چىچەن ئۇيغۇر ئۇلىنىش تورى دىيارىم MTV كۇلۇبى بىرمۇبىر ئىزدەش تورى
بۇ تېما 262 قېتىم كۆرۈلدى
kara.uzum
دەرىجىسى : ئۈمىدلىك ئەزا


UID نۇمۇرى : 29991
نادىر تېما : 1
يازما سانى : 69
شۆھرەت: 121 نۇمۇر
پۇل: 627 دىيارىم تەڭگىسى
تۆھپە: 0 نۇمۇر
باھا: 0 نومۇر
توردىكى ۋاقتى : 139(سائەت)
تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-09-14
ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-18

 قەدىمكى ئۇيغۇرلار قوللانغان ئىسىملار

0
باشقۇرۇش ئەسكەرىتمىسى :
بۇ يازما kunkiz تەرپىدىن (2008-12-17)دە نادىرلاندى
( ئىسىملار ) _ ( مەنىسى )

ئابا _ دادا ، ئاتا ، شۇنداقلا ئاپا ، ئانا دېگەن مەنىسىمۇ بار
ئابام ئۇلۇغ _ ئەبەدىيلىك ، مەڭگۈلۈك
ئابامبەگ _ ئەبەدىيلىك بەگ
ئابىنچۇ _ خۇشاللىق ، كۆڭۈلنى ئالغۇچى
ئابىنچۇ قاتىن _ كۆڭۈلنى ئالىدىغان خېنىم ، خانىش
ئابىنىق _ بەختلىك ، تىنچ
ئاچارى _ ھەزرەت ، ئۇستاز
ئاچىق _ چوڭ ئاكا
ئاچۇق _ ئوچۇق
ئادام توغرۇل _ توغرۇل ( بىر خىل يىرتقۇچ قۇش )دەك چىۋەر ئادەم
ئادايۇ _ ئېزىز ، قىممەتلىك
ئادۇغ ( ئادىغ ) _ ئېيىق
ئاغارلاغ _ ھۈرمەتكە لايىق ، شەرەپلىك ، ئۇلۇغ
ئاغىر _ قەدىرلىك ، ئېزىز ، شەرەپلىك ، ئۇلۇغ
ئاغۇش _ ئۇرۇق ، جەمەت
ئاجھۇن _ دۇنيا ، دەۋر
ئالپ _ جەسۇر ، باتۇر ، قەھرىمان
ئالپ ئاتا ( ئەلپەتتا ) _ باتۇر ئاتا
ئالپ ئايا _ ئەڭ ياخشى قەھرىمان
ئالپ ئەرتۇڭا _ قاپلاندەك باتۇر ئەر
ئالپ تېكىن _ باتۇر شاھزادە
ئالپاغۇت _ يېڭىلمەس قەھرىمان ، تاغ يۈرەك باتۇر
ئالقا _ مەدھىيىلىمەك
ئالقىش _ بەخت ، خۇشاللىق ، تەنتەنە
ئالتۇن _ (1) ئالتۇن ، (2) زۆھرە يۇلتۇزىنىڭ ئىسمى
ئالتۇن قارا : ئالتۇن : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
ئامساق _ ھەۋەس
ئامۇل _ تەمكىن ، ئېغىر – بېسىق
ئاناچ _ ئۆزىنىڭ زېرەكلىكى بىلەن ھەممىگە ئانىدەك تۇيۇلىدىغان قىز
ئانۇغ _ ئۈمىد ، ئارزۇ
ئاقاش _ ئاكا ، ئاكاش
ئاقى _ مەردانە ، جەسۇر ، مەرد
ئاقخان _ ئاق : ئىسمى ، خان : قوشۇمچىسى
ئارا بۇغا _ ئوتتۇرا ھال بۇغا
ئارغۇ _ ئىككى تاغ ئارىسى
ئارغۇن _ ئارغىماق
ئارىغ _ پاكىز ، ساپ
ئارىش _ تازا ، پاك ، پاكىزە
ئارقار _ ياۋا قوي
ئارقىش _ كارۋان باشلىقى ، خەۋەرچى
ئارقۇ _ باھالىق ، قىممەتلىك
ئارسلان _ شىر بالىسى
ئارتۇن _ زىرە ( ئۆسۈملۈك )
ئارتۇق _ ئارتۇق ، ئېشىپ كەتكەن ، جىق ، نۇرغۇن
ئاسغۇ _ مارجان ( بويۇنغا ئاسىدىغان )
ئاشان _ ھۈرمەتلەن ، غىزالان
ئاشان توغرۇل _ توغرۇلدەك غىزالان
ئاشاي _ غايە ، مەقسەت
ئاشتال _ كەنجى ئوغۇل
ئاسىغ _ نەپ ، پايدا ، مەنپەەت
ئاسقىن _ ئېسىل ، ئالىيجاناب
ئاتابېك _ ئوردا تەربىيىچىس ، تەربىيىچى
ئاتاش _ ئاتەش ، ئوت
ئاتات _ تاي ، قۇلان
ئاتاي _ بالا ، باچكا
ئاتىم _ مەرگەن
ئاتىش _ ئېتىشماق
ئاتلىغ _ ئابرويلۇق ، ئاتالغان ، مەشھۇر ، باشلىق
ئاتمىش قارا _ ئاتمىش : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
ئاي _ ئاسماندىكى ئاي
ئاي چەچەك _ ئايدەك چىرايلىق ( قىز )
ئاي سىلىگ _ ئايدەك پاك
ئاي تۇغمىش _ ئايدىن تۇغۇلغان
ئايكۈن _ ئاي ۋە كۈن
ئايتەڭرى _ تەڭرى : ئىسمى ، ئاي : سۈپىتى
ئايتولدى _ ئايدەك تولغان
ئايۇق _ ئايىغۇچى ، قوغدىغۇچى
ئايخان _ ئايدەك خان
ئازغىر ( ئادغىر ) _ ئايغىر
ئازىغ _ ھوشيار كىشى
ئازۇق _ ئوزۇق ، يېمەكلىك
ئازۇقلۇغ _ ئوزۇقلۇقى بار ئادەم
بابا _ بوۋا ، ئاتا
بادۇر _ ئۆلچەن
بالىغ _ (1) شەھەر ، قەلئە ، (2) بېلىق
بالتۇ _ پالتا
باقلان _ پاقلان
بارچا تۇغمىش _ ھەممىسى تۇغقان
بارچا تۇرمىش _ ھەممىسى تۇرغان ، ھەممىسى تەل
بارغۇت _ قەبىلە نامى
بارغۇت كۈن _ بارغۇت : ئىسمى ، كۈن : سۈپىتى
بارلىغ _ باي ئادەم
بارمان _ دۆلەتمەن
بارس _ يولۋاس
بارسغان _ يولۋاستەك خان
باسا تەمۈر _ تەمۈر ( تۆمۈر ) : ئىسمى ، باسا ( ياردەم ) : سۈپىتى
باشلاغ _ باشلىغۇچى ، باشلىق
باسمىل _ قەبىلە نامى
باسۇت _ ياردەمچى ، يۆلىگۈچى
باخشى ( باقشى ) _ ئۆگەتكۈچى ، موللا ، ئۇستاز ، دوختۇر
باي تەمۈر _ تەمۈر : ئىسمى ، باي : سۈپىتى
باياغۇت _ دۆلەتمەن ، باي
بەدۈك _ بۈيۈك ، كاتتا ، يۈكسەك
بەگ _ بەگ ، خان ، شاھزادە ، ئەركەك ، ئەر
بەگ ئارسلان _ ئارسلاندەك ئەر
بەگ بۇقا _ بۇقىدەك كۈچلۈك ئەر
بەگ تەمۈر _ تۆمۈردەك بەگ ، تۆمۈردەك ئەر
بەگ تۇرمىش _ بەگدەك تۇرغان
بەگ تۇتۇق _ مەرتىۋىلىك ئەر
بەگى _ بەگدەك
بەگلەن _ بەگ بول ، بەگدەك بول ، قابىل ئەر بولۇپ چىق
بەگلىك _ بەگ ئەۋلادى ، ئالىيجاناب
بەگتاش _ تاشتەك مۇستەھكەم ئەر
بەكرىش _ مۇستەھكەم
بەكتۇر _ چىڭ تۇر
بەرك _ كۈچلۈك ، ساغلام
بىگۇ _ ئەقىللىق
بىكە _ خېنىم
بىلگە _ ئالىم ، دانىشمەن ، بىلىملىك
بىلگە بەگ _ دانىشمەن بەگ
بىلگە ئەر _ بىلىملىك ئەر
بىلگە قاغان _ دانىشمەن خان
بىلگە قاتىن _ بىلىملىك مەلىكە
بىلگە تۇتۇق _ بىلىملىك ، مەرتىۋىلىك ، ئىدارە قىلغۇچى بەگ
بوغۇ _ بۇغا
بۆگۈ _ بىلىملىك ، ئەقىللىق
بۆگۈ بىلگە _ ئەقىللىق ئالىم
بۆگۈ خان _ دانىشمەن خان
بۆگۈش _ ئەقىلدار ، دانىشمەن
بۆكە ( بۇكا ) _ (1) جەسۇر ، پالۋان ، باتۇر ، (2) ئەجدىھا ، ياۋۇز
بۆكەخان _ باتۇر ، پالۋان خان
بۆرە تېگىن _ بۆرىدەك باتۇر شاھزادە
بوتۇق _ بوتىلاق
بۇغرا _ ئەركەك تۆگە
بۇغۇغ _ ئالىم ، دانىشمەن
بۇلان _ بىر خىل ھايۋان ئىسمى
بۇلاق _ (1) بۇلاق ، (2) قەبىلە نامى ، (3) ئېقىن دەريا
بۇقا _ بۇقا
بۇقاخان _ بۇقىدەك كۈچلۈك خان
بۇرسلان _ قاپلان
بۇرخان قۇلى _ بۇدداھنىڭ قۇلى
بۇيان _ ساۋاب ، بەخت ، ياخشىلىق
بۇيان قار _ بەخت ياغدۇرغۇچى قار
بۇيرۇق _ ئەمەلدار
بۇزاغۇ _ موزاي
چاغرى _ (1) لاچىن ، (2) بۈركۈت
چاغرى بەگ _ بۈركۈتتەك ئەر
چاۋىش _ يول ، تەدبىر ، تەدبىرچى
چەبەر _ چېۋەر ، قابىل
چەچەك ( چېچەك ) _ گۈل ، غۇنچە ، چېچەك
چىگىل _ تۈركىي قەبىلىلەرنىڭ بىرى
چىگىل ئارسلان _ چىگىللارنىڭ ئارسلانى
چوبەن _ چوپان ، پادىچى
چوغلۇق _ (1) نۇرلۇق ، ئىسسىق ، (2) بىر خىل گۈل ئىسمى
ئەدگۈ ( ئەزگۈ ) _ ياخشى ، ئېسىل ، چىرايلىق
ئەكە _ ئۇكا ، سىڭىل
ئەلكۈن _ خەلق ، قەبىلە
ئەر بۇقا _ بۇقىدەك كۈچلۈك ئەر
ئەردەم _ ئەدەب ، ئەخلاق ، پەزىلەت
ئەردەنى _ گۆھەر ، مەرۋايىت ، ئۈنچە
ئەردەنى قاتىن _ گۆھەر خېنىم
ئەرەن _ يىگىت ، ئەركەك ، ئەر
ئەرك _ ئەركىنلىك ، سەلتەنەت
ئەركەچ _ تېكە
ئەسەن _ ئېسەن ، ساق – سالامەت
ئەسەن قارا _ بۈيۈك ساقلىق ، كاتتا ئېسەنلىك
ئەۋلىك _ خوجايىن ، ئۆيلۈك ، ئۆي ئىگىسى
ئىدىقۇت _ مۇقەددەس بەخت
ئىل _ ھۆكۈمدار ، مەملىكەت ، دۆلەت ، خەلق
ئىل ئالمىش _ دۆلەت ئالغان
ئىل ئاشمىش _ ھۆكۈمدارلىقتا يۈكسەك
ئىل بۇغا _ بۇغا : ئىسمى ، ئىل : سۈپىتى
ئىل ئەردەم _ (1) خەلقپەرۋەر ، (2) دۆلەتنىڭ ئەدەب ، ئەخلاقى
ئىل ئەتمىش _ دۆلەت قۇرغان ، ئەلنى ئىدارە قىلغان
ئىل ئەتمىش بىلگە قاغان _ ئەلنى ئىدارە قىلغان دانىشمەن خان
ئىل ئىككەرمىش _ ئەلنى ئىدارە قىلغان ، دۆلەتنى قۇدرەت تاپقۇزغان
ئىل ئىنانچ _ دۆلەتنىڭ ئۈمىدى ، ئەل ئىشىنىدىغان
ئىل ئىنانچ تىرەك _ دۆلەتنىڭ ئىشەنچلىك تىرىكى
ئىل قۇتادمىش _ ئەلنى بەختىيار قىلغان
ئىل تەمۈر _ تەمۈر : ئىسمى ، ئىل : سۈپىتى
ئىل تۇتمىش _ دۆلەتنى تۇتۇپ تۇرغۇچى
ئىل تۈزمىش _ ئەلنى تۈزگۈچى
ئىل ئۈگەسى _ دۆلەتنىڭ دانىشمىنى ، ئەلنىڭ ئۇستازى
ئىل يىغمىش تەڭرىم _ ئەلنى توپلىغان تەڭرىم ( پادىشاھىم )
ئىلچى _ ئەلچى
ئىلچى قارا _ كاتتا ئەلچى
ئىلىگ ( ئىلىك ) _ (1) خان ، خاقان ، (2) ئەل ، قۇل ، (3) ھۆكۈمدار
ئىلىگ بەگ _ (1) شاھزادە ، (2) ھۆكۈمدار بەگ ، (3) خان
ئىلىگ قان _ پادىشاھ
ئىلىكتا _ يەر ئىگىسى
ئىنال _ ئانىسى ئېسىلزادە ، ئاتىسى ئاددىي خەلقتىن بولغان كىشى
ئىنانچ _ (1) ئىشەنچ ، ئىشەنچلىك ، (2) ۋەزىر
ئىنانچ بۇيرۇق _ ئىشەنچلىك ئەمەلدار
ئىناق قۇلى _ دوستلۇق قۇلى
ئىنىگە _ ھىڭگان تۆگە
ئىنىك _ ئۇكا
ئىش بۇغا _ بۇغا : ئىسمى ، ئىش ( دوست ) : سۈپىتى
