ۋارىسجان قاسىم:غەزەللەر

huxhuy

	ئاي يۈزىدىن ئۆتەر تۇرنىلار ۋارىسجان قاسىم غەزەل-ئىزتىراپلىق دىلنىڭ ئۇلۇغۋار ئىلتىجالىق پىچىرلاشلىرىنى ئۆلمەس ئۈمىد دەرگاھىغا ئېلىپ تۇپراقتىن ئۆرلىگەن نۇر قۇيۇنىدۇركى، ئۇنىڭ ساماۋى مەنزىرلىرىدە زامان، ماكان تىلسىماتلىق پارلاقلىققا ئېرىشىدۇ. ئەلمىساق بىلەن قىيامەتنىڭ قورقۇنچلۇق قوشۇلۇشى ئالەم كىتابىنىڭ تىراگېدىيەلىك چەشمىلىرىنى ۋاراقلاپ، تىتما-تالاڭ ئاڭنىڭ يۈكسەك چوققىلىرىدىن مەڭگۈلۈك ئارامگاھ ئىزدەيدۇ. غەزەل يېزىلىۋاتقاندا شائىر ئاقار يۇلتۇزغا ئايلىنىدۇ. مەنە ۋە سۆزلەر سامانچى يۇلتۇزلىرىدەك ئۇنىڭ كەينىدىن ئەگىشىپ ئەبەدىيلىك ھەسرەت، بۈيۈك ۋىسالنى ئىزلەپ مىليۇن يىلنى لەھزىدە كېزىپ، ۋەھىيلەر دېڭىزىنىڭ كامالەتلىك رەمزىسىنى ئاختۇرىدۇ. غەزەل ئادەم ئاتىنىڭ تۇنجى شاراپەتلىك ئاياغ ئىزى. ھەۋۋانىڭ مۇقەددەس لاتاپەتلىك يۈزى. غەزەلدە بارچە ئۇيغۇنلۇق لاۋۇلداپ تۇرىدۇ. يەر كۆككە ئارزۇسىنى غەزەل شەكلىدە يازىدۇ. بالاغەتلىك، لاتاپەتلىك، پاساھەتلىك، كامالەتلىك غەزەلنىڭ چارچىماس، ئۇچقۇر بىشارىتى بەختىيار روھنى مەڭگۈلۈكنىڭ پايانىغا تۇتاشتۇرىدۇ. ئارىلىق تامامەن ئىرىپ غايىپ بولىدۇ. غەزەل- پەرۋاز قايغۇسىنىڭ قۇياش كۆزىدىكى چەشمىسىدۇر. غەزەل مەڭگۈ ئاخىرلاشماس سەپەردۇر، مەنزىلى يوق مەنزىللەردە جانانلار قولىدىكى شاراپ غەزەل ھالاۋىتىدە دۇنيانى يىلتىزلاندۇرىدۇ. غەزەل- بىپايان تەكلىماكان روھىيىتىدىكى يېشىل ئاتەش. 1 يىراقتىن ھەممىنى سەزدىم، تېيىلدۇرغاندا سەن تۈننى، ئەرشنىڭ ئۈستىدە يەلپۈندۈرۈپ چاچقاندا ئۇپقۇننى. گويا ماتەم، يېشىمنىڭ چەرخىنى سىزدى قاناتىدا، بۈيۈك ساقى كۆزىدە دەل تىرىلدۈرگەندە ئالۋۇننى. زاۋالدا ئاشىقانە كوھىقاپ مېھرىنى سۈزگەندە، قويۇپ بەردىم خۇدانىڭ كۆزلىرىدىن يېڭى دولقۇننى. سابا سىرلىق كۇلاھىغا ئورىدى مەيخور تۇمارىمنى، ئۇپۇقلاردىن- ئۇپۇقلارغا تۇتاشتۇرغاندا يالقۇننى، قېقىلدى شولىلار گۈلگۈن ئانا يەرنىڭ پۇراقىغا، ۋاقىتنىڭ بىر ئۇچى ئىڭراپ تېشىپ ئۆتكەندە شاۋقۇننى. ئارامسىز، قاپقارا مەۋھۇم چېكىت ئىغاڭلىغان چەشمە، تارايدۇ سېھرىدە شەيتان تىلىدەك ئەركە يۇلغۇننى. يانار ئاپئاق تېرەكنىڭ تەشۋىشى تەڭ چايقىلىپ ۋىل- ۋىل، ياسار ياپراق چوغى قايناق كۆپۈكلەر ئىچرە مەجنۇننى. 