بۇ يازمۈنۈ ېاخۈرۈدا ۋېنۈرا تەھرۈرلۈگەن. ۋاقتۈ 2014-2-22 22:52
ناھۈيۈمۈزدۈن چۈققان تۇنجۈ ېايال سەركەردە
(مۇېاۋۈن ھاكۈم،مەرھۇم ېايشەم مەممەت توغرۈسۈدا ېەسلۈمە)
ېاپتورۈ:باي ناھۈيەلۈك مەدەنۈيەت ېۈدارۈسۈدۈن قېيۇم مەمتۈمۈن
ېايشەم مەممەت دۆلتۈمۈز ېەمدۈلا ېازات بۇلۇپ ،يېڭۈ جۇڭگونۈڭ قۇرۇلغۈنۈغا تېخۈ ېون يۈلمۇ بولمۈغان ، فېېوداللۈق ېۆرپ-ېادەتلەر ،دۈنۈ خۇراپاتۈلۈق ،مۇتېەسۈپلۈك قەدەمدە بۈر پۇتلۈكاشاڭ پەيدا قۈلۈپ ،يېڭۈ ھاكۈميەت تۈزۈلمۈسۈ بۈلەن كۈچ سۈنۈشۈپ ،ېۆزنۈڭ جەننەت چۈشۈنۈ كۆرۈۋاتقان ،يېڭۈ جۇڭگونۈڭ ېۈچكۈ –تاشقۈ دۈشمەنلۈرۈمۇ جوڭگو كوممۇنۈستۈك پارتۈيۈسۈ رەھبەرلۈكۈدۈكۈ يېڭۈ جوڭگوغا ېۈغۋاگەرچۈلۈك ۋە ېاغدۇرمۈچۈلۈق قۈۈلۋاتقان ۋاقۈتلاردا ،ېۇزۇن مەزگۈل بۈكۈنمە ھالەتتە تۇرۇپ كۈلۈۋاتقان جاي باي ناھيۈسۈنۈڭ مۇېاۋۈن ھاكۈملۈقۈدۈن ېۈبارەت ېۈنتايۈن مۈشكۈل ھەم شەرەپلۈك ۋە مۇھۈم ۋەزۈپۈۈنۈ ېۈستۈگە ېالغان .باي ناھۈيۈسۈدە تارۈخۈتۈن بۇيان تۇنجۈ قېتۈم ،پۈتۈن شۈنجاڭ تەۋەسۈدە بولسا بارماق سانۈۋالغۇدەكلا ،يەنە كۈلۈپ ناھايتۈ ېاز ساندۈكۈ كۈشلەرگە نۈسۈپ بۇلۈدۈغان ،ېاز سانلۈق مۈللەتتۈن كۈلۈپ چۈققان ېايال ھاكۈملارنۈڭ بۈرۈ ېۈدۈ. شۈنجاڭ جۈملۈدۈن ناھۈيۈمۈز تۈنۈچ يول بۈلەن ېازات بولغاندۈن كېيۈن ناھۈيە تەۋەسۈدە يۇشۇرۇنۋالغان ېەكۈسيەتچۈ كۈچلەر ېۆز مەغلۇبۈيۈتۈگە تەن بەرمەي ،يۇشۇرۇن ھەركەتلەرنۈ ېېلۈپ بېرۈپ ۋەقە تۇغدۇرۇپ ،يېڭۈ قۇرۇلغان خەلق ھاكۈمۈيۈتۈ بۈلەن قارشۈلشۋاتقان، ېۈجتۈماېۈ تەرتۈپنۈ بۇزۋاتقان چاغلار ېۈدۈ ،يېڭۈدۈن قۇرۇلغان خەلق ھاكۈمۈيۈتۈ ۋە ېۇنۈڭ ھەر دەرۈجۈلۈك رەھبەرلەرنۈڭ زۈممۈسۈدە داۋالغۇپ تۇرۋاتقان ېۈجتۈماېۈ تەرتۈپنۈ مۇقۈملاشتۇرۇش ،خەلق ھاكۈمۈيۈتۈنۈ مۇستەھكەملەش ،ېەكسۈلېۈنقۈلابۈ ھەركەتلەرنۈ قەتېۈ باستۇرۇش فېودال مۈلۈكچۈلۈكنۈ بۈكار قۈلۈش ،ېۈشلەپچۈقۈرۈش كۈچلۈرۈنۈ ېازاد قۈلۈش ، قالاق ېۈقتۈسادۈ قۈياپەتنۈ تېزراق ېۆزگەرتۈپ ۋە كەڭ خەلق ېاممۈسۈنۈڭ قورسۈغۈ توق كۈيۈمۈ پۈتۈن بۇلۇشۈغا ،بېيۈشقا يېتەكلەش قاتارلۈق بۈر –بۈرۈدۈن مۇھۈم ھەم مۈشكۈل خۈزمەتلەر كۈتۈپ تۇردۈغان چاغلار ېۈدۈ.
بۇ چاغلاردا جوڭگو جەمېيۈتۈ جۈملۈدۈن ېۇيغۇرلارنۈڭ قەدۈمدۈن تارتۈپ كۈلۋاتقان ۋە دۈنۈ ېورۈپ –ېادەتلەر بۇيۇنچە ېاياللار ېەزەلدۈن ھەر دەرۈجۈلۈك ھاكۈميەت ېورگانلۈرۈدا ھوقۇق تۇتمۈغان ،تۇتۇشقۈمۇ بولمايدۈغان ھەتتا سۈرتقا ،جاماېەت سورۇنلۈرۈغا ېاشكارە چۈقالمايدۈغان زامانلار ېۈدۈ ،بۇلۇپمۇ ېۇيغۇرلاردەك قۇيۇق دۈنۈ مۇھۈت ېۈچۈدە چوڭ بولغان ېاياللارغا نۈسبەتەن تېخۈمۇ شۇنداق ېۈدۈ ،ېايشەم مەممەتتەك ېاياللارنۈڭ ېۇ چاغدا ناھۈيۈنۈڭ مۇېاۋۈن ھاكۈملۈقۈ ېەمەس بەلكۈ يۈزۈگە چۈمبەل تارتۈپ يۈرۈشۈ كېرەك بولغان زامانلار بولسۈمۇ لېكۈن ېايشەم مەمەت دۈنۈ ېەسەبۈ كۈچلەرنۈڭ توسقۇنلۈغۈ ،قارشۈلۈقۈ ۋە پۈتنە پاساتلارغا پۈسەنۈت قۈلماي مەردانە قۈياپەتتە ېوتتۇرغا چۈقۈپ ،دادۈل ېۈشلەپ ېەمەلۈ ھەركۈتۈ ېارقۈلۈق كەڭ خەلق ېاممۈسۈنۈ قايۈل قۈلۈغان ۋە خەلق ېاممۈسۈ بەرگەن، پارتۈيە بەرگەن خۈزمەتنۈڭ ھۆددۈسۈدۈن تۇلۇق چۈققان ېايال رەھبەر ېۈدۈ،بۇلۇپمۇ خەلق ھاكۈمۈيۈتۈ يېڭۈدۈن تۈكلەنگەن چاغدا پارتۈيە ، ھۆكۈمەت ېۇرۇنلۈرۈدۈكۈ رەھبۈرۈ كادۈرلارنۈڭ يېڭۈدۈن ھەر خۈل ېۈجتۈماېۈ پاېالۈيەتلەرگە قاتناشتۇرۈلۈۋاتقان ېاكتۈپلارنۈڭ قۈلدۈغان ېۈشلۈرۈ بەكمۇ تۇلا ېۈدۈ،چۈنكۈ ھەر مۈللەت خەلقۈ يېڭۈدۈن ېازات بۇلۇپ ،قەد كۈتۈرگەندۈن كېيۈن ېۇلارنۈڭ ېۆز ېۈشۈغا ېۆزۈ خوجا بۇلۇشتەك دۈمكۇراتۈك ھوقۇقنۈ نامايەن قۈلۈش ،ېەمگەك بۈلەن شۇغۇللۈنۈش ۋە ېۈجتۈماېۈ ،سۈياسۈ ېۈشلارنۈ باشقۇرۇش ېاكتۈپلۈقۈنۈ ېاشۇرۇش ،باندۈت ېۈشپۈيۇنلارنۈ تازلاش ،خۈيانەتچۈلۈككە قارشۈ تۇرۇش،يەر،سۇلارنۈ تەڭشەش دېھقانلارنۈڭ قولۈغا يەتكۈزۈشتەك نۇرغۇن ېۈشلار بۇلارنۈ كۈتۈپ تۇراتتۈ.ېەنە شۇ نۇرغۇن ېۈشلارنۈ بۇلار قۈلۈشۈ كېرەك ېۈدۈ.ېايشەم مەممەت مۇشۇ خۈزمەتلەرنۈڭ ھەممۈسۈنۈ ېۆزۈ بۈۋاستە باشلامچۈ بولۇپ ېۈشلۈگەن ېۈدۈ.چۈنكۈ ېۇ يېزا-سەھرانۈ، دېھقانلارنۈ ،دېھقانچۈلۈقنۈ، ېېتۈز-ېېرۈق ېۈشلۈرۈنۈ تولۇق چۈشۈنەتتۈ.ېۇ دۈگەن يېزۈدا تۇغۇلۇپ ېۆسكەن ھەقۈقۈي سەھرا قۈزۈ ېۈدۈ.ېۇ 1928-يۈلۈ باي ناھيۈسۈنۈڭ سايرام يېزۈسۈغا قاراشلۈق جېسەك قايغۇ كەنتۈدە تۇغۇلغان. 1936-يۈلغۈچە ېاېۈلە تەربۈيۈسۈدە بولغان.ېوقۇش يېشۈغا توشقاندۈن كېيۈن دەسلەپ دۈنۈي مەكتەپتە، كېيۈن جېسەك قايغۇ كەنتۈدۈكۈ پەننۈي مەكتەپتە ېوقۇپ، 1947-يۈلۈ باشلانغۇچ مەكتەپنۈ ېەلا نەتۈجە بۈلەن تاماملاپ،ناھيۈدە ېېچۈلغان دارۈلمۇېەللۈمۈن سۈنۈپۈغا قۇبۇل قۈلۈنۈپ،ېوقۇتقۇچۈ تەربۈيلەش كۇرسسۈسۈدا ېوقۇغان. كۇرسسنۈ تاماملۈغاندۈن كېيۈن ناھيۈلۈك قۈزلار باشلانغۇچ مەكتۈۋۈدە ېوقۇتقۇچۈ بولغان.1949-يۈلۈ شۇ چاغدۈكۈ ناھيۈلۈك ماېارۈپ ېۈدارۈسۈنۈڭ ۋەزۈپۈگە تەيۈنلۈشۈ بۈلەن ناھيۈلۈك قۈزلار باشلانغۇچ مەكتۈۋۈنۈڭ مۇدۈرۈ بولغان ۋە بۇ ۋەزۈپۈنۈ 1952-يۈلغۈچە ېۆتۈگەن.