ئىش قارا _ ئىش ( چاچ ئۆرۈمى ) : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
ئىسىگ تارخان _ مۇلايىم خان
كەنچ ( كەنج ) _ كەنجى ، كىچىك ، كېيىنكى ، ئاخىرقى
كەنچ ئوغلان _ كەنجى ئوغۇل
كەنچ تۇغمىش _ كېيىن تۇغۇلغان
كىشى _ ئۇستاز
كىشى قارا _ چوڭ ئۇستاز
كۆل _ كۆل ، دېڭىز
كۆلتىگىن _ ئەقلى كۆلدەك شاھزادە
كۆركلۈگ _ كۆركەم ، چىرايلىق
كۆۋشەك _ گۈزەل ، چىرايلىق ، يۇمشاق
كۆزۈن _ كۈچ ، قۇۋۋەت
كۈچ تەمۈر _ تەمۈر : ئىسمى ، كۈچ ( كۈچلۈك ) : سۈپىتى
كۈچ تىگىن : كۈچلۈك شاھزادە
كۈچلۈگ _ كۈچلۈك ، قۇدرەتلىك
كۈگەلىك _ مۇقەددەس ، مەشھۇر
كۈل بىلگە قاغان _ بىلىملىك ، ماختاشقا لايىق خان
كۈل قاغان _ خۇش چىراي خان
كۈلچىرە _ خۇش چىراي
كۈمۈش تىگىن _ تېنى كۈمۈشتەك ئاق شاھزادە
كۈن _ كۈن ، قۇياش ، شەرق
كۈن بەرمىش _ كۈن بەرگەن ، بەختكە ئېرىشتۈرگەن
كۈن سىلىگ _ كۈندەك ئىللىق
كۈن تەڭرى _ كۈندەك تەڭرى
كۈنتۇغدى _ كۈن چىقتى
كۈنخان _ كۈندەك خان
كۇرشاد _ قەدىمكى ئۇيغۇر شاھزادىسىنىڭ ئىسمى
كۈسەمىش _ ئارزۇ قىلغان
كۈسەن _ كۇچارنىڭ قەدىمكى نامى
كۈسەنچ _ ئارزۇ ، تىلەك
كۇشان _ قەدىمكى ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ نامى
لاچىن _ لاچىن ، بۈركۈت
مەڭلىگ ( مەڭلىك ) _ (1) بەلگىلىك ، (2) مەڭلىك ، (3) بەختلىك ، خۇشال
مەڭلىگ سەنگۈن _ قۇتلۇق باتۇر
مەڭۈ تەمۈر _ ئەبەدىي تۆمۈردەك مۇستەھكەم
مىڭ قارا _ مىڭ : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
مىڭ تەمۈر _ مىڭ : ئىسمى ، تەمۈر : سۈپىتى
مۇڭسۇز _ غەم – قايغۇسىز ، خاتىرجەم
نىكۇ _ ياخشى
نوم قۇلى _ دىن قۇلى
ئوغلاغۇ قاتىن _ دۆلەتمەن خوتۇن
ئوغلان _ ئوغۇل بالا ، ئەزىمەت
ئوغۇل _ ئوغۇل بالا
ئوغۇل تىگىن _ ئوغۇلدەك شاھزادە
ئوغۇز _ (1) ئوغۇز سۈتى ، (2) تۈرك قەبىلىلىرىنىڭ بىرىنىڭ نامى
ئۆگرۈنچ _ خۇشاللىق ، شادلىق
ئۆكۈش قارا _ ئۆكۈش ( يىلقا ) : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
ئوماي _ (1) بىر خىل ھايۋان ئىسمى ، (2) يولداش ، ھەمراھ ، (3) تەڭرى
ئوردۇبەگ _ ئوردىدا خىزمەت قىلغۇچى بەگ
ئوتاچى _ تېۋىپ ، دورىگەر
ئۆتەمىش _ ئۆتكۈر ، ئۈزۈپ ماڭغۇچى
ئۆتكۈر _ ئىتتىك ، تېز ، كەسكىن
ئۆتكۈرمىش _ ئۆتكۈرلەشكەن
ئۆتۈنچ تەمۈر _ تەمۈر : ئىسمى ، ئۆتۈنچ ( قەرزدار ) : سۈپىتى
ئوزمىش _ قۇتۇلغان ، نىجاد تاپقان
قابان _ تاۋاق
قاچڭار _ توشقان
قاغان _ خاقان ، خان ، پادىشاھ
قانتۇرمىش _ قاندۇرغان ، رازى قىلغان
قاپان _ قاۋان
قاپلان _ يولۋاس
قارا _ (1) قارا رەڭ ، (2) پۇقرا ، خەلق ، مىللەت ، (3) ئۇلۇغ ، كاتتا ، چوڭ
قارا باقشى _ چوڭ ئۇستاز
قارا بۇغا _ چوڭ بۇغا
قارا قۇش _ بىر خىل چوڭ قۇش
قارا تەمۈر _ تەمۈر : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
قارا تويىن _ چوڭ راھىب
قاراخان _ پۇقرانىڭ خانى ، ئۇلۇغ خان
قارغىلاچ _ قارلىغاچ
قارلۇق _ ئۇيغۇر قەبىلىلىرىدىن بىرى
قارۇغچى _ مۇھاپىزەتچى
قاسۇق _ مىق
قاتمىش _ قاتقان ، مۇستەھكەم ، چىڭ
قاۋشۇت _ كېلىشتۈر ، ئۇيۇشتۇر
قاۋۇش _ كېلىشمەك ، ئۇيۇشماق
قاي _ قەبىلە نامى
قاياق _ قايماق
قەدىر _ قەيسەر ، كەسكىن
قەيسەر _ رۇم شاھلىرىنىڭ ئۇنۋانى
قىنىم _ جەسۇر
قىرا _ ئېتىز
قىرچەچەك _ قىردا ئۆسكەن گۈل
قىيىمتۇ _ ھۇشيار
قىز _ قىز بالا ، قىزچاق
قوغۇرسۇ _ ئۇيغۇر قەبىلىلىرىن بىرى
قوغۇرسۇ ئالتۇن _ ئالتۇن : ئىسمى ، قوغۇرسۇ : سۈپىتى
قورۇمچى ئوغۇل _ چوڭ ئوغۇل
قوزى _ (1) قوزا ، (2) سۆيۈملۈك
قۇلان _ قۇلان ( ياۋا ئېشەك )
قۇلۇن _ قۇلۇن ( ھايۋان ئىسمى )
قۇلۇن قارا _ قارا رەڭلىك قۇلۇن
قۇنچۇي ( خۇنچۇي ) _ مەلىكە
قۇنشى _ قوشنا
قۇنتۇز ( قۇندۇز ) _ قۇندۇز ( بىر خىل ھايۋان ئىسمى )
قۇرسۇز _ يۈز – ئابروي ، سالاپەت
قۇرتۇلمىش _ قۇتۇلغان ، يەڭگىللىگەن
قۇشتر _ مۇەللىم ، ئۇستاز
قۇت _ بەخت ، دۆلەت
قۇتادمىش _ بەخت كەلتۈرگەن
قۇتغان _ بەختلىك ، بەخت تاپقان
قۇتلۇغ _ قۇتلۇق ، بەختلىك
قۇتلۇغ بەگ _ بەختلىك ئەر
قۇتلۇغ بىلگە قاغان _ بەختلىك ، دانىشمەن پادىشاھ
قۇتلۇغ بۇغا _ بۇغا : ئىسمى ، قۇتلۇغ : سۈپىتى
قۇتلۇغ بۇقا _ بۇقا : ئىسمى ، قۇتلۇغ : سۈپىتى
قۇتلۇغ ئوغۇل _ بەختلىك ئوغۇل
قۇتلۇغ تەمۈر : تەمۈر : ئىسمى ، قۇتلۇغ : سۈپىتى
قۇتلۇغ تەڭرى _ بەخت بەرگۈچى تەڭرى
قۇتلۇغ تىگىن _ بەختلىك شاھزادە
قۇتلۇغ تۇرمىش _ بەختلىك تۇرغان ، خۇشال تۇرغان
راتنا _ ئۈنچە ، گۆھەر
راتنا قار _ ئۈنچىدەك قار
ساچۇ _ چۇچا ( ياغلىق چۇچىسى )
ساغۇن _ قارلۇق قەبىلىسىنىڭ چوڭلىرىغا بېرىلىدىغان ئۇنۋان
سالچۇق _ قەبىلە نامى
سانگۈن ( سەنگۈن ، سانغۇن ) _ سەركەردە ، قوماندان
سانمىش _ سانالغان
سارىغ _ سېرىق رەڭ
سارىغ خان _ سارىغ : ئىسمى ، خان : سۈپىتى
سارمۇساق _ سامساق
سارسال _ سۆسەر ( بىر خىل ھايۋان )
ساۋ _ شۆھرەت ، خەۋەر
سەۋىگ _ ئەزىز
سەۋىگلى _ سۆيۈملۈك
سەۋىنچ _ شادلىق
سەۋۈگ _ سۆيگۈ
سىلىگ _ سىلىق ، پاكىز ، زېرەك ، مۇلايىم
سىلىغ _ سىلىق ، مۇلايىم
سىم _ كۈمۈش
سىنان _ سىنالغان
سوغۇن _ تاغ تېكىسى
سۆڭو _ خەنجەر ، نەيزە
سۇنغۇش _ نەيزىۋازلىق
سۇڭقۇر _ شۇڭقار
سۈپۈرگۈ _ سۈپۈرگە
سۇقاق _ بۆكەن ( ھايۋان ئىسمى )
تابدۇ _ تاپار
تاڭسۇق _ نەپىس ، قىممەتلىك ، كەم ئۇچرايدىغان
تاردۇش _ مەرتىۋە ، دەرىجە
تارىقچى بەگ _ دېھقان يىگىت
تارخان _ خان ، بەگ
تاش _ تاشتەك مۇستەھكەم
تايانچ _ تىرەك ، يۆلەك
تايانغۇ _ تايىنىدىغان ، ئىشىنىدىغان
تايۇق _ تۇيغۇن ، زېرەك
تەگىن ( تىگىن ، تېكىن ) _ (1) قۇل ، (2) شاھزادە
تەگىن ئۈگە _ بىلىملىك شاھزادە
تەكىش _ ھەر نەرسىنىڭ ئاخىرى
تەمۈر _ تۆمۈر
تەمۈر بۇقا _ تۆمۈردەك بۇقا
تەڭىرلى _ تەڭرىلىك ، خۇداگۇي ، مۆمىن
تەڭىز _ دېڭىز
تەڭىزخان _ دېڭىزخان
تەڭرى _ تەڭرى ، ئىلاھ ، ئاسمان
تەڭرى تۇغمىش _ تەڭرى تۇغقان
تەڭرىدە بولمىش _ تەڭرى ياراتقان
تەركەن _ خاقان ، پادىشاھ ، ۋىلايەت ھۆكۈمدارى
تېتىك _ تېتىك ، جانلىق ، ماھىر
تىگىن بەگ _ شاھزادە يىگىت
توغرۇل _ بىر خىل يىرتقۇچ قۇش
تۆلىك _ جاسارەت ، غەيرەت
تولۇن _ تولغان ، تولۇق ، يېتىلگەن ، پۈتۈن
توقىش _ جەڭ ، ئۇرۇش ، توقۇنۇش
تورۇم _ بۇتا ( ھايۋان ئىسمى )
تورۇمتاي _ بىر خىل يىرتقۇچ قۇشنىڭ ئىسمى
توسۇن _ مىنىلمىگەن ئات
تويىن _ راھىب
تويىن قۇلى _ راھىبنىڭ قۇلى
تويزۇن _ يېزا ئاقساقىلى
توزۇن _ كېلىپ چىقىشى ياخشى ، ئېسىل ، ئوچۇق – يورۇق
تۇدۇڭ _ باشلىق
تۇدۇش _ ئۇرۇش ، سوقۇش
تۇغمىش _ تۇغۇلغان ، ئەۋلاد
تۇڭا _ قاپلان جىنسىدىن بىر ھايۋان
تۇڭاخان _ قاپلاندەك خان
تۈركان قاتىن _ تۈرك خانىشى
تۇرمىش _ تۇرغان ( ئورنىدىن تۇرغان )
تۇتۇق _ (1) مەرتىۋە ، (2) ئىدارە قىلغۇچى
تۇتۇق ئەر _ (1) مەرتىۋىلىك ئەر ، (2) ئىدارە قىلغۇچى بەگ
تۇتۇش _ كايىماق ، قاتتىق سۆزلىمەك
تۈزمىش _ تۈزۈلگەن ، توغرا ، قۇسۇرسىز
تۈزۈن – تۈزۈتلۈك ، كەمتەر ، مۇلايىم
ئۇچقۇر _ بىلىملىك كىشى
ئۇدغۇرمىش _ ئۇيۇشقان ، غەلىبە قىلغان
ئۇدمىش _ شەپقەتلىك
ئۇغراق _ ئارزۇ ، نىيەت
ئۇىغۇر _ ئۇيغۇر
ئۇلۇغ _ ئۇلۇغ ، كاتتا ، چوڭ
ئۇلۇغ بەگ _ ئۇلۇغ ئەر
ئۇلۇغ خان _ ئۇلۇغ پادىشاھ ، كاتتا خان
ئۇمۇن _ ئۈمىد
ئۇسۇن _ ئۇزۇن ، ئۇزاق
ئۇسۇق _ ئۇسسىغان
ئۇتار _ ئۇتۇپ چىقىدۇ
ئۇتۇش _ يەڭگۈچى ، ئۇتقان
ئۇز _ چىرايلىق ، گۈزەل
خان _ (1) خان ، ھۆكۈمدار ، (2) قان
خانبابا _ خاندەك ئاتا
ياچانقىر _ ئۇياتچان ، ھايالىق
ياغان _ پىل
ياغما _ تۈرك قەبىلىلىرىدىن بىرىنىڭ نامى
يانداق _ يانتاق
ياپغۇ _ بىر خىل ئۇنۋان نامى
ياراغ ( ياراق ) _ قورال
ياران _ دوست ، ھەمراھ
يارىچى _ ياردەمچى
يارۇغلۇ _ ئوتلۇق ، نۇرلۇق
يارۇق _ يورۇقلۇق ، يورۇق
ياشقان _ ياش يىگىت
يەتمىش قارا _ يەتمىش : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
يىدلاغ _ خۇشپۇراق
يوللۇغ تىگىن _ يولى بار شاھزادە
يۇرتۇغ _ ھەمراھ
زەمۇران _ زۇمرەدۇيغۇر ئاتلىرى
قەدىمكى ئۇيغۇرلار قوللانغان ئىسىملار

