|
جوڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلۇپ ھازىرغا قەدەر، ئاساسەن تېنىچ قۇرۇلۇش قىلىش مۇھىتىدا تۇرغان بولسىمۇ، لېكىن بىرقانچە مەيدان قىسقا مۇددەتلىك، كىچىك دائىرىلىك ئۇرۇش ۋە ھەربىي توقۇنۇشنى باشتىن كۆچۈردى. بۇ ئۇرۇشلار ئاساسەن: ۋېتنامغا يارىدەم بىرىپ، فرانسىيىگە قارشى تۇرۇش ئۇرۇشى؛ ئامېرىكىغا قارشى تۇرۇپ، چاۋشيەنگە يارىدەم بىرىش ئۇرۇشى؛ ۋېتنامغا يارىدەم بىرىپ، ئامېرىكىغا قارشى تۇرۇش ئوروشى؛ لائوسقا يارىدەم بىرىپ، ئامېرىكىغا قارشى تۇرۇش ئۇرۇشى؛ جوڭگۇ – ھىندىستان چېگراسىدىكى ئۆزىنى قوغداپ، قايتۇرما زەربە بىرىش ئۇرۇشى؛ جېنباۋداۋ ئارىلىدىكى ئۆزىنى قوغداپ، قايتۇرما زەربە بىرىش ئۇرۇشى؛ شىشا تاقىم ئارىلىدىكى ئۆزىنى قوغداپ قايتۇرما زەربە بىرىش ئۇرۇشى؛ جوڭگۇ – ۋېتنام چېگراسىدىكى ئۆزىنى قوغداپ، قايتۇرما زەربە بىرىش ئۇرۇشى ۋە نەنشا تاقىم ئارىلىدىكى ئۆزىنى قوغداپ، قايتۇرما زەربە بىرىش ئۇرۇشىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. نىگىزىدىن ئېيتقاندا، بۇ توققۇز قېتىملىق ئۇرۇشنىڭ ھەممىسى باشقا دۆلەتلەرنىڭ جوڭگۇغا ئېلىپ كەلگەن بالايى ئاپىتى. شۇنداقلا جوڭگۇنىڭ بىخەتەرلىك مۇھىتىغا بولغان ئېغىر تەھدىتى ھىساپلىنىدۇ. ۋەزىيەتنىڭ ئۆزگىرىشىگە ئاساسەن، جوڭگۇ ھەربىي ئىشلار ئىستىراتىگىيەسىنى ۋاقتىدا تەڭشەپ، ئاكتىپ ئالدىنى ئېلىشنى يىتەكچى فاڭجىن قىلىپ، ھەر بىر مەيدان كىچىك دائىرىلىك ئۇرۇش ياكى توقۇنۇشتا غەلىبىنى قولغا كەلتۈرۈپ، دۆلەتنىڭ مەنپەتىنى قوغدىدى.
ۋېتنامغا يارىدەم بىرىپ، فرانسىيىگە قارشى تۇرۇش ئۇرۇشى: 1950- يىلى 1- ئايدا ھىندى چىنى كومپارتىيەسى (ياندۇرقى يىلى ۋېتنام ئەمگەكچىلەر پارتىيەسىگە ئۆزگەرتىلگەن) نىڭ رەئىسى خۇجىمىن سوۋېت ئىتتىپاقىدا زىيارەتتە بۇلۇپ، سىتالىن ۋە شۇ چاغدا سوۋېت ئىتتىپاقىدا زىيارەتتە بۇلۇۋاتقان ماۋزېدوڭ بىلەن ۋېيتنام ئىنقىلاۋىغا ئالاقىدار مۇھىم مەسىللەر ھەققىدە سۆھبەتلەشتى. 