لوپنۇرلۇقلار 3500 يىل بۇرۇنلا مېڭە ئوپېراتسىيەسى ئىشلىگەن
بۇندىن 3500 يىللار ئىلگىرى، لوپنۇر ۋادىسىدا ياشايدىغان كرورانلىقلار ناھايىتى ئەقىل-پاراسەتلىك بولۇپ دۇنيا بويىچە تۇنجى بولۇپ سۈتنى ئېچىتىپ ئېرىمچىك ياسىغان، كالىنىڭ سۆڭىكىنى قاينىتىپ يىلىم ياسىغان، ھەتتا مۇۋەپپەقىيەتلىك ھالدا مېڭە ئوپېراتسىيەسى ئىشلىگەن.
ئەلداۋا ساغلاملىق تورى خەۋىرى، 30-يانۋار شىنجاڭنىڭ 2014 - يىللىق ئارخىلوگىيەلىك بايقاش نەتىجىلىرىنى دوكلات قىلىش يىغىنىدا، جۇڭگو پەنلەر ئاكادىمىيەسى قاتارلىق بىر قانچە تەتىقات ئورنىدىن كەلگەن ئارخىلوگلار كىچىك دەريا قەبرىستانلىقىدىن تېپىلغان ئادەم سۆڭەكلىرى ئۈستىدىن ئېلىپ بارغان ئىلمىي تەتقىقات نەتىجىلىرىنى ئېلان قىلدى ۋە بايقىغان بىر قىسىم تېپىلمىلارنى كۆرگەزمىگە قويۇپ، كرورانلىقلارنىڭ 3500 يىل بۇرۇنقى ھايات كارتىنىسىنى كۆپچىلىكنىڭ كۆز ئالدىدا زاھىر قىلدى.
بۇندىن 4000-3500 يىللار بۇرۇنقى دەۋرلەرگە تەئەللۇق بولغان كىچىك دەريا قەبرىستانلىقى لوپنور رايونىدىكى كۆنچى دەرياسىنىڭ تۆۋەنكى ئېقىمىنىڭ جەنۇبىغا 60 كىلومېتىر كېلىدىغان جايدىكى لوپنور قۇملۇقىغا جايلاشقان بولۇپ، شەرقتە كىروران خارابىلىكىگە 175 كىلومېتىر، غەربىي جەنۇب تەرەپتە ئارغان بازىرىغا 36 كىلومېتىر كېلىدۇ.
كرورانلىقلارنىڭ ئوتتۇرىچە ئۆمۈرى 33.29 ياش
جىلىن ئۇنىۋېرسىتېتى ئارخىلوگىيەلىك تەتقىقات مەركىزىدىكى پروفېسسور جۇخوڭنىڭ تەتقىقاتىغا كۆرە، ئۇلار 130 دانە جەسەتنىڭ ئۆمۈر كۆرۈش ئەھۋالىنى تەتقىق قىلىىش ئارقىلىق، كرورانلىقلارنىڭ ئوتتۇرىچە ئۆمۈرى 33.29 ياش، ئەرلەرنىڭ 33.80 ياش، ئاياللارنىڭ 32.88 ياش دەپ قارىغان. غەربىي شىمالدىن تېپىلغان باشقا قەدىمقى ئىنسانلار تۈركۈمى ئىچىدە بىرقەدەر يۇقىرى بولغان ئۆمۈر كۆرۈش نىسبىتى ئىكەن. بولۇپمۇ بوۋاقلارنىڭ ئۆلۈش نىسبىتى ئاران %5.17 بولۇپ، تەتقىقاتچىلارنى ھەيران قالدۇرغان.
