تاشبۇلاق (ھېكايە)

sapdel

تاشبۇلاق

ھېكايە

     كىشلەر  بۇ يايلاقنىڭ ئىسمىنى تاشبۇلاق دەپ ئاتىشاتتى . بۇ يەردىكى  چارىۋچىلارنىڭ ۋە مال – چارۋلارنىڭ ئىچىملىك سۈيى مانا مۇشۇ بۇلاقتىن كېلەتتى . بۇلاقنىڭ ئەتىراپنى ئوراپ تۇرغان  قىپقىزىل تاشلار ئۇزۇن يىل سۇ يالىغانلىقتىن بولسا كېرەك سىلىق ، يالتىراق بولۇپ ئىنتايىن چىرايلىق ئىدى . خۇددى بىركىملەر ياساپ قويغاندەك ئىككى تەرەپتىكى تاش پەلەمپەيگە قارىغان ئادەم تەبىئەتنىڭ بۇ مۆجىزىسىگە ھەيران بولماي تۇرالمايتى . بۇلاق ئاشۇ تاشنىڭ نەق ئوتتۇرسىدىن بۇلدۇقلاپ قايناپ  چىقاتتى . بۇلاقتىن چىقىۋاتقان بىر قۇلاقتەك سۈپسۈزۈك سۇ بۇ كەڭرى كەتكەن ساينى تەڭ ئوتتۇرىدىن كېسىپ ئۆتۈپ تۆۋەن تەرەپتىكى ساسلىققا قۇيۇلاتتى . ئېيتىشلارغا قارىغاندا ئەينى ۋاقىتتا بۇ يايلاقنى چارۋىچىلارغا بۆلگەندە دادۈيجاڭلار ئات ئۈستىدە تۇرۇپلا ساينىڭ كۈنگەي قاپتىلىنى تاھىرجان ئائىلىسىگە ، تەسكەي قاپتىلىنى غازىلارنىڭ ئائىلىسىگە بۆلۈپ بەرگەن بولسىمۇ بۇ ئىككى ئائىلىنىڭ مال – چارۋىلىرى ئارىلىشىپ ئوتلايتتى . ئۇلار سەھەردىلا كالىلىرىنى سېغىپ سايغا ھەيدىۋېتەتتى ، كۈن پېتىشتىن بۇرۇن يېلىنلىرى چىڭقىلىپ قورساقلىرى باداڭدەك بولۇپ تويغان كالىلار موزايلىرىنى ئەسكە ئېلىپ كېگىز ئۆي ئالدىغا مۆرىشىپ كېلەتتى . قويلىرىنى بولسا ھەپتىدە بىر ساينىڭ تۆۋەن تەرىپىگە چۈشۈپ بىر يەرگە يىغىپ سانىنى ئالاتتى ۋە ياغاچ ئوقۇرغا تۇز سېلىپ ئۇلارغا تۇز يالىتاتتى . بۇنىڭغا ئادەتلەنگەن قويلار شۇ ۋاقىتتا ياغاچ ئوقۇر قويۇلغان يەردە توپلىشىپ ئىگىسىنىڭ تۇز بېرىشىنى كۈتۈشەتتى . تۇز يىگەن پاخلانلار تېز سەمىرىيتتى ، گۆشىمۇ تاتلىق بولاتتى ھەم ئاسان كېسەل بولمايتى .