• Shiwitsiyening 10 Chong Keshpiyatliri - [Yéngiliq]

    2008-11-17

    Bu 10 keshpiyatni siz choqum bilisiz, lékin ularning Shiwitsiyelik (Swedish) ijad qilghanliqini uqamsiz?! Bu peqet eng dangliq hem insan turmushigha köprek tesir körsetkenliri.

    1. Yürek qozghatquch (心脏起搏器): Yürek ajiz ademler ishlitidighan, yürekning sekrishige yardem béridighan eswab. 1958 yili Rune Elmqvist digen yoldash buni ijad qilghan, shu chaghda bu xil dawalashni qubul qilghan Arne Larsson ependi 2001 yilighiche yashighan.

     

     

    2. Bixeter tasmisi: Mashin olturghinimizda bixeterlikimiz üchün ishlitidighan tasma. Sanluq melumatqa asasen, bixeter tasmisi her 6 minutta bir hayatni qutquzmaqta. Bu Nils Bohlin epadi 1959 yili ijad qilghan.

     

     

    3. Yershari xarektérlik orun belgilesh séstimisi (全球定位系统): GPS mu dep qoyimiz. Bunimu biz da'im kinolarda körimiz. Sün'iy hemrah arqiliq ayropilan, paraxutlargha yardem bérip, ularning jughrapiyilik ornini békitip béridighan eswab. Buni hazir bezi baylarning mashinliridimu körimiz. Yuqur derijilik téxnikigha mensup mehsulat. Bu Håkan Lans ependining ijadiyiti.

     

    4. Ichimlik qutusi: In'glizche Tetra Pak, xenzuche 利乐包 deymiz. Siz adette dukanlarda körgen süt qutusi, miwe sherbet qutusi... mushu shu! 1951 yili Erik Wallenberg we uning tetditqad guruppisi ijad qilghan.

     

    5. Télfon turupkisi: Lars Magnus Ericsson ependi 1885 yili ijad qilghan. Shuningdin kéyin télfon ishlitish jiq eplik bolup ketken.

     

     

     

    6. Népiz kompiyotér ékrani (平板显示器): Sven Torbjörn Lagervall ependi 1979 suyuq kiristalni bayqighan, uning kéyin 1994 yili népiz ékran tetqitqadi bashlighan.

     

     

    7. Ultra awaz dolquni (超声波): 1950 yili Hellmuth Hertz ependi bu xil tetqitqadni birinchi bolup késel körüshke ishletken. U Inge Edler ependi bilen teng bu xil téxnika arqiliq yürek késelge di'agnoz qoyghan.

     

     

    8. Bixeter serengge: Gustaf Erik Pasch ependi 1844 yili dunyadiki tunji bixeter serenggisini ijad qilghan.

     

     

    9. Partlatquch dorisi: Buni hemmimiz bilimiz. Dunyagha dangliq Alfred Nobel ependi 1866 yili ijad qilghan. Mush arqiliq tapqan pulida Nobél mukapitini qurghan.

     

     

    10. Sirtma: Gideon Sundbäck ependi 1913 yili ijad qilghan. Buni hazirghichilik ishlitiwatimiz.

     

     

     

    Yuqurqi ijadiyetlerdin bashqa yene jiq keshpiyatlar bar idi, bek ésimde qalmaptu, mesilen hazirqi zamman ayallar ishlitidighan bir qétimliq heyz qeghizi... digendek.