مەن ئاخىرى مۇشۇ يىقىندا بىشىمدىن ئۆتكەن ئەمەلى ئىشلېرىمدىن مۇنبەرداش دوستلارنى ۋاقىپلاندۇرۇش خىيالىغا كىلىپ قالدىم،بۇ مىنىڭ باشقىلارنىڭ ھېسىداشلىقىغا ئېرىشىشنى ئەمەس،بەلكى ھەر قايسىمىز ياشاۋاتقان مۇشۇ تۇپراقتا ئۆزلېرىمىزنىڭ قىممىتىنىڭ زادى قانچىلىك ئىكەنلىكى تۇغرىسىدا مەلوم  ئويلىنىش قىممىتى بولسىلا،بۇ مەن ئۇچۇن ئەڭ زور نەتىجە ھىساپلىنىدۇ،خالاس.
ئالدىنقى جۈمە كۈنى(12-ئاينىڭ 14-كۈنى) چۈشتىن بۇرۇن ئىشتىن سەل بالدۇرراق رۇخسەت سوراپ يىنىپ كەلدىم.سەۋەبى ئايالىمنىڭ ئاي-كۈنى يىقىنلىىشپ قىلىپ،شۇ كۈنى دوختۇرخانىغا تەكشۈرگىلى كەتكەنلىكىدىن ئىدى.مەن قايىتىپ كەلگەندىن كىيىن ئايالىمنىڭ يىنىغا-دۇختۇرخانىغا باردىمدە،ئايالىمنى بالنىستقا ئورۇنلاشتۇرۇپ قۇيۇپ،جۈمەگە كىرىپ كەتتىم.نامازدىن قايتىپ چىقىپ،ئايالىمغا كېرەكلىك نەرسىلەرنى سېتىۋالغاچ ئاچىلېرىمغا ۋە قىيىن ئاپامغا تىلفۇن بېرىپ ئايالىمنىڭ ئەھۋالىدىن خەۋەردار قىلىپ قويدۇم.چۇشتىن كىيىن قىيىن ئاپام ۋە ئاچىلېرىم دۇختۇرخانىغا يىتىپ كەلدى.قالغانلار ئايالىمغا قاراپ قالدى،مەن مەسئول دوختۇرنىڭ ئىشخانىسىغا كىرىپ جۇڭگوچىلىقتا تولدۇردىغان نۇرغۇن جەدىۋەللەرنى يېرىم سائەت ئەتراپىدا تولدۇرۇپ بولدۇم.دۇختۇر بىلەن بولغان دىيىشكىنىم تۇۋەندىكىچە؛
ئايالىىڭ بالدۇر يەڭگىپ قالغۇدەك،ئەمدى 35ھەپتە ۋاقىت بوپتۇ.ئانا-بالىنىڭ سالامەتلىكى ئۈچۈن ئايالىڭنى چوقۇم ئوپىراتىسىيە قىلىش كېرەك،بولمىسا بالىنىڭ ئۈلۈك تۇغۇلۈش نىسپىتى 70%بۇلىدۇ.
مەن بۇرۇنلا  ئايالىم بىلەن مەسلىھەتلىشىپ ئۆزىنىڭ مۇستەقىل يەڭگىشى تۇغرىسىدا پىكىر بىرلىككە كىلىپ بولغاچقا، شۇنداقلا بىر نەچچە تىببى ساھەدە ئوقۇغان تۇنۇش-بىلىشلېرىمدىن مەسلىھەت سوراپ بولغاچقا روھى جەھەتتىن تەييارلىقىم تۇلۇق ئىدى.دۇختۇرنىڭ ئۇ تەكلىبىنى كەسكىن رەت قىلدىم-دە،بالنىستقا قايتىپ كىردىم.ئايالىم ئىنتايىن نورمال ھالەتتە كارۋاتتا ئەندىشە ئارلاش ئۇماققىنە كۈلۈمسىرەپ ياتاتتى. كۈن قارايغان ۋاقىتتا مەن ئايالىمغا ئۆزەم بىر قوللۇق قارايدىغانلىقىم، قىيىن ئاپام ۋە ئاچىلېرىمنىڭ ئەنسىرمەسلىكىنى،تىزراق  قايىتىپ كىتىپ ئارام ئىلىشىنى دەۋەت قىلىشقا باشلىدىم،ئۇلار دەسلەپتە قۇشۇلمىغان بولسىمۇ،مەن قايتا-قايتا دەۋەت قىلىشىم بىلەن ئاخىرى قايتىپ كەتتى.ياتاقتا ئايالىمغا ھەمرا بۇلۇپ مەن قالدىم.ئاياللار كىسەللىك بۈلۈمى ناھىيلىك دۇختۇرخانىنىڭ 4-قەۋىتىدە بۇلۇپ،ئايالىم بىلەن ياتاقداش كىسەللەردىن 2 ئۇيغۇر ھەدەش ۋە بىر 40ياشلاردىكى خەنزۇ ئايال بار ئىدى.(خەنزۇ ئايالغا قارايدىغان ئادىمى يوق،بىر ئۇيغۇر ھەدەشنىڭ ئېرى،يەنە بىر ھەدەشنىڭ سىڭلىسى بار ئىدى)مەن ئايالىمغا ئىلھام ۋە رىغبەت بېرىۋاتقان بولساممۇ،كۆڭلۈمدە بىر خىل ئۆزەممۇ ئىپادىلەپ بېرەلمەيدىغان ھېس-تۇيغۇ ھۈكۈم سۈرمەكتە ئىدى.