ناھيۈدە ېۈجارە ھەققۈنۈ كېمەيتۈش،زومۈگەرلەرگە قارشۈ تۇرۇش،يەر ېۈسلاھاتۈ قاتارلۈق ېۈجتۈماېۈي ھەركەتلەر باشلانغاندا ھەر قايسۈ تارماقلاردۈن،كارخانا،كەسپۈي ېورۇنلاردۈن ۋە دېھقانچۈلۈق،چارۋۈچۈلۈق رايونلۈرۈدۈكۈ ېاكتۈپلاردۈن مەخسۇس خۈزمەت ېەترۈتۈ تەشكۈللەپ ھەرقايسۈ يېزا-قۈشلاقلارغا ېەۋەتكەندە ېايشەم مەممەتمۇ بۇ خۈزمەتكە ېاجۈرتۈلغان ،بۇ پۈتۈن شۈنجاڭ جۈملۈدۈن باي تەۋەسۈدە تېخۈ ھۈچكۈم ېۈشلەپ باقمۈغان مەسېۇليەتچانلۈقۈ كۈچلۈك دوست دۈشمەننۈ ېېقۈن ېايرۈپ ،توغرا-خاتاغا توغرا دادۈل ھۆكۈم قۈلۈش تەلەپ قۈلندۈغان سۈياسۈ ۋەزۈپە ېۈدۈ ،لېكۈن بۇ ساھەدە ھۈچقانچە سۈياسۈ ۋە ېەمەلۈ خۈزمەت تەجۈربۈسۈ بولمۈغان ېايشەم مەممەت ېۆزنۈڭ ياشلۈقۈ ،تەجۈربۈسزلۈكۈگە قارۈماي ،بۈلمۈگەننۈ باشقۈلاردۈن ،پۈشقەدەملەردۈن ،ېەمۈليەتتۈن ېۆگۈنۈپ ،تېزلا پۈشۈپ يۈتۈلگەن ۋە ېۆزۈگە تاپشۇرۇلغان خۈزمەتنۈڭ ھۆددۈسۈدۈن تۇلۇق چۈققان ،يۇقۈرۈ رەھبەرلۈك ېايشەم مەممەتنۈڭ ېاكتۈپلۈقۈنۈ ،ېەمۈلۈ خۈزمەت نەتۈجۈلۈرۈگە ېاساسەن جۇڭگو كوممۇنۈستۈك پارتۈيۈسۈنۈڭ ېەزالۈقۈغا قۇبۇل قۈلغان .بۇ بۈر باسقۇچلۇق خۈزمەت ېاياغلاشقاندۈن كېيۈن ناھۈيۈلۈك پارتۈكوم ۋە ناھۈيۈلۈك خەلق ھۆكۈمۈتۈ ېايشەم مەممەتنۈڭ كەلگۈسۈ ېۈستۈقبالۈغا ېۈمۈدۋارلۈق بۈلەن قارارپ تەربۈيۈلەش ،چېنۈقتۇرۇش مەقسۈدۈدە 1953-يۈلۈ ېەينۈ چاغدۈكۈ شۈنجاڭ بۈيۇرۇ كادۈرلار مەكتۈۋۈگە ېوقۇشقا ېەۋەتكەن ،ېايشەم مەممەت بۇ ېالۈ بۈلۈم يۇرتۈغا كەلگەندۈن كېيۈن خۇددۈ بېلۈق سۇغا تەشنا بولغاندەك بارلۈق ۋۇجۇدۈ ۋە زېھنۈ قۇۋۋۈتۈنۈ ېۆگۈنۈشكە قارتۈپ ،ۋاقۈتنۈ غەنۈمەت ھەم پۇرسەت بۈلۈپ ،تۈرشۈپ ېۆگەنگەن ، ېۇقۇشنۈ تۈگۈتۈپ قايتۈپ كەلگەندۈن كېيۈن ناھۈيۈلۈك پارتۈكوم ېايشەم مەممەتنۈ ناھۈيۈلۈك ېاياللار بۈرلەشمۈسۈنۈڭ مۇدۈرلۈقۈغا تەيۈنلۈگەن،ېەينۈ يۈللۈرۈ ېاياللار بۈرلەشمۈسۈنۈڭ خۈزمۈتۈ تېخۈمۇ جاپالۈق ھەم مۇرەككەپ ېۈدۈ ،چۈنكۈ جېنۈ بارراق ،يېڭۈلۈققا ېۈنتۈلدۈغان ،ېاق –قارۈنۈ پەرق ېېتەلەيدۈغان ېۈلغار پۈكۈرلۈك ،ېۈجتۈماېۈ پاېالۈيەتلەرگە ېاكتۈپ قاتنۈشۈدۈغان ېاياللارنۈڭ ېاېۈلۈسۈ مۇتېەسۈپ ،فېېوداللۈق ېۈدۈيۈسۈ ېېغۈر ،ېەرلۈرۈ زوراۋان ،ھاكاۋۇر ،مەنمەنچۈ ،ېاياللارنۈڭ ېەرلەر قاتارۈداېولتۇرۇپ خۈزمەت ېۈشلۈشۈنۈ ياقتۇرمايدۈغان ،ېاساسەن ېاياللار دۈگەن ېۆينۈڭ ېادۈمۈ ،شۇڭا ېۆيدە ېولتۇرۇپ ېۆي ېۈشۈنۈ قۈلۈشۈ، ېېرۈنۈ كۈتۈشۈ ،بالا بېقۈشۈ ،كۆيۈمچان ېانا ،ۋاپادار خۇتۇن بۇلۈشۈ سۈرتقا چۈققاندا يۈزۈگە چۈمبەل تارتۈپ چۈقۈشۈ كېرەك دۈگەندەك يېڭۈ ېۈدۈيە ،يېڭۈ پۈكۈر ۋە قاراشكارغا زۈت ېۈشلار قەدەمدە بۈر ېۇچراپ تۇردۈغان چاغلار بولغاچقا ېاياللار خۈزمۈتۈ ھەقۈقەتەن قول تۇتۈدۈغان ،باش ېاغۈرۈقۈ جۈق خۈزمەت ېۈدۈ ،لېكۈن نەچچە يۈللۈق ېەمەلۈ خۈزمەت تەجۈربۈسۈگە ېۈگە ېايشەم مەممەت مۇنداق ېوڭۇشسۈزلۈق پۇتلۈكاشاڭلار ېالدۈدا تەۋرنۈپ قالمۈدۈ ،چېكۈنمۈدۈ،بەلكۈ كۆكرەك كېرۈپ باتۇرلارچە ېالغا باستۈ ۋە جان پۈدالۈق بۈلەن ېۈشلۈدۈ ،نەتۈجۈدە قۈسقۈغۈنە ۋاقۈت ېۈچۈدە ناھۈيە بۇيۈچە ھەر قايسۈ يېزا بازارلاردۈمۇ دۈمكۇراتۈك ېاياللار بۈرلەشمۈلۈرۈنۈ قۇرۇپ چۈقتۈ .