تاھىرجاننىڭ ئۆزىنىڭ 20 تۇياققا يېقىن سېغىن كالىسى 90 تۇياقتەك قويى بار ئىدى . ئۇ ھەر يىلى خولۇم – خوشنا ، ئۇرۇق – تۇغقان ، ئەل – ئاغىنىلىرىنىڭ مېلىنىمۇ قوشۇپ باقاتتى . ھالىم – ھادىس بىرەر ئىككى تۇياق قوينى بۆرە يەپ كەتمىگەننى ھېساپقا ئالمىغاندا ئۇ ئامانەت چارۋىلارنى كۈز بولغاندا بىر تۇياقنىمۇ كەم قىلماي ساق – سالامەت  ئىگىسىنىڭ قولىغا تاپشۇراتتى .قوشمىچىلار چارۋىلىرىغا ئەكېلىپ بەرگەن تۇزغىمۇ خىيانەت قىلمايتتى .  ئايالى پاتىمەممۇ ئوڭلۇق ، چاققان ئايال ئىدى .ئۇ ھەر يىلى 7- 8 قېرىن سېرىق ماي قىلىۋالاتتى ، يەنە 5- 6 مىڭ يۈەنلىك ئېرىمچىكمۇ ساتاتتى . يازنىڭ ، يايلاقنىڭ ۋە ئەمگەكنىڭ  خاسىيتىدە ! شۇنداق قىلىپ ئەر – ئايال كۈزگىچە 20 – 30 مىڭ يۈەننىڭ بېلىنى قايرىپ كېلەتتى . شۇڭا ئۇلارنىڭ ماللىرى يىلسېرى ئاۋۇدى ، مەھەللىگە پىششىق خىشتىن ئۆيمۇ سالدى ، ئىككى بالىسىنى مانا مۇشۇ ئۆيدە تاھىرجاننىڭ ئاتا- ئانىسى بوينىنى قىسماي بېقىۋاتاتتى . تاھىرجان ئايدا بىر قوي سويۇپ، ئاتا – ئانىسىغا يەتكۈزۈپ بېرەتتى . پاتىمەممۇ ئايدا بىر مەھەللىگە چۈشۈپ بوۋاي – مومايغا نان يېقىپ توڭلاتقۇغا سېلىپ بېرەتتى ، كىر – قاتلىرىنى يۇيۇپ ، ئۆيلەرنى تازلاپ يەنە ئايدا بىر كېلىدىغان  قاتار چېيىنىمۇ تۈگىتىپ خاتىرجەم بولۇپ قايتاتتى .  
      - جېنىم بالام ، تايچىقىم ، نېمانچە جۈدەپ كەتتىڭ ، قوۋۇرغىلىرىڭ سانىۋالغۇدەكلا بولۇپ قاپتىغۇ ؟- ئاپىسى ئۇنىڭ يالىڭاچ دۈمبىلىرىنى مېھىرى بىلەن سىلىدى . بىردەم ئۇخلىۋالغىن ، مالنىڭ كەينىدىن تولا يۈگۈرۈپ ھېرىپمۇ قالغانسەن ؟ ئەكبەر ئۇيقۇغا قانمىغان كۆزلىرىنى ئېچىپ ئاپىسىنى ئېنىق كۆرۈۋالماقچى بولدى . بېشىغا ئاق داكا ياغلىق چىگىۋالغان ئاپىسى قوللىرىنى پۇلاڭلاتقىنىچە تۇمان ئىچىدە ئۇنىڭدىن يىراقلاشقىلى تۇردى ....ئاپا كەتمەڭ ...ئاپىسىنىڭ ئاق كۆينىكى شامالدا يەلپۈنەتتى . جېنىم ئاپا مېنى تاشلاپ كەتمەڭ ، مېنى ئالغاچ كېتىڭ ....ئۇنىڭ  يىغلامسىرغان ئاۋازى غازىنىڭ جىنىغا تەگدى .