ئۇيغۇر ۋاقتى سائەت 8 لەر بىلەن ئايالىم بىئارام بۇلۇشقا باشلىدى. مەن ھۇدۇققان پېتىم دەرھال سېستىرالار ئىشخانىسىغا قاراپ يۇگۇردۇمدە،سېستىرانى ئالدىراتقان پېتىم ئايالىمنىڭ يىنىغا باشلاپ كەلدىم،سېستىرا ئايالىمنى بىرەر قۇر تەكشۇرگەندىن كېيىن،ھېچقانداق نورمالسىزلىق يوقلىقىنى ئېيتىپ چىقىپ كەتتى.ئايالىم بىر ئازدىن كىيىن ئەسلىگە كەلدى-دە،يېرىم سائەت ئۆتمەيلا يەنە بىارام بۇلۇشقا باشلىدى.مەن بۇ قىتىم دۇختۇر ئىشخانىسىغا كىرىپ،ئەھۋالنى ئىنكاس قىلغاندىن كىيىن،دوختۇر ئايالىمنى ئۆز بۈلۈمىگە باشلاپ كىرىشكە بۇيرىدى،مەن دەرھال ئايالىمنى ۋىراچ بۈلۈمىگە باشلاپ كىردىم-دە،ئۆزەم سىرتتا ساقلاپ تۇردۇم،تەكشۈرۈش بىردەمدىلا تۇگەپ ئايالىم قايتىپ چىقتى.مەن ئايالىمنى كارۋىتىغا ئەپىرىپ قۇيۇپ، دەرھال ۋىراچ ئىشخانىسىغا كىرىپ ئەھۋال ئىگەللىدىم.دوختۇر ئايالىمنىڭ يەنە ۋاقتى بارلىقىنى،بۇندىن كىيىن تەكشۇرتىشكە كىرمەسلىكىنى، بولمىسا تۇلا تەكشۈرۈش سەۋەبىدىن ھامىلىنىڭ يۇقۇملىنىپ قىلىش ئېھتىماللىقىنىڭ يۇقۇرلىقى ۋە مۇشۇ تاپتا ئوپىراتىسىيە قىلمىسا بولمايدىغانلىقى تۇغرىسىدا تەھدىت ئارلاش بىر مۇنچە گەپلەرنى دىدى.مەن يەنە قۇشۇلمىغان ھالدا قايتىپ چىقتىم.سەۋەبى بىر نەچچە تىببى مەكتەپتە ئوقۇغان تۇنۇشلېرىمدىن،تۇغۇت بۈلۈمىدىكى دۇختۇرلارنىڭ ئىشنى تىز تۈگىتىشنى،تۇغۇتتىكى ئاۋارچىلىقتىن تىزراق قۇتۇلۇشنى ۋە ئوپىراتىسىيە قىلسا دوختۇرخانىغا كۆپرەك ئىقتىسادى كىرىم قىلىپ بېرىدىغانلىقى تۇغرىسىدا سۆزلەپ مىنى قايىل قىلىپ قويغان ئىدى.سائەت 11گىچە بولغان ئارلىقتا ئايالىم يەنە 4-5 قىتىم ئارامسىزلىنىپ مىنى بەكمۇ جىددىلەشتۇرۋەتتى.مەن بىر قانچە قىتىم دوختۇر ئىشخانىسىغا كىرىپ ئەھۋال ئىنكاس قىلغان بولساممۇ،دوختۇر تەكشۇرسە بولمايدىغانلىقى تۇغرىسىدا سۆزلەپ چىقىپ كىتىشكە مەجىبور بولدۇم.11دىن 25مىنىۇت ئۆتكەندە ئايالىم يەنە بۇلالمىغىلى تۇردى ۋە ئۆزىنىڭ چوڭ تەرەت قىلدىغانلىقىنى ئېيتتى.مەن ئايالىمنى ياتاقنىڭ ئىچىدىكى ھاجەتخانىغا ئەكىرىپ قۇيۇپ،ئۆزەم چىقىپ كەتتىم.بىر ۋاقىتتتا ئايالىم ئەنسىز ۋاقىراپ مىنى ۋە ياتاقتىكىلەرنى چۆچۇتۋەتتى.مەن دەرھال ھاجەتخانىنىڭ ئىشىكىنى ئىچىشىم بىلەن كۆزۈمگە كۆرۇنگىنى ئايالىمنىڭ بىر بۇۋاقنى قوش قوللاپ كۈتۈرۇپ يەردە ئولتۇرغانلىقى ۋە پولنىڭ قانغا تۇشۇپ كەتكەنلىكى بولدى.مەن سېستىرا دەپ ۋاقىرغان ھالدا  دوختۇر ئىشخانىسىغا كىرىپ ۋارقىرغان پېتىم ئەھۋالنى ئېيتتىم،لىكىن دوختۇر ئىنتايىن ئىرەنسىزلىك بىلەن ئالدىرماي خالاتلېرىنى كىيىپ، ئايالىم تۇرغان جايغا مىڭىشقا باشلىدى.مەن تىز بول ،دەپ ئالدىرتىۋاتقان بولساممۇ،ناھىيمىزنىڭ  بىكارچى ئۇيغۇرلېرىدەك  ئالدىرماي ئانا-بالا بار جايغا ئاخىرى يىتىپ كەلدى ۋە بىر مۇنچە قاقشىغان پېتى(ئەتىسى  بىلسەم  شۇ كۈنى دۈجۇرنىلىك قىلغان دوختۇر ۋە سېستىرالارغا 200سوم جەرىمانە قۇيۇپ،شۇ ئايلىق مۇكاپاتىنى بىكار قىپتۇ)بۇۋاقنى كۆتۇرۇپ،ئايالىمنى تۇغۇت ئايرىم بۈلۈمىگە ئەكىرىشنى ئېيتتى.مەن دەرھال ئايالىمنى كۈتۈرۇپ ئايرىم بۈلۈمگە ئەكىرىشىم بىلەن دوختۇر مۇناسىۋەتسىز ئادەملەرنىڭ چىقىپ كېتىشىنى بۇيرىدى.