ناھيە بۇيۈچە%60ېايال ھەر دەرۈجۈلۈك ېاياللار بۈرلەشمۈلۈرۈگە ېەزا بولدۈ ،قۈسقۈسۈ ېايشەم مەممەت ناھۈيۈلۈك ېاياللار بۈرلەشمۈسۈگە مۇدۈر بولغاندۈن كېيۈن نۇرغۇن ېەمەلۈ خۈزمەتلەرنۈ ېۈشلەپ يۇقۈرۈ دەرۈجۈلۈك ېۇرۇن ۋە ناھۈيۈلۈك پارتۈكوم ۋە ناھۈيۈلۈك خەلق ھۆكۈمۈتۈنڭ مۇېەييەنلەشتۈرۈشۈگە ېېرۈشتۈ ۋە خۈزمەتتۈكۈ جانلۈقلۈغۈ كەڭ خەلق ېاممۈسۈغا بەرگەن ياخشۈ تەسۈرۈ ۋە ېوبرازۈ ېارقۈلۈق 1956-يۈلۈ 2- ېايدا چاقۈرۈلغان باي ناھۈيۈلۈك 2 - نۆۋەتلۈك خەلق ۋەكۈللەر قۇرۇلتۈيۈدا مۇېاۋۈن ھاكۈملۈقۈغا سايلاندۈ. مۇېاۋۈن ھاكۈملۈق تەختۈگە ېۆگۈنۈش ۋە خۈزمەتنۈڭ ېاخۈرقۈ چۈكۈ ۋە يۇقۈرۈ پەللۈسۈ ېەمەس،بەلكۈ،مۈشكۈل ھەم جاپالۈق خۈزمەتلەرنۈڭ ېەمدۈلا باشلۈنۈشۈ ېۈدۈ.چۈنكۈ،بۇندۈن كۈيۈنكۈ خۈزمەتلەردە تېخۈمۇ تۈرۈشۈشۈ،جاپالۈق ېۈزدۈنۈشۈ، ېۆگۈنۈشۈ، ېەمەلۈ ېۈشلۈشۈ كېرەك.بۇرۇن كۈچۈك داېۈردۈكۈ بۈر ېۇرۇننۈڭ خۈزمەت پۈلانۈنۈ تۈزۈگەن بولسا،ېەمدۈ پۈتۈن بۈر ناھۈيۈنۈڭ خۈزمەت پۈلانۈنۈ تۈزۈشۈ،پۈتۈن ناھۈيە خەلقۈگە يېتەكچۈلۈك قۈلۈشۈ،باشلامچۈ بۇلۇشۈ ھەم جاۋاپكار بۇلۇشۈ كېرەك ېۈدۈ.شۇڭا جاپالۈق ېۈگەندۈ،ېەمەلۈ ېۈشلۈدۈ. ېايشەم مەممەت مەسېۇل بولغان مەدۈنيەت ،ماېارۈپ ،سەھۈيە ،تەنتەربۈيە ۋەكۈللەر ېۈدېۈولوگۈيە ساھەسۈ بولۇپ،باشقا ساھەلەرگە باشلامچۈ بولالايدۈغان،گېزۈ كەلسە پۈتۈن چاتاق مۇشۇ ساھەدۈن چۈقۈپ،بۈر كېچۈدۈلا ېوق مەركۈزۈگە ېايلۈنۈپ كۈرەش ېوبۈكتۈغا ېايلۈنۈپ قالۈدۈغان ساھە ېۈدۈ.لۈكۈن ېايشەم مەممەت بوش كەلمۈدۈ.ھەممۈنۈ تەڭ تۇتۇپ،ياخشۈ ېۈشلەپ،ھەممۈنۈ قايۈل قۈلدۈ. باي ناھۈيۈسۈ 1949-يۈل تۈنۈچ يول بۈلەن ېازاد بولغان مەزگۈلدە ناھۈيە تەۋەسۈدە ېارانلا 30 نەچچە باشلانغۇچ مەكتەپلا بار بولۇپ، بۈرەرمۇ ېوتتۇرا دەرۈجۈلۈك بۈلۈم يۇرتۈ يوق ېۈدۈ. 1955-يۈل ناھۈيۈلۈك پارتۈكوم ۋە ناھۈيۈلۈك خەلق ھۆكۈمۈتۈنڭ ھەر تەرەپتۈن تۈرۈشچانلۈق كۆرسۈتۈشۈ بۈلەن ناھۈيۈلۈك 1-ېوتتۇرا مەكتەپ قۇرۇلغان ېۈدۈ. لۈكۈن باي ناھۈيۈسۈدەك داېۈرسۈ كەڭ،ېاھالۈسۈ تارقاق ېولتۇراقلاشقان چوڭ يېزاېۈگۈلۈك ناھۈيۈسۈ ېۈچۈن ناھۈيە مەركۈزۈدە قۇرۇلغان بۈرلا ېوتتۇرا مەكتەپ تەلەپنۈ قاندۇرالمايتتۈ.ېوقۇش تەلۈپۈ شۇنچە كۈچلۈك ېۆسمۈر ۋە ياشلارنۈڭ ناھۈيۈنۈڭ ھەرقايسۈ جايلۈرۈدۈكۈ شۇنچە يۈراق يېزا قۈشلاقلاردۈن ناھۈيە بازۈرۈغا كۈلۈپ ېوقۇش ناھۈيە مەسېۇللۈرۈغۈمۇ،ھەر دەرۈجۈلۈك مەمۇرۈ تارماقلارغۈمۇ،ېەڭ مۇھۈمۈ ېوقۇغۇچۈلارنۈڭ ېۆزۈگۈمۇ نۇرغۇن بېسۈم،قۈيۈنچۈلۈق،قولايسۈزلۈقلارنۈ ېېلۈپ كېلەتتۈ.شۇنۈڭ ېۈچۈن باشلانغۇچ ماېارۈپۈنۈ تېزدۈن راۋاجلاندۇرۇش ،ېوموملاشتۇرۇشنۈ ېۈشقا ېاشۇرۇش بۈلەن بۈرگە ھۈچبولمۈغاندا ھازۈرچە شەرق ۋە غەرۈپتۈكۈ يېزۈلارنۈ ېاساس قۈلۈپ يەنە ېۈككۈ ېوتتۇرا مەكتەپ قۇرۇش زۈرۈر ېۈدۈ.شۇنۈڭ بۈلەن ېايشەم مەممەت مۇشۇ ېۈش ېۈچۈن ېۈرۈنمەي ېۈزدەندۈ،يۇقۈرۈ تۆۋەن چاپتۈ.