2- ئايدا خۇجىمىن ۋېيتنامنىڭ فرانسىيەگە قارشى تۇرۇش ئۇرشىغا يارىدەم بىرىش ئۈچۈن، ج ك پ مەركىزىي كومېتېتىدىنھەربىي ماددىي ئەشيا يارىدىمى بىرىش ۋە ھەربىي ئىشلار مەسلىھەتچىلەر ئۆمىكى ئەۋەتىشنى تەلەپ قىلدى. بۇ مەزگىل جوڭگۇ ئىنقىلاۋى ئەمدىلا مەملىكەت خەرەكتىرلىك غەلىبىنى قولغا كەلتۈرگەن مەزگىل بۇلۇپ، ھەر خىل قىيىنچىلىقلارغا دۇچ كىلىۋاتقان بولسىمۇ، لېكىن ۋېيتنامنىڭ دۆلەت مۇستەققىللىقى ۋە مىللەتنىڭ خوشاللىقىنى قولغا كەلتۈرۈشىگە يارىدەم بىرىش ئۈچۈن، جوڭگۇ دەرھال خۇجىمىننىڭ تەلەپىگە قۇشۇلدى. 1950- يىلى 8- ئايدا ۋېيتنامغا بارغاندىن 1954- يىلى ۋېيتنامنىڭ فرانسىيەگە قارشى تۇرۇش ئۇرۇشى ئاخىرلاشقانغا قەدەر جوڭگۇ ھەربىي ئىشلار مەسلىھەتچىلەر ئۆمىكى ئىلگىر – كېيىن بۇلۇپ ۋېيتنام خەلق ئارمىيەسىگە يارىدەملىشىپ، چېگرا، خوڭخې دەرياسىنىڭ ئوتتۇرا ئېقىنى، شەرقىي شىمال (18- نومۇڭرلۇق تاش يول)، گاپىڭ، غەربىي شىمال، شاڭلياۋ، ديەنبيەنفۇدىن ئىبارەت كۆلىمى بىر قەدەر چوڭ يەتتە قېتىملىق جەڭنى تەشكىللىدى ۋە ئۇنىڭغا قوماندانلىق قىلدى.
ئامېرىكىغا قارشى تۇرۇپ، چاۋشيەنگە يارىدەم بىرىش ئۇرۇشى: 1950- يىلى 10- ئايدىن 1951- يىلى 6- ئايغىچە پىدائىلار قىسمى ھىركەتچان ئۇرۇش قىلىشنى ئاساس قىلىپ، ئىستىكام ئۇرۇشى، پارتىزانلىق ئۇرۇشىنى ئۆز ئارا بىرلەشتۇرۇش فاڭجىنىنى يولغا قۇيۇپ، چاۋشيەن خەلق ئارمىيەسىنىڭ ئىستىراتىگىيەلىك قايتۇرما ھۇجۇمغا ئۆتىشىگە يارىدەم بىرىپ، ئارقا ئارقىدىن كۆلىمى بىر قەدەر چوڭ بولغان بەش قېتىملىق جەڭ قىلىپ، ئامېرىكا باشچىلىقىدىكى «ب د ت ئارمىيەسى»نى يالۇجياڭ دەرياسى بۇيىدىن 38- پاراللىل سىزىقىغا قوغلىۋەتتى. 1951- يىلى 7- ئايدىن 1953- يىلى 7- ئايغىچە پىدائىلار قىسمى «ئۇزۇن مۇددەت ئۇرۇش قىلىش، ئاكتىپ مۇداپىيەلىنىش» تەك ئۇرۇش قىلىش فاڭجىنىنى قوللۇنۇپ، ئۇرۇش قىلىش بىلەن سۆھبەتلىشىشنى زىچ بىرلەشتۈرۈپ، ئىستىكام ئۇرۇشىنى ئاساسلىق ئۇرۇش قىلىش شەكلى قىلىپ، ماددى ئەشيا ئوبۇرت تۇلۇقلىمىسى بىرىش ۋە مۇداپىيەلىنىشتە چىڭ تۇرۇش مەسىلىسىنى جىددىي ھەل قىلىپ، ئاخىرى ئامېرىكىنى ئۇرۇش توختۇتۇش كىلىشىمى ئىمزالاشقا مەجبۇرلاپ، چاۋشيەن ئۇرۇشىنى توختۇتۇشنىڭ غەلىبىسىنى قولغا كەلتۇردى.