مەن سىرتقا چىقىپ تىت-تىتلىقتا ئۇياق-بۇياققا مىڭىشقا باشلىدىم .تەخمىنەن 30-40مىنۇتلاردىن كىيىن دۇختۇر چىقىپ ئانا-بالىنىڭ  سالامەت ئىكەنلىكىنى،لىكىن بالىنى ئايرىم ياتاققا-بالىلار بۈلۈمىگە ئالمىسا بولمايدىغانلىقىنى ئېيتتى،مەن شۇ ۋاقىتتا ئىنتايىن  غەزەپلەنگەن ھالدا خەنزۇ دۇختۇرنى سەت تىللاپ ئۇنىڭ بىلەن تاكاللىشىپ كەتتىم ۋە شۇ ئاچچىقىمدا دۇختۇرنىڭ يۇزىگە بىر تەستەك ئۇرۇشۇم بىلەن كارىدورغا يىغىلىپ كەتكەن كىسەللەرگە قارايدىغان بىر نەچچە ئۇيغۇر ئىككى قۇلۇمدىن  تۇتۇۋالدى.شۇ ۋاقىتتا غەزىپىم چىكىگە يەتكەن چېغى دۇختۇرنىىڭ قوسىقىغا بىرنى تېپىپ موللاق ئاتقۇزۋەتشكە ئۆلگۇردۇم .شۇ ئارلىقتا قىيىن ئاپام يىتىپ كەلدى ۋە  ئانا-بالىنى تىزراق ئورۇنلاشتۇرۇشقا دەۋەت قىلدى،كارىدوردىكى باشقا ئۇيغۇرلارمۇ ھازىرقى دوختۇر-سېستىرالارنىڭ مەسئوليەتسىزلىكى ۋە كەسىپ ئەخلاقى تۇغرىسىدا قاقشاپ ماڭا سالا قىلىشقا باشلىدى.مەنمۇ ئۆزەمنى سەل تۇتىۋىلىپ ئايالىمنى ئۆز ياتىقىغا ئاپىرىپ قۇيۇپ،1-قەۋەتتىكى مالىيە بۈلۈمىگە باردىمدە،بۇۋاقنىڭ رەسمىيىتى ئۈتەپ تالوننى دۇختۇرغا بەردىم.ئايالىمغا قىيىن ئاپام قاراپ قالدى،مەن يەنە بىر بىنادىكى 3-قەۋەتتكى بالنىستا ئۇغلۇمنىڭ ئۇماق،سەبى،پەرىشتىدەك پاك چېھرىگە قاراپ تۇۋەن ئاۋازدا تەگبىر  ئېيتتىم ۋە ئۆزەم بىلدىغان 10-20سۈرە-ئايەتنى بوش ئاۋازدا قىرائەت قىلىپ بۇلۇپ تەگىسىز خىياللارغا چۈكۈشكە باشلىدىم.چەتئەل كىنولېرىدىن دوختۇرخانىدا بالا تۇغۇلسا سېستىرا-دوختۇرلارنىڭ ئىنتايىن مەسئوليەتچانلىقى ۋە كەسىپ جەھەتتىن يۈكسەك ئەستايىدىللىقى ،بالىنىڭ ئاتا-ئانىسى ۋە ئۇرۇق-تۇققانلېرىغا دۇنيادىكى ئەڭ گۈزەل تەبىرىك سۆزلېرى بىلەن خۇشاللىق تىلەيدىغانلىقىنى تۇلا كۆرگەنمەن.لىكىن بىزدىكى ماكاندىچۇ؟ مەنمۇ جۇڭگودىكى 56مىللەتنىڭ بىر تامچىسىغۇ،قىنى مىنىڭ ئىنسانى قىممىتىم؟قىنى شۇ پاك ئوغلۇمنىڭ ئادىمى ھۇقوقى؟ كەلگۈسى جەمئىيەتنىڭ ئىگىسى بولغان ئوغلۇمنىڭ يىڭى تۇغۇلۇپلا بۇنداق جەمئىيەتنىڭ مەسئوليەتسىز ،شەكىلۋازلىق قىلىپىنىڭ شاھىدى بۇلۇپ قىلىشىنى تەسەۋۋۇر قىلىپمۇ باقماپتىمەن،گەرچە بالام ھېچنىمىنى چۇشەنمىسىمۇ.مەن ئوغلۇمنىڭ تۇغۇلۇپلا مىھرى-مۇھەببەت ۋە ئادىمىلىك خىسلەتلېرى بىلەن ئۇچۇرىشىشىنى نەقەدەر خالايتتىم-ھە؟لىكىن رىئاللىقنىڭ ئاچچىق مەسىخىرسى ۋۇجۈە ۋە ھۈجەيرىلېرىمگىچە تاراپ بارماقتا ئىدى.دۇنيادىكى ھەر قايسى مەدەنيەت كاتىگوريسىدىكى قەۋىم ۋە دۆلەتلەرنىڭ ئىنسانپەرۋەرلىك ۋە ھەققانىيەت ئۈچۈن ماڭا نىسپەتەن رەزىللىكنىڭ ۋاستىسى لىكىن  ھازىرقى تەرەققى قىلغان دۇنيادىكى  ھەر قايسى قەۋۇم-ئۇرۇق ۋە ئوخشاش مەدەنيەت چەمبىرىكىدىكىلەرنىڭ  مىللى ئەنئەنىسىنى،ئۆزلۈكىنى قوغداش ئۈچۈن ھەققانىيەتنىڭ ۋاستىسى بولغان مىللىتىقتىن ئىبارەت  كوزىرغا  ئامالسىز مۇراجەت قىلىۋاتقانلىقىنى چۇشەنگەندەك بۇلدۇم.ئەي،رەھىمسىز پەلەك،سىنىڭ رەزىللىكىڭدىن ئۆرگىلەي!