     - ئاناڭنى ، تۇرە ئورنىڭدىن ، ھەر كۈنى ئاشۇنداق ئالجوقا جۆيلۈپ خاتىرجەم ئۇخلىغىلى قويمايسەن .غازى ياستۇقتىن بېشىنى كۆتۈرمەيلا ئەكپەرگە قاراپ غاراڭ – غۇرۇڭ ئاۋازدا ۋارقىردى . ئەكپەر ئېغىرلاشقان بېشىنى ھەرقانچە قىلىپمۇ كۆتۈرەلمىدى ، تاتلىق ئۇيقۇ ئۇنى ئەللەيلىمەكتە ئىدى . ئۇ ئىسسىق يوتقان ئىچىگە تېخمۇ تۈگىلىپ كىرۋالدى .

    - تۇر دەيمەن . تايىنچىلارنى يىغىپ كەل ، غازى ئۆرىلىپلا ئەكپەرنىڭ يوتقىنىنى قايرىپ ئۇنىڭ ئەتسىز يانپىشىغا يوغان مۇشتى بىلەن بىرنى سالدى .

     ئاچچىق ئاغرىق ئەكپەرنىڭ مېڭىسىگە چىقىپ كەتتى . ئۇ ئورنىدىن چاچىراپ

      تۇرۇپ باش تەرپىدىكى كونا پوپايكىسى بىلەن ئاياق تەرپىگە سېلىپ قويغان شىمىنى يۆگەپلا قولتىقىغا قىسىپ ئىشىكتىن چىقتى . يايلاقنىڭ ئەتىگەنلىك ھاۋاسى خېلىلا سوغوق ئىدى . ئۇ ئىشىك ئالدىدىكى قارغاي كۆتىكىدە ئولتۇرۇپ كىيىملىرىنى كىيدى . ئاندىن پايپاقسىز پۇتىغا نەم چوقىيىنى كىيىپلا ئىشىكنىڭ ئوڭ تەرپىگە يۆلەپ قويغان تايقىنى قولىغا ئالدى . تاڭ يېڭىلا سۈزۈلۈشكە باشلىغان ئىدى . ئۇ تاغنىڭ ساپ ۋە سالقىن ھاۋاسىدىن چوڭقۇر نەپەس ئالدى . ئۇنىڭ ھەربىر كۈنى مانا مۇشۇنداق سەھەردىن ، تەننى قورۇيدىغان سالقىن شامالغا ئەگىشىپ باشلىناتتى . تىزدىن كېلىدىغان چۆپتىكى شەبنەم بىردەمدىلا ئۇنىڭ پۇشقاقلىرىنى چىلىق – چىلىق ھۆل قىلۋەتتى . ئۇ ھېچنىمىنى سەزمەيتى ، سەزمەيتى ئەمەس بۇنىڭغا كۆنۈك ئىدى . كۈن نەيزە بويى ئۆرلىگەندە پارلاپ تۇرغان قۇياش ئۆز ھارارىتنى ئۇنىڭ كىچچىككىنە تېنىگە ئايىماي چاچاتتى  . قۇياش نىمىدىگەن سېخى ھە دەپ ئويلايتى بەزىدە ئۇ تايىنچىلارنى سايغا ھەيدەپ بولغاندىن  كىيىن يۇمشاق چۆپ ئۈستۈدە سۇنايلىنىپ يېتىپ ئارام ئالغىنىدا .  قۇياش خۇددى كۈيۈمچان ئانىنىڭ ئىللىق قۇچىقىدەك ئۇنىڭغا راھەت بېغىشلايتى ، ئۇنى سۆيەتتى ، ئەركىلتەتتى .

ئاتا دىگەن تاغ ئىكەن ،

ئانا دىگەن باغ ئىكەن .

ئاتاسى يوق ، ئاناسى يوق ،

بۇ ئالەمدە خار ئىكەن .

     نېمىشكىدۇر  بۇ ھەر قېتىم ئۆزى بىلىدىغان بۇ بىر كۇپلىت ناخشىنى ئېيتىپ بولۇپلا ئانىسىنى ئەسكە  ئېلىپ بۇقۇلداپ يىغلاپ كېتەتتى . ئانا سىز نىمىدىگەن تاش يۈرەك بىزنى تاشلاپ كېتىشكە قانداقمۇ چىدىغانسىز ؟ ھازىر نەلەردە يۈرىدىغانسىز «ئانا » دەپ ئاۋازىنى قويىۋىتىپ زۈمىرەتتەك ئاسمانغا قاراپ توۋلايتى . تاغلاردىن ئانا سىز قەيەردە دىگەن ياڭىراق ئەكىس سادا قايتاتتى .....