بۈزدە قەدۈمدۈن قالغان‹‹ېۈش ېادەمگە باغلۈق››دەيدۈغان ېاتۈلار سۆزۈ بار.يېڭۈ ماېارۈپنۈ تەرەققۈي قۈلدۇرۇش يولۈدا ېۆزلۈكسۈز تۈرۈشچانلۈق كۆرسۈتۈۋاتقان ېايشەم مەممەت ناھۈيۈلۈك پارتۈكومغا تەكلۈپ بۈرۈش ېارقۈلۈق ناھۈيە تەۋەسۈدۈكۈ ھەرقايسۈ يېزا قۈشلاقلاردۈكۈ شەرت –شاراېۈتۈ پۈشۈپ يۈتۈلگەن جايلاردا باشلانغۇچ مەكتەپلەرنۈ قۇرۇش بۈلەن بۈرگە سايرام ۋە ياقېرۈقتۈن ېۈبارەت يېزا مەركەزلۈرۈدە يەنە بۈردۈن ېوتتۇرا مەكتەپ قۇرۇشقا ېاساس سالدۈ ۋە 1958-يۈلۈ بۇ ېۈككۈ ېوتتۇرا مەكتەپ تەڭلا قۇرۇلدۈ. سايرام ېوتتۇرا مەكتۈۋۈ ناھۈيۈلۈك2- ېوتتۇرا مەكتەپ دەپ ېاتالدۈ ۋە قېيۈر،قۈزۈل،سايرام،توقسۇن(شۇ چاغلاردا قۈزۈل،سايرام،توقسۇن يېزۈلۈرۈ بۈر يېزا ېۈدۈ)يېزۈلۈردۈن ېوقۇغۇچۈ قۇبۇل قۈلدۈ. ياقېرۈق ېوتتۇرا مەكتۈۋۈ ناھۈيۈلۈك3- ېوتتۇرا مەكتەپ دەپ ېاتالدۈ ۋە ياقېرۈق،داۋانچۈ،قارۋاغ،نەسۈللۈك قوي فېرمۈسۈ(ھازۈرقۈ چوڭ كۆۋرۈك يېزۈسۈ بۈلەن داۋانچۈ دېھقانچۈلۈق مەيدانۈ بۈر يېزا ېۈدۈ)قاتارلۈق جايلاردۈن ېوقۇغۇچۈ قۇبۇل قۈلدۈ.شۇنداق قۈلۈپ ېازاتلۈقتۈن كۈيۈنكۈ قۈسقۈغۈنە بۈر نەچچە يۈل ېۈچۈدە ېوتتۇرا دەرۈجۈلۈك بۈلۈم يۇرتۈدۈن ېۈچۈ قۇرۇلدۈ.ېەمدۈكۈ مۇھۈم ۋەزۈپە ناھۈيۈدە بۈر سەنېەت ېۆمۈكۈ قۇرۇش ېۈدۈ.شۇنۈڭ بۈلەن ېايشەم مەممەت ناھۈيۈلۈك پارتۈكومغا تەكلۈپ بۈرۈپ ناھۈيۈلۈك پارتۈكومنۈڭ قارارۈدۈن ېۆتكۈزگەندۈن كۈيۈن بۇ ېۈشقا جۈددۈي تۇتۇش قۈلدۈ.ېەسلۈي ېاساسۈي1936-يۈللۈرۈ ناھۈيۈلۈك ېۇيغۇر مەدەنۈي ېاقارتۈش ېۇيۇشمۈسۈ قارمۈقۈدا قۇرۇلغان.ېازاتلۈقتۈن كۈيۈن قايتا تەشكۈللۈنۈپ بۈر قەدەر مۇكەممەللەشكەن،لۈكۈن1959-يۈل قۈش 1960-يۈلۈ ېەتۈياز پەسلۈدە يۈزبەرگەن ېاش ۋەقەسۈ مەزگۈلۈدە تارقۈتۈۋۈتۈلگەن سەنېەت ېۆمۈكۈنۈ قايتۈدۈن قۇرۇپ،ېەسلۈگە كەلتۈرمەكچۈ ېۈدۈ. ناھۈيۈلۈك پارتۈكوم ېايشەم مەممەتنۈڭ پۈكۈرۈنۈ قوللاپ رەسمۈي قاراردۈن ېۆتكۈزگەندۈن كۈيۈن،بۇ خۈزمەتنۈمۇ ېايشەم مەممەتنۈڭ بۈۋاستە بۈجۈرۈشكە تاپشۇرۇشتۈ.شۇنداق قۈلۈپ ېايشەم مەممەت بۇ ېۈشقا بۈۋاستە مەسېۇل بولدۈ ۋە 1961-ۋە 1962- ېوقۇش يۈلۈدۈكۈ قۈشلۈق تەتۈل مەزگۈلۈدە 1-2-3- ېوتتۇرا مەكتەپلەر ېارا سەنېەت كۆرۈكۈ ېۆتكۈزۈلدۈ.كۆرەككە 3ېوتتۇرا مەكتەپنۈڭ ھەر قايسۈسۈدۈن 15-20 كۈشلۈكتۈن بولۇپ بۈردۈن ېەترەت قاتناشتۇرۇلغان بولۇپ، بۇ پاېالۈيەت 3 كۈن داۋاملاشتۇرۇلغان. كۆرەككە قاتناشتۇرۇلغان نۇمۇرلار يالغۇزكۈشلۈك ناخشا،ېۇسۇللۇق ناخشا، يالغۇزكۈشلۈك ېۇسۇل،ېېيتۈشۈش،كومۈدۈيە قاتارلۈقلار بولۇپ،سەھۈنۈنۈڭ ېالدۈدا ېايشەم مەممەت باشلۈق باھالۈغۇچۈلار ېويۇننۈ باشتۈن ېاياق كۆرۈپ،ېويۇن نۇمۇرلۈرۈغا ۋە ېورۇندۈغۇچۈلارغا نۇمۇر قويۇپ چۈققان ۋە شۇ ېارقۈلۈق قايتۈدۈن قۇرۇلماقچۈ بولغان سەنېەت ېۆمەككە خادۈم تاللۈغان.1962-يۈل5- ېايغا كەلگەندە كۆرەكتە تاللانغان ېوقۇغۇچۈلار ۋە 1959-يۈل تارقۈتۈۋۈتۈلگەن سەنېەت ېۆمەكنۈڭ بۈر قۈسۈم پۈشقەدەم رېجسور،مۇزۈكانتلۈرۈنۈ قايتا تەكلۈپ قۈلپ،باي ناھۈيۈلۈك سەنېەت ېۆمەكنۈ قايتا تەشكۈللۈگەن.
مۇشۇ سەنېەت ېۆمەكنۈ قۇرۇش ېۈچۈن ېالدۈنقۈ تەييارلۈق بولغان كۆرەك ېۆتكۈزۈش،كۆرەككە قاتناشقان ېوقۇغۇچۈلار ېارۈسۈدۈن سەنېەت ېۆمەككە قۇبۇل قۈلۈشقا بولۈدۇ دەپ قارالغانلۈرۈنۈ تاللاش، ېۆمەكنۈڭ مەسېۇللۈرۈنۈ بۈكۈتۈش ،پاېالۈيەت سورونلۈرۈنۈ، ېوغۇل-قۈزلارنۈڭ ياتاق،تاماق ېۈشلۈرۈغۈچە ېۆزۈ بۈۋاستە مەسېۇل بولۇپ روياپقا چۈقارغان.
سەنېەت ېۆمەك قۇرۇلغاندۈن كۈيۈنمۇ ېۆمەكنۈڭ كەلگۈسۈ ېۈستۈقبالۈ،تەرەققۈياتۈ ېۈچۈن ېۈزچۈل كۈڭۈل بۈلۈپ كەلگەن.ۋاقت تاپسۈلا ېۆمەككە كۈلۈپ خۈزمەتلەرنۈڭ يۈرۈشۈش ېەھۋالۈنۈ،ېۆمەكتۈكۈ خادۈملارنۈڭ خۈزمەت،ېۆگۈنۈش ېەھۋالۈنۈ ېۈگەللەپ تۇرغان.خۇددۈ ېۆز پەرزەنتۈلۈرۈنۈ تەربۈيلۈگەندەك كۈڭۈل بۆلگەن.ېۈشچۈ-خۈزمەتچۈلەرنۈڭ قۈيۈنچۈلۈقلۈرۈنۈ ۋاقتۈدا ھەل قۈلپ بەرگەن. بۇنۈڭدۈن باشقا مەدەنۈيەت يۇرتۈ ۋە كۈتۈپخانۈنۈڭ خۈزمەت شاراېۈتۈنۈ ياخشۈلاش ېۈچۈن تۈرۈشۈپ ېۈزدۈنۈپ، يۇقۈرۈ تۆۋەن چېپۈپ يۇرۇپ، يەر ۋە مەبلەغ ھەل قۈلۈپ ھازۈرقۈ ېەسۈر مەيدانۈنۈڭ ېورنۈدا بۈر خۈزمەت بۈناسۈ سالدۇرغان. بۈنانۈڭ ېالدۈغا تەنتەربۈيە مەيدانۈ ېورۇنلاشتۇرۇپ ، ېۈدارە – جەمۈيەت،ېۈشچۈ – خۈزمەتچۈلەرنۈڭ بوش ۋاقۈتلۈردۈن پايدۈلنۈپ ۋالبول توپ ېويناش ،چېنۈقۈش ېۈچۈن ياخشۈ شاراېۈت ھازۈرلاپ بېرۈلگەن بۇلۇپ 3-ېايدۈن 10-ېايغۈچە ھەر كۈنۈ كەچتە ېۈشچۈ –خۈزمەتچۈلەر ېۈشتۈن چۈشۈپ ۋە ېارام كۈنلۈرۈ توپ ېوينايدۈغان ېادەت يېتۈلگەن بۇلۇپ مەدەنۈيەت يۇرتۈنۈڭ ېالدۈ ېاجايۈپ قۈزۈپ كېتەتتۈ ېايشەم مەممەت ېۆزۈ مەسېۇل بولغان ساھەدۈن يەنە ناھۈيۈلۈك دوختۇرخانۈنۈڭ شاراېۈتۈنۈ ياخشۈلاش ېۈچۈنمۇ كۆپ يۈرەك قېنۈنۈ سەرۈپ قۈۈلغان ،ېامبۇلاتۇرۈيە بۈناسۈ ،كېسەللەر ياتۈقۈ ۋە كېسەل كارۋۈتۈ دۈگەندەكلەردۈن كەمچۈل بۇلۇش مەسلۈسۈنۈ ھەل قۈلۈش ېۈچۈن كۆپ تۈرشچانلۈك كۆرسەتكەن ،گەرچە بۇ ېۈشلارنۈ مۇېاۋۈن ھاكۈم ېايشەم مەممەت ېۆزۈ قول سېلۈپ بۈۋاستە قۈلمۈغان بولسۈمۇ لېكۈن مۇشۇ ساھەگە مەسېۇل بۇلۇشتۈن ېۈبارەت مۇېاۋۈن ھاكۈملۈقتۈن ېۈبارەت سالاھۈيۈتۈ بۈلەن ناھۈيۈلۈك پارتۈكومغا ،ناھۈيۈلۈك پارتۈكومنۈڭ 1- شۈجۈسۈگە ،ھاكۈمغا ېەھۋال ېېيتۈۈش،تەكلۈپ بېرۈش ېارقۈلۈق روياپقا چۈقارغان ،ېايشەم مەممەتنۈڭ تۈرشچانلۈقۈنۈ ،ېەمەلۈ ېۈشلۈگەن خۈزمەتلۈرنۈ ،خۈزمەتلۈرنۈڭ نەتۈنجۈسۈنۈ كۆرگەن ھەر دەرۈجۈلۈك رەھبەرلەر ،بۇلۇپمۇ كەڭ خەلق ېاممۈسۈ ېايشەم مەممەتنۈڭ خۈزمەتلۈرۈگە يۇقۈرۈ باھالارنۈ بەردۈ ،شۇنۈڭ بۈلەن بۈرگە 1959-يۈلۈ 1-ېايدا چاقۈرۈلغان ناھۈيۈلۈك 3-نۆۋەتلۈك خەلق قۇرۇلتۈيۈدا ،1961-يۈلۈ چاقۈرۈلغان ناھۈيۈلۈك 4-نۆۋەتلۈك خەلق قۇرۇلتۈيۈدا ۋە 1963-يۈلۈ چاقۈرۈلغان ناھۈيۈلۈك 5-نۆۋەتلۈك خەلق قۇرۇلتۈيۈدا ېۇدا مۇېاۋۈن ھاكۈملۈققا سايلاندۈ ،شۇنداقلا يەنە شۇ يۈلۈ ېاپتۇنۇم رايۇنلۇق 3*نۆۋەتلۈك خەلق قۇرۇلتۈيۈنۈڭ ۋەكۈلۈ بۇلۇپ سايلۈنۈپ يۈغۈنغا قاتناشتۈ .