سېستىرالار ئوغلۇمنىڭ بىشىغا ئاسما ئوكۇلىنى 10نەچچە قىتىم سانچىپ ئاران تەستە سۇيۇقلۇقنى ماڭدۇرالدى.شۇ پەيتىدە تۇغۇلۇپلا بۇ خىل قىسمەتكە دۇچار بولغان ئوغلۇمغا قاراپ يۇرۇكۇم پىچاق تىققانداق ئازاپلاندى.
پات-پات قىيىن ئاپامغا تىلفۇن بېرىپ ئايالىمنىڭ سالامەتلىك ئەھۋالىنى سوراپ تۇردۇم ۋە ئوغلۇمنىڭ چېھرىگە قانمىغان ھالەتتە چىراي ئىپادىسىنى كۈزۈتۇشكە باشلىدىم.ئوغلۇم دەسلەپتە قىقىراپ يىغلاپ بىر پەستىن كىيىن جىمىپ تاتلىق پۇشۇلداپ ئوخلاشقا باشلىدى.ئارىدىن بىرەر سائەت ئۆتكەندىن كىيىن ئوغلۇم ئۇيغانغان چېغى شوخلۇق قىلىشقا باشلىدى ۋە بۇرنىغا تىقىپ قويغان ئوكسىگىن شىلانكىسىنى تارتىپ چىقىرۋىتىپ نەپەسلىنىشتە سەل بىنورماللىق كۆرۇنۇشكە باشلىدى.مەن ھەر قانچە ئېيتىشىپ ئوكسىگىن شىلانكىسىنى ئوغلۇمنىڭ بۇرنىغا تىقىپ قۇيۇشقا قۇلاشمىغان قۇپال قوللېرىم پەقەت ماسلاشماي قويدى.مەن دەرھال يىنىمدىن پىچىقىمنى چىقىرىپ بالامنىڭ بىشىغا قۇيۇپ قويدۇم-دە،دەرھال سېستىرا بۈلۈمىگە قاراپ يۇگۇردۇم.سېستىرا بەلكىم مىنىڭ تۇغۇت بۈلۈمىدىكى دوختۇنى مۇللاق ئاتقۇزۋەتكەنلىكىمنى ئاڭلىغان بولسا كېرەك،دەرھال بالام ياتقان ياتاققا ئۇچقاندەك كىرىپ كەلدى-دە،شىلانكىنى ئوڭشاپ قۇيۇپ چىقىپ كەتتى.مەن ئوغلۇمغا قارىغان پېتىم بالىقىمدا ئوقۇغان چۆچەك ۋە قۇشاقلارنى ئاستا ئوقۇشقا باشلىىدىم.شۇنداق قىلىپ كىچىنىڭ قانداق ئۆتۇپ كەتكەنلىكىنى تۇيمايلا قاپتىمەن.ئەتىسى سەھەردە تىلفۇندا ئاچام ئايالىمنىڭ ئەھۋالىنى ئاڭلاپ ۋاقتىدا خەۋەر قىلمىغانلىقىمغا ئاچچىقلاندى ۋە بىر ئازدىن كىيىن دوختۇرخانىغا يىتىپ كىلىپ مىنىڭ ئازراق ئارام ئىلىۋىلىشىمنى ئېيتتى.لىكىن مەندە سىزىم يوقتەكلا ئۇيقۇممۇ كەلمەيتتى،قۇسۇقىممۇ ئاچمايتتى،شۇ پېتى چۇش بولغاندا سېستىرا كىرىپ مىنىڭ دوختۇر ئىشخانىسىغا كىرىشىم كېرەكلىكىنى ئېيتتى.دوختۇرنىڭ ئېيتىشىچە ئۆزلېرىنىڭ تىخنىكىسىنىڭ تۇۋەن كىلىپ قالغانلىقىنى،بالىنى دەرھال 0991دەك چوڭراق دوختۇرخانىغا يۈتكەش كېرەكلىكىنى ئېيتتى.مەن قاقشىغان پېتىم نىمىشقا ئاخشاملا ياكى سەھەردە بۇنى دىمىگەنلىكىنى ئېيتسام،ئۆزىنىڭ تىخى ھازىر سىمىنا ئالماشقانلىقىنى،بۇنىڭدىن ئەمدى خەۋەردار بولغانلىقىنى ئېيتىپ ئۆزىنى ئاقلاشقا باشلىدى.مەنمۇ ۋەزىيەتنىڭ ۋاقىتتا مۇناسىۋەتلىك ئىكەنلىكىنى ئانچە-مۇنچە ھېس قىلىپ دەرھال كەسكىن ھۈكۈم چىقىرىپ ماڭا بىر سېستىرا سەپلەپ بېرىشىنى،ھەققىنى بېرىدىغانلىقىم توغرىسىدا دوختۇر بىىلەن كىلىشىپ بولدۇم-دە،تاكسى ھەيدەيدىغان ئاغىنىلېرىمگە تىلفۇن بېرىپ تەييارلىقىمنى پۇتتۇرۇشكە باشلىدىم.