داۋامى بار ...

sapdel

ئۇ يۈگۈرۈپ يۈرۈپ تايىنچىلارنى قوغلاپ يىغىشقا باشلىدى . ھەر يەردىن كەلگەن بۇ تەلۋە بويتاقلارنىڭ خۇيى بەكلا يامان ئىدى . لىكىن نىمىشكىدۇر ئۇلار بۇ كىچىك  خوجايىنىنىڭ بۇيرۇقىنى شەرىتسىز ئورۇندايتى . بولمايدىكەن ئۇنىڭ قولىدىكى ئاۋۇ ئۇزۇن ھەمدە ئەۋىرشىم تاياق ئۇلارنىڭ باش – كۆزىگە تارىس – تۇرىس تىگىپ كېتەتتى  . ئەكپەرنىڭ قاپقارا جانسىز چاچلىرىدىن تەر چىپىلداپ قۇيۇلۇشقا باشلىدى . لىكىن ئۇ چارچىغىنىنى بىلمەيتى . چارچىسا بولمايتى . چۈنكى ئۇ ئىشلەپ پۇل تېپىپ دادىسىنىڭ ئۆزىنى باققان ھەققىنى تۆلىشى لازىم ئىدى . بىر بالا چوڭ بولغۇچە قانچىلىك نان يەيدۇ ، قانچىلىك گۆش يەيدۇ ، قانچىلىك كىيىم كىيىدۇ بۇنىڭ ھېساۋىنى قىلىدىغان ئاپىسى بار ھەم ئۇ ئەكپەرگە بۇ ھېساپنى پات- پات چىقىرىپ بېرىشنى ئۇنتۇپ قالمايدۇ . گەرچە بۇ يايلاقتا بويتاق تاينىچا بېقىش ئەڭ جاپالىق ئىش بولسىمۇ ، غازىنىڭ ئاغزىدىن ھەر كۈنى يېڭىلىنىپ چىقىپ تۇردىغان زەھەردىنمۇ ئاچچىق تىلنى ئاڭلىسىمۇ ، تولا مۇش ، تىپىك يەپ يانپاشلىرى ئاغرىق سەزمەس بولۇپ كەتسىمۇ ئۇ بۇ يايلاقنى ياختۇرۇپ قالغان ئىدى . چۈنكى بۇ يەردە ئۇ تۇنجى قېتىم ئۆزى ھەم كۆزى تويغۇدەك تاماق يىيەلىدى .ئۆزىگە كۆيىنىدىغان كىشلەرنىڭمۇ بارلىقىنى ھېس قىلدى . تاھىرجان بىلەن پاتىمەم ئۇنىڭ ئۆز ئاتا – ئانىسى بولۇپ قالغان بولسا قانداق ياخشى بولار ئىدى ھە ! جاھاندا ئۇلاردەك ياخشى ئادەملەردىن قانچىسى باردۇر ؟ ئۇلار ئەكپەرگە كۆيىنەتتى . ئۇنىڭ ئىسمىنى تۇنجى قېتىم ئەكپەرجان دەپ ئاتىغان يەنىلا شۇ پاتىمەم ئاپىسى . ئۆز ئىسمىنى ئۇنتۇپ قالايلا دىگەن ئەكبەرگە بۇ خىل ئاتاش دەسلىۋىدە شۇنچىلىك كۈلكىلىك ئاڭلانغان . ئۇ بۇ ئىسىمنى ئاڭلىغاندا مارجاندەك چىشلىرىنى چىقىرىپ كۈلگىنىچە پاتىمەم ئاپىسىغا قاراپ قالغان . پاتىمەم ئاپىسىمۇ ئەرزان توۋلاپ قويغان ئىسمىڭ ئەكبەرجان بولغاندىن كىيىن شۇنداق ئاتىدىم دىگەن ئىدى . «يېتىم ئوغلاق ، ئىتنىڭ بالىسى ، ھارامدىن بولغان  ، ئىشەك ، كالۋا، ھارامتاماق  ....» ئۇنىڭ نۇرغۇن – نۇرغۇن ئىسىملىرى بار ئىدى .  ئاپىسى ۋە ئاچىللىرى ئۇنى مانا مۇشۇنداق ئاتىشاتتى ....