3500 يىل بۇرۇنقى مېڭە ئوپېراتسىيەسى
تەتقىقاتچىلار باش سۆڭكىنى تېشىش ئوپېراتسىيەسى ئىشلەنگەن بىر نەپەر ئايالنىڭ جەسىتىنى بايقىغان، بۇ ئايالنىڭ يېشى 45-40 ياشلار ئەتراپىدا بولۇپ، باش قىسمىدا دىئامېتىرى 6 سانتىمېتىر كېلىدىغان تۆشۈك بار ئىكەن، تۆشۈكنىڭ كەسمە يۈزى ناھايىتى سىلىق بولۇپ، ئوپېراتسىيەدىن كېيىنكى ساقايغانلىقنىڭ ئىزناسى ناھايىتى روشەن ئىكەن. تەتقىقاتچىلار بۇ ئايال ئوپېراتسىيەدىن كېيىن ھايات قالغان، ھەتتا كەم دېگەندىمۇ 1 ئايدىن ئارتۇق ئۆمۈر كۆرگەن، دەپ ھۆكۈم قىلىشقان.
بۇندىن بۇرۇنمۇ، شىنجاڭدىن ئاز بولمىغان باش سۆڭىكىنى تېشىش ئوپېراتسىيەسى ئىشلەنگەن قەدىمقى ئىنسانلارنىڭ جەسىتى تېپىلغان بولۇپ، تەتقىقاتچىلار بۇ خىل ئەھۋال ئۈستىدە ئىككى خىل قاراشتا بولغان. بىرى، قەدىمقى ئىنسانلار كېسەل داۋالاش ئۈچۈن بۇ ئوپېراتسىيەنى ئىشلىگەن؛ يەنە بىرى، بۇ ئوپېراتسىيە بەلكىم شۇ دەۋردىكى ئىنسانلارنىڭ دىنى ئىتىقادى بىلەن مۇناسىۋەتلىك پىرخونلۇق ئوپېراتسىيەسى بولۇشى مۇمكىن. پروفېسسور جۇخوڭنىڭ قارىشىچە، بۇ ئايالنىڭ ئەھۋالىدىن قارىغاندا، ئېنىقلا كېسەللىكنى داۋالاش ئۈچۈن مېڭە ئوپېراتسىيەسى ئىشلەنگەن.
دۇنيا بويىچە ئەڭ بۇرۇنقى ئېرىمچىك
جۇڭگو پەنلەر ئاكادېمىيەسىنىڭ ئارخىلوگى ياڭ يىمىننىڭ تونۇشتۇرۇشىچە، كىچىك دەريا قەبرىستانلىقىدىن 3600 يىل بۇرۇن ياسالغان ئېرىمچىك بايقالغان بولۇپ، كرورانلىقلار دۇنيا بويىچە ئەڭ بۇرۇن سۈتنى ئېچىتىپ ئېرىمچىك ياساپ ئىچكەن.
ئەلداۋادىن قىستۇرما: بۇ ھەقتىكى تەتقىقات نەتىجىلىرى ئىلگىرى دۇنيا ئىلىم -پەن ساھەسىدىكى ئەڭ نوپۇزلۇق ژۇرنال «تەبىئەت» ژۇرنىلىدا «Ancient cheese found with mummies» ماۋزۇلۇق ماقالىدە تونۇشتۇرۇلغان ئىدى.
جۇڭگو بويىچە ئەڭ بۇرۇنقى يىلىم
ئارخىلوگ ياڭ يىمىننىڭ تونۇشتۇرۇشىچە، كىچىك دەريا قەبرىستانلىقىدىن بايقالغان ھاسىدىن كالا يىلىمى بايقالغان بولۇپ، كالا يىلىمى يار يىلىمىنىڭ بىر تۈرى بولۇپ، 3500 يىل بۇرۇنقى دەۋرگە تەۋە بولغان بۇ يىلىم ھازىرغىچە جۇڭگودا تېپىلغان ئەڭ بۇرۇنقى يىلىم ھېسابلىنىدىكەن.
مەنبە : ئەلداۋا ساغلاملىق ئۈندىدار سالونى
| 
يوللىغان ۋاقتى 2015-2-13 13:49:22