( ئىسىملار ) _ ( مەنىسى )

ئابا _ دادا ، ئاتا ، شۇنداقلا ئاپا ، ئانا دېگەن مەنىسىمۇ بار
ئابام ئۇلۇغ _ ئەبەدىيلىك ، مەڭگۈلۈك
ئابامبەگ _ ئەبەدىيلىك بەگ
ئابىنچۇ _ خۇشاللىق ، كۆڭۈلنى ئالغۇچى
ئابىنچۇ قاتىن _ كۆڭۈلنى ئالىدىغان خېنىم ، خانىش
ئابىنىق _ بەختلىك ، تىنچ
ئاچارى _ ھەزرەت ، ئۇستاز
ئاچىق _ چوڭ ئاكا
ئاچۇق _ ئوچۇق
ئادام توغرۇل _ توغرۇل ( بىر خىل يىرتقۇچ قۇش )دەك چىۋەر ئادەم
ئادايۇ _ ئېزىز ، قىممەتلىك
ئادۇغ ( ئادىغ ) _ ئېيىق
ئاغارلاغ _ ھۈرمەتكە لايىق ، شەرەپلىك ، ئۇلۇغ
ئاغىر _ قەدىرلىك ، ئېزىز ، شەرەپلىك ، ئۇلۇغ
ئاغۇش _ ئۇرۇق ، جەمەت
ئاجھۇن _ دۇنيا ، دەۋر
ئالپ _ جەسۇر ، باتۇر ، قەھرىمان
ئالپ ئاتا ( ئەلپەتتا ) _ باتۇر ئاتا
ئالپ ئايا _ ئەڭ ياخشى قەھرىمان
ئالپ ئەرتۇڭا _ قاپلاندەك باتۇر ئەر
ئالپ تېكىن _ باتۇر شاھزادە
ئالپاغۇت _ يېڭىلمەس قەھرىمان ، تاغ يۈرەك باتۇر
ئالقا _ مەدھىيىلىمەك
ئالقىش _ بەخت ، خۇشاللىق ، تەنتەنە
ئالتۇن _ (1) ئالتۇن ، (2) زۆھرە يۇلتۇزىنىڭ ئىسمى
ئالتۇن قارا : ئالتۇن : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
ئامساق _ ھەۋەس
ئامۇل _ تەمكىن ، ئېغىر – بېسىق
ئاناچ _ ئۆزىنىڭ زېرەكلىكى بىلەن ھەممىگە ئانىدەك تۇيۇلىدىغان قىز
ئانۇغ _ ئۈمىد ، ئارزۇ
ئاقاش _ ئاكا ، ئاكاش
ئاقى _ مەردانە ، جەسۇر ، مەرد
ئاقخان _ ئاق : ئىسمى ، خان : قوشۇمچىسى
ئارا بۇغا _ ئوتتۇرا ھال بۇغا
ئارغۇ _ ئىككى تاغ ئارىسى
ئارغۇن _ ئارغىماق
ئارىغ _ پاكىز ، ساپ
ئارىش _ تازا ، پاك ، پاكىزە
ئارقار _ ياۋا قوي
ئارقىش _ كارۋان باشلىقى ، خەۋەرچى
ئارقۇ _ باھالىق ، قىممەتلىك
ئارسلان _ شىر بالىسى
ئارتۇن _ زىرە ( ئۆسۈملۈك )
ئارتۇق _ ئارتۇق ، ئېشىپ كەتكەن ، جىق ، نۇرغۇن
ئاسغۇ _ مارجان ( بويۇنغا ئاسىدىغان )
ئاشان _ ھۈرمەتلەن ، غىزالان
ئاشان توغرۇل _ توغرۇلدەك غىزالان
ئاشاي _ غايە ، مەقسەت
ئاشتال _ كەنجى ئوغۇل
ئاسىغ _ نەپ ، پايدا ، مەنپەەت
ئاسقىن _ ئېسىل ، ئالىيجاناب
ئاتابېك _ ئوردا تەربىيىچىس ، تەربىيىچى
ئاتاش _ ئاتەش ، ئوت
ئاتات _ تاي ، قۇلان
ئاتاي _ بالا ، باچكا
ئاتىم _ مەرگەن
ئاتىش _ ئېتىشماق
ئاتلىغ _ ئابرويلۇق ، ئاتالغان ، مەشھۇر ، باشلىق
ئاتمىش قارا _ ئاتمىش : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
ئاي _ ئاسماندىكى ئاي
ئاي چەچەك _ ئايدەك چىرايلىق ( قىز )
ئاي سىلىگ _ ئايدەك پاك
ئاي تۇغمىش _ ئايدىن تۇغۇلغان
ئايكۈن _ ئاي ۋە كۈن
ئايتەڭرى _ تەڭرى : ئىسمى ، ئاي : سۈپىتى
ئايتولدى _ ئايدەك تولغان
ئايۇق _ ئايىغۇچى ، قوغدىغۇچى
ئايخان _ ئايدەك خان
ئازغىر ( ئادغىر ) _ ئايغىر
ئازىغ _ ھوشيار كىشى
ئازۇق _ ئوزۇق ، يېمەكلىك
ئازۇقلۇغ _ ئوزۇقلۇقى بار ئادەم
بابا _ بوۋا ، ئاتا
بادۇر _ ئۆلچەن
بالىغ _ (1) شەھەر ، قەلئە ، (2) بېلىق
بالتۇ _ پالتا
باقلان _ پاقلان
بارچا تۇغمىش _ ھەممىسى تۇغقان
بارچا تۇرمىش _ ھەممىسى تۇرغان ، ھەممىسى تەل
بارغۇت _ قەبىلە نامى
بارغۇت كۈن _ بارغۇت : ئىسمى ، كۈن : سۈپىتى
بارلىغ _ باي ئادەم
بارمان _ دۆلەتمەن
بارس _ يولۋاس
بارسغان _ يولۋاستەك خان
باسا تەمۈر _ تەمۈر ( تۆمۈر ) : ئىسمى ، باسا ( ياردەم ) : سۈپىتى
باشلاغ _ باشلىغۇچى ، باشلىق
باسمىل _ قەبىلە نامى
باسۇت _ ياردەمچى ، يۆلىگۈچى
باخشى ( باقشى ) _ ئۆگەتكۈچى ، موللا ، ئۇستاز ، دوختۇر
باي تەمۈر _ تەمۈر : ئىسمى ، باي : سۈپىتى
باياغۇت _ دۆلەتمەن ، باي
بەدۈك _ بۈيۈك ، كاتتا ، يۈكسەك
بەگ _ بەگ ، خان ، شاھزادە ، ئەركەك ، ئەر
بەگ ئارسلان _ ئارسلاندەك ئەر
بەگ بۇقا _ بۇقىدەك كۈچلۈك ئەر
بەگ تەمۈر _ تۆمۈردەك بەگ ، تۆمۈردەك ئەر
بەگ تۇرمىش _ بەگدەك تۇرغان
بەگ تۇتۇق _ مەرتىۋىلىك ئەر
بەگى _ بەگدەك
بەگلەن _ بەگ بول ، بەگدەك بول ، قابىل ئەر بولۇپ چىق
بەگلىك _ بەگ ئەۋلادى ، ئالىيجاناب
بەگتاش _ تاشتەك مۇستەھكەم ئەر
بەكرىش _ مۇستەھكەم
بەكتۇر _ چىڭ تۇر
بەرك _ كۈچلۈك ، ساغلام
بىگۇ _ ئەقىللىق
بىكە _ خېنىم
بىلگە _ ئالىم ، دانىشمەن ، بىلىملىك
بىلگە بەگ _ دانىشمەن بەگ
بىلگە ئەر _ بىلىملىك ئەر
بىلگە قاغان _ دانىشمەن خان
بىلگە قاتىن _ بىلىملىك مەلىكە
بىلگە تۇتۇق _ بىلىملىك ، مەرتىۋىلىك ، ئىدارە قىلغۇچى بەگ
بوغۇ _ بۇغا
بۆگۈ _ بىلىملىك ، ئەقىللىق
بۆگۈ بىلگە _ ئەقىللىق ئالىم
بۆگۈ خان _ دانىشمەن خان
بۆگۈش _ ئەقىلدار ، دانىشمەن
بۆكە ( بۇكا ) _ (1) جەسۇر ، پالۋان ، باتۇر ، (2) ئەجدىھا ، ياۋۇز
بۆكەخان _ باتۇر ، پالۋان خان
بۆرە تېگىن _ بۆرىدەك باتۇر شاھزادە
بوتۇق _ بوتىلاق
بۇغرا _ ئەركەك تۆگە
بۇغۇغ _ ئالىم ، دانىشمەن
بۇلان _ بىر خىل ھايۋان ئىسمى
بۇلاق _ (1) بۇلاق ، (2) قەبىلە نامى ، (3) ئېقىن دەريا
بۇقا _ بۇقا
بۇقاخان _ بۇقىدەك كۈچلۈك خان
بۇرسلان _ قاپلان
بۇرخان قۇلى _ بۇدداھنىڭ قۇلى
بۇيان _ ساۋاب ، بەخت ، ياخشىلىق
بۇيان قار _ بەخت ياغدۇرغۇچى قار
بۇيرۇق _ ئەمەلدار
بۇزاغۇ _ موزاي
چاغرى _ (1) لاچىن ، (2) بۈركۈت
چاغرى بەگ _ بۈركۈتتەك ئەر
چاۋىش _ يول ، تەدبىر ، تەدبىرچى
چەبەر _ چېۋەر ، قابىل
چەچەك ( چېچەك ) _ گۈل ، غۇنچە ، چېچەك
چىگىل _ تۈركىي قەبىلىلەرنىڭ بىرى
چىگىل ئارسلان _ چىگىللارنىڭ ئارسلانى
چوبەن _ چوپان ، پادىچى
چوغلۇق _ (1) نۇرلۇق ، ئىسسىق ، (2) بىر خىل گۈل ئىسمى
ئەدگۈ ( ئەزگۈ ) _ ياخشى ، ئېسىل ، چىرايلىق
ئەكە _ ئۇكا ، سىڭىل
ئەلكۈن _ خەلق ، قەبىلە
ئەر بۇقا _ بۇقىدەك كۈچلۈك ئەر
ئەردەم _ ئەدەب ، ئەخلاق ، پەزىلەت
ئەردەنى _ گۆھەر ، مەرۋايىت ، ئۈنچە
ئەردەنى قاتىن _ گۆھەر خېنىم
ئەرەن _ يىگىت ، ئەركەك ، ئەر
ئەرك _ ئەركىنلىك ، سەلتەنەت
ئەركەچ _ تېكە
ئەسەن _ ئېسەن ، ساق – سالامەت
ئەسەن قارا _ بۈيۈك ساقلىق ، كاتتا ئېسەنلىك
ئەۋلىك _ خوجايىن ، ئۆيلۈك ، ئۆي ئىگىسى
ئىدىقۇت _ مۇقەددەس بەخت
ئىل _ ھۆكۈمدار ، مەملىكەت ، دۆلەت ، خەلق
ئىل ئالمىش _ دۆلەت ئالغان
ئىل ئاشمىش _ ھۆكۈمدارلىقتا يۈكسەك
ئىل بۇغا _ بۇغا : ئىسمى ، ئىل : سۈپىتى
ئىل ئەردەم _ (1) خەلقپەرۋەر ، (2) دۆلەتنىڭ ئەدەب ، ئەخلاقى
ئىل ئەتمىش _ دۆلەت قۇرغان ، ئەلنى ئىدارە قىلغان
ئىل ئەتمىش بىلگە قاغان _ ئەلنى ئىدارە قىلغان دانىشمەن خان
ئىل ئىككەرمىش _ ئەلنى ئىدارە قىلغان ، دۆلەتنى قۇدرەت تاپقۇزغان
ئىل ئىنانچ _ دۆلەتنىڭ ئۈمىدى ، ئەل ئىشىنىدىغان
ئىل ئىنانچ تىرەك _ دۆلەتنىڭ ئىشەنچلىك تىرىكى
ئىل قۇتادمىش _ ئەلنى بەختىيار قىلغان
ئىل تەمۈر _ تەمۈر : ئىسمى ، ئىل : سۈپىتى
ئىل تۇتمىش _ دۆلەتنى تۇتۇپ تۇرغۇچى
ئىل تۈزمىش _ ئەلنى تۈزگۈچى
ئىل ئۈگەسى _ دۆلەتنىڭ دانىشمىنى ، ئەلنىڭ ئۇستازى
ئىل يىغمىش تەڭرىم _ ئەلنى توپلىغان تەڭرىم ( پادىشاھىم )
ئىلچى _ ئەلچى
ئىلچى قارا _ كاتتا ئەلچى
ئىلىگ ( ئىلىك ) _ (1) خان ، خاقان ، (2) ئەل ، قۇل ، (3) ھۆكۈمدار
ئىلىگ بەگ _ (1) شاھزادە ، (2) ھۆكۈمدار بەگ ، (3) خان
ئىلىگ قان _ پادىشاھ
ئىلىكتا _ يەر ئىگىسى
ئىنال _ ئانىسى ئېسىلزادە ، ئاتىسى ئاددىي خەلقتىن بولغان كىشى
ئىنانچ _ (1) ئىشەنچ ، ئىشەنچلىك ، (2) ۋەزىر
ئىنانچ بۇيرۇق _ ئىشەنچلىك ئەمەلدار
ئىناق قۇلى _ دوستلۇق قۇلى
ئىنىگە _ ھىڭگان تۆگە
ئىنىك _ ئۇكا
ئىش بۇغا _ بۇغا : ئىسمى ، ئىش ( دوست ) : سۈپىتى
ئىش قارا _ ئىش ( چاچ ئۆرۈمى ) : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
ئىسىگ تارخان _ مۇلايىم خان
كەنچ ( كەنج ) _ كەنجى ، كىچىك ، كېيىنكى ، ئاخىرقى
كەنچ ئوغلان _ كەنجى ئوغۇل
كەنچ تۇغمىش _ كېيىن تۇغۇلغان