ۋېيتنامغا يارىدەم بىرىپ، ئامېرىكىغا قارشى تۇرۇش ئوروشى: 20- ئەسىرنىڭ 50- يىللىرىدا فرانسىيە ۋېيتنامدىن چىكىنگەندىن كېيىن، ئامېرىكا ۋېيتنامنىڭ بىرلىككە كىلىشىنى كۈچىنىڭ بارىچە توستى. 1960- يىللىرى ئامېرىكا ئارمىيەسى ۋېيتنامغا تاجاۋۇز قىلىپ ئۇرۇش قوزغاپ، جوڭگۇنىڭ بىخەتەرلىكىگە ئېغىر تەھدىت پەيدا قىلدى. ۋېيتنام ھۆكۈمىتىنىڭ تەلىۋىگە ئاساسەن، جوڭگۇ ۋېيتنامنى قوللاپ، ئامېرىكىغا قارشى تۇرۇپ، دۆلەتنى ئۇرۇش خەۋپىدىن ساقلاشقا قەتئى ئىرادە باغلىدى. 1965- يىلىدىن 1975- يىلىغىچە جوڭگۇ ماددىي كۈچ ۋە ئادەم كۈچى جەھەتتە ۋېيتنامنى زور خالىس يارىدەم بىلەن تەمىنلىدى
لائوسقا يارىدەم بىرىپ، ئامېرىكىغا قارشى تۇرۇش ئۇرۇشى: 20- ئەسىرنىڭ 50- يىللىرىدا ئامېرىكا ۋېيتنامنىڭ ئىچكى ئىشلىرىغا ئارىلاشقاندىن باشقا يەنە فرانسىيە كونتۇرۇللىقىدىكى لائوسنى ئۆتكۈزىۋالدى. لائوس خەلقى خەلق پارتىيىسى ۋە ۋەتەنپەرۋەرلىك فرونتىنىڭ يىتەكچىلىكىدە قوراللىنىپ قارشىلىق كۆرسەتتى. لائوسنىڭ قورال كۈچى ئاجىز بولغانلىقتىن جوڭگۇدىن يارىدەم تەلەپ قىلدى. لائوس جوڭگۇنىڭ يېقىن خوشنىسى بولغاچقا لائوسقا يارىدەم بىرىپ، ئامېرىكىغا قارشى تۇرۇشتەك باش تارتىپ بولمايدىغان ۋەزىپىنى زىممىسىگە ئالدى.
جوڭگۇ – ھىندىستان چېگراسىدىكى ئۆزىنى قوغداپ، قايتۇرما زەربە بىرىش ئۇرۇشى: 1951- يىلىدىن باشلاپ ھىندىستان يېڭى جوڭگۇنىڭ ئامېرىكىغا قارشى تۇرۇپ، چاۋشيەنگە يارىدەم بىرىش ئۇرۇشىغا قاتنىشىۋاتقان پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ، جوڭگۇ – ھىندىستان چېگراسىنىڭ شەرقىي بۆلىكىدىكى «مىكىماخۇن سىزىقى» نىڭ جەنۇبىدىكى 90 مىڭ كۇۋادىرات كىلومىتىرلىق جوڭگۇ زىمىنىنى ئىگىلىۋالدى. ئارقىدىنلا يەنە ئارقا – ئارقىدىن جوڭگۇ – ھىندىستان ئوتتۇرا بۆلىكىدىكى جۇۋا، چۈرې، بولىنسەندو ۋە غەرىبىي بۆلىكىدىكى بارىجاس قاتارلىق جايلارنى ئىشغال قىلىۋالدى. 1961- يىلىدىن باشلاپ ھىندىستان تەپتارتماي «ئالغا ئىلگىرلەش سىياسىتى» نى يولغا قۇيۇپ، جوڭگۇ زىمىنىنى يۈتۈۋېلىپ، جوڭگۇنىڭ ھاۋا تەۋەلىكىگە تاجاۋۇز قىلغان.