شۇنداق قىلىپ بىر كۈنگە توشمىغان ئوغلۇم «سەپەرگە»ئاتلاندى.ماشنىدا شوپۇر ئاغىنەم،مەن ،ئوغلۇم ۋە خەنزۇ دوختۇر بار ئىدى.پات-پات تىخى ئىسىم قۇيۇشقىمۇ ئۆلگۈرمىگەن ئوغلۇمنىڭ چېھرىگە قاراپ ئوغلۇمغا ئۈنسىز خىتاب قىلىشقا باشلىدىم.ئوغلۇم قەيسەر بول، مەۋجۈتلىقىنىڭ ئالدىنقى شەرتى سىنىڭ ھاياتلىقىڭغا باغلىق،بەردەم بول،كەلگۈسىدە ئالىم،ئىنژىنىر،دوكتۇر،رەئىس،جۇمھۇر،زۇڭتۇڭ بۇلالايسەن.....................
«سەپەردە»كېتىۋىتىپ بۇندىن 10نەچچە يىل بۇرۇن ئوقۇغان مۇنداق بىر ۋەقەلىىك ئىسىمگە كىلىپ قالدى.بىر ھەربى كىشى ھامىلدار ئايالىنى ئىلىپ تۇغۇت بۈلۈمىگە ئىلىپ كىلىپتۇ،دوختۇرخانىدىكى خىزمەتچىلەرنىڭ كەسىپ ئەخلاقىنىڭ تۇۋەنلىكى ۋە مەسئوليەتسىزلىكى سەۋەبىدىن  ئانا بەك قانسىراپ كېتىپ تۇغۇلۇش ئالدىدا تۇرغان ھامىلە بىلەن بىللە ئۈلۈپ كىتىپتۇ.ھەربى ئاتا ئاچچىقىدا يىنىدىن تاپانچىسىنى چىقىرىپ دوختۇرخانىدىكى سېستىرا ۋە دوختۇرلادىن 4نى ئېتىۋىتىپتۇ.نەتىجىدە  ئاتا ھەربى سوتقا تارتىلىپ ئۈلۈمگە ھۈكۈم قىلنىپتۇ. دوختۇخانا تۈزۈمىنڭ ناچارلىقى سەۋەبىدىن 7ئادەم قىسقا ۋاقىت ئىچىدە ھاياتىنى ئاخىرلاشتۇرۇپتۇ.بۇ تىراگىيە شۇ ۋاقىتتا قەلبىمنى ئانچە زىلزىلىگە سالالمىغان ئىدى.مانا ئەمدى بىشىمغا كەلگەن ۋاقىتتا جەمئىيەتتىكى بەزى ناچار ھادىسە ۋە مەسئوليەتسىزلىكلەر جەمئىيەتتىكى بەزى ناچار تۈزۈلمىلەرگە قارىتا قەلبىمدە چوقان كۇتىرىشكە مەجىبور قىلماقتا.ئىبرەتلىك ئۇيغۇر خەلىق ماقال-تەمسىللېرىدىكى«بۇغۇزلايمەن دىسە قويمۇ تېپىرلاپتۇ»،«ئاچچىقى كەلگەن توشقانمۇ ئادەم چىشلەپتۇ»دىگەندەك ماقال-تەمسىللەر ئىسىمگە كىلىشكە باشلىدى ۋە ئۆزەمنىڭ مۇشۇ جەمئىيەتتە ھېچنىمە ئەمەسلىىكىمنى،ئادىمىلىك ھىسىياتمنىڭ كۆرۇنمەس بىر قول تەرپىدىن دەپسەندە قىلنىۋاتقانلىقىنى چۇشەنگەندەك بولدۇم.