كىشى _ ئۇستاز
كىشى قارا _ چوڭ ئۇستاز
كۆل _ كۆل ، دېڭىز
كۆلتىگىن _ ئەقلى كۆلدەك شاھزادە
كۆركلۈگ _ كۆركەم ، چىرايلىق
كۆۋشەك _ گۈزەل ، چىرايلىق ، يۇمشاق
كۆزۈن _ كۈچ ، قۇۋۋەت
كۈچ تەمۈر _ تەمۈر : ئىسمى ، كۈچ ( كۈچلۈك ) : سۈپىتى
كۈچ تىگىن : كۈچلۈك شاھزادە
كۈچلۈگ _ كۈچلۈك ، قۇدرەتلىك
كۈگەلىك _ مۇقەددەس ، مەشھۇر
كۈل بىلگە قاغان _ بىلىملىك ، ماختاشقا لايىق خان
كۈل قاغان _ خۇش چىراي خان
كۈلچىرە _ خۇش چىراي
كۈمۈش تىگىن _ تېنى كۈمۈشتەك ئاق شاھزادە
كۈن _ كۈن ، قۇياش ، شەرق
كۈن بەرمىش _ كۈن بەرگەن ، بەختكە ئېرىشتۈرگەن
كۈن سىلىگ _ كۈندەك ئىللىق
كۈن تەڭرى _ كۈندەك تەڭرى
كۈنتۇغدى _ كۈن چىقتى
كۈنخان _ كۈندەك خان
كۇرشاد _ قەدىمكى ئۇيغۇر شاھزادىسىنىڭ ئىسمى
كۈسەمىش _ ئارزۇ قىلغان
كۈسەن _ كۇچارنىڭ قەدىمكى نامى
كۈسەنچ _ ئارزۇ ، تىلەك
كۇشان _ قەدىمكى ئۇيغۇر خانلىقىنىڭ نامى
لاچىن _ لاچىن ، بۈركۈت
مەڭلىگ ( مەڭلىك ) _ (1) بەلگىلىك ، (2) مەڭلىك ، (3) بەختلىك ، خۇشال
مەڭلىگ سەنگۈن _ قۇتلۇق باتۇر
مەڭۈ تەمۈر _ ئەبەدىي تۆمۈردەك مۇستەھكەم
مىڭ قارا _ مىڭ : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
مىڭ تەمۈر _ مىڭ : ئىسمى ، تەمۈر : سۈپىتى
مۇڭسۇز _ غەم – قايغۇسىز ، خاتىرجەم
نىكۇ _ ياخشى
نوم قۇلى _ دىن قۇلى
ئوغلاغۇ قاتىن _ دۆلەتمەن خوتۇن
ئوغلان _ ئوغۇل بالا ، ئەزىمەت
ئوغۇل _ ئوغۇل بالا
ئوغۇل تىگىن _ ئوغۇلدەك شاھزادە
ئوغۇز _ (1) ئوغۇز سۈتى ، (2) تۈرك قەبىلىلىرىنىڭ بىرىنىڭ نامى
ئۆگرۈنچ _ خۇشاللىق ، شادلىق
ئۆكۈش قارا _ ئۆكۈش ( يىلقا ) : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
ئوماي _ (1) بىر خىل ھايۋان ئىسمى ، (2) يولداش ، ھەمراھ ، (3) تەڭرى
ئوردۇبەگ _ ئوردىدا خىزمەت قىلغۇچى بەگ
ئوتاچى _ تېۋىپ ، دورىگەر
ئۆتەمىش _ ئۆتكۈر ، ئۈزۈپ ماڭغۇچى
ئۆتكۈر _ ئىتتىك ، تېز ، كەسكىن
ئۆتكۈرمىش _ ئۆتكۈرلەشكەن
ئۆتۈنچ تەمۈر _ تەمۈر : ئىسمى ، ئۆتۈنچ ( قەرزدار ) : سۈپىتى
ئوزمىش _ قۇتۇلغان ، نىجاد تاپقان
قابان _ تاۋاق
قاچڭار _ توشقان
قاغان _ خاقان ، خان ، پادىشاھ
قانتۇرمىش _ قاندۇرغان ، رازى قىلغان
قاپان _ قاۋان
قاپلان _ يولۋاس
قارا _ (1) قارا رەڭ ، (2) پۇقرا ، خەلق ، مىللەت ، (3) ئۇلۇغ ، كاتتا ، چوڭ
قارا باقشى _ چوڭ ئۇستاز
قارا بۇغا _ چوڭ بۇغا
قارا قۇش _ بىر خىل چوڭ قۇش
قارا تەمۈر _ تەمۈر : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
قارا تويىن _ چوڭ راھىب
قاراخان _ پۇقرانىڭ خانى ، ئۇلۇغ خان
قارغىلاچ _ قارلىغاچ
قارلۇق _ ئۇيغۇر قەبىلىلىرىدىن بىرى
قارۇغچى _ مۇھاپىزەتچى
قاسۇق _ مىق
قاتمىش _ قاتقان ، مۇستەھكەم ، چىڭ
قاۋشۇت _ كېلىشتۈر ، ئۇيۇشتۇر
قاۋۇش _ كېلىشمەك ، ئۇيۇشماق
قاي _ قەبىلە نامى
قاياق _ قايماق
قەدىر _ قەيسەر ، كەسكىن
قەيسەر _ رۇم شاھلىرىنىڭ ئۇنۋانى
قىنىم _ جەسۇر
قىرا _ ئېتىز
قىرچەچەك _ قىردا ئۆسكەن گۈل
قىيىمتۇ _ ھۇشيار
قىز _ قىز بالا ، قىزچاق
قوغۇرسۇ _ ئۇيغۇر قەبىلىلىرىن بىرى
قوغۇرسۇ ئالتۇن _ ئالتۇن : ئىسمى ، قوغۇرسۇ : سۈپىتى
قورۇمچى ئوغۇل _ چوڭ ئوغۇل
قوزى _ (1) قوزا ، (2) سۆيۈملۈك
قۇلان _ قۇلان ( ياۋا ئېشەك )
قۇلۇن _ قۇلۇن ( ھايۋان ئىسمى )
قۇلۇن قارا _ قارا رەڭلىك قۇلۇن
قۇنچۇي ( خۇنچۇي ) _ مەلىكە
قۇنشى _ قوشنا
قۇنتۇز ( قۇندۇز ) _ قۇندۇز ( بىر خىل ھايۋان ئىسمى )
قۇرسۇز _ يۈز – ئابروي ، سالاپەت
قۇرتۇلمىش _ قۇتۇلغان ، يەڭگىللىگەن
قۇشتر _ مۇەللىم ، ئۇستاز
قۇت _ بەخت ، دۆلەت
قۇتادمىش _ بەخت كەلتۈرگەن
قۇتغان _ بەختلىك ، بەخت تاپقان
قۇتلۇغ _ قۇتلۇق ، بەختلىك
قۇتلۇغ بەگ _ بەختلىك ئەر
قۇتلۇغ بىلگە قاغان _ بەختلىك ، دانىشمەن پادىشاھ
قۇتلۇغ بۇغا _ بۇغا : ئىسمى ، قۇتلۇغ : سۈپىتى
قۇتلۇغ بۇقا _ بۇقا : ئىسمى ، قۇتلۇغ : سۈپىتى
قۇتلۇغ ئوغۇل _ بەختلىك ئوغۇل
قۇتلۇغ تەمۈر : تەمۈر : ئىسمى ، قۇتلۇغ : سۈپىتى
قۇتلۇغ تەڭرى _ بەخت بەرگۈچى تەڭرى
قۇتلۇغ تىگىن _ بەختلىك شاھزادە
قۇتلۇغ تۇرمىش _ بەختلىك تۇرغان ، خۇشال تۇرغان
راتنا _ ئۈنچە ، گۆھەر
راتنا قار _ ئۈنچىدەك قار
ساچۇ _ چۇچا ( ياغلىق چۇچىسى )
ساغۇن _ قارلۇق قەبىلىسىنىڭ چوڭلىرىغا بېرىلىدىغان ئۇنۋان
سالچۇق _ قەبىلە نامى
سانگۈن ( سەنگۈن ، سانغۇن ) _ سەركەردە ، قوماندان
سانمىش _ سانالغان
سارىغ _ سېرىق رەڭ
سارىغ خان _ سارىغ : ئىسمى ، خان : سۈپىتى
سارمۇساق _ سامساق
سارسال _ سۆسەر ( بىر خىل ھايۋان )
ساۋ _ شۆھرەت ، خەۋەر
سەۋىگ _ ئەزىز
سەۋىگلى _ سۆيۈملۈك
سەۋىنچ _ شادلىق
سەۋۈگ _ سۆيگۈ
سىلىگ _ سىلىق ، پاكىز ، زېرەك ، مۇلايىم
سىلىغ _ سىلىق ، مۇلايىم
سىم _ كۈمۈش
سىنان _ سىنالغان
سوغۇن _ تاغ تېكىسى
سۆڭو _ خەنجەر ، نەيزە
سۇنغۇش _ نەيزىۋازلىق
سۇڭقۇر _ شۇڭقار
سۈپۈرگۈ _ سۈپۈرگە
سۇقاق _ بۆكەن ( ھايۋان ئىسمى )
تابدۇ _ تاپار
تاڭسۇق _ نەپىس ، قىممەتلىك ، كەم ئۇچرايدىغان
تاردۇش _ مەرتىۋە ، دەرىجە
تارىقچى بەگ _ دېھقان يىگىت
تارخان _ خان ، بەگ
تاش _ تاشتەك مۇستەھكەم
تايانچ _ تىرەك ، يۆلەك
تايانغۇ _ تايىنىدىغان ، ئىشىنىدىغان
تايۇق _ تۇيغۇن ، زېرەك
تەگىن ( تىگىن ، تېكىن ) _ (1) قۇل ، (2) شاھزادە
تەگىن ئۈگە _ بىلىملىك شاھزادە
تەكىش _ ھەر نەرسىنىڭ ئاخىرى
تەمۈر _ تۆمۈر
تەمۈر بۇقا _ تۆمۈردەك بۇقا
تەڭىرلى _ تەڭرىلىك ، خۇداگۇي ، مۆمىن
تەڭىز _ دېڭىز
تەڭىزخان _ دېڭىزخان
تەڭرى _ تەڭرى ، ئىلاھ ، ئاسمان
تەڭرى تۇغمىش _ تەڭرى تۇغقان
تەڭرىدە بولمىش _ تەڭرى ياراتقان
تەركەن _ خاقان ، پادىشاھ ، ۋىلايەت ھۆكۈمدارى
تېتىك _ تېتىك ، جانلىق ، ماھىر
تىگىن بەگ _ شاھزادە يىگىت
توغرۇل _ بىر خىل يىرتقۇچ قۇش
تۆلىك _ جاسارەت ، غەيرەت
تولۇن _ تولغان ، تولۇق ، يېتىلگەن ، پۈتۈن
توقىش _ جەڭ ، ئۇرۇش ، توقۇنۇش
تورۇم _ بۇتا ( ھايۋان ئىسمى )
تورۇمتاي _ بىر خىل يىرتقۇچ قۇشنىڭ ئىسمى
توسۇن _ مىنىلمىگەن ئات
تويىن _ راھىب
تويىن قۇلى _ راھىبنىڭ قۇلى
تويزۇن _ يېزا ئاقساقىلى
توزۇن _ كېلىپ چىقىشى ياخشى ، ئېسىل ، ئوچۇق – يورۇق
تۇدۇڭ _ باشلىق
تۇدۇش _ ئۇرۇش ، سوقۇش
تۇغمىش _ تۇغۇلغان ، ئەۋلاد
تۇڭا _ قاپلان جىنسىدىن بىر ھايۋان
تۇڭاخان _ قاپلاندەك خان
تۈركان قاتىن _ تۈرك خانىشى
تۇرمىش _ تۇرغان ( ئورنىدىن تۇرغان )
تۇتۇق _ (1) مەرتىۋە ، (2) ئىدارە قىلغۇچى
تۇتۇق ئەر _ (1) مەرتىۋىلىك ئەر ، (2) ئىدارە قىلغۇچى بەگ
تۇتۇش _ كايىماق ، قاتتىق سۆزلىمەك
تۈزمىش _ تۈزۈلگەن ، توغرا ، قۇسۇرسىز
تۈزۈن – تۈزۈتلۈك ، كەمتەر ، مۇلايىم
ئۇچقۇر _ بىلىملىك كىشى
ئۇدغۇرمىش _ ئۇيۇشقان ، غەلىبە قىلغان
ئۇدمىش _ شەپقەتلىك
ئۇغراق _ ئارزۇ ، نىيەت
ئۇىغۇر _ ئۇيغۇر
ئۇلۇغ _ ئۇلۇغ ، كاتتا ، چوڭ
ئۇلۇغ بەگ _ ئۇلۇغ ئەر
ئۇلۇغ خان _ ئۇلۇغ پادىشاھ ، كاتتا خان
ئۇمۇن _ ئۈمىد
ئۇسۇن _ ئۇزۇن ، ئۇزاق
ئۇسۇق _ ئۇسسىغان
ئۇتار _ ئۇتۇپ چىقىدۇ
ئۇتۇش _ يەڭگۈچى ، ئۇتقان
ئۇز _ چىرايلىق ، گۈزەل
خان _ (1) خان ، ھۆكۈمدار ، (2) قان
خانبابا _ خاندەك ئاتا
ياچانقىر _ ئۇياتچان ، ھايالىق
ياغان _ پىل
ياغما _ تۈرك قەبىلىلىرىدىن بىرىنىڭ نامى
يانداق _ يانتاق
ياپغۇ _ بىر خىل ئۇنۋان نامى
ياراغ ( ياراق ) _ قورال
ياران _ دوست ، ھەمراھ
يارىچى _ ياردەمچى
يارۇغلۇ _ ئوتلۇق ، نۇرلۇق
يارۇق _ يورۇقلۇق ، يورۇق
ياشقان _ ياش يىگىت
يەتمىش قارا _ يەتمىش : ئىسمى ، قارا : سۈپىتى
يىدلاغ _ خۇشپۇراق
يوللۇغ تىگىن _ يولى بار شاھزادە
يۇرتۇغ _ ھەمراھ
زەمۇران _ زۇمرەد