يۈرىگىدىكى گەپنى قىلسا ئەكپەرنىڭ دادىسىغا ئىچى ئاغرىيتى . چوڭ ھەدىسى مەكتەپنى ياخشى ئوقىماي كىچىكلا تۇرۇپ بىر قېتىم توي قىلغان ئىش دىسە بېشى ئاغرىيدىغان بىرى بىلەن قېچىپ كەتتى . ئىككىنچىسىمۇ ھېچنىمىسى يوق ،ياقا يۇرتلۇق بىر ئىشلەمچى بىلەن توي قىلغان بولدى . ئۈچىنچى ھەدىسى بىر بالا بىلەن ئاجىرشىپ ئۆيدە ئولتۇرۋاتاتتى . قىزلار ئۆيگە كەلسىلا پۇل ۋە كىيىم جىدىلى قىلشىپ دادىسىنىڭ بېشىنى قاتۇراتتى ..ئىنىڭىنىڭ يېتىم ئوغلىقىنىمۇ بېقۋاتسەنغۇ دىيىشىپ دادىسىغا تاپا قىلشاتتى . ئاكىسى بولسا ئۆينىڭ بەگزادىسى ئىدى ، ئاپىسى ئۇنى جېنىدىنمۇ ئەزىز كۆرەتتى . ئۇنىڭ نەچىنچى سىىنىپ ئوقىۋاتقىنىنى ئەكبەر بىلمەيتى ، ئاكىسى مەكتەپتىن كىلىپلا سومكىسىنى چۆرۋىتىپ تامىقىنى ھاپلا – شاپلا يەپ ئۆزىنى تالاغا ، ئويۇنغا ئاتاتتى .بىر قېتىم ئەكپەر  قىزىقىپ ئاكىسىنىڭ سومكىسىدىكى كىتاۋىنى ئەمدىلا قولىغا ئېلشىغىلا ئاپىسى كۆرۈپ قېلىپ ئۆلگۈدەك تاياق يىگەندىن بېرى سومكىغا يولىماس بولدى . ئاپىسىنى ئويلىسىلا ئۇنىڭ تېنى شۈركىنەتتى . دادىسىنىڭ ئاپىسىدىن نىمىشكە بۇنچە قورقىدىغانلىقىغا پەقەتلا ئەقلى يەتمەيتى . دادىسى يېزىنچە قۇرلۇشلاردا ئىشلەيتى . ئەكپەر ئېسىنى بىلگەندىن تارتىپ يازدا ھويلىدا قىشتا قوتاندا مال كۈزىتىپ ياتاتتى . ئۇنىڭ ئاكىسى ۋە باشقا بالىلاردەك ئوقۇغۇسى بار ئىدى .بىراق دادىسى بىلەن ئاپىسى ياخشى ئوقىمىساڭ ، تاپشۇرۇق ئىشلىمىسەڭ ، شوخلۇق قىلىپ بالىلار بىلەن ئۇرۇشساڭ مۈئەللىمىڭ سىنىپقا سولاپ ئاچ قويىدۇ دىگەچكە ئوقۇشتىن رايى يىنىپ كەتتى .  كىچىك ۋاقىتلىرىدا ئازغىنە گۇناھى ئۈچۈن ئاپىسى ئۇنى چاشقانلار يۈگۈرشۈپ يۈردىغان زەي ئامبارغا كۈنلەپ ئاچ قويۇپ جازالايتى ، ئۇ يىغلاپ ، يالۋۇرۇپ قاراڭغۇ ئامباردا ئۇخلاپ قالاتتى . شۇڭا ئۇ قاماق قويۇش ، ئاچلىق دىگەن سۆزلەردىن بەكلا قورىقاتتى ....نەچچە قېتىم مۈئەللىملەر ئۇنى ھەقسىز ئوقىتىدىغانلىقىنى ئېيتىپ ئۇلارنىڭ ئۆيىگە كەلگىنىدە  ئۇنى ئاپىسى قوتاندىكى ئوقۇرغا ياتقۇزۇپ سامان بىلەن يۆگەپ يۇشۇرۇپ قويغان ۋە ئۇلارغا بالىمىز شەھەردىكى تۇققانلارنىڭ يېنىدا ئوقىۋاتىدۇ دەپ يولغا سالغان ئىدى ، شۇ چاغلاردا ئۇ ئاپىسىنىڭ ئەقىللىقلىقىدىن ، ئۆزىگە كۈيۈنگەنلىكىدىن خۇرسەن بولغان ئىدى .