شۇپۇر ئاغىنەم ماڭا توختىماي تەسەللى بېرىپ تۇراتتى،مەن  ئوغلۇمنىڭ ھالىنى دوختۇردىن پات-پات سوراپ تۇرغاندىن باشقا ئارتۇق گەپكە پەقەت تاۋىم يوق ئىدى.شۇ خىل گادىرماچ خىياللار بىلەن 3-4سائەتنىڭ  قانداق ئۆتۇپ كەتكەنلىكىنى تۇيمايلا قاپتىمەن.بىر ۋاقىتتا شوپۇر ئاغىنەمنىڭ يىتىپ كەلدۇق،دىگەن سۆزى مىنى خىياللار قاينىمىدىن سۆرەپ چىقتى.يۇرتۇمدىن سەپلەپ بەرگەن دوختۇر بىلەن تىببى دوختۇرخانىنىڭ(يىشۆيۇەن)10-قەۋىتىگە چىقىپ بالىنى بالنىسقا ئالدۇردۇق.شۇنداق قىلىپ سەپلەنمە دوختۇر قايىتىپ كەتتى.يۇرتتىن يولغا چىققۇچە قىيىن ئاپام ۋە ئاچىلېرىم بالىغا زاكا،يۆگەك،تازلىق قەغىزى قاتارلىق ئۇششاق-چۆششەك نەرسىلەرنى بوپىغا چىگىپ بەرگەن ئىدى.بۇ يەردە بالا ۋە پۇلدىن باشقا ھېچنىمىنى قۇبۇل قىلمايدىكەن.بالىنىمۇ ئاتا-ئانا ۋە ئۇرۇق-تۇققانلېرىغا ھەر ھەپتىنىڭ تاق كۈنلېرى(1-،3-،5-)يېرىم سائەتلا كۆرسىتىشكە روخسەت قىلىدىكەن.مۇناسىۋەتسىز ئادەملەرنىڭ بۇۋاقلار ياتىقىغا كىرىشى قەتئى چەكلەنگەن ئىكەن.شۇ دوختۇرخانىدا ئىشلەيدىغان سېستىرا ۋە دوختۇرلارمۇ مۇناسىۋەتسىز  بولسا كىرىشى چەكلەنگەن ئىكەن.ھەپتىنىڭ تاق كۈنلېرى كەلسەممۇ بالىنى ئەينەك تامدىن يانتۇلا كۆرۇنۇشىنى كۆرەلەيدىكەنمەن.مەسئول دوختۇر ۋە سېستىرالار بىلەنمۇ شۇ تاق كۈنلەردىلا ئالاقىلەشكىلى بولىدىكەن.چوڭ بىر زالدەك دىزىنفىكسىيەلەنگەن ئۆيدە 30-40بۇۋاق ئەينەك ساندۇقنىڭ ئىچىدە ياتىدىكەن.ھەر بىرسىنىڭ باش تەرپىگە نۇمۇر ئىسىقلىق،تاپشۇرغان پۇل تۈگىگەنلىكىنى بىرىنچى قەۋەتتىكى زالدا تىكلەنمە كومپىيوتېردا ئۆزىمىز تەكشۈرۇپ تۇردىكەنمىز ۋە شۇنىڭغا قارىتا بۇرۇن كىسىپ بەرگەن تالوننى كۆتۇرۇپ رەسمىيەت بىجىرىدىكەنمىز،قىزىق يېرى زالدىكى كومپيوتېردا پەقەت ۋە پەقەت قالدۇق پۇل ۋە خەجلەنگەن پۇل ھىسابىنىلا تەكشۈرگىلى بولىدىكەن.كىسەللىك ئەھۋالى ۋە بالىنىڭ تەرەققىياتى توغرىسىدا ھېچنىمىنى بىلگىلى بولمايدىكەن.مانا بۇ بۇ مەن دەسسەپ تۇرغان مۇھىتتىكى پۇلدىن باشقىنى تۇنۇمايدىغان،ئادەملەر بىلەن ئادەملەر ئوتتۇرسىدىكى ئەقەللى ھىسىياتنىڭ بارغانچە غۇۋالىشىپ كىتىۋاتقانلىقىنىڭ جانلىق كارتىنىسى ئىدى.بۇرۇن ئاق خالاتلىق پەرىشتە دەپ تەسۋىرلىندىغان دوختۇر،سېستىرالارنى پۇل ئۇچۇنلا كۈرەش قىلىشقا مەجىبور قىلغان زادى قانداق بىر كۈچتۇ؟
مىنىڭ قىلىدىغان ئىشىم  بولمىغاچقا لىفىت بىلەن بىردەم 10-قەۋەتكە بىردەپ پەسكە چۇشۇپ تۇراتتىم.خۇددى شۇنداق قىلسام ئوغلۇم تىزراق ساقىيىپ قايتىپ كىتىدىغاندەكلا بىلىنەتتى.مەن 0991غا ماڭغىچە ئايالىم مائارىپ ئىنىستوتىدا بىلىم ئاشۇرۋاتقان دوستىغا تىلفۇن بېرىپ قۇيۇپتىكەن.ئامىنە بىر تىببى ئىنىستوتتا بىلىم ئاشۇرۋاتقان بىر دوستى بىلەن ئوغلۇمنى يوقلاپ كەلدى.ئۆزەمنىڭ خەنزۇچە سەۋىيسى نورمال بولسىمۇ،لىكىن بەزى بىر كەسپى ئاتالغۇلاردا ئازراق قىينىلىپ قالغان ئىدىم.شۇ 2 قىزنىڭ ياردىمى بىلەن ئوغلۇمنىڭ ئەھۋالى تۇغرىسىدا تىخىمۇ ئىنىق چۇشەنچىگە ئىگە بولدۇم.مىنىڭ يۇرتۇمدا ئىشلەنگەن كىچىك زىرەك تىلفۇنۇم بۇ يەردە »لەقۋا«غا ئايلىنىپ قالغاچقا يۇرتتىكىلەر بىلەن ئالاقىلىشقا سەل قۇلايسىزلىق كىلىپ چىققانلىقىنى بىلگەن ئايالىمنىڭ دوستى ئۆزىنىڭ يانفۇنىنى ماڭا بەردى ۋە دوختۇرخانا مۇھىتى بىلەن تەپسىلى تۇنۇشتۇرۇپ قۇيۇپ قايتىپ كەتتى.مىنىڭ قىلدىغان باشقا ئىشىم بولمىغاچ 0991دىكى ساۋاقداش ۋە ئەل-ئاغىنىلەرگە تىلفۇن بەردىم.بۇ جەرياندا 2 قىزغا ۋە 0991دىكى ساۋاقداش،ئاغىنىلېرىمنىڭ ئىنسانى پەزىلىتىگە رەھمىتىمنى ئېيتىشنى مۇۋاپىق كۆردۇم.بۇ گەرچە مۇنبەر يۇزىدە بولسىمۇ!
