىزغا  ئاپرېن ئۇقۇيمىز.تارىختىنبۇيان داۋاملىشىپ كىلۋاتقان مۇشۇ مەدەنىيەتنى داۋاملاشتۇرۇش بىزنىڭ تارىخى بۇرچىمىز شۇڭلاشقا ئانلارغا ئايلىنىش ئالدىدا تۇرغان قىزلىرىمىز يىگىتلەرنىڭ ئالدىدا <<تاماقمۇ ئىتەلمەيمەن ،كىرمۇيۇيالمايمەن >>دەپ داتلىنىشنىڭ نۇمۇس ئىش ئىكەنلىكنى ئېسدىن چىقارماسلىقى شەرت.ئۇنۇتماسلىقىڭىز كىرەككى بۇنداق ئورۇنسىز بىمەنە تەلەپ يىگىتلەرگە  سىزنىڭ ھورۇن،بوشاڭ ،تەييارتاپ،يارامسىز قىز ئىكەنلىكڭىزنى ئاشكارلاپ قۇيىدۇ، خالاس. دەۋىرنىڭ تەرەققى قىلۋاتقانلىقى ئانا مەدەنيەتنىڭ ،ئائىلنىڭ،ئاتا-ئانىلارنىڭ رولى ئاجىزلىشۋاتقانلىقتىن دېرەك بەرمەيدۇ  .تۇرمۇش سەۋيىڭىز قانچە يۇقرى بولسمۇ،بەزدە يا ئۇنداق يامۇنداق قىيىنچلىقلارغا دۇچ كىلىپ قالسىز .بېشڭىزغا كۈتۈلمىگەندەئېغىر كۈنلەرمۇ چۈشۈپ قالدۇ .كاتتا رېستۇرانلانىڭ سىزگە مەڭگۈلۈك ھەمرابۇلشمۇ ناتايىن .ئائىلە دىگەن بەزدە ئۇرۇق تۇغقان ،دوس بۇرادەر ،تۇنۇش بىلىشلەر كىلىپ قالدۇ .شۇنداق چاغلاردا ئۆيڭىزنىڭ مورسدىن تۈتۈن چىقرىشقا توغرا كېلدۇ .مېھمانلار قولڭىزنىڭ تەمىگە قارايدۇ.بۇنداق ھالقىلىق پەيىتلەردە ،مېھمانلارنىڭ ئالدىدا<<كەچۈرۈڭلار، مەن تاماق ئېتەلمەيتىم >>دەپ بېزرىپ تۇرسڭىز ،مۇقەررەرھالدا ئەل جامائەتنىڭ قاتتىق ئەيىپلىشگە ئۇچرماي قالمايسىز.شۇڭلاشقا تاماق ئېتىشنى ۋاختىدا ئۆگۈنۋېلىڭ. يىگىتلىرىمىزيىگىتلەردەك بولايلى، قىزلىرمىز بىزلەرگە قاراپ پەخىرلەنسۇن سۈيۈنسۇن . قىزلىرمىز قىزلاردەك بۇلايلى بولسا يىگىتلەرنى كۆيدۈرۋالغىدەك نازاكەتلىك شەرمى ھايالىق قىزلاردىن بۇلايلى. چۈنكى كەلگۈسدە سىزمۇ ئانا بۇلسز بۇلۇمسىز ئادەمنىڭ تەربىيەلگەن پەرزەنتلىرى قانداقمۇ مىلەتنىڭ كەلگۈسى بۇلالسۇن .مىللى مەدنيىتنى يۇقاتقان ئۆز ئەسلىنى ئۇنۇتقان مىلەتنىڭ كەلگۈسى قانچلىك پارلاق بۇلار!؟..... ئىملا خاتالىقى كۆپكەن، بۇندىن كىيىن دىققەت قىلسىڭىز!

گۈزەل

	ياخشى تېما يولاپسىز.قولىڭىزغا دەت بەرمىسۇن..... قىزلارنىڭ بۇ ئىشلارنى قىلشى چوقۇم مەجبۇرىيەت بەزى قىزلا چوقۇم دىققەت قىلسا بولىدۇ .بىراق كىچىكدىن ئىشقا پىشمىغان بولسا ھەي   نىمە  ئامال دە...ئۇ چاغدا گەپلەر بىزلەرگە ئەمەس ئاتا-ئانىمىزىغا كىلدۇ.

كاپىتان

	راس ھازىرقى قىزلار تاماق ئىتەلەمدىغاندۇ؟مەن بۇرۇن ھەجەپ ئويلاپ باقماپتىكەنمەن...

ئەتىرگۈل

	تاماق ئىتەلمىسە قانداق بولغىنى، ھەمىشە تەييارنى يەپلا يۈرگىلى بولمايدۇ-دە! مىنىڭغۇ تاماق ئىتىشكە خېلى ئىپىم بار، بىراق كۆپىنچە ئاپام ئىتىپ بەرگەن تەييار تاماقنى يەيمەن

تەنھا18

	بۇنداق قىزلارقېيناتسىنى كۆرسە كەتمەننى، قېينانىسىنى كۆرسە سۇپۇرگىنى   ئالدىغان ،خوتۇننىڭ سىزغان سىزقىدىن چىقالمايدىغان لاتىلارغا لازىم بولسا كىرەك ......تاماق ئىتەلمەيدىغان ،كىر يۇيالمايدىغان قىزلارنى ئېلىش توغرا كەلسە بۇ پەقەت ھايۋانى ھەۋەس ئۈچۈن بېسىلغان قەدەم بۇلۇپ قالمامدۇ ؟؟؟!!!!