ئۆز قائىدە-يوسۇنلىرىمىزنى بۇزمايلى(ئامانگۈل تۇنىياز دىلچىن)

دىلچىن

	ئۆز قائىدە-يوسۇنلىرىمىزنى بۇزمايلى ئامانگۈل تۇنىياز دىلچىن بىز-ئۇيغۇر مىللىتى ئەزەلدىن قائىدە-يوسۇنلۇق، ئۆز مىللىي خاسلىقىمىز ۋە ئۆرپ-ئادىتىمىزنى ساقلاشقا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىدىغان مىللەتلەرنىڭ بىرسى. ئەلۋەتتە، ھەر قانداق بىر مىللەتنىڭ ئۆزىگە خاس ئۆرپ-ئادەتلىرى ۋە قائىدە-يوسۇنلىرى بولىدۇ. شۇ قاتاردا، بىز-ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆرپ-ئادىتىمىز تولىمۇ ئۆزگىچە ۋە ئىنتايىن ئېسىل بولۇپ، باشقا مىللەتلەردىن ئالاھىدە پەرقلىنىپ تۇرىدىغان نۇرغۇن خاس ئادەتلىرىمىز بار. بىزنىڭ بۇ يەردە تىلغا ئالماقچى بولغان مىللىي ئۆرپ-ئادەتلىرىمىز ۋە قائىدە-يوسۇنلىرىمىز بولسا ئاتا-بوۋىلىرىمىزدىن مىراس قالغان، مىللىتىمىز ئارىسدا تا ھازىرغا قەدەر داۋاملىشىپ كېلىۋاتقان ئەنئەنىۋىى قائىدە-يوسۇنلىرىمىزدىن كېسەل يوقلاش، تۇغۇت يوقلاش، مۇسىبەتلىك بولۇپ قالغانلارنىڭ قارىسىنى ئۇشتۇش قاتارلىق ئۇسۇللار بىلەن، بىر-بىرىدىن ھال سورايدىغان ئېسىل ئەخلاق-پەزىلەت مىللىتىمىز ئارىسىدا ھازىرغا قەدەر كەڭ ئومۇملىشىپ كېلىۋاتقان ياخشى قائىدەرلەرنىڭ بىرى. بىراق، ھازىر كىشىلەرنىڭ مەدەنىيەت ۋە ئىستىمال سەۋىيەسىنىڭ كۈنسېرى يۇقىرى كۆتۈرۈلۈشىگە ئەگىشىپ، بىزنىڭ بۇ خىل ئۆرپ-ئادەت ئۇسۇلىمىزنىڭ شەكلى بار-بارا ئۆزگىرىپ، كىشىلەرنىڭ بۇخىل «ئىلغار مەدەنيەت»كە بولغان كۆز قارىشىى تەدرىجىي سۇسلاپ كەتتى. بىز سەگەكلىك بىلەن ياخشى ئويلىنىدىغان بولساق، بۇنىڭدىن نەچچە يىللار ئىلگىرى قاتناش ناھايىتى قولايسىز، ئالاقىلىشىش ئۈسكۈنىلىرى يوق ۋاقىتلاردا بىز بىرەرسىنى يوقلاش ئۈچۈن قارشى تەرەپنىڭ ئۆيىگە ئۇدۇللا بېرىپ، ئالدىمىزغا بىر پىيالە ئىسسىق چاي قۇيسىلا شۈكۈر-قانائەت ھاسىل قىلىپ، يۈز كۆرۈشۈپ قايتىپ كېلەتتۇق. بىراق، بىز