تامىقىمنى سىرتتىن يەپ كىرىپلا 1-قەۋەتتىكى ئورۇندۇقتا تەشۋىش،ئۈمۇد ۋە ئۈمۇدسىز خىياللارغا ئەسىر بۇلۇپ ئولتۇراتتىم.دوختۇرخانىغا كىرىپ چىقىۋاتقانلاردىن ئۇيغۇر،خەنزۇ،قازاق،قىرغىز مىللەتلېرىنى ھېس قىلىپمۇ ئۆلگۈردۇم.دوختۇرخانىغا كىرىپ-چىقىۋاتقان ئادەملەرنى كۆرۇپ ھەممىلا ئادەم كىسەل بۇلۇپ قالغاندەك تۇيغۇغا كىلىپمۇ قالدىم.دوختۇرخانا ئالدىغا توختىماي ماشنىلار كىلىپ تۇراتتى.ئىسىل ماشنىلاردا (بەلكىم ئەمەلدارلار بولسا كېرەك)خەنزۇ قېرىنداشلېرىمىزنى تۇلاراق ئۇچىرتاتتىم،تاكسىدا كەلگەنلەر بولسا ئاددى شەھەر پۇقرالېرى ياكى ئازراق بىيىغان ئۇيغۇر قېرىنداشلېرىم بولاتتى.
بەزىدە زالغا كىرگەن ئۇيغۇرلارغا خالىس تەرجىمانلىق قىلىپ بەزى رەسمىيەتلېرىنى ئۆتەشكە ياردەملىشىپمۇ بېرەتتىم.بەزىدە نامرات ئۇيغۇر قېرىنداشلېرىمنڭ بىچارە،ئامالسسىز قىياپىتىنى كۆرۇپ قەلبىم ئۆرتىنىش ئىچىدە ئازاپلىناتتى.مىنىڭ يىنىمدىمۇ ئازراقلا پۇل بۇلۇپ،ئۆزەمنىڭ ھۇددىسىدىن ئاران چىقالايتتىم.مىنىڭ پەقەت ئۇلارغا ھىسىداشلىق قىلىشتىن باشقا ھېچنىمە قىلىپ بېرەلمەيتتىم.تۇرۇپلا دۇنيادىكى پاراۋان دۆلەتلەرنىڭ ئىنسانى قىممىتى ۋە ئىلغار تۈزۈلمىلېرى كىلىپ  غەلىتە خىياللارغا چۇمۇپ،شۇ دۆلەت پۇقرالېرىغا ھەسەت قىلىپمۇ قالاتتىم.بۇ مىنىڭ ئۆزەم دەسسەپ تۇرغان ئانا ۋەتىنىمدىن كېچىش ئەمەس،بەلكى ھەر قانداق ئادەمدە بولىدىغان نورمال ئىنتىلىش ۋە سىلىشتۇرما تەسىراتتىن كىلىپ چىققان تەبئى تۇيغۇلا ئىدى،خالاس!
تۇنۇگۈن(17-چېسىلا)چۇشتىن كىيىن ئوغلۇمنىڭ مەسئول دوختۇرى بىلەن كۆرۇشۇپ بۇلۇپ لىفىت ئىچىدە 2  ئۇيغۇر ئايالنڭ پارىڭى قولىقىمغا كىرىپ قالدى،بىرسى 50ياشلار ،يەنە بىر 35-40ياشلار ئۆپچۆرىسىدە ئىدى.ئۇلار دەسلەپتە ئۇيغۇرچە سۆزلەشتى،سۆزىدىن ياشراق ئايالنىڭ ياپۇنيىدىن كەلگىلى ئەمدى بىر نەچچە كۈن بولغانلىقىنى بىلدىم.كىيىن بىراقلا خەنزۇچە سۆزلىشىكە باشلىدى ۋە خەنزۇچە بىر نەچچە ماقال-تەمسىلنى دىيىشىپ كۈلىشىپ كەتتى. شۇ ۋاقىتتا دەرھال ئابدۇقادىر جالالىدىن ئاكىنىڭ «ئۆزىنى ئىزدەش بۇسۇغۇسىدا»دىگەن ساياھەتنامىسىدىكى ياپۇنيە»يىپەك يۇلى»كۇلۇبىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ كۇڭىلسىز  ئىپادىسىگە دۈچ كەلگەن ئابدۇقادىر ئاكام بىلەن ئورتاقلاشقاندەك بولدۇم ۋە مەدەنيەت،ھەزارەت،كولتۈر توغرىسىدا بىزدىكى چەتئەل مائارىپى بىلەن يۇز كۆرۇشكەن زىيالىلېرىمىزنىڭ ئىنتايىن يەڭگىللىك بىلەن مۇئامىلە قىلىدىغانلىقىنى يەنە بىر نۆرەت چوڭقۇر ھېس قىلىپ يەتتىم.يەر شارىلاشقان،كۆپ خىل مەدەنيەتلەر گىرەلىشىپ كىسىشىپ ،يۇغۇرلۇپ تۇرۇۋاتقان مۇشۇنداق جىددى ۋاقىتتا كىشىدىكى ساپا دىگەن نىمە؟مىللى روھ دىگەنچۇ؟دىگەن سۇئالنى ئويلاپ بىئارام بۇلىشقا باشلىدىم.