1962- يىلى 9- ئاينىڭ 20- كۈنى ھىندىستان ئارمىيەسى شەرقىي بۆلەكتىكى «مىكماخۇن سىزىقى» دىن ھالقىپ ئۆتۈپ، كوديېران رايۇنىغا بۆسۈپ كىرىپ، جوڭگۇ چېگرا مۇداپىيە قىسىمىنىڭ قاراۋۇلخانىسىدىكىلەرگە ھۇجۇم قىلىپ، «زېراۋچياۋ» قانلىق ۋەقەسىنى پەيدا قىلدى. 10- ئاينىڭ 10- كۈنى ھىندىستان ئارمىيەسى جوڭگۇنىڭ چىدوڭ قاراۋۇلخانىسىغا ھۇجۇم قىلىپ، يەنە بىر قېتىم قانلىق ۋەقە سادىر قىلدى. زىمىن پۈتۈنلىكى ۋە دۆلەتنىڭ ئابرۇيىنى قوغداش ئۈچۈن، مەركىزىي ھەربىي كومىتىتى ئۆزىنى قوغداپ، قايتۇرما زەربە بىرىش ئۇرشى ئېلىپ بېرىشنى قارار قىلدى. ئۇرۇش بىر ئاي داۋاملاشتى.
جېنباۋداۋ ئارىلىدىكى ئۆزىنى قوغداپ، قايتۇرما زەربە بىرىش ئۇرۇشى: جېنباۋداۋ ئارىلى ئۇسسۇرى دەرياسىدىكى ئاساسلىق سۇ يۇلى مەركىزىي لىنىيەسىنىڭ جوڭگۇ تەرىپىگە جايلاشقان. كۆلىمى 0.74 كۇۋادىرات كىلومىتىر كىلىدىغان بۇلۇپ، ئەزەلدىن جوڭگۇنىڭ زىمىنى ئىدى. يەرلىكلەر ئەۋلاتمۇ – ئەۋلاد بۇ يەردە ياشاپ كەلگەن. جوڭگۇ چېگرا مۇداپىيە ئارمىيەسىمۇ ئىزچىل تۈردە مۇشۇ رايۇندا چارلاش ۋەزىپىسى ئۆتىگەن. 60- يىللارنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدىن كېيىن جوڭگۇ – سوۋېت ئىتتىپاقى مۇناسدىۋىتىنىڭ ئۈزلۈكسىز يامانلىشىشىغا ئەگىشىپ، جوڭگۇ – سوۋېت ئىتتىپاقى چېگراسىدا نۇرغۇن ۋەقەلەر يۈز بىرىشكە باشلىغان.
1967- يىلىدىن كېيىن، سوۋېت ئىتتىپاقى چېگرا مۇداپىيە قىسمى جوڭگۇ زىمىنى بولغان جېنباۋداۋ ئارىلىغا تاجاۋۇز قىلىشقا باشلاپ،جوڭگۇ چېگرا مۇداپىيە قىسمى چارلاش ئەترىتىنىڭ ئارالدا چارلاش ۋەزىپىسىنى ئۆتۈشىگە توسقۇنلۇق قىلدى. ھەمدە نۇرغۇن قېتىم قانلىق ۋەقەلەرنى سادىر قىلىپ، جوڭگۇ چېگرا مۇداپىيە قىسىملىرىنىڭ چارلىغۇچى ئوفېتسىر – ئەسكەرلىرىدىن نۇرغۇن ئادەمنى ئېتىپ ئۆلتۈرۈپ ۋە يارلاندۇرۇپ، جوڭگۇلۇق بېلىقچىلارنى تۇتۇۋالدى. سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ ئىغۋاگەرچىلىك قىلمىشىغا قارىتا جوڭگۇ چېگرا مۇداپىيە قىسمى جوڭگۇ ھۆكۈمىتى ۋە مەركىشىي ھەربىي كومېتىتنىڭ يوليۇرۇقلىرىنى قاتتىق ئىجرا قىلىپ، ئۆزىنى قاتتىق تۇتۇۋېلىپ، يول قۇيۇپ كەلگەن بولسىمۇ، لېكىن سوۋېت ئىتتىپاقى ھۆكۈمىتى جوڭگۇ ھۆكۈمىتىنىڭ كەسكىن ئىتىراز بىلدۈرۈشى ۋە ئاگاھلاندۇرىشىغا قارىماي، تەپتارتماي چېگرادا ئىغۋاگەرچىلىك قىلدى.