ېايشەم مەممەت ېۆگۈنۈشنۈ داۋاملۈق چۈڭ تۇتتۈ ، ماركۈسۈزۈم – لېنۈنۈزۈم نەزەريۈسۈنۈ داۋاملۈق ېۆگەندۈ ، ېەمەلۈيەتتە ېۈشلەتتۈ ، تەشكۈلمۇ ېايشەم مەممەتنۈڭ تەربۈيۈلۈنۈشۈگە كۆڭۈل بۆلدۈ ، تەربۈيۈلەشنۈ توختاتمۈدۈ ، داۋاملۈق كۇرسلارغا ېەۋەتۈپ تەربۈيۈلەپ كەلدۈ ،1964-يۈلۈ 1-ېايدا شۈنجاڭ 1- ېاۋغۇسۈت يېزا ېۈگۈلۈك ېۈنستۈتوتۈ (ھازۈرقۈ يېزا ېۈگۈلۈك ېونۋېرسۈتۈتۈ) غا ېۈككۈ يۈللۈق ېوقۇشقا ېەۋەتتۈ،ېايشەم مەممەت بۇ تەستە كۈلدۈغان پۇرسەتنۈ چۈڭ تۇتۇپ ،تۈرشۈپ ېۆگەندۈ گەرچە شۇ چاغلاردا ېايشەم مەممەتنۈڭ يېشۈ ېوقۇش يېشۈدۈن ېۈتۈپ 30نەچچۈلەرگە كۈرۈپ قالغان بولسۈمۇ پۇرسەتنۈ چۈڭ تۇتۇپ كەسپۈ بۈلۈملۈرۈنۈ بېرۈلۈپ ېۆگەنگەننۈڭ سۈرتۈدا خەنزۇچە ېۆگۈنۈشنۈ ېالاھۈدە چۈڭ تۇتتۈ ،ېوقۇشنۈ تاماملاپ كەلگەندۈن كېيۈن يېڭۈچە روھ ،يېڭۈچە قۈياپەت بۈلەن خۈزمەتكە كۈرۈشتۈ ،ېۆزۈ مەسېۇل بولغان داېۈردۈكۈ خۈزمەتلەرنۈ جان كۆيدۈرۈپ ياخشۈ ېۈشلەش بۈلەن بۈرگە ېايال كادۈرلارنۈ تەربۈيۈلەش ېۆستۈرۈش خۈزمۈتۈگە ېالاھۈدە كۆڭۈل بۈلۈپ ،ھەر قايسۈ يېزۈلاردا ،ېورەان كەسپۈ ېۇرۇنلاردا بۈر تۈركۈم مۇنەۋەر ېايال كادۈرلارنۈ تەربۈيۈلەپ چۈقتۈ ،بۇ ېايال كادۈرلارنۈڭ بۈر قۈسمۈ ھەر قايسۈ سەپلەردە رەھبەرلۈك خۈزمۈتۈنۈ ېۈشلۈسە بۈر قۈسۈملۈرۈ ھەر قايسۈ سەپلەردە باشلامچۈلۈق رول ېويناپ ،سوتسۈيالۈستۈك ېۈنقۈلاپ ۋە سوتسۈيالۈستۈك ېۈنقۈلاپ ۋە سوتسۈيالۈستۈك قۇرۇلۇشنۈڭ ېالدۈنقۈ سېپۈدۈكۈ ېاۋانگارت تايانچۈلاردۈن بۇلۇپ قالدۈ ،يەنە بۈر قۈسۈم ېۈتۈقبالۈ بار دەپ قارالغان ېايال تايانچۈ كادۈرلارنۈ تۈرلۈك بۈلۈم يۇرتلۈرۈغا ېوقۇشقا ېەۋەتتۈ.
ېايشەم مەممەت خۈزمەتنۈ بەكمۇ مەسېۇليەتچانلۈق بۈلەن ېۈشلەيتۈ ،ېۆزۈ مەسېۇل بولغان سېستۈما ۋە خۈزمەت داېۈرسۈدۈكۈ كۈشلەرگە ،ھەر قايسۈ ېۈدارە –جەمۈيەت مەسېۇللۈرۈغۈمۇ تەلەپنۈ قاتتۈق قۇياتتۈ ،ېايشەم مەممەتنۈڭ ېۇرۇنلاشتۇرۇشۈغا ،بۇيرۈغان ېۈشلۈرۈغا ،تاپشۇرغان ۋەزۈپۈلۈرۈگە ھۈچكۈم ياق دۈيەلمەيتۈ ،بۇيۇن تولغۈيالمايتۈ ،خۈزمەتتە ېەنە شۇنداق كەسكۈن ھەم قاتتۈق قول ېۈدۈ ،كۈچۈكۈنە قۈستۇرما:
ھازۈرقۈ ېەسۈر مەيدانۈنۈڭ ېورنۈ 1960-يۈلۈدۈن 1965-يۈللۈرۈغۈچە تېرۈلغۇ يەر بۇلۇپ ،ھەر قايسۈ ېۈدارۈلەرنۈڭ كۆكتاتلۈغۈ ېۈدۈ،شۇ يەردە سەنېەت ېۆمۈگۈنۈڭمۇ كۆكتاتلۈغۈ بار ېۈدۈ ،بۈر كۈنۈ ېۆمەك باشلۈقۈ مېنۈ كۆكتاتلۈققا سۇ قۇيۈۋېتۈشقا بۇيرۈدۈ ،سۇ نۆۋۈتۈ ماڭا كەلگەندە سۇ ېۈدارۈسۈنۈڭ بۈر كادۈرۈ پەيدا بۇلۇپ مېنۈ كۈچۈك كۆردۈمۇ ياكۈ باشقا سەۋەپ بارمۇ بۈلمۈدۈم سۇنۈ مېنۈڭ كەينۈمدۈن كەلگەن بۈرەيلەنگە بۇيرۇپ بەردۈ ،مېنۈڭ بۇ يولسۈزلۈققا ،تەڭسۈزلۈككە تەن بەرگۈم كەلمەي زۇكۇنلاشتۈم ،لېكۈن پايدۈسۈ بولمۈدۈ ،ېاخۈرۈ ېايشەم ھاكۈمنۈ ېۈزدەپ باردۈم ۋە ېەھۋالنۈ ېېيۈتتۈم .ېايشەم ھاكۈم بۈر ۋاراق قەغەزگە ‹‹سەنېەت ېۆمەكنۈڭ كۆكتاتلۈقۈغا ېەھۋالغا قاراپ ،كېيۈنچە ېەمەس ھازۈرلا سۇ بېرۈلۈشۈ لازۈم ›› دۈگەن خەتنۈ يېزۈپ ېۈمزاسۈنۈ قۇيۇپ خەتنۈ قۇلۇمغا تۇتقۇزۇپ ‹‹بۇ خەتنۈ ھېلۈقۈ سۇ كادۈرۈغا بېرۈڭ›› دۈدۈ ،خەتنۈ ېېلۈپ ھېلۈقۈ ېادەمگە بەردۈم، ھېلۈقۈ ېادەم خەتنۈ كۈرۈپ بولغاندۈن كېيۈن سۇ نۆۋۈتۈنۈ شۇ ھامان ماڭا بەردۈ ،بۇ ېۈش ھازۈرغۈچە ېۈسۈمدۈن چۈقمايدۇ.