تىببى دوختۇرخانىغا كەلگەندىن كىيىن دوختۇرخانىنىڭ ھاجەتخانىسىغا كىرىپ باقماپتىكەنمەن،چۇنكى ئۆزەم ياتقان يالغۇز كىشلىك ياتىقىمدا ھاجەتخانە ۋە مونچا تەييار ئىدى.بۇگۇن چۇشتىن بۇرۇن دوختۇرخانىنڭ ھاجەتخانىسىغا كىرىپ تامغا يېزىلغان«ھەر خىل بۆرەك ساتىمىز،ئوينامدۇق،قىزلىقىم بىلەن كارۋاتتا خوشلاشقان،سىزنىمۇ كارۋاتتا رازى قىلىىمەن»دەيدىغان ئېلان ۋە تلفۇن نۇمۇرلېرى بىلەن تۇشۇپ كەتكەنلىكىنى كۆرۇپ تىخىمۇ  ئازاپلىنىشقا باشلىدىم.ھازىر بىزدىكى گۇھەر ھىساپلانغان ھەممە نەرسىمىز ئېغىر خىرىسقا ۋە كىرزىسكە دۈچ كەلگەنلىكىنى،ئاتا-بۇۋىلېرىمىزغا يۈز كىلەلمەيدىغانلىقىمىزنى،ناۋادا غەنى باتۇر ئاكىمىز مۇشۇ ئىللەتلەرنى كۆرگەن بولسا ئەپسانى تىللار بىلەن بىزنى تىللاپ نۇرغۇنىمىزنى تاپانچىسى بىلەن ئېتىۋىتىشى مومكىن ئىدى.ئۆزلۈكىمىزنى يۇقۇتۇپ قويغانلىقىمىز،ئۆزىمىزنىڭ قىممىتىنى ئۆزىمىز پايخان قىلىۋاتقانلىقىمىز،باشقىلارغا ئەمەس ئۆز ئارا مۇناسىۋەتتە دۇشمەنلىك كۆز قاراشتا بولىىۋاتقانلىقىمىز،ھەمكارلىشىش ۋە ئۈيۈشۇش ئىڭىمىزنىڭ تۇۋەنلىكى سەۋەبىدىن بارغانچە دۇنيا دېڭىزىدىكى تەنھا قىيىققا ئوخشاپ قالغانلىقىمىز رىئاللىق ئىدى.
مۇشۇ نەچچە كۈندىن بېرى نۇرغۇن ئىشلارنى ئويلاپ ئۆلگۈردۇم،لىكىن ئىپادىلەش كۈچىمنىڭ تۇۋەنلىكىدىن ھېس قىلغانلېرىمنى ياخشى ئىپادىلەپ بېرەلمىگەنلىكىم مومكىن،ئەركەكچىلىكتە ئائىلەمدىكى خوسوسى ئىشلارنى مۇنبەرگە پۇتمىسەممۇ بولاتتى،لىكىن مۇشۇ مەن نەپەس ئىلىپ تۇرغان زىمىندا .ئادىمىلىك غۇرورۇمنىڭ دەپسەندە بولغانلىقىنى،پۇلۇم بولمىسا ھايۋاندەكمۇ قىممىتىم يوقلىقىنى ھېس قىلىپ قالدىم،بىزدىكى نۇرغۇن ئىقتىدارلىق،ئوت يۇرەك يازغۇچى ۋە ھەر قايسى كەسىپتە مۇۋاپىقىيەت قازىنىپ ئاخىرىغا ئىلىپ چىقالمىغان شەخىسلېرىمىزنىڭ  جەمئىيەت پاراۋانلىق تۈزۈمىدىكى بەزى بىر يىتەرسىزلىكلەر ۋە يانچۇقىنىڭ بوشلۇقى سەۋەپلىك يېرىم يولدا ئامالسىز توختاپ قالغانلىقى چۇشەنگەندەك بۇلدۇم.
خۇلاسە؛مىنىڭ بۇ قىسقا ۋاقىتتىكى بىشىمدىن  ببىۋاستە كەچۇرگەن كەچۇرمىشلېرىمدىن بەزى نەرسىلەرنى ھېس قىلالغان بولسىڭىز ۋە ئۆزىڭىزنىڭ قەدىر-قىممىتى تۇغرىسىدا مەلوم يىپ ئۇچىغا ئېرىشەلگەن بولسىڭىز،ماڭا شۇلا كۇپايە.باشقىسى بىھاجەتتۇر.
ناھايىتى قىسقا ۋاقىتتا ۋە تورخانىدىكى ۋاراڭ-چۇرۇڭدا ئۇيلىغانلېېرىمنى تۇلۇق ئىپادىلەپ بېرەلمىدىم.دوستلارنىڭ بىر تامچە سۇدىن دېڭىزنى تەسەۋۋۇر قىلىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.


[ بۇ يازما totem تەرپىدىن 2007-12-19 16:38 دە قايتا ]