1969- يىلى 3- ئاينىڭ 2- كۈنى سائەت 8 دە جوڭگۇ چېگرا مۇداپىيە قىسمىنىڭ چارلاش تارماق ئەترىتى ئارالدا چارلاش ۋەزىپىسىنى ئۆتەۋاتقاندا، سوۋېت ئىتتىپاقى ئارمىيەسى بۇنى بايقىغاندىن كېيىن، دەرھال 70 تىن ئارتۇق ئادەم، ئىككى بىرونىۋىك، ھەربىي ئىشلارغا ئىشلىتىلىدىغان بىر دانە ئاپتومۇبىل ۋە بىر دانە قوماندانلىق قىلغۇچى ئاپتومۇبىلنى ئاجرىتىپ، سوۋېت ئىتتىپاقى چېگراسىدىن بۆلۈنۈپ، جېنباۋداۋ ئارىلىغا جىددىي يۈرۈش قىلىپ، ئۇرۇش سېپى شەكىللەندۈرۈپ، جوڭگۇنىڭ چېگرا مۇداپىيە چارلاش ئەترىتىگە قىستاپ كەلدى ھەمدە بىر قىسىم ئەسكىرىي كۈچنى جوڭگۇ چېگرا مۇداپىيە چارلاش ئەترىتىگە قارىتىپ، يەنە بىر قىسىم ئەسكىرىي كۈچنى چارلاش ئەترىتىنىڭ ئارقا سېپىگە ئۆتكۈزدى. تاجاۋۇز قىلىپ كىرگەن سوۋېت ئىتتىپاقى ئارمىيەسى جوڭگۇ چېگرا مۇداپىيە چارلاش ئەترىتىنىڭ ئاگاھلاندۇرىشىغا پىسەنت قىلماي، تۇيۇقسىز ئوق چىقىرىپ، ئالتە نەپەر جوڭگۇلۇق چېگرا مۇداپىيە چارلاش خادىمىنى ئۆلتۈردى ۋە يارلاندۇردى. شۇنىڭ بىلەن جوڭگۇ چېگرا مۇداپىيە چارلاش ئەترىتىدىكىلەر ئۆزىنى قوغداپ، قايتۇرما زەربە بىرىشكە مەجبۇر بولدى.
شىشا تاقىم ئارىلىدىكى ئۆزىنى قوغداپ، قايتۇرما زەربە بىرىش ئۇرۇشى: شىشا تاقىم ئارىلى جوڭگۇنىڭ نەنخەيدىكى تۆت تاقىم ئارالنىڭ بىرى بۇلۇپ، ىەينەن ئارىلىنىڭ شەرقىي جەنۇبىغا تەخمىنەن 330 كىلومىتىر كىلىدىغان دېڭىز تەۋەلىكىنىڭ ئوتتۇرىغا جايلاشقان. بۇ ئارال شۇەندې ۋە يوڭلىدىن ئىبارەت ئىككى تاقىم ئارال ۋە باشقا مارجان خادا تاشلىرىدىن تەشكىل تاپقان. ئومۇمى كۆلىمى تەخمىنەن 10 كۇۋادىرات كىلومىتىر كىلىدۇ. ئۇنىڭ جۇغراپىيەلىك ئورنى ئىنتايىن مۇھىم بۇلۇپ، جوڭگۇ بىلەن شەرقىي جەنۇبىي ئاسىيادىكى ھەرقايسى دۆلەت دېڭىز قاتنىشىنىڭ مۇھىم يۇلى، شۇنداقلا ئافرىقا، ياۋروپا ۋە ئوكيانىيە قىتئەسىگە تۇتىشىدىغان دېڭىز قاتنىشىنىڭ مۇھىم پورتى ھىساپلىنىدۇ. 1956- يىلى ھىندى چىنى ئۇرۇشى توختىغاندىن كېيىن، فرانسىيە يامان نىيەتتە بۇلۇپ، ئۆزى ـاجاۋۇز قىلغان مارجان تاش ئاراللىرىنى جەنۇبىي ۋېيتنام ھۆكۈمىتىگە ئۆتكۈزۈپ بەردى. جەنۇبىي ۋېيتنام مەسئۇل دائىرلىرى جوڭگۇ ھۆكۈمىتىنىڭ كۆپ قېتىم بايانات ئېلان قىلىشى ۋە قاتتىق ئاگاھلاندۇرىشىغا پەرۋا قىلماي، ئاراللارنى ئىگەللىۋېلىشنى توختاتماي، جوڭگۇنىڭ بېلىقچىلىق كىمىلىرىگە ئۇشتۇمتۇت ھۇجۇم قىلدى. 