شۇنداق قىلىپ ئاي يىللارنىڭ ئۆتىشى بىلەن ئۇ ساۋاتسىز قېلىۋەردى . بىراق ئۇ شۇنچىلىك ھوشيار ئىدى ،خۇددى مال بېقىش ئۈچۈنلا يارالغاندەك ، قانچىلىك كۆپ مال بولۇشىدىن قەتينەزەز مالنى چۈشليەلەيتى (بەلگە قويۇش ئارقىلىق پەرىقلەندۇرۇش ) . مەيلى قوي مەيلى كالا بولسۇن ھەممىسىگە ئىسىم قويۋالاتتى ، بىرلا قاراپ شۇنچە جىق مالنىڭ ئارسىدىن قانداق بەلگىلىك مالنىڭ يوقالغانلىقىنى سېزەلەيتى ، مالنىڭ تۇرقىغا ، چۆپ يىيىشىگە قاراپ ئۇنىڭ قاچان تۇغىدىغانلىقىنىمۇ بىلەلەيتى .
- غازىكا چاي ئىچۋىلىڭ . ئەكپەر تايىنچىلارنى يىغىپ بولۇپ ، چاي قايناتتى ۋە غازىنى ئويغاتتى . ئۇ ھەر كۈنى شۇنداق قىلاتتى . غازى كىر دەستىدىن رەڭگى پەىرىق ئەتكۈسىز مەينەت بولۇپ كەتكەن يوتقاندىن بېشىنى چىقارغىنىدا ھاراقنىڭ كىشى چىدىغۇسىز بىر خىل قاڭسىق پۇرىقى  ئۆي ئىچىنى بىر ئالدى . ئۇنىڭ چېچى خۇددى بېشىغا بىر پارچە ئەسكى كېگىزنى چاپلاپ قويغاندەك ئوڭ تەرەپ پىشانىسىدە ساڭگىلاپ تۇراتتى ، قىزىرىپ كەتكەن كۆزلىرىدىن قايناپ چىققان چاپاق كىرپىكلىرىنى بىر – بىرىگە جۈپلەپ قويغان ، جاۋغىيىدىمۇ قان ئۇيۇپ قالغان ئىدى ،  سوزۇنچقاق يۈزلىرى تاتىرىپ بەئەينى ئۆلۈكنى ئەسلىتەتتى . ئىچىۋىلىپ ئاخشام يەنە ھارام تاياق يەپتۇ –دە،دىدى ئەكبەر ئىچىدە ، ئۇنىڭ يىرگىنىچلىك تۇرقىدىن نەزىرىنى مەشتىكى پاراسلاپ كۆيۋاتقان ئوتقا ئاغدۇرۇپ تۇرۇپ .
- تايىنچىلار تۈگەلدۇ ؟ (تۇلۇقتۇ ) دىدى غازى ھەسنىگىنىچە .
- قاشقا تايىنچا بىلەن تىك مۈڭگۈز سازلىققا چۈشۋاپتىكەن ، مىڭ تەستە ھەيدەپ چىقتىم .
- ئەمىسە مەن بىردەم ئۇخلىۋالاي . بېشىم بەك ئاغرىپ تۇرىدۇ .
- غازىكا نان تۈگەپتۇ ، بۈگۈن پاتىمەم ئاپام نان ياقىدىكەن شۇلار بىلەن ....ئۇنىڭ گېپىنىڭ ئاخىرى چۈشمەستىنلا غازى بوراندەك گۆكىرىدى .
- تولا سەپىرايىمنى ئۆرلىتىپ ئۇلارنىڭ ئۆيىگە ئازىراق بار ، ئىش ھەققىڭنى ئۇلار ئەمەس مەن بېرۋاتىمەن .  مەندىن ئوبدانراق سەن يەيسەنغۇ ؟ تونۇر بولمىسا
تاپىدا پىشۇرمامسەن ؟ داداڭ گەپ ئاڭلىمىسا قۇلاقنى تۋىگە سال دىگەن جۇمۇ . ...