2 بىلىڭ، مەن ئوينىغان دار ئەۋجىدە قايناق نىگاھ قالمىش، قېقىنۇس جانىدەك روشەن قەدەھتە قىبلىگاھ قالمىش. بويۇمنى ئىرغىتىپ تالقانسىمان مىڭ يەنجىگەن ئىستەك، بۇلاقلار قارنىغا ئوت يامرىتىپ مەغرۇر گۇناھ قالمىش. قىيانىم شەرھى ئالەم ياپرىقىنى چۆكتۈرەر يۈكسەك، ئېقىنلار ئۈستىدە دەلدەڭشىگەن ئاق بارىگاھ قالمىش. ئۆزىدىن ئايرىلىپ ئىچكىرلىگەن تەنھا زېمىستاندا، سىقىپ توپاننى ئالقاندا ماكانسىز نالە–ئاھ قالمىش. سۆيۈلگەن بەچچىغەر كۆك قۇببىسىدە چاپچىغان چاقماق، ئۈزۈپ ئالماق ئۈچۈن گۈلزار بەنت بولماس گۇۋاھ قالمىش. چۈمۈلە ئىزلىرىدا ئوۋچىلار قۇدرەتنى پۇرقۇشسا، كۈيۈمگە ئەلمىساقتىن ئۆركىشى يوق بىر ساما قالمىش. ئاتالغان ھەر نەپەستىن بالقىسا تەڭرى قارارگاھى، ئەرىشنى شەبنىمىدە دومىلاتقان تىك گىياھ قالمىش. تىتىلغان مۇردىلارنىڭ كەلكۈنى يۇتسا ئاۋازىمنى، ئېرىپ زەنجىر، بەھەيۋەت غار نۇرى سىغماس پاناھ قالمىش. ئوغۇزنىڭ ئەسلى رەڭدە كىشنىشىدىن پىشۋا قىسمەت، يوقالغان ئۇچقۇنۇڭ ئىچرە تېلىقماس قەبرىگاھ قالمىش. 3 ئاساۋ ئات قەھرىلىك ئۆركەشلىدى جاننىڭ جاپاسىغا، تېنىمسىز ئۇچقۇچى تۇپراق چېگىلدى ئوت ۋاپاسىغا. پەلەك رىغبەتلىرى قالدى ئوقۇمنىڭ كەينىدە ئاخىر، مېنى يار ئەتتى تىمتاسلىق چېقىلماقنىڭ بالاسىغا. يۈتۈپ كەتسەممۇ مەن بويلاپ چېقىننىڭ تاش غىلابىنى، چۆكەيمەن قايسى تۈننىڭ، قايسى كۈننىڭ مۇددىئاسىغا؟. ئۇزۇن قىسسەڭنى قوي دىلبەر، تېپىش ھەسرەتنى بەك مۈشكۈل، كىرەي مەن يېڭىدىن ئىمان بولۇپ ئاسمان قازاسىغا، سىزىقلار دەم-بەدەم ھۇۋلاپ بۈيۈك ئەركىمنى يەپ كەتتى، دىۋەيلەر پەسلىكار قۇشلار يارالماقنىڭ قاراسىغا. ئۆلۈمنى سىلىغان يۇلتۇز قايتا ئاققىن چاچقۇلار ئىچرە، پېيىڭنى چۆكتۈرۈپ كۆرسەت شاياتۇن ئىلتىجاسىغا. رېتىمسىز تامچىلايدۇ چوكا مۇزدەك ئۈمچىيىپ سىرلار، ۋاقىتنىڭ ئىشرىتى يانغىن قادار يالغۇز ساماسىغا. 