1973- يىلى 8- ئاينىڭ ئاخىرىدا جەنۇبىي ۋېيتنام ئارمىيەسى جوڭگۇنىڭ نەنشا، شىشا تاقىم ئارىلىدىكى ئالتە ئارالنى ئىگىلىۋالدى. دۆلەتنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ۋە بېلىقچىلىق ئىشلەپچىقىرىشىنى قوغداش، جەنۇبىي ۋېيتنام ئارمىيىسىنىڭ ھۇجۇمىغا تاقابىل تۇرۇش ئۈچۈن، ج ك پ مەركىزىي ھەربىي كومىتىتى چارلاشنى كۈچەيتىپ، مۇناسىپ ھەربىي تەدبىرلەرنى قوللىنىشنى قارار قىلدى. 1974- يىلى 1- ئاينىڭ 17- كۈنى مەركىزىي ھەربىي كومېتىتى دېڭىز ئارمىيىسىنىڭ نەنخەي فلوتىغا دەرھال ھەربىي پاراخوت ئاجرىتىپ، شىشا يوڭلې تاقىم ئارىلى دېڭىز تەۋەلىكىنى چارلاش، خەينەن ھەربىي رايۇنىغا خەلق ئەسكەرلىرى چىقىرىپ، دېڭىز ئارنىيەسىنىڭ ھەربىي پاراخوتلىرى بىلەن شىشا يوڭلې تاقىم ئارىلىدىكى جىڭچىڭ، شىنخاڭ، گۇاڭجىندىن ئىبارەت ئۈچ ئارالغا كىرىش توغرىسىدا بۇيرۇق چۈشۈردى. 1- ئاينىڭ 19- كۈنى دېڭىز ئۇرۇشى ئاخىرلاشقاندىن كېيىن، نەنخەي فلوتى قۇرۇقلۇق ئارمىيەنى جەنۇبىي ۋېيتنامدىن قايتۇرىۋېلىنغان ئاراللارغا ئاپىرىپ قۇيۇش ۋە جەنۇبىي ۋېيتنام ھەربىي پاراخوتلىرىغا زەربە بىرىش ئۈچۈن، قىسىم تەشكىللەپ ئۇرۇش رايۇنىغا كىردى.
جوڭگۇ – ۋېيتنام چېگراسىدىكى ئۆزىنى قوغداپ، قايتۇرما زەربە بىرىش ئۇرۇشى: ۋېيتنامدىكى ئامىرىكىغا قارشى تۇرۇپ، دۆلەتنى قۇتقۇزۇش ئۇرۇشى ئاخىرلاشماي تۇرۇپ، رايۇن زوراۋانلىقى ئوتتۇرغا چىقتى. 1974- يىلىدىن باشلاپ ۋېيتنام مەسئۇل دائىرلىرى چېگرادا توختىماي ئىغۋاگەرچىلىك پەيدا قىلىپ، جوڭگۇلۇق مۇھاجىرلار ۋە جوڭگۇلۇقلارنى قوغلاپ چىقاردى. 1978- يىلى 200 مىڭ ئەسكەر چىقىرىپ كامبۇدژاغا تاجاۋۇز قىلىپ، جوڭگۇ – ۋېيتنام چېگراسىدىكى سۈركۈلۈشنى كۈچەيتىۋەتتى. 1978- يىلى 9- ئايدىن 1979- يىلى 2- ئايغىچە بولغان مەزگىلدە ۋېيتنام جوڭگۇنىڭ 160 تىن كۆپرەك يىرىنى ئىگىلىۋالدى. مۇشۇنداق كەسكىن ۋەزىيەتتە ج ك پ مەركىزىي كومېتىتى ۋە مەركىزىي ھەربىي كومېتىتى ئۆزىنى قوغداپ قايتۇرما زەربە بىرىشنى قارار قىلدى. 1979- يىلدىن 1989- يىلىغىچە جوڭگۇ خەلق ئازادلىق ئارمىيەسى چېگرا مۇداپىيە قىسمى ئۈچ قېتىم ئۇرۇش قىلدى.