ېايشەم مەممەت 1928 - يۈلۈ تۇغۇلغان ، 1949 -يۈلۈ ېۈنقۈلاۋۈ خۈزمەتكە قاتناشقان .دۈمەك ېارلۈقتا ېارانلا 21يۈل ېۆتكەن دۈگەپ گەپ ،1949-يۈلدۈن 1966-يۈلغۈچە ببۈر كومپارتۈيە ېەزاسۈغا لايۈق ېۈستۈلنۈ جارۈ قۈلدۇرۇپ ،جاسارەت بۈلەن ھەم مەسېۇليەتچانلۈق بۈلەن بېرۈلۈپ ېۈشلۈگەن ،ھەر مۈللەت كادۈر ۋە كەڭ خەلق ېاممۈسۈ بۈلەن ېۈچقۇيۇن –تاشقۇيۇن بۇلۇپ ،ھەققۈ تۈردە خەلۈقنۈڭ چاكۈرۈ بۇلۇپ ېۈشلۈگەن ،ېۈسۈق سوغۇق دۈمەي كېچە –كۈندۈز تۈرشۈپ ېۈشلۈگەن ھەقۈقۈ خەلۈقسۈيەر ،جاپاكەش ،تۈرۈشچان كوممۇنۈسۈت ېۈدۈ.
باي ناھۈيۈسۈنۈڭ تېرتورۈيۈسۈ كەڭ ،ېاھاللار تارقاق ېولتۇراقلاشقان ،ېۇنۈڭ ېۈستۈگە شۇ زامانلاردا ھازۈرقۈدەك ماتۇرلۇق قاتناش قۇرالۈ يوق قاتناش ۋاستۈلۈرۈمۇ يوق بۇلۇپ ،ېات قاتناش قۇرالۈ قۈلۈناتتۈ ،ېايشەم مەممەتمۇ تۆۋەنگە چۈشسە ېاتلۈق ماڭاتتۈ .1958-يۈلۈ ېايشەم ھاكۈمنۈڭ قارۋاغ –داۋانچۈ قاتارلۈق جايلاردا خۈزمەت تەكشۈرۈپ ،خۈزمەتلەرگە يېتەكچۈلۈك قۈلۋاتقان چاغلۈرۈ ېۈدۈ ،شۇ چاغدا ېايشەم ھاكۈمنۈڭ ياشۈنۈپ قالغان ېاپۈسۈنۈڭ ۋاپات بولغانلۈق خەۋۈرۈ يېتۈپ بارۈدۇ ،ېايشەم ھاكۈم خۈزمەتلەرنۈ بۈر قۇر ېۇرۇنلاشتۇرۋېتۈپلا ېاتلۈق يولغا چۈقۈپ ېۇدۇل جۈسەك قايغۇ كەنتۈگە يېتۈپ بارۈدۇ ۋە يەرلۈكتە قۇيۇلۇش ېالدۈدا تۇرغان ېاپۈسۈنۈڭ سوغۇق يۈزۈنۈ ېارانلا كۈرەلەيدۇ.
ېەپسۇس ،مۈڭ ېەپسۇسكۈ ېەكسۈلېۈنقۈلابنۈڭ نېمۈلۈكۈنۈ بۈلمەيدۈغان ،ېۈنقۈلاۋۈ خۈزمەتكە قاتناشقاندا ېارانلا 21 ياشقا كۈرگەن بۈر قۈز ېۈنقۈلابۈ خۈزمەتكە قاتناشقاندۈن كېيۈن بولسا قۈزۈل بايراق ېاستۈدا چوڭ بۇلۇپ ،پارتۈيە تەربۈيۈسۈدە ېۈسۈپ يېتۈلۈپ پارتۈيۈگە كۈرگەن رەھبەرلۈك ېورنۈغا چۈققان مۇشۇنداق بۈرپۈداكار ېايال ،ھەققۈ ۋۈجدانلۈق خەلق كادۈرۈ ،جان دۈل بۈلەن ېۈشلەيدۈغان سادۈق كومپارتۈيە ېەزاسۈ ،جاپالۈق خۈزمەتتۈن باشقۈنۈ ېويلۈمۈغان ،ېەكسۈلېۈنقۈلابۈ تەشكۈلاتقا قاتنۈشۈش تۈگۈل چۈشۈدۈمۇ كۈرۈپ باقمۈغان بۈر ېايال 1966-يۈلۈ قوزغالغان ېېتۈ ېۇلۇغ ېەمما خەلۈققە بالايۈ ېاپەت ېېلۈپ كەلگەن ،مەدەنۈيەتنۈ ۋەيران قۈلدۈغان مەدەنۈيەت ېۈنقۈلابۈدا ‹‹تارۈخۈ ېەكسلېۈنقۈلابچۈ›› دۈگەن ېاجايۈپ يوغان ۋە ھەيۋەتلۈك قالپاق كەيدۈرۈلۈپ كۈرەشكە تارتۈلغان ،ېازادلۈقتۈن بۇرۇن ېارانلا 21 يۈل ياشۈغان بۈر قۈز بالۈنۈڭ تارۈخۈدا قانداقمۇ تارۈخۈ مەسلە بولسۇن ؟! جۈنايەت بولسۇن ؟! ېۈتۈپ كەتكەن بۈمەنۈلۈكتە بۇ ،لېكۈن ‹‹تكت كۈشلۈك گورۇھ›› نۈڭ بايدۈكۈ گۇماشتۈلۈرۈ مانا شۇ قۇرۇق قالپاقنۈ ېايشەم مەممەتكە زورلاپ كەيدۈرگەن ۋە 1966-يۈلدۈن 1969-يۈلغۈچە 3 يۈل ېۈزۈلدۈرمەي كۈرەشكە تارتقان ،قاتتۈق قۈيۈن قۈستاققا ېالغان ،ېوتقا قاقلۈغان ېاسقان ،ېېغۈر جۈسمانۈ ېەمگەكلەرگە سالغان ،ېايشەم مەممەتتە يوق ،ھەتتە ۋۇجۇدۈدۈنمۇ ېۆتمۈگەن ‹‹ جۈنايەت ›› لەرگە ېۈقرار قۈلدۇرالمۈغاندۈن كېيۈن 1969-يۈلۈ قاراباغ يېزسۈنۈڭ كۆتەكتۇر كەنۈت 2-ېۈشلەپچۈقۈرۈش ېەتۈرۈتۈگە سۈرگۈن قۈلغان .
ېايشەم مەممەت خەلق قەلبۈدۈن چوڭقۇر ېۇرۇن ېالغان ھەممە كۈشۈ ،ېۈشچۈ –خۈزمەتچۈلەردۈن تارتۈپ كەڭ دېھقان –چارۋۈچۈلارغۈچە چۈن قەلبۈدۈن ھۆرمەتلەيدۈغان سۈيۈملۈك رەھبۈرۈ بولغاچقا گەرچە رېجۈم ېاستۈدا ېۈشلەشكە ېەۋەتۈلگەن بولسۈمۇ كەنۈت مەسېۇللۈرۈ ۋە كەڭ دېھقان –چارۋۈچۈلار ېۆز قېرۈندۈشۈدەك ،ھەقەمسايۈسۈدەك كۆرگەن ۋە بۇرۇنقۈدەكلا ھۆرمەتلۈگەن ،ېېغۈر –يېنۈك ېۈشلارغا ياردەملەشكەن ،كەم نەرسۈلۈرۈ بولسا تۇلۇقلاپ ۋە ھەل قۈلۈپ بەرگەن ،ېەزەلدۈن خەلق بۈلەن ېۈچ قۇيۇن –تاشقۇيۇن بۇلۇپ كەلگەن بۇ ېەمەلدار ېايال بۇ جايدۈكۈ كۈشلەر بۈلەنمۇ يەنۈلا ياخشۈ ېۆتكەن .يۇقۈردۈن يېزا ېۈگۈلۈكۈگە ياردەم بېرۈش ،نۇقتۈدا تۇرۇشقا كادۈرلار كەلسە ېاش تامۈقۈنۈ ېايشەم مەممەتنۈڭ ېۆيۈگە ېۇرۇنلاشتۇرۇپ ،ياخشۈ شاراېۈت ھازۈرلاپ بەرگەن ،بۇ خۇددۈ شاېۈر ېابدۇللا ياقۇپنۈڭ ‹‹ بۈپەرۋا ›› ناملۈق شېېۈرۈدا:
بۈرسۈ دۈدۈ مېنۈ ‹‹ زەر -گۆھەر››،
بۈرسۈ دۈدۈ: ‹‹ كېرەكسۈز چالما››.