ئادەم : بۇغداي ئۆڭلۈك، ئادەم ئاتا، ئادەم ئىبرانىيچە قىزىل، ئىنسان، ئىنسانىيەت دېگەن بولىدۇ.
ئىبراھىم : ئىبرانىيچە ئىسىم بولۇپ، مەنىسى ئاممىنىڭ ئاتىسى دېگەن بولىدۇ.
ئەجۋەد : سېخى، ئېسىل، ئۇلۇغ.
ئېھسان : ياخشىلىق قىلىش، ياخشىلىق، ياخشى ئىش قىلىش.
ئەھمەد : مەدھىيىلەشكە تېگىشلىك، قەدىرلەشكە لايىق.
ئىدرىس : بىر پەيغەمبەرنىڭ ئىسمى.
ئەدھەم : قارا، ئىشكەل.
ئەدىب : يازغۇچى، ئوقۇتقۇچى، ئەدەپ- ئەخلاقلىق.
ئىرشاد : يېتەكلىمەك، توغرا يولغا باشلىماق.
ئۇسامە : يولۋاس.
ئىسھاق : ئىبرانىيچە ئىسىم بولۇپ مەنىسى، كۈلىدۇ دېگەن بولىدۇ.
ئەسەد : قەھرىمان.
ئىسلام : بويسۇنماق، ئىتائەت قىلماق، باش ئەگمەك.
ئىسمائىل : ئىبرانىيچە ئىسىم بولۇپ مەنىسى، ئاللەنىڭ سۆزىنى ئاڭلايدۇ دېگەن بولىدۇ.
ئىقبال : كەلمەك، باشلىماق، يېقىنلاشماق، بەخت، راۋاج تاپماق.
ئەكرەم : مەرد، سېخى.
ئىلياس : بىر پەيغەمبەرنىڭ ئىسمى.
ئىمام : مۇسۇلمانلارنىڭ رەئىسى (خەلىپە)، نامازنى باشلاپ ئوقۇيدىغان كىشى، چوڭ يول.
ئەمىر : شاھزادە، پادىشاھ، قوماندان، باشلىق، رەئىس.
ئەمىن : ئىشەنچلىك، سادىق، ۋاپادار، بىخەتەر، تىنچ، راستچىل، سەمىمىي، دوست، ساقلىغۇچى.
ئەنەس : مۇلايىم بولماق، ئىناق ئۆتمەك، ئۈنسى- ئۈلپەت ئالماق، بىر ساھابەنىڭ ئىسمى.
ئەنۋەر : ناھايىتى نۇرلۇق، بەك چۈشىنىشلىك، چىرايلىق.
ئەييۇب : ئىبرانىيچە ئىسىم بولۇپ مەنىسى، تەۋبە قىلغۇچى دېگەن بولىدۇ؛ بىر پەيغەمبەرنىڭ ئىسمى
باسىت : مۇلايم.
باكىر : ئەتىگەن، دەسلەپكىسى، بالدۇر كەلگەن.
بىلال : نەملىك، سۇ، پەيغەمبىرىمىزنىڭ مۇئەززىنىنىڭ ئىسمى.
سابىت : مۇستەھكەم،مۇقىم، قەھرىمان.
ھافىز : ساقلىغۇچى، قۇرئان كەرىمنى يادلىغان كىشى.
ھامىد : ھەمد ئېيتقۇچى، ئاللەنىڭ نېمىتىگە شۈكۈر قىلغۇچى.
ھەسەن : چىرايلىق ۋە ئەخلاقلىق.
ھۇسەين : ھەسەننىڭ كىچىكلىتىلگەن شەكلى.
ھەمزە : يولۋاس.
ھەيدەر : يولۋاس.
خالىد : باقىي، مەڭگۈ.
خەلىل : دوست، نەسىھەت قىلغۇچى، سادىق، سەمىمىي، ئورۇق(ئاۋاق)، پېقىر.
داۋۇد : ئىبرانىيچە ئىسىم بولۇپ مەنىسى قەدىردان (سۆيۈملۈك) دېگەن بولىدۇ.
زاكىر : ئاللەغا زىكىر- تەسبىيھ ئېيتقۇچى، ئېسىدە تۇتقۇچى، زېرەك.
زۇلفىقار : ئەلىي رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ قىلىچىنىڭ نامى.
رەجەب : ھىجرىيىنىڭ 7- ئېيى.
رۇستەم : پارىسچە جەسۇر، باتۇر، قەھرىمان دېگەن بولىدۇ.
رەشاد : توغرا، توغرا بولماق، ھىدايەت تاپماق، بىر خىل ئۆسۈملۈك.
زاھىر : نۇرلۇق، يۈزى يورۇق، رەڭگى چىرايلىق.
سالىم : قۇتۇلغۇچى، بېجىرىم.
سەئىد : تەلەيلىك، خۇشال.
سەلام : تەبرىك، تىنچلىق، ئامانلىق.
سۇلتان : پادىشاھ، قابىلىيەت، ھۆكۈمرانلىق قىلماق، ھۆججەت.
سۇلەيمان : قۇتۇلغۇچى، ساغلام.
سەييىد : باشلىق، داھىي، خوجايىن.
سىراج : پانۇس، كۈن، چىراغ.
شاكىر : شۈكۈر قىلغۇچى، تەشەككۈر بىلدۈرگۈچى، رەھمەت ئېيتقۇچى.
شەرەف : ئالىيجاناب بولماق، ئېسىل بولماق، شان- شەرەپ، پەخىر، ئىگىز جاي.
شەرىف : ئېسىل، ئالىيجاناب، مۇنەۋۋەر، ئاقسۆڭەك، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئەۋلادى.
شەئبان : ھىجرىيىنىڭ 8- ئېيى.
شەۋكەت : كۈچ- قۇۋۋەت، شەۋكەت، جۈرئەت.
سابىر : چىداملىق، ئىرادىلىك.
سادىر : سۇدىن قايتقۇچى، نەتىجە.
سادىق : ئىخلاسمەن، راستچىل.
سالىھ : ياخشى، مۇۋاپىق، ئۇبدان، لايىق، تۈز.
تارىق : كېچىسى كەلگەن مېھمان، چولپان يۇلتۇزى.
تالىب : ئىزدەنگۈچى، تەلەپ قىلغۇچى، ئوقۇغۇچى.
تاھا : پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئىسمى.
تاھىر : پاك، پاكىز. تازا (كىر ئەمەس).
تەلئەت : مەنزىرە، سىرتقى كۆرۈنۈش، سىرتقى قىياپەت.
ئابىد : ئىبادەت قىلغۇچى، چوقۇنغۇچى، داۋاملىق ئىبادەت قىلغۇچى.
ئادىل : ئادىل، ھەققانىي، توغرا، ئىنساپلىق.
ئارىف : ئالىم، تونۇغۇچى، چىداملىق، مەرىپەتلىك، تونۇپ يەتكۈچى.
ئاسىم : ساقلىغۇچى، قوغدىغۇچى، توسقۇچى.
ئاكىف : ۋۇجۇدى بىلەن بېرىلگۈچى، باش چۆكۈرۈپ ئىشلىگۈچى، بىر يەردە تۇرغۇچى.
ئابباس : قوشۇمىسىنى كۆپ تۈرگۈچى، چىرايىنى بەك پۈرۈشتۈرگۈچى، قەھرىمان.
ئوسمان : ياۋا غاز، ئەجدىھا.
ئەرەفات : زۇلھەججە (ھىجرىيىنىڭ 12- ئېيى) نىڭ 9- كۈنى ھاجىلارنىڭ تۇرۇشى پەرز بولغان جاينىڭ ئىسمى.
ئىرفان : ياخشىلىق، ئىلىم، بىلىم، مەرىپەت،
ئەززام : ئىرادىلىك، قەھرىمان.
ئىززەت : غۇرۇر، كۈچ- قۇۋۋەت، غەلىبە، شان- شەرەپ.
ئىسمەت : گۇناھسىزلىق، مۇكەممەل بولۇش، قانائەتلىنىش، خاتالىقتىن يىراق تۇرۇش.
ئەلىي : ئۈستۈن، ئالىي، يۇقىرى، ئۇلۇغ.
ئاممار : كۆپ ئىمارەت سالغۇچى، ئىمانى كۈچلۈك، ئېغىر- بېسىق، سالماق، ھاياتى بويىچە ئىش باشقۇرغۇچى
غازىي غازات قىلغۇچى، جەڭ قىلغۇچى.
غالىب : غەلىبە قىلغۇچى، كۈچلۈك، زەپەرگە ئېرىشكۈچى.
فاتىھ : پەتىھ قىلغۇچى، ئاچقۇچى، باشلىغۇچى، جەڭدە غەلىبە قىلغۇچى، كۈچلۈك.
فارۇق : ھەق ناھەقنى ئايرىغۇچى، ئىككىنچى خەلىپە ھەزرىتى ئۆمەرنىڭ لەقىمى.
فەرھات : خۇشال، شادلانغۇچى، سۆيۈنگۈچى.
فەيسەل : ئۆتكۈر قىلىچ، توغرا ھۆكۈم چىقارغۇچى، قازى، گۇۋاھچى.
قاسىم : تەقسىم قىلغۇچى.
كەرەم : سېخىلىق، مەردلىك، مەرەھمەت، خەير- ئېھسان.
كەرىم : سېخى، مەرد، شەپقەتلىك، مېھماندوست، ھۆرمەتلىك، ئېسىل، پەزىلەتلىك.
كەمال : مۇكەممەل بولماق، تولۇق بولماق، كۆڭۈلدىكىدەك بولماق، كامالەت.
مۇھەممەد : مەدھىيىلەشكە ئەرزىيدىغان، نۇرغۇنلىغان يۈكسەك خىسلەتلەرگە ئىگە زات.
مەھمۇد : مەدھىيىلەنگۈچى.
مۇختار : تاللانغان.
مۇراد : مەقسەت، مۇددىئا، ئارزۇ.
مەسئۇد : بەختلىك، بەرىكەتلىك، تەلەيلىك، خۇشال.
مەئسۇم : خاتالىق ۋە رەزىللىكتىن يىراق، ساقلانغۇچى.
مەنسۇر : غالىب، يەڭگۈچى، غەلىبە قىلغۇچى.
مۇئمىن : ئىمانلىق، ئىشەنگۈچى، ئاللەغا ئېتىقاد قىلغۇچى.
ناسىر : ياردەم بەرگۈچى.
نايىف : ئىگىز.
نەزىر : ئوخشىغۇچى.
نىئمەت : نازۇنېمەت، مەرھەمەت، ئىلتىپات.
نىيازىي : پارىسچە ئىسىم بولۇپ مەنىسى مەشۇق، مەھبۇب دېگەن بولىدۇ.
ھاشىم : شورپىغا نان چىلىغۇچى، بۇزغۇنچى، تارمار قىلغۇچى.
ياسىر : ئاسان، يۇمشاق، مۇلايىم، قاسساپ.
ياسىين : پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئىسمىلىرىدىن بىرى.
يەقۇب : بىر پەيغەمبەرنىڭ ئىسمى.
يۇسۇف : بىر پەيغەمبەرنىڭ ئىسمى.
يۇنۇس : بىر پەيغەمبەرنىڭ ئىسمى.
يەھيا : بىر پەيغەمبەرنىڭ ئىسمى.
جامال : گۈزەللىك.
قىز ئىسىملىرى
ئەبرار : ساداقەتمەن، كۆيۈمچان،
ئەمان : ئامانلىق، تىنچلىق، بىخەتەرلىك، خاتىرجەملىك، ئاراملىق، قوغدىماق، ئەھدە، كاپالەت، قەرز.
ئامىنە : خاتىرجەم، كۆڭلى توق، ساغلام.
