ئۇنۇتقاقلىق سزدە بارمۇ؟

تۇرسۇن نىياز

	ئۇنۇتقاقلىق (نىسيان) دەپمۇ ئاتىلىدۇ، نىرۋا خىزمىتى چىكىنىش ياكى مىڭىگە ئۇزۇقلۇق، قان ۋە ئوكسىگىن يىتىشمەسلىكى سەۋەبدىن ئويلاش، ئەسلەش، خىيال قىلىشنىڭ ئاجىزلىشىشى ياكى بۇزۇلۇشتىن ئەستە تۇتۇش، خىيال قىلىشتەك پائالىيەتلەرنىڭ نۇرمالسىزلىقىغا قارىتىلغان. بۇ كىسەل (3)كە بۆلىنىدۇ: 1) ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتىنىڭ بۇزۇلۇشى؛ 2) ئويلاش كۈچىنىڭ بۇزۇلۇشى؛ 3) خىيال سۈرۈش كۈچىنىڭ بۇزۇلۇشىدىن ئىبارەت. 1- ئەستە ساقلاش قابىلىيتىنىڭ بۇزۇلۇشى سەۋەبى: 1) روھى كەيپىياتنىڭ نۇرمالسىزلىقى، غەم-قايغۇ، قېرىلىق، ھەسرەت-نادامەت، داۋاملىق غەم ئەندىشىدە ياشاش قاتارلىقلار.  2) ئۇنۇتقاقلىق پەيدا قىلىدىغان ھۆل سۇغۇق تەبىئەتتىكى يىمەك ئىچمەكلەرنى كۆپ ئىھتىمال قىلىش (كۆك يۇمغاقسۈت، كاللەك بەسەي، يىسىۋىلەك) قاتارلىقلار؛ 3) تۆت خىل خىلىتنىڭ بۇزۇلۇشى، ئۇنىڭ ئالاھىدىلىكى شۇكى سەپرادىن بولسا ئاسان تۇتىۋېلىپ ئاسان ئۇنتۇپ قالىدۇ، سەۋدادىن بولسا تەستە تۇتۇۋېلىپ تەستە ئۇنتۇيدۇ، قاندىن بولسا تۇتىۋېلىشى تىز، ئۇنتۇپ قېلىشى ئاستا بۇلىدۇ، بەلغەمدىن بولسا تۇتۇۋېلىشى ئاستا، ئۇنتۇپ قېلىشى تىز بۇلىدۇ. ئالامىتى: ئۇيقۇسى كۆپ بۇلۇش، گەجگە قىسمى ئېغىر بۇلۇپ، ئېغىزدىن دائىم شالۋا ئېقىش، باشنىڭ ئارقا قىسمى ئېغىر بۇلۇش ئالامەتلىرى بۇلىدۇ. غىزاسى: كەپتەر، كەكلىك گۆشى، نۇقۇت سۈيى، قىرغاۋۇل گۆشى، ياڭاق مېغىزى، ئۈرۈك مېغىزى، يېغى قاتارلىقلار پايدىلىق. سۇغۇق تەبىئەتتىكى غىزالاردىن يىمەك-ئىچمەكلەر ھەم سۇغۇق سۇدا كۆپ يۇيۇنۇشتىن پەرىز قىلىش كىرەك. 2- ئويلاش كۈچىنىڭ بۇزۇلۇشى ئويلاش كۈچىنىڭ بۇزۇلۇشى بىرەر ئىشقا پىكىر يۈرگۈزەلمەسلىك، ئويلاشتا ھۇرۇنلۇق قىلىش، بىر نەرسىنى يادىدا تۇتالماسلىق بىلەن ئىپادىلىنىدۇ، بۇ دىۋەڭلىك كىسىلى دەپمۇ ئاتىلىدۇ. سەۋەبى: 1) زىيادە سۇغۇق تەبىئەتلىك غىزالارنى كۆپ ئىستىمال قىلىش، يەنى (بەلغەم خېلىتىدىن