ھازىر كېسەل يوقلىغىلى، ياكى تۇغۇت يوقلىغىلى بارماقچى بولساق شۇ بىمارنى ئالدىن خەۋەرلەندۈرۈپ قويۇپ، بىرمۇنچە تەييارلىق قىلدۇرۇپ، ئۆزىمىزنى كۈتكىلى قويىدىغان، قارىسىنى ئۇشتۇش ئۈچۈن، «قىرقى» توشقاندا رېستۇرانغا چاقىرىپ، ئەر-ئايال جەم بولۇپ ھاراق-شاراب قۇيۇپ قارىسىنى ئۇشتۇشتەك... نۇرغۇن يامان ئىللەتلەر ئەۋج ئېلىپ كەتتى. ئەلۋەتتە، دوستلارنىڭ بىر-بىرىدىن ھال سورىشى، شۇنداقلا ساھىپخاننىڭ دوستلىرىغا كەڭ قوللۇق قىلىپ، ئۇلارنى ياخشى كۈتىۋېلىشى بىر ياخشى ئىش. بىز بۇ دۇنياغا پەقەت يەپ-ئىچىش ئۈچۈنلا كەلگەن ئەمەس. شۇڭا بىز بۇنداق ھەشەمەتچىلىك قىلىپ، باشقىلارغا بىھۇدە بېسىم بولىدىغان ئىشلاردىن ئۆزىمىزنى تارتساق، باشقىلارغا ھەقىقى كۆڭۈل ئازادىلىكى بەخش ئەتسەك بۇ ھەممىدىن ئەۋزەل دەپ قارايمەن. بىز بارغانلا يەردە ساھىبخان سالغان داستىخانغا قارايدىغان، يېمەك-ئىچمەك مول بولمىسا، سىرتقا چىقىپلا سۆز-چۆچەك قىلىدىغان يامان ئىللەتنى ئۆزىمىزگە يۇقتۇرۋالمايلى. شۇ سەۋەبلىك، بىر-بىرى بىلەن ئىختىيارى بېرىش-كېلىش قىلىدىغان قائىدىلەر تۈگەپ، بۇ قائىدە-يوسۇنلارنىڭ شەكلى تەدرىجى ئۆزگىرىپ، بۇ ياخشى قائىدە ھازىر «قەرز قايتۇرۇش» سورۇنىغا ئايلىنىپ قالغاچقا، بۇ خىل تەمەخورلۇق ئىللەتلىرىمىز ھەر ۋاقىت دىلىمىزنى غەش قىلماقتا. بىزدىكى بۇنداق يامان ئىللەت تۈزەلمىسە، خەلقىمىز مەڭگۈ روناق تاپمايدۇ. تەمەخورلۇق، ھەشەمەتچىلىك ئەزەلدىن يامان ئىللەت. بىز بىراۋنى يوقلىساق چوقۇم ياخشى نىيىتىمىز بىلەن يوقلايلى! بىزگە يەپ-ئىچىش ئەمەس، بەلكى دىدار-مۇلاقەت، سەمىمىي سىردىشىش، كۆڭۈل سوراش غەنىمەت! ئۆز قائىدە-يوسۇنىمىزنى، ئىنسانىي ئەخلاق-پەزىلىتىمىزنى، ئۆزىمىزنى-ئۆزىمىز دەپسەندە قىلمايلى! نىيىتىمىز ھەر ۋاقىت دۇرۇس، كۆڭلى-كۆكسىمىز كەڭ بولسۇن! باي ناھىيەلىك مەدەنىيەت-تەنتەربىيە-رادىيو-تېلېۋىزىيە ئىدارىسىدىن: ئامانگۈل تۇنىياز دىلچىن