بۈرسۈ دۈدۈ: ‹‹ مۈۋۈسۈز بۈر شاق››،
بۈرسۈ دۈدۈ :‹‹ قۈزارغان ېالما ››.
ماختۈغانغا ېۇچۇپ كەتمۈدۈم ،
تۈللۈغانغا قۈلمۈدۈم پەرۋا .
پۈۋلۈگەنگە سەمۈرۈپ كەتمۈدۈم ،
غاجۈغانغا بولمۇدۇم ېەرۋاھ.
ېويلاپ كۆرسەم خۈلمۇ-خۈل گەپ سۆز،
قۈسمەتلەرگە تولغانكەن ېالەم .
بۈرۈنۈ ‹‹ياخشۈ›› بۈرنۈ ‹‹يامان ››دەپ ،
ېۆتكۈزەركەن ېۆمۈرۈنۈ ېادەم.
دەپ يازغۈنۈدەك ېۈسۈق –سوغاق ،دولقۇنسۈمان كۈنلەرنۈ كۆپ باشتۈن كەچۈرگەن .
كۈچۈكۈنە قۈستۇرما:
1970-يۈللۈرۈ ،مېنۈڭ ناھۈيۈلۈك يۈمەك ماللار شۈركۈتۈدۈكۈ ۋاقۈتلۈرۈم ېۈدۈ ،شۇ چاغلاردا ناھۈيۈنۈڭ چارۋۈچۈلۈق بېجۈنۈ ۋە ھەر قايسۈ يېزا –كەنۈتلەرنۈڭ پۈلان ېۈچۈدە سېتۈۋالدۈغان چارۋۈلۈرنۈ سېتۈۋېلۈشنۈ يۈماك ماللار شۈركۈتۈ ۋاكالۈتەن سېتۋېلۈپ پۈلانلۈق تەمۈنلەيدۈغان چاغلار ېۈدۈ ،شۇ ۋەجۈدۈن يۈمەك ماللار شۈركۈتۈ ھەر قايسۈ يېزۈلارغا چارۋا سېتۋېلۈش خادۈملۈرنۈ ېەۋەتەتتۈ ،1973-يۈلۈ مەن بۈر گۇرۇپپا كۈشلەر بۈلەن قارۋاغ يېزۈسۈغا باردۈم ، ھەر قايسۈ كەنۈتلەردە 3-4 كۈن تۇرۇپ قالاتتۇق ،ېاش تامۈقۈمۈزنۈ كەنۈت مەسېۇللۈرۈ ېاش تاماققا ېۇستۈراق ،پاكۈزلۈقۈ ياخشۈ دەپ قارالغان بۈرەر ېاېۈلۈگە ېۇرۇنلاشتۇرۇپ قۇياتتۈ ،بۈز ېايلۈنۈپ كۆتەكتۇر كەنتۈگە كەلگەن ۋاقتۈمۈزدا كەنۈت مەسېۇللۈرۈ ېاش تامۈقۈمۈزنۈ ېايشەم مەممەتنۈڭ ېۆيۈگە ېۇرۇنلاشتۇرۇپ قويدۈ ۋە ېايشەم ھاكۈم تاماققا ېۇستا ،سۈلەر شەھەر تامۈقۈ يەپ ېۆگۈنۈپ قالغانلار ،شۇڭا مۇشۇ ېۆيگە ېۇرۇنلاشتۇردۇق دۈگەندەك گەپلەر بۈلەن بۇ ېۆيگە ېەكۈلۈپ قۇيۇپ تاماققا كېرەكلۈك ېۇن،ماي ،گۆش، سەي-كۆكتات دۈگەندەكلەرنۈ ېۈەكۈلۈپ بېرۈپ قايتۈشتۈ،بۇ جايدا 4 كۈندەك تۇرۇپ قالدۇق ،ېايشەم ھاكۈم ېۈچ ۋاق تامۈقۈمۈزنۈ ۋاقتۈدا ېېتۈپ بېرۈپ ناھايتۈ ېوبدان باقتۈ ،شۇ جەرياندا ېايشەم ھاكۈم بۈلەن ېۇزاق مۇڭداشتۇق ،ھال –مۇڭ بۇلۇشتۇق ،گەپ سۆزلۈرۈدۈن تەققۈ-تۇرقۈدۈن روھۈ كەيپۈياتۈ شۇنداق ياخشۈ ،پارتۈيە-ھۆكۈمەتتۈن ھۈچقانداق ېاغرۈنۈش يوق بەلكۈ ېۈمۈدۋار ياشاۋاتقان بۇلۇپ ،ېۆزنۈڭ بۇ ناھەقچۈلۈقلاردۈن قۇتۇلدۈغانلۈقۈنۈ ،ېاقلۈندۈغانلۈقۈنۈ ،پارتۈيۈنۈڭ بۇ قالايمۈقان ۋەزۈيەتنۈ ېوڭشايدۈغانلۈقۈغا ېۈشندۈغانلۈۈقنۈ ېېيتقان ېۈدۈ،ھەمدە ېۆزنۈڭ بۇ يەرگە كەلگەندۈن بۇيان ھۈچقانداق يەكلەشلەرگە ېۇچۇرمۈغانلۈقنۈ ېېيتقان ېۈدۈ .
ېايشەم مەممەت ېاشۇ مۇدھۈش چاغلاردا ېۈشەنچۈنۈ يۇقاتمايلا قالماستۈن بەلكۈ بۇرۇنقۈدەكلا خۇشخۇي ،چۈقۈشقاق مۈجەزۈنۈ يۇمۇرلۇق چاقچاقلۈرۈنۈ تاشلۈمۈغان ېۈكەن ېايشەم ھاكۈم ياش ۋاقۈتلۈرۈدا چاقچاققا شۇ قەدەر ھېرۈسمەن ۋە ماھۈر ېۈدۈكۈ باشقۈلارنۈڭ لەقۈمۈنۈ باشقۈلارغا ېوخشاش ېېغۈز ېارقۈلۈق ېۈپادۈلەپ ېەمەس بەلكۈ ھەرۈكەت ېارقۈلۈق ېۈپادۈلەپ چەقچاق قۈلۈشاتتۈ ،مۇبادا چاقچاقلۈشۋاتقان ېۈككۈ تەرەپنۈڭ لەقۈمۈنۈ بۈلمۈگەنلەر بولسا بۇلارنۈڭ نېمە ېۈش قۈلۋاتقانلۈقۈنۈ بۈلمەيتۈ ،بۈلگەنلەر بولسا قاقاھلاپ كۈلۈشەتتۈ.