بولغاندا)؛ 2) غەيرى سەۋدا خىلىتىنىڭ ئوتتۇرا مىڭىگە تەسىر قىلىشى؛ 3) كۆيگەن سەپرانىڭ مىڭىگە تەسىر قىلىشى؛ 4) جىنسى مۇناسىۋەت بىلەن كۆپ شۇغۇللىنىش، جەلق قىلىش، كۆپ ئىھتىلام بۇلۇش سەۋەبىدىن؛ 5) كۆپ ھاراق ئىچىش ۋە زەھەرلىك چىكىملىكلەرنى ئىستىمال قىلىش سەۋەبىدىن؛ 6) ھەر خىل ئۇرۇلۇش، سۇقۇلۇش سەۋەبىدىن باش ساھەسىنىڭ ئېغىر زەخمىلىنىشى قاتارلىقلار. ئالامىتى: باش ئېغىر بۇلۇش، ئۇيقۇسى كۆپ بۇلۇش، بىرەر ئىشقا پىكىر يۈرگۈزەلمەسلىك ھەم بىرەر نەرسىنى ئەستە تۇتالماسلىق قاتارلىق ئالامەتلەر كۈرۈلىدۇ. 3-خىيال سۈرۈش كۈچىنىڭ بۇزۇلۇشى خىيال قىلىش ئورنى مىڭىنىڭ ئالدىنقى قىسمىغا جايلاشقان بۇلۇپ، بۇ ھىسسىي مۇشرەكتە ئىدراك قىلىنىپ كۈڭۈلگە تىزىلغان سۈرەتلەرنىڭ ساقلىنىش قابىلىيىتىنىڭ كېمەيگەنلىكى ياكى بۇزۇلۇشقا قارىتىلغان. سەۋەبى: 1) بەدەننىڭ ئاجىزلىشىشى ھەم ھىسسىي مۇشتىرەكنىڭ بۇزۇلۇشى سەۋەبىدىن؛ 2) قىزىتمىلىق كىسەللەر سەۋەبىدىن؛ 3) بەلغەم خىلىتىنىڭ غەيرى ئۆزگىرىشى سەۋەبىدىن. ئالامىتى: كۆرگەن نەرسىلەرنى نىمە ئىكەنلىكى ئۈستىدە پىكىر يۈرگۈزەلمەسلىك، كۆرگەن كىشىلەرنىڭ ئىسمىنى دىيەلمەسلىك ئالامەتلىرى كۈرۈلىدۇ. داۋالاش: كىسەللىكنىڭ ئەھۋالىغا قاراپ بەلغەمنىڭ مۇنزىجىنى 9كۈن بىرىپ، ئۇندىن كىيىن ئايارەنجى پەيقىرا بىرىپ ماددىنى پاكلاش لازىم، ماددا پاكلانغاندىن كىيىن مائۇلئەسەل، شەربىتى ئۈستىقۇددۇس، ماددەتۇلھايات، جاۋارىش جالىنۇس، ئامىلە نۇشدارى بىرىش ياخشىدۇر. غىزاسىغا: قۇرۇق ئۈزۈم بىلەن ياڭاق مېغىزىدا سوقماق قىلىپ بىرىلىدۇ ھەمدە ئۇچار قاناتلارنىڭ گۆشلىرىنى بىرىشكە بۇلىدۇ، يىمىشلەردىن: ئالما، ئۈزۈم، ياڭاق قاتارلىق قۇرۇق ئىسسىق تەبىئەتلىك ئۇزۇقلۇقلار بىرىلىدۇ. مەنبە:  http://www.tansak.cn/web/art/?action=mazmun&id=784.shtml

ئاتامان

	مەن يېقىندىن بېرى بەك ئۇنۇتقاق بولۇپ كەتتىم.ئىزدىمەكچى بولغان نەرسە قولۇمدا بولسىمۇ،بىر ھازا ئىزدەپ،تۇيۇقسىز قولۇمدا تۇرغانلىقىغا كۆزۈم چۈشىدۇ.