نائىل

	xundak bizning esil kaida yosunlirimiz bar , bularni saklap kelix, bularni tarakki kildurux asrap mollaxturux, bizdak yax awlatlarning  zimmimizda,  milli haslikimizni yokutp koymayli! tema igisiga rahmat!

ئەلى

	ياخشى تېمىدىن بىرنى يوللاپسىز، رەھمەت سىزگە، مۇشۇنداق تېمىللىرىڭىز مۇنبەردىن ئۈزۈلۈپ قالمىسۇن، ھەرمىغايسىز.

خەنجەر731

	ئىبرەتلىك تېمىدىن بىرنى يوللاپسىز،مىنىڭمۇ قۇشۇپ قويىدىغان ئىككى ئېغىز گېپىم بار،بولۇپمۇ ئاتا ئانىلارغا،قىزلىرىمىزنى چوڭ قىلدۇق،قاتارغا قوشتۇق،لىكىن توي قىلىدىغان چاغدا ئاسمانغا ئېسىپ ھەشەمەتچىلىك،ئىسراپخورلۇق قىلدۇق،قۇلاقلىرى كۆتىرەلمىگۈدەك ئالتۇن ئالمىسا چىقارمىدۇق،بولسا مۇشۇ توي قىلىش قائىدىمىزنى قېلىپقا چۈشۈرسەك،ئادەم دىگەن يالڭاچ كېلىدۇ يالىڭاچ كىتىدۇ،بۇ دۇنيادا قىلغانلىرىمىزنىڭ سورىقىنى ئۇ دۇنيادا بېرىمىز،تۆت كۈنلۈك ئالەمدە پەرزەنتلىرىمىزگە ئەۋلاتلىرىمىزغا،ھەم بۇرۇن ئۆتكەن ئەجداتلىرىمىزغا يۈزكىلەلىگۈدەك ئىش قىلساق.پەرزەنتلىرىمىزنىڭ تويلىرىنى ئاددىي-ساددا ئىسلام قائىدىسى بويىچە ئۆتكۈزسسەك.ھاراق-شاراپ ئىچىلگەن توي توي ئەمەس اللا بۇنداق تويلارنى مەڭگۈ كەچۈرمەيدۈ،شۇڭا مۇشۇ نىجىستىن يىراق بولايلى.ئەتراپىمىزدىكىلەرگە تەربىيە قىلايلى،بىرنى ئوڭشىساق بىزگە كىلىدىغان ساۋابى ئاز ئەمەس،مۇشۇنداق كېتىۋەرسە بىزدىن كىيىنكى ئەۋلاتلارغا بىزدىن نىمە قالىدۇ؟ئويلىنىپ باقايلى...

بوزدالا

	ئەتىراپىمىزدىكى ئىشلارنى ئوبدان كۆزىتىپسىز ، دىمىسىمۇ بىزدىكى بارغانسىرى سۇسلىشىپ كىتىۋاتقان ئەدەپ ئەخلاق مەسىلىسى ھەبىر ۋىژدانلىق ئۇيغۇرنى ئويلاندۇرماي تۇرالمايدۇ . ھازىر بىزلەردە سورۇن كۆپەيدى ، ھاراق - شاراپسىز سورۇن قىزىمايدۇ ، سالام - سائەتلەر ئازايدى ، كىشلەر بىر - بىرسى بىلەن كۆرۈشكەندە باش لىڭىشتىپ قويۇپلا بولدى قىلىدىغان بولۇپ كەتتى . بۇ ئاددىلا بىر تەرىپىغۇ سۆزلىسەك ئادەمنىڭ كۆڭلى يېرىم بولىدىغان ئىشلار جەمئىيىتىمىزدە كۈرمىڭ . بولسا ھەممىز ئاتا بوۋىلىرىمىز بىزگە ئۆگەتكەن  ئەخلاق قائىدە - يۇسۇنىمىزنى  ئەڭ مۇھىمى ئۆزىمىزنى تېپىۋالايلى . چۈنكى بىز دىگەن ئۇيغۇر.

قۇربان

	تەربىيەۋى ئەھمىيەتكە ئىگە تېمىكەن، ھازىرقى زامانغا تولىمۇ ماس كېلىپتۇ. قولىڭىزدىن بەرىكەت ياغسۇن!

Nasirdin

	بايدىكى نەزىر - چىراغنىڭ شەكىلى ئۆزگىرەپ كەتكەندەك تۇيۇلىۋاتىدۇ .

مەرمەر

	نائىل يوللىغان ۋاقتى  2013-1-15 02:32 xundak bizning esil kaida yosunlirimiz bar , bularni saklap kelix, bularni tarakki kildurux asrap mo ... خاپا بولماي ئىنكاسنى ئۇيغۇرچە يازسڭىز بۇلوپتكەن ،

نائىل

	مەرمەر يوللىغان ۋاقتى  2013-1-18 17:17 خاپا بولماي ئىنكاسنى ئۇيغۇرچە يازسڭىز بۇلوپتكەن ، kaqurung man hazir telifunda qikiwatiman. lekin muxu telfunda uygurqa baskili bolmaydu. bolmisa meningmu hoymu okugum kelidu.

نائىل

	مەرمەر يوللىغان ۋاقتى  2013-1-18 17:17 خاپا بولماي ئىنكاسنى ئۇيغۇرچە يازسڭىز بۇلوپتكەن ، kaqurung man hazir telifunda qikiwatiman. lekin muxu telfunda uygurqa baskili bolmaydu. bolmisa meningmu hoymu okugum kelidu.