ئەمىينە : ئىشەنچلىك، سادىق، ۋاپادار، بىخەتەر.
ئەنۋار : نۇرلار، يورۇقلۇقلار.
ئەنىيسە : كۆيۈمچان، خۇشخۇي، ئۈلپەت.
ئىمان : ئېتىقاد، تەسدىق، ئىشەنچ.
بۇشرا : خۇش خەۋەر، گۈزەللىك، چىرايلىقلىق، ھۆسن- جامال.
بىلقىيس : سەبەئ دېيىلىدىغان بىر قەدىمى مەملىكەتنىڭ ئايال پادىشاھى بولۇپ سۇلەيمان ئەلەيھىسسالامنىڭ زامانىدا ياشىغان، سۇلەيمان ئەلەيھىسسالامغا تەسلىم بولغان ۋە ئىمان ئېيتقان.
گۈلنار : ئانار گۈلى.
جەمىيلە : چىرايلىق، ئۇز، گۈزەل، كېلىشكەن.
ھەبىيبە : سۆيۈملۈك.
ھەفىيزە : مۇھاپىزەت قىلىنغۇچى، ساقلانغۇچى.
ھەلىيمە : ئېغىر- بېسىق ۋە ئەقىللىك ئايال.
ھەمىيدە : شۈكۈر ئېيتقۇچى ئايال، ماختاشقا ئەرزىيدىغان ئايال.
ھەنىيفە : ياخشىلىق تەرەپكە بۇرالغۇچى ئايال، مۇسۇلمان ئايال، توغرىنى چىڭ تۇتقۇچى ئايال.
ھەۋۋا : ھەۋۋا ئانا، ئىنسانلارنىڭ ئانىسى، يېشىلغا مايىل قارا ياكى قارىغا مايىل قىزىل.
ھۇرىيە : پەرى، ھۆر، رەڭگى ئاقپىشماق پەۋقۇلئاددە كېلىشكەن ئايال.
خالىدە : مەڭگۈ، دائىم.
خالىسە : ساپ، پاكىز، خالىس، بەك ئاق.
خەدىيجە : ۋاقتىدىن بۇرۇن تۇغۇلغان قىز بالا.
زاكىرە : ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتى، خاتىرە، ئاڭ.
زاكىيە : پۇرىقى ئەتراپقا يېيىلىپ تۇرغۇچى.
زەكىيە : ھۇشيار ئايال، چېچەن ئايال، زېرەك ئايال.
رەشىيدە : ھىدايەت تاپقۇچى ئايال، ئاڭلىق ئايال، ئەقىللىق ئايال.
رەنا : بەك گۈزەل بولغانلىقتىن كۆرگەن كىشى مېھرىنى ئۈزەلمەي ئۇزۇنغىچە قاراپ قالىدىغان نەرسە.
زاكىيە : ياخشى ئۆسكۈچى.
زاھىدە : ئاخرەتنى ياخشى كۆرگەنلىكتىن دۇنياغا بېرىلمىگەن ئايال.
زاھىرە : گۈزەل ئايال، چىرايلىق ئايال، يۈزى يورۇق ئايال.
زۆھرە : چولپان يۇلتۇزى، ۋېنېرا، ئاپئاق، سۈزۈك رەڭ.
زەكىيە : پاك، گۇناھسىز، پەزىلەتلىك، ساپ، ئۆسكۈچى.
زەھرا : رەڭگى سۈزۈك ۋە نۇرلۇق، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ قىزى فاتىمەنىڭ لەقىمى.
زەينەب : كۆرۈنۈشى چىرايلىق خۇش پۇراق بىر دەرەخ، رىۋايەتلەردە كاككۇكنىڭ مەشۇقى سۈپىتىدە تەسۋىرلىنىدىغان ئەپسانىۋى قۇشنىڭ نامى.
زىينەت : گۈزەللىك ۋە ھۆسن بېرىش ئۈچۈن خىزمەت قىلىدىغان بۇيۇم، بېزەك، ھۆسن.
ساجىدە : سەجدە قىلغۇچى ئايال، باش ئەگگۈچى ئايال.
سارا : ئەڭ ياخشى ، تاللانغان، سەرخىل.
سالىمە : قۇتۇلغۇچى ئايال، بېجىرىم ئايال، ساغلام ئايال، ساق- سالامەت ئايال.
سەداد : توغرىلىق، راستچىللىق.
سەئدە : بەختلىق، بەرىكەتلىك.
سەئىدە : بەختىيار ئايال، تەلەيلىك ئايال، سائادەتمەن ئايال.
سالامەت : بېجىرىم، ئەيىبسىز، ساق.
سالام : سالام بەرمەك، سالام، تىنچ- ئامانلىق سورىماق،
سەلما : ھېچ ئەيىبى يوق ئايال.
سەلىيمە : قۇتۇلغۇچى ئايال، ئەيىبسىز ئايال.
سەمرا : بۇغداي ئۆڭلۈك ئايال.
سەمىيھە : مەرد ئايال، سېخى ئايال، قولى كەڭ ئايال.
سەمىيرە : كېچىدە مۇڭداشقۇچى ئايال، كېچىدە سۆھبەتلەسكۈچى ئايال.
سۇمەييە : ئىسلامنىڭ تۇنجى شەھىدى بولغان ساھابە ئايال(ئاللە تەئالا ئۇ ئايالدىن رازى بولسۇن).
سەييىدە : خانىم، خېنىم، خانزادە.
سىيما : ئالامەت، بەلگە، نىشان، ئەن، تامغا، تەقى- تۇرقى، سىرتقى كۆرۈنۈشى.
شادىيە : ناخشىچى ئايال.
شەرىيفە : شەرەپلىك ئايال، ئېسىل ئايال، ئالىيجاناب ئايال.
شەفىيقە : شەپقەتلىك ئايال.
شەمس : قۇياش، كۈن، بەك گۈزەل دېگەن مەنىدە مەجازەن ئىشلىتىلىدۇ.
شەھىدە : ئاللە يولىدا شەھىد بولغان ئايال.
شېرىن : تاتلىق، لەززەتلىك، بەك چىرايلىك بەك گۈزەل دېگەن مەنىلەردە مەجازەن ئىشلىتىلىدۇ.
سادىقە : راستچىل ئايال، ئىخلاسمەن ئايال.
سالىھە : ياخشى ئايال، توغرا يول ئۈستىدىكى ئايال.
سەبىيھە : گۈزەل ئايال، كېلىشكەن ئايال.
سەدىيقە : راستچىل ئايال سەمىمىي ئايال.
سەفىيە : ساپ،، پاك، سۈزۈك، روشەن، تاللانغان، سىرداش دوست، ھەقىقىي دوست.
تالىبە : ئېزدەنگۈچى ئايال، ئوقۇچى ئايال، تەلەپ قىلغۇچى ئايال.
تاھىرە : پاك ئايال، پاكىز ئايال.
تەييىبە : ھالال، پاكىز، ئۇبدان، بەلەن.
زەرىيفە : ھۇشيار ئايال، زېرەك ئايال، چېچەن ئايال.
ئائىشە : پەيغەمبەر ئەلەيھىسسلامنىڭ ئايالى ۋە مۆمىنلەرنىڭ ئانىسىنىڭ ئىسمى، كەيپىياتى ياخشى ئايال.
ئاتىكە : قىپقىزىل ۋە ئېسىل.
ئارىفە : ئىلىم- مەرىپەتلىك ئايال.
ئالىيە : ئىگىز، يۈكسەك، يۇقىرى، ئالىيجاناب.
ئىبادەت : تائەت، ناماز، قۇلچىلىق قىلماق، ئىبادەت قىلماق، دىنى ئەھكاملارنى ئورۇنلىماق.
ئەزىيزە : سۆيۈملۈك، ھۆرمەتلىك، قەدىرلىك، ئېسىل. كۈچلۈك.
ئەتىيە : سوۋغا- سالام، ھەدىيە.
ئەفىيفە : ئىپپەتلىك، پاك.
ئەلىيە : شەرەپلىك، ئىگىز، يۇقىرى، يۈكسەك.
ئىنايەت : كۆڭۈل بۆلمەك، غەمخورلۇق قىلماق، ساقلىماق، باشقۇرماق.
فائىزە : غەلىبە قىلغۇچى ئايال، مۇرادىغا يەتكۈچى ئايال.
فائىقە : ھۆسن- جامالى بەك كېلىشكەن.
فاتىمە : بالىسىنى (سۈتىدىن) ئايرىغان ئايال.
فىردەۋس : باغ، بوستان، گۈلباغ، جەننەت.
فەرىيدە : يالغۇز، مىسلىسىز، قىممەتلىك گۆھەر.
قەمەر : ئاي.
كۇلسۇم : ئىككى مەڭزى ۋە يۈزى گۆشلۈك ئايال.
كەۋسەر : تاتلىق سۇ، جەننەتتە بىر ئۆستەڭ.
لامىئە : نۇر چاچقۇچى، داڭلىق.
لەتىيفە : مۇلايىم، مەرھەمەتلىك، مەدەنىيەتلىك.
لەيلا : بەك قاراڭغۇ ۋە ئۇزۇن كېچە، مەستلىك، مەستلىكنىڭ باشلىنىشى، ھاراقنىڭ كەيپى.
مارىيە : ئاقپىشماق ئايال.
مەريەم : سۇرىيانىيچىدە ئىگىز دېگەن بولىدۇ، ئىيسا ئەلەيھىسسالامنىڭ ئانىسىنىڭ ئىسمى.
مەلىيكە : مۈلۈكدار ئايال.
مۇنىيرە : نۇرلۇق، يۈزى يۇرۇق، گۈزەل، نۇر چېچىپ تۇرغۇچى.
نائىلە : ئېرىشكۈچى، سوۋغا- سالام.
ناجىيە : قۇتۇلغۇچى ئايال، تېز ماڭىدىغان تۆگە.
نادىرە : ھىكلەتلىك سۆز، لەتىپە، ئۆز زامانىدا تەڭدىشى يوق ئايال.
نادىيە : جەمئىيەت، يىغىن، كۇلۇب.
نارىمان : پارىسچە ئانارغا ئوخشاش دېگەن بولىدۇ.
نەجات : قۇتۇلماق، خالاس تاپماق.
نەجىيبە : تېگى- تەكتى ئېسىل، پەزىلەتلىك، زېرەك، نەپىس، ئەقىللىق.
نەجىيە : سىر، سىرداش دوست.
نەرگىس : تەڭگىچە ئاق ياكى سېرىق گۈلى بولغان بىر خىل ئۆسۈملىك بولۇپ گۈلىگە كۆزلەر ئوخشىتىلىدۇ.
نەزىيھە : ئىپپەتلىك، رەزىللىكلەردىن يىراق.
نەسرىن : ئەتىردەك پۇرايدىغان بىر خىل ئاق گۈل.
نەسىيمە : مەيىن شامال، ئىللىق ھاۋا.
نۇسرەت : غەلىبە، زەپەر، قۇتۇلۇش.
نەزىيرە : ئوخشىغۇچى.
نەئىيمە : تۇرمۇشى ياخشى ۋە كۆڭلى خاتىرجەم.
نۇر جاھان : جاھاننىڭ نۇرى.
ھاجەر : ئىبراھىم ئەلەھىسسالامنىڭ ئايالىنىڭ ئىسمى.
ھادىيە : يېتەكچى ئايال، توغرا يولغا باشلايدىغان ئايال.
ياسەمىن : خۇش پۇراقلىق بىر خىل ئۆسۈملۈك.


