كۈلمىگىن قىزچاق ( ھىكايە )
- " ماڭا ئىشىنىڭ ، ماڭا ... " ، ھاجەت قىلغىلى دوختۇرخانا ياتاق بىناسى يېنىدىن ئۈتۈپ كىتىۋېتىپ قۇلىقىمغا يۇقارقى گەپلەر ئاڭلىنىپ قالدى . مەندىن ئانچە يىراق بولمغان يەردە 19-20 ياشلار چامىسىدىكى بىر ئوغۇل بالا يېشى ئۆزىدىن ئانچە پەرىقلىنىپ كەتمەيدىغان بىر قىزغا قاراپ بىردەم ئۈنلۈك بىردەم پەس ئاۋازدا گەپ قىلۋاتاتتى . قىستاپ كەتكەن بولسىمۇ ئەتەي قەدىمىمنى ئاستىلىتىپ ئۇ ئوغۇل بالىنىڭ قىزىقارلىق ھەركىتى بىلەن قىلغان ئاڭلىنار-ئاڭلانماس گەپلىرىگە قۇلاڭ سالغاچ ھاجەتخانىغا ماڭدىم .
ئىككى قوللىرىنى ھەر قىسما پۇلاڭلتىپ سەنئەتچىنىڭ چوكا تۇتماي دېرىژورلۇق قىلۋاتقان قىياپىتىنى ئەسلىتىدىغان ھەركىتى ئالدىدا ئوقۇتقۇچىسىدىن تەنقىد قىلىنۋاتقان ئوقۇغۇچىغا ئوخشاش نىمە قىلىشىنى بىلمەيۋاتقان قىز بالا چىلاندەك قىزارتىۋالغان تىرنىقىنى تاتلىغاچ پۇتىنىڭ ئۇچىدا سېمۇنىت يەرگە چۈشىنىكسىز بىر نىمىلەرنى جىجاپ يىگىتكە پا-پات يەر تىگىدىن قاراپ قۇياتتى . دىمەك بۇلار كىچىككىنە يېشىغا بويسۇنماي مۇھاببەتلىشىۋېتىپتۇ دە - ؛ تېخى بۇلارنىڭ دوختۇرخانا بىناسى تۈۋىنى كۆڭۈل ئىزھار قىلدىغان ئۇرۇن قىلىپ تاللىغىنىچۇ ؛ ئېھتىمال ئۇزۇن پاراڭلىشىپ چارچاپ قالغۇدەك بولسا ئۇدۇل ئامبۇلاتۇرىيەگە كىرىشنى ئويلىغان بولسا كىرەك .
ئاپلا - ! بۇلار بىلەن بۇلۇپ كىتىپ ئۆزەمدىن چاتاق چىقتىمۇ نىمە ؟ بايىقى قەدىمىمنى سەل ئىتتىكلىتىپ ھاجەتخانىغا كىردىم . ھاجەت قىلىپ ئولتۇرۇپمۇ ئۇ بىرجۈپ قىز-ئوغۇل بالىنى ئويلاپ ئۆتكەن يىلقى مۇنداق بىر ئىش ئىسىمگە كەلدى .