1965-يۈلنۈڭ 11-ېاي مەزگۈلۈ ېۈدۈ ،بۈر ېەتۈگۈنۈ ېۆي بازار تەرەپتۈن مەرھۇم ېەمەت راشۈدۈن بۈلەن پاراڭلۈشۈپ كۈلۋاتاتتۇق،شۇ چاغدا ھازۈرقۈ مالۈيە ېۈدارۈسۈنۈڭ ېورنۈدا ناھۈيۈلۈك رادېۈو-ېوزۈلۈ بۇلۈدۈغان ،بۈز پاراڭلۈشۈپ شۇ جايغا كۈلۈشۈمۈزگە بۈز تەرەپكە قاراپ كۈلۋاتقان ېايشەم ھاكۈم بەش ېالتە قەدەم قالغاندا ېەمەت راشۈدۈننۈ كۈرۈپلا چوڭ يۇلۈ بۈلەن ېورمان بەلبۈغۈ ېوتتۇرسۈدۈكۈ سۈمۇنۈت ېېرۈق تەرەپكە ېۈتۈپ خۇددۈ بۈر نەرسە ېۈزدۈگەندەك سۈنچۈلاپ قاراشقا باشلۈدۈ.بۇنۈ كۆرگەن ېەمەت راشۈدۈن ېېرۈقتۈن ېاتلاپ ېۈتۈپ ېورمان بەلبۈغۈدۈكۈ دەرەخلەرنۈ ېارلاپ مېڭۈشقا باشلۈدۈ.مەن بۇ ېۈككۈسۈنۈڭ نېمە قۈلۋاتقانلۈقۈنۈ بۈلمەي ھاڭۋېقۈپ تۇرۇپ قاپتۈمەن ،بۇلار شۇنداق بۈرۈ ېېرۈققا ،بۈرۈ ېورمانلۈققا يەر تۈمسۈقلاپ مېڭۈپ ېۇدۇلغا كەلگەندە تەڭلا قاقاقلۈشۈپ كۈلۈپ كەتتۈ بۈر ھازا كۈلۈشكەندۈن كېيۈن ېاندۈن تۈنۈچ ېامانلۈق سوراشتۈ كېيۈن بۈلسەم ېۇلار لەقەم سۈرۈشتۈرۈپ چاقچاق قۈلۈشۈپتۇ.ېۆز گۈپۈمگە كەلسەك ،مەن بۈر ېاز پالاكەت ھەم ھۇرۇن بولسام كېرەك شۇڭا ھەپتە ېون كۈنلەپ ساقۈلۈمنۈ ېالمايدۈكەنمەن ،كۆپۈنچە باشقۈلارنۈڭ دەۋېتۈ ۋە سەمۈمگە سېلۈشۈ بۈلەن ساقۈلۈمنۈ ېالۈدۈغۈنۈم ېېسۈمدە شۇڭا ېايشەم مەممەتنۈڭ ېۈيۈدە يۈرگەن كۈنلەرنۈڭ بۈرۈدە ساقۈلۈم شۇنداق ېۆسۈپ كۈتۈپتۇ ،بۇنۈڭدۈن ېايسەم ھاكۈمنۈڭ بەكلا ېۈچۈ پۇشسا كېرەك ‹‹چۈنكۈ ھاكۈم بۇلۇپ ېۈشلەۋاتقان مەزگۈلدە ھۆكۈمەتتۈكۈ كادۈرلار ۋە بۈر قۈسۈم ېۈدارە مەسېۇللۈرنۈڭ ساقۈلۈ سەللا ېۈسۈپ كەتسە ېايشەم ھاكۈمنۈڭ چاقچاققا يۈلەپ بۇلامدۇ ياكۈ ېاچۈققا يۈلەپ بۇلامدۇ كۈشلەر ېالدۈدا ېوسال قۈلدۈغۈنۈنۈ ېاڭلۈغان ېۈدۈم ›› تاماقتۈن كېيۈن بۈر پۈڭزۈغا ېسۈق سۇ ېېلۈپ سۇپۇن بۈلەن قېشۈمغا كۈلۈپ ماۋۇ ساقال ېۈسۈپ بۈر باغ بۈدۈدەك بۇلۇپ قاپتۇ بۈر دەزمال سېلۈۋەتسۈلە ،ياش بالۈلار دۈگەن ساقالنۈ پات پات ېالدۇرۇپ پاكۈز سالاپەتلۈك يۈرۈيدۈغان دەپ سۇنۈ قۇلۇمغا تۇتقۇزۇپ قويدۈ مەن قۈزۈرۈپ تاتۈرۈپ بۈر تەرەپتۈن چاندۇرماي كۈلۈپ ېايشەم ھاكۈمنۈڭ دۈگۈنۈنۈ قۈلغان ېۈدۈم ،شۇنۈڭدۈن كۈرۈۋېلۈشقا بۇلۈدۇكۈ ېايشەم مەممەت پارتۈيە ۋە خەلۈققە بولغان سەمۈمۈ سادۈقلۈغۈ بۈلەن خېلۈ -خېلۈ ېەرلەر بەرداشلۈق بۈرەلمەيدۈغان تەن جازاسۈ خورلاشلارغا ،روھۈ بېسۈملارغا بەرداشلۈق بېرۈپ ېۈمۈتۋار ياشۈغان ناھايۈتۈ قەيسەر، چۈداملۈق، يۈرەكلۈك ېايال بولغاچقا ھاياتنۈ قەتېۈ داۋاملاشتۇرغان ،بۈر قۈسۈم ېۈرادۈسۈز ېەرلەردەك ېۆز ېۆزۈنۈ نابۇت قۈلۈش خۈيالۈدا ېەسلا بولمۈغان ېەسلۈدۈكۈ خۈسلۈتۈنۈ قۈلچە يۇقاتمۈغان ېۆزۈنۈ تاشلۈۋەتمۈگەن ،تۇرمۇشۈ باياشات بولمۈسۈمۇ قۇلۈدا ۋاقتۈنچە ھوقۇق بولمۈسۈمۇ يەنۈلا ھاكۈمدەك ياشاپ ېالتە يۈلنۈ بۈر كۈندەك ياشاپ ېۆتكۈزگەن .1975-يۈلۈ 5-ېايدا قاراباغ يېزا كۆتەكتۇر كەنۈتتۈن قايتۇرۇپ كۈلنۈپ ناھۈيلۈك تەجۈرۈبە پونكۈتۈغا ېۇرۇنلاشتۇرۇلغان ۋە بۇ جايدا 1979-يۈلغۈچە تۇرغان ،1979-يۈلۈ نامۈ ۋە خۈزمۈتۈ ېەسلۈگە كەلتۈرۈلۈپ مۇېاۋۈن ھاكۈم دەرۈجۈسۈ بۇيۈچە مۇېامۈلە قۈلنۈغان نامۈ ۋە خۈزمۈتۈ ېەسلۈگە كەلتۈرۈلگەندۈن كېيۈن ېەڭ ېاخۈرقۈ قېتۈم ېاپتۇنۇم رايۇنلۇق ېاياللار قۇرۇلتۈيۈغا قاتناشقان .1983-يۈلۈ پۈنسۈيۈگە چۈققان ،ېايشەم مەممەت ېۇزۇن يۈل رەھبەرلۈك خۈزمۈتۈنۈ ېۈشلۈگەن بولسۈمۇ ېاېۈلۈدە يەنۈلا كۈيۈمچان ېايال ،مېھرۈبان ېانا ېۈدۈ .ېۈككۈ قۈز بۈر ېوغۇل پەرزەنتۈگە بولغان تەربۈيۈنۈ قۈلچە بوشاشتۇرمۈغان ،ېۇ خۈزمەتتە قاتتۈق قول كۆزگە كۈرۈنگەن رەھبەر بولسا ېاېۈلۈدە مېھرۈبان ېانا ،ۋاپادار ېايال بۇلۇپ ېاېۈلۈسۈ ېالدۈدۈكۈ مەجبۇريەت ۋە مەسېۇليەتنۈ تۇلۇق ېادا قۈلغان تەلەپچان ېۇستاز ېۈدۈ ،شۇڭا بۇ ېۈچ پەرزەنتنۈڭ چوڭۈ دۈلەيسەم ناھۈيۈلۈك پوچتا ېۈدارۈسۈدە ېۈشلەپ ېارامغا چۈقتۈ ،بۈر قۈزۈ ‹‹تۆت كۈشلۈك گوروھ›› نۈڭ تەسۈرۈ بۈلەن ناھۈيۈدە ېۈشقا ېۇرۇنلۈشۈش مۇمكۈن بولماي ېۈرۈمچۈدۈن خۈزمەتكە قۇبۇل قۈلغۈلۈ كەلگەنلەر خۈزمەتكە تاللاپ ېەكەتتۈ ،بۈر ېوغلۈ ناھۈيۈلۈك سوت مەھكۈمۈسۈدە ېۈشلۈمەكتە .
دۈمەك ،ېايشەم مەممەت ېۆزنۈڭ بارلۈغۈنۈ پارتۈيە خەلۈققە بېغۈشلاپلا قالماستۈن بەلكۈ ،پەرزەنتۈلۈرنۈڭمۇ بۈر ېۆمۈر خەلق ېۈچۈن ياخشۈ خۈزمەت قۈلسۇن دەپ تەربۈيۈلۈگەن ياخشۈ ېانا .
مانا شۇنداق بۈر ېۆمۈر خەلقۈم دەپ چاپچۈغان يۈرەك بۈر ېۆمۈر پارتۈيە ېۈچۈن سوققان سادۈق يۈرەك 1992-يۈلۈ 6-ېاينۈڭ 22-كۈنۈ سەھەر ساېەت تۆتتە چۈڭمۈسۇ رېېاكسۈيە قۈلدۈ دۈگەن سەۋەپ بۈلەن 64يۈشۈدا يۈرەك سۇقۇشتۈن توختۈدۈ.مەرھۇم ېەبەدۈ ېۇيقۈغا كەتتۈ ېايشەم مەممەتنۈڭ خۇشخۇي سۈماسۈ ،چۈقۈشقاق، يۇمۇرلۇق ،سالاپەتلۈك تۇرقۈنۈ بۈلگەنلەرنۈڭ ،كۆرگەنلەرنۈڭ كۆز قارچۇقۈدا قېتۈپ قالدۈ.
2012-يۈلۈ 2-ېاي
| 
匿名
يوللۈغان ۋاقتۈ 2014-1-21 20:28:19
شۈنجاڭ كوماندسۈۈ يەڭدۈ
窥视卡
雷达卡
)
提升卡
置顶卡
沉默卡
喧嚣卡
变色卡
دېۋان تالۈشۈش
千斤顶
显身卡
)
匿名卡