تېما تەستىقلىغۇچى : yarken
تەستىقلانغان ۋاقىت : 2008-12-17, 12:34
بۇ يازمىنىڭ يېقىنقى باھالىنىش ئەھۋالى :
  • شۆھرەت:+10(uyhur-jan) ئۆزىگە خاس م ..
  • پۇل:+10(gvzal3.8) ئەجىر
  • شۆھرەت:+10(kunkiz) ئۆزىگە خاس م ..
  • «ئەسقەر (灰狼) بىلەن دىيارىمدا سۆھبەت» تەپسىلاتى ئېلان قىلىندى .
    چوققا [باش يازما] ۋاقتى : 2008-12-17 07:23 PM |
    دىيارىم كىنو قانىلى
    axkar
    دەرىجىسى : تەجرىبىلىك ئەزا


    UID نۇمۇرى : 29393
    نادىر تېما : 0
    يازما سانى : 483
    شۆھرەت: 599 نۇمۇر
    پۇل: 79 دىيارىم تەڭگىسى
    تۆھپە: 77 نۇمۇر
    باھا: 0 نومۇر
    توردىكى ۋاقتى : 195(سائەت)
    تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-09-08
    ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-19

     

    توۋا!  مانا بۇگۈنگە كەلگەندە  يۇقىردىكى ئىسملارنىڭ بىرەرسىنى ئۇچىرتىش تەس.    

    يەنە  بىر گەپ   بىز ئۇيغۇرلار بۇرۇن ئىشلەتكەن بۇ ئىسملارنىڭ بەزىلىرنى ھازىر قازاق مىللىتى ئىشلىتىۋىتىپتۇ .
    ئائىشە چاچ قارايتىش، يۇيۇش سۇيۇقلۇقى
    چوققا [1 - قەۋەت] ۋاقتى : 2008-12-17 08:39 PM |
    «ئەسقەر (灰狼) بىلەن دىيارىمدا سۆھبەت» تەپسىلاتى ئېلان قىلىندى .
    TILISKOP
    ئىجاتچان ئەزا كۆزگە كۆرۈنگەن ئەزا
    دەرىجىسى : ئالىي ئەزا


    UID نۇمۇرى : 13111
    نادىر تېما : 0
    يازما سانى : 2753
    شۆھرەت: 621 نۇمۇر
    پۇل: 711 دىيارىم تەڭگىسى
    تۆھپە: 0 نۇمۇر
    باھا: 0 نومۇر
    توردىكى ۋاقتى : 162(سائەت)
    تىزىملاتقان ۋاقىت:2007-02-03
    ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-17

     

    بۇلارنىڭ مەنىسى ياخشى شەرھىلىنىپتۇ، ئەجرىڭىزگە رەخمەت.
    يۇرتۇم بوۋاقلار سۈت جەۋھىرى
    چوققا [2 - قەۋەت] ۋاقتى : 2008-12-17 08:41 PM |
    بىرمۇ بىر ئىزدەش تورى
    Jakarchi
    دەرىجىسى : سەھىپە باشقۇرغۇچى


    UID نۇمۇرى : 3874
    نادىر تېما : 0
    يازما سانى : 42
    شۆھرەت: 56 نۇمۇر
    پۇل: 421 دىيارىم تەڭگىسى
    تۆھپە: 0 نۇمۇر
    باھا: 0 نومۇر
    توردىكى ۋاقتى : 66(سائەت)
    تىزىملاتقان ۋاقىت:2006-05-01
    ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-18

     

    بارىكاللا سىزگە ئاپىرىن ئىيتىمەن . ئاجايىپ قىممەتلىك ماتىريال يوللاپسىز . سىزگە چىن كۆڭلۈمدىن رەھمەت دىدىم .
    چوققا [3 - قەۋەت] ۋاقتى : 2008-12-17 08:52 PM |
    دىيارىم كىنو قانىلى
    otyak
    ئىجاتچان ئەزا كۆزگە كۆرۈنگەن ئەزا
    دەرىجىسى : ئالىي ئەزا