كۈز ئايلىرىنىڭ بىر كۈنى ، مەن ئالى مەكتەپتىكى چاغدا ياخشى كۈرۈپ قېلىپ لىكىن جۈرئەتسىزلىكىمدىن مۇھاببەت تەلىپى قۇيالمىغان بىر قىزغا كىكەچلەپ تۇرۇپ : " مەن سىزنى ، ياخشى كۈرىمەن " دەپ تومتاقلا گەپ قىلىشىمغا ئۇ قىز گېپىمنىڭ ئاخىرسى تۈگمەستىنلا قاقاھلاپ كۈلگىنچە : " ۋۇي ، يۇۋاشنىڭ مۈڭگۈزى ئىچىدە دىگەن گەپ بىكار ئەمەسكەن ھە ؟ مەن تېخى سىزنى تازا بىر مۆرىمەسمىكىن دىسەم ئەسلى مۇنداقمۇ ھۈنىرىم بار دەڭ ؟ ... " مەن شۇ چاغدا خىجىل بولغىنىمدىن بېشىمدا راستىنلا مۈڭگۈزۈم باردەك بېشىمنى توختىماي سىلاپ يەرگە قارىغىنمچە ئالدىمدىكى ئۈزەم نەچچە يىلدىن بۇيان ياخشى كۈرۈپ كىلۋاتقان قىزنىڭ قالغاچتەك جاراڭلىق ئاۋازىنى ئاڭلاپ يەنە بىر ئېغىز گەپ قىلسا قېچىپ كەتكۈدەك دەرىجىدە پۇت-قۇلۇم تىتىرەپ ئارانلا تۇرغان ئىدىم . ئۇنىڭ تېخى : " ئۇكام ، مەن تېخى بۇ ئىشلارغا ھازىر قىزىقمايمەن ، خاپا بولماڭ ھە – " دىيىشلىرىچۇ ، دۈپۈلدەپ تۇرغان يۈرىگىمنىڭ ھەركىتىنى تىزلەشتۈرۈپ ؛ مانا بولدىمۇ ؟ دىگەنگە تويە ئەمدى ، غەيرەتكە كىلىپ مىڭ تەستە ئۈزىنى ياخشى كۈرىدىغانلىقىڭنى دىسەڭ مەسخىرە ئارلاش جاۋاپقا ئېرىشتىڭ . ئۇكام دىگىنى نىمىسى ؟ قاقاھلاپ كۈلۈپ كەتكىنىچۇ - ؟ مۇشۇ كەمگىچە بۇنداق ئەلەمگە يۇلۇقمىغان بولغىيدىڭ ھەقىچان - ؟ ئېگىز شاخقا ئېسىلغۇچە ئاستا يۇلۇڭغا مېڭىۋال . ئۆزەمنى ئۆزەم يۇقارقىدەك بەزلەپ ئۇزاپ كەتكەن ئۇ قىزبالىنىڭ ئارقىسىدىن قارىسى يۈتكىچە قاراپ تۇرۇپ بۇ خىل نىيىتىمدىن يېنىشنى شۇ ۋاقىتتىن باشلاپ ئۆزەمگە قىلمىسا بولمايدىغان بىر ۋەزىپە قىلغان ئىدىم .
" ئۇكام ، ھاجەت قىلىپ بولدىڭىزمۇ يا ؟ " ، بىر ئادەم ئالدىمدا ئشتىنىنىڭ ئالدىنى يېرىم ئېچىپ قاراپ تۇراتتى .ئېسىمنى يىغىپ خيالىمنى بۇزۋەتكەن ئۇ ئادەمگە ئاچچىغىمدا بىر قاراپ قۇيۇپ كەمىرىمنى شارتتىدە ئەتتىم دە ھاجەتخانىدىن چىقىپ بايىقى قىز-ئوغۇل تۇرغان تەرەپكەقارىدىم . ئۇلار ئەمدى بىر-بىرسىگە قاراپ ئىككى كىشلىك ئېيتىشىش ئورۇنلاۋاتقاندەك توختىماي كۈلۈشكەچ پاراڭلىشىپ تۇراتتى . ئىچىمنى تازا بىر بۇشىتىۋالغاچقىمۇ ئۇلارغا مەستلىگىم كىلىپ ئىتىتىك يۇلۇمغا ماڭدىم .دادام يېتىپ داۋالىنىۋاتقان ياتاققا كىرگۈچە ئۆزەمگە ئۆزەم " كۈلمىگىن قىزچاق ، مەن سىنى ياخشى كۈرىمەن دىسەم كۆڭلۈمنى رەت قىلغان ئىدىڭ . قاراپ باقە ، بايىقى مۇھاببەتلىشىپ تۇرغانلار مەندىن نەچچە ياش كىچىك تۇرۇپمۇ بىر-بىرسىنى كىچىك كۆرمەي شۇنداق قىزغىن مۇھاببەتلىشىپ تۇرمۇشلۇق بۇلۇشنىڭ ئاساسىنى تۇرغۇزۋېتىپتۇ ، سىنىڭ ئاشۇ كۈلكەڭنىڭ ماڭا قانچىلىك ئېغىر ئەلەم ئېلىپ كەلگەنلىكىنى بىلەمسەن ؟ كۈلمىگىن – ئالدىڭدا يەنە تېخى نۇرغۇن كۈلدىغان ئىشلار يۇلۇقىشى مۈمكىن دىدىم دە –يەنە بىر قېتىم ئۈنلۈك قىلىپ " كۈلمىگىن قىزچاق - ! " دەپ قويدۇم .
قىزىل يېزىلىق ھۆكۈمەت : مۇختەر مەھەممەت ( سايرامدا يېزىلدى )
2011-يىل 5-ئاي