4 چايقىدىڭ پەريادلىرىم تاڭلارغا خاس ئالقان بىلەن، سۈزگىنىم يالغۇز ئارال يىلتىزسىمان قالقان بىلەن. ساقىنىڭ مەغرۇر دۇئاسى سىر ئالار جانىم ئۈچۈن، تەڭرىنىڭ بارماقلىرىغا تەڭلىشىپ ئىمكان بىلەن. كۆچسە قۇم تىرناقلىرىمدا يورغىلار ئاينىڭ نۇرى، بىر پۈتۈنلۈك جامىدا ئوغۇز كۆيەر ئارمان بىلەن. چىڭقى چۈش سەرسانلىقى ھەسرەت چىلانغان قوڭغۇراق، بۆرىلەرنىڭ ئىزلىرى تارتۇقلىنار پالۋان بىلەن. مەن شىلىمشىق بۇ جاھان گىردابىدا قايناپ ئۇلۇغ، مېھىرسىز كەلكۈنلىرىم شىددەتلىنەر ئاسمان بىلەن. كەپتىرىمنىڭ پەرلىرى تىمتاس يولۇمنى ئاختۇرار، كۆكلىتەر زەيتۇنلىرىنى يېپيېڭى ئوكيان بىلەن. چىقتى قارلىق بىر قۇياش ئۆلگەن كۆلەڭگەم كەينىدىن، ئاقتى دۇنيا تامچە مەيدىن بالقىغان توپان بىلەن. كىم سابانىڭ بەرگىگە يايدى مۇبارەك قەتلىگاھ، ئۇرغۇتۇپ شەيتانلىرىنى تىنجىماس مارجان بىلەن، يوپيورۇق گۆر ئۈستىمىزدە غارقىرايدۇ لايلىنىپ، سوۋغا ئەيلەرمەن نامازشام گۈلىنى تۇغيان بىلەن. 5 پارقىرار ھىجران قۇياشى سەرۋىنىڭ ئاۋازىدا، ئېرىتەر ئاشىق شارابىن يۇلتۇزۇمنىڭ نازىدا. بىر سادا كەلمىش يىراقتىن باق نازاكەت تۇغ بولۇپ، كۆرسىتەر ئەكسىمنى دەۋرەپ يامغۇرۇمنىڭ سازىدا. مەن چىلانغاندا قارا تۇپراق گۈلىگە بىغۇبار، ئىنتىزارلىق ياندى گۈلگۈن شولىلار پەرۋازىدا. ئىزلىرىڭ غەليانىدا قالغان شەپەق مارجان ئەمەس، ئاق كېچەمنىڭ جانىجان سۆيگەن تۇمانلىق يازىدا. مېۋىلەرنىڭ جىلۋىسى غايىپ ئېقىن شاھنامىسى، قانچە ئىقلىمغا بۆلۈندۈم سۈكۈتۈم ھەمرازىدا. دۇر① قەدەم بويلاپ زەمىن تۇرسا بۈيۈك چوغنى تىرەپ، بىلمەيىن قالدى سېغىنچىىم غۇنچىنىڭ ئەلپازىدا. كۆكسىمە قايغان بېشىڭ ئۈستىدە مىڭ ئالەم كۆيەر، مەن كۆزۇڭگە سەكرىدىم كىرپىكلىرىڭ غەممازىدا. ①دۇرـــــ دۇردانە، ئۇلۇغ، بۈيۈك، ئاپتور: قاغىلىق ناھىيەلىك مىللىي تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپتە «كۈسەن مەدەنىيىتى»نىڭ 2014-يىللىق 4-سانىدا ئېلان قىلىنغان