نەنشا تاقىم ئارىلىدىكى ئۆزىنى قوغداپ، قايتۇرما زەربە بىرىش ئۇرۇشى: 20- ئەسىرنىڭ 70- يىللىرىنىڭ ئوتتۇرا مەزگىلىدىن بۇرۇن، ۋېيتنام ھۆكۈمىتى ئېلان قىلغان بايانات ۋە رەسمىي ھۆججەتلەر، نەشىر قىلغان خەرىتە ۋە دەرىسلىك كىتابلاردا نەنشا تاقىم ئارىلىنىڭ قەدىمدىن تارتىپ جوڭگۇنىڭ زىمىنى ئىكەنلىكى ئىتىراپ قىلىنغان. لېكىن ۋېيتنام ئامېرىكىغا قارشى تۇرۇپ، ۋەتەننى قۇتقۇزۇش ئۇرۇشى ئاخىرلاشقاندىن كېيىن ۋاپاغا جاپا قىلىپ، ئۆز گېپىدە تۇرماي، جوڭگۇنىڭ نەنشا تاقىم ئارىلىنى ئىگىلىۋېلىشقا باشلاپ، جوڭگۇنىڭ ئىلمىي تەكشۈرۈش پائالىيىتىگە ئاۋارچىلىق تۇغدۇرغان. 1980- يىلىغا قەدەر ۋېيتنامنىڭ قالايمىقانچىلىق پائالىيەتلىرى كۈنسىرى ئېغىرلاپ، ئاخىرى ھەربىي توقۇنۇش پەيدا قىلغان. 1988- يىلى 3- ئاينىڭ 14- كۈنى سائەت 6 دىن 25 مىنۇت ئۆتكەندە، ۋېيتنام دېڭىز ئارمىيەسىنىڭ 604-، 605- نومۇرلۇق تىرانسىپورت پاراخوتى ۋە 505- نومۇرلۇق قۇرۇقلۇققا چىقىش پاراخوتى تۇيۇقسىز نەنشا تاقىم ئارىلىدىكى چىگۇاجياۋ سېڭىز رايۇنىغا ئۇسسۈپ كىرىپ، بۇ يەردە تەكشۈرۈش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلىۋاتقان جوڭگۇ دېڭىز ئارمىيەسى پاراخوتىغا ئىغۋاگەرچىلىك قىلدى. ۋېيتنام ئارمىيەسىدىن 43 كىشى يىنىك تىپتىكى پىلىموت، ئاپتوماتلار بىلەن چىگۇاجياۋغا مەجبۇرىي چىقىپ، جوڭگۇ دېڭىز ئارمىيەسىنىڭ بىر تەكشۈرگۈچى خادىمىنى ئېتىپ ئۆلتۈردى. شۇنىڭ بىلەن جوڭگۇ دېڭىز ئارمىيەسى دەرھال ئۆزىنى قوغداپ قايتۇرما زەربە بىرىشكە ئاتلاندى. ئۇرۇش 28 مىنۇت داۋاملىشىپ، ۋېيتنامنىڭ 604- نومۇرلۇق تىرانسىپورت پاراخوتى چۆكتۈرۈۋىتىلدى. 605- نومۇرلۇق تىرانسىپورت پاراخوتى ۋە 505- نومۇرلۇق قۇرۇقلۇققا چىقىش پاراخوتى ئېغىر بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىدى.
| 
يوللىغان ۋاقتى 2015-4-19 17:04:45
ھەمبەھر
ساقلاش