    UID نۇمۇرى : 17978
    نادىر تېما : 3
    يازما سانى : 3803
    شۆھرەت: 3714 نۇمۇر
    پۇل: 12149 دىيارىم تەڭگىسى
    تۆھپە: 0 نۇمۇر
    باھا: 0 نومۇر
    توردىكى ۋاقتى : 319(سائەت)
    تىزىملاتقان ۋاقىت:2007-07-12
    ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-15

     

    بەزىلىرىنى بىلىدىكەنمەن. بەزىلىرىنى بىلمەيدىكەنمەن. رەھمەت سىزگە !
    يۇرتۇم بوۋاقلار سۈت جەۋھىرى
    چوققا [4 - قەۋەت] ۋاقتى : 2008-12-17 09:01 PM |
    دىيارىم كىنو قانىلى
    baltax113
    دەرىجىسى : يېڭى ئەزا


    UID نۇمۇرى : 34540
    نادىر تېما : 0
    يازما سانى : 6
    شۆھرەت: 6 نۇمۇر
    پۇل: 118 دىيارىم تەڭگىسى
    تۆھپە: 0 نۇمۇر
    باھا: 0 نومۇر
    توردىكى ۋاقتى : 32(سائەت)
    تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-12-07
    ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-17

     

    بۇ ئىسىملار  تۇرۇكلەردە  كۇپ  ،  بىز  ئەرەپچە ئىسىملانى قۇيىۋىلىپ بۇ ئىسىملا نى ئۇنتۇپ كەتتۇق.
    بىرمۇبىر ئىزدەش تورى
    چوققا [5 - قەۋەت] ۋاقتى : 2008-12-17 09:07 PM |
    دىيارىم كىنو قانىلى
    kunkiz
    بۇ كۈنلەرمۇ ئۆتۈپ كىتىدۇ...
    ئىجاتچان ئەزا كۆزگە كۆرۈنگەن ئەزا دىيارىم باشقۇرغۇچىسى
    دەرىجىسى : باشقۇرغۇچى


    UID نۇمۇرى : 14159
    نادىر تېما : 7
    يازما سانى : 6146
    شۆھرەت: 3154 نۇمۇر
    پۇل: 95741 دىيارىم تەڭگىسى
    تۆھپە: 100 نۇمۇر
    باھا: 0 نومۇر
    توردىكى ۋاقتى : 399(سائەت)
    تىزىملاتقان ۋاقىت:2007-03-10
    ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-19

     

    بەكمۇ ئىسىل تېما بوپتۇ مۇشۇنداق تەۋەرۈك ئىسىملىرمىز يوقۇلۇش گىرداۋىغا بىرىپ قالغانتى . بۇ تېمنى   كەلگۈسدە  بالىلىق  بولدىغان ياكى ھازىر  باللا ئىلىش  ئالدىدا تۇرغان  تورداشلارنىڭ بىر قىتىم ئوقۇپ چىقشىغا ئەرزىيدۇ دەپ قارايمەن .  تېمغا خىلى ئەجىر سىڭدۈرۈپسىز تەشەككۈر .
    يۇرتۇم بوۋاقلار سۈت جەۋھىرى
    ئەجەپ تىلدى يۇرەكلەرنى بۇ قىسمەت ،
    تۈن قوينىدىن كۆزلەر ھېرىپ كېلەلمەس .
    قاچان چىللار ئۇيقۇدىكى خورازلار ،
    تاڭ ئاتمىقى بوپ كەتتىغۇ ئەجەپ تەس .
    چوققا [6 - قەۋەت] ۋاقتى : 2008-12-17 09:57 PM |
    دىيارىم كىنو قانىلى
    nurkalib
    دەرىجىسى : تەجرىبىلىك ئەزا


    UID نۇمۇرى : 31201
    نادىر تېما : 1
    يازما سانى : 162
    شۆھرەت: 254 نۇمۇر
    پۇل: 697 دىيارىم تەڭگىسى
    تۆھپە: 0 نۇمۇر
    باھا: 0 نومۇر
    توردىكى ۋاقتى : 438(سائەت)
    تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-10-03
    ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-19

     

    تولىمۇ ئەھمىيەتلىك تېمىنى يوللاپسىز ! كۆپ پايدىسى بار ئىكەن! ئەجرىڭىزگە رەھمەت!
    ئائىشە چاچ قارايتىش، يۇيۇش سۇيۇقلۇقى
    چوققا [7 - قەۋەت] ۋاقتى : 2008-12-17 10:01 PM |
    دىيارىم كىنو قانىلى
    nimat
    دەرىجىسى : ئۈمىدلىك ئەزا


    UID نۇمۇرى : 29200
    نادىر تېما : 0
    يازما سانى : 23
    شۆھرەت: 23 نۇمۇر
    پۇل: 169 دىيارىم تەڭگىسى
    تۆھپە: 0 نۇمۇر
    باھا: 0 نومۇر
    توردىكى ۋاقتى : 256(سائەت)
    تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-09-07
    ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-18

     

    بەك ئەھمىيەتلىك تېمىكەن تېما ئىگىسىگە رەھمەت  .
    چوققا [8 - قەۋەت] ۋاقتى : 2008-12-18 02:37 PM |
    دىيارىم كىنو قانىلى
    baxtogragh
    دەرىجىسى : تىرىشچان ئەزا


    UID نۇمۇرى : 30591
    نادىر تېما : 1
    يازما سانى : 226
    شۆھرەت: 253 نۇمۇر
    پۇل: 945 دىيارىم تەڭگىسى
    تۆھپە: 0 نۇمۇر
    باھا: 0 نومۇر
    توردىكى ۋاقتى : 155(سائەت)
    تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-09-23
    ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-19

     

             ھەقىقەتەن ئەجىر بىلەن رەتلىنىپتۇ ... تېما ئىگىسىگە تەشەككۇر .
      ھازىر بىزدە بۇ قەدىمكى ئىسىملاردىن ئاز بىر قىسمى ساقلىنىپ قاپتۇ ، يانا 10 يىلدىن كىيىن بىزمۇ كىيىنكىلەرگە ، ياڭراتقۇ ، سىنئالغۇ ..... DVD  دىگەندەك ، مودا ئىسىملەردىن مىراس قالدۇرمىساقلام بولاتتىغۇ .
    يۇرتۇم بوۋاقلار سۈت جەۋھىرى
    چوققا [9 - قەۋەت] ۋاقتى : 2008-12-18 03:30 PM |
    دىيارىم كىنو قانىلى
    hamxira
    دەرىجىسى : يېڭى ئەزا


    UID نۇمۇرى : 35171
    نادىر تېما : 0
    يازما سانى : 1
    شۆھرەت: 1 نۇمۇر
    پۇل: 103 دىيارىم تەڭگىسى
    تۆھپە: 0 نۇمۇر
    باھا: 0 نومۇر
    توردىكى ۋاقتى : 0(سائەت)
    تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-12-18
    ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-18

     

    مېنىڭ  ئىسمىم  ئەجەپ  يوق  تۇرىدىغۇ  
    ئائىشە چاچ قارايتىش، يۇيۇش سۇيۇقلۇقى
    چوققا [10 - قەۋەت] ۋاقتى : 2008-12-18 06:05 PM |
    دىيارىم كىنو قانىلى
    rukeam
    دەرىجىسى : يېڭى ئەزا


    UID نۇمۇرى : 35183
    نادىر تېما : 0
    يازما سانى : 1
    شۆھرەت: 1 نۇمۇر
    پۇل: 103 دىيارىم تەڭگىسى
    تۆھپە: 0 نۇمۇر
    باھا: 0 نومۇر
    توردىكى ۋاقتى : 0(سائەت)
    تىزىملاتقان ۋاقىت:2008-12-18
    ئاخىرقى كىرگىنى:2008-12-18

     

    رەخمەت سىزگە تىما ئىگىسى كۆپ جاپا چىكىپسىز ؟

      مىنىڭ ئىسمىم قەيسەر مەن ئۆز ئىسمىمنىڭ مەنىسىنى تىخىمۇ ئىخچام چۇشۇنۋالدىم . سىزگە كۆپتىن كۆپ رەخمەت .    ھارمىغايسىز  
    يۇرتۇم بوۋاقلار سۈت جەۋھىرى
    چوققا [11 - قەۋەت] ۋاقتى : 2008-12-18 10:22 PM |
    كۆرۈلگەن تېما خاتىرىسى كۆرۈلگەن سەھىپە خاتىرىسى
    دىيارىم مۇنبىرى » ﺋﯚﺭﭖ - ﺋﺎﺩﻩﺗﻠﻪﺭ

     يېڭى يازما بار سەھىپە يېڭى يازمىلىق سەھىپە  نۇرمال زىيارەت قىلىغىلى بولىدىغان سەھىپە ئادەتتىكى سەھىپە  تاقاق سەھىپە مەخپىي سەھىپە  


    ﺋﻪﺳﻜﻪﺭﺗﯩﺶ : ﺗﻮﺭ ﺑﯧﻜﯩﺘﯩﻤﯩﺰﺩﻩ ﯞﻩﻣﯘﻧﺒﯩﺮﯨﻤﯩﺰﺩﻩ ﺩﯙﻟﻪﺗﻨﯩﯔ ﺗﯜﺭﻟﯜﻙ ﻗﺎﻧﯘﻥ - ﺳﯩﻴﺎﺳﻪﺕ ﭘﻪﺭﻣﺎﻧﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺧﯩﻼﭖ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﻪﺭ ﯞﻩ ﻳﻮﻟﻼﻧﻤﯩﻼﺭﻧﻰ ، ﺳﯜﺭﻩﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﻮﻟﻼﺷﻘﺎ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯗ.
    ﺑﯚﻟﮕﯜﻧﭽﯩﻠﯩﻚ ، ﻗﯘﺗﺮﺍﺗﻘﯘﻟﯘﻕ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﺮﯨﺪﯨﻜﻰ ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﻮﻟﻠﯩﻐﺎﻥ ﺋﺎﭘﺘﻮﺭﻻﺭ ﺋﺎﻗﯩﯟﯨﺘﯩﮕﻪ ﺋﯚﺯﻯ ﻣﻪﺳﺌﯘﻝ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ . ﺗﻮﺭ ﭘﻮﻧﻜﯩﺘﯩﻤﯩﺰ ﮬﯧﭽﻘﺎﻧﺪﺍﻕ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﯩﻴﻪﺗﻨﻰ ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ ﺋﺎﻟﻤﺎﻳﺪﯗ . ﺋﯚﺯ ﺗﻮﺭ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﺘﯩﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﺳﺎﻏﻼﻡ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻲ ﻗﯩﻠﯩﺸﻰ ﯞﻩ ﺗﻮﺳﺎﻟﻐﯘﺳﯩﺰ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻟﯩﺸﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺑﯘ ﻣﯘﻧﺒﻪﺭﻧﻰ ﺋﯚﺯ ﻛﯚﺯ ﻗﺎﺭﭼﯘﻗﯩﯖﯩﺰﺩﻩﻙ ﺋﺎﺳﺮﯨﺸﯩﯖﯩﺰﻧﻰﺋﯜﻣﯩﺪ ﻗﯩﻠﯩﻤﯩﺰ.
    ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﭘﯘﺷﺎﻳﻤﺎﻥ ، ﺋﯚﺯﯛﯕﮕﻪ ﺩﯛﺷﻤﻪﻥ . ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻨﻰﺳﯚﻳﮕﯜﭼﯩﻠﻪﺭ ﺋﯚﺯ ﻧﻪﺭﺳﯩﺴﯩﻨﻰ ﻗﻪﺩﯨﺮﻟﻪﻳﺪﯗ .

    باشقۇرغۇچى بىلەن بىۋاستە پاراڭ قىلىش


    Total 0.057019(s) query 8, ھازىرقى ۋاقىت : 12-19 18:24
    Powered by PHPWind v6.3.2 Certificate Beta 2 Code © 2008-07 Uypw.cn Corporation

            

    增值电信业务经营许可证B2-20070030号