- توۋا ماۋۇ غازىنىڭ ساراڭلىقىنى ، كىچىككىنە بالىغا نان پۇشۇر دەپ قويۇپ
ئۇخلاپ ياتقىنىنى ؟ دىدى پاتىمەم يوغان جاۋۇردا نانغا خېمىر يۇغۇرۋىتىپ .
- بوپتۇ يېقىپ بەرگىن ، غازىمۇ يات ئەمەس ، ئۇزۇن يىللىق خوشنا ، ئۇنىڭ ئۈستۈگە ئەكبەر بار ئەمەسمۇ دىدى تايىرجان سىرىتتا ئۇتۇن يېرۋاتقان بالىنى كۆزى بىلەن ئىما قىلىپ تۇرۇپ .
- غەيرىتى بار جۇمۇ نىمە دەيدۇ دىمەمسىز بۈگۈن ئۆزىمىزنىڭ نېنىنى مەن يېقىپ باقاي يازدىن بېرى سىزنى نان ياقتۇرۇپ ئاۋارە قىلدۇق دەيدۇ تېخى ، نەچچە ياشلارغا كىرگەندۇ بۇ بالا ؟
-بىزنىڭ ئالىمجان تۇغۇلغان يىلى قادىراخۇنكام ئەكپەرنى قۇچاقتا ئېلىپ كەپتىكەن ، پەمىمچە 12 ياشلارغا كىرىپ قالدىغۇ دەيمەن .
- قادىراخۇنكاممۇ تازا بىر تاش يۈرەك ئادەم ئىكەن ، كىچىككىنە بالىنى باشقىلارغا ياللاپ بېرىشكە كۆڭلى قانداق چىدىغاندۇ ؟
- ئۇنىڭغىمۇ تەس ، ئايالىنىڭ ھازازۇللىقىنى بىلسەنغۇ ؟ قادىراخۇنكامنىڭ ئىنىسى يەنى ئەكبەرنىڭ ئۆز دادىسى ئۇستا تىراكتورچى ئىدى . قايسى بىر يىلى بىزنىڭ بۇ يەرگە كېلىپ ئىشلىگەن ، تىراكتور ئۆرىلىپ قازا قىلغاندا ئەكبەر قورساقتا قاپتىكەن ، ئەكپەرنىڭ ئاپىسى چۆچۈردەك ئىككى بالا بىلەن ياشلا تۇل قاپتۇ . كىيىن ئۇ ئايال بالىلارنى بېقىش ئۈچۈن بىرسى بىلەن توي قىلماقچى بوپتۇ . بىراق ئېرىنىڭ ئاتا- ئانىسى ۋە ئۇرۇق – تۇققانلىرى ئىككى بالىنى تارتىۋىلىپ ئۇنى ئۆيدىن قوغلاپ چىقىرىپتۇ . نائىلاج قالغان ئايال بىر كېچىدىلا غايىپ بوپتۇ . ئەكبەرنى قادىراخۇنكام ئوغلۇمغا ھەمرا قىلىمەن دەپ بېقۋالماقچى بولۇپ ئۆيگە ئېلىپ كەلگىنىدە ئۆيدە خېلى باش ئاغرىقىمۇ بوپتۇ . مانا ئەمدى بۇ بالا قادىراخۇنكامنى بېقىۋاتىدۇ . بۇ بالىنىڭ جېنى تۆمۈر جۇمۇ ، بۇلتۇر كۆكسايدىكى تۇرغان باينىڭ قويىنى بېقىپ بىرنىمۇ يۈتترمەي ، بىر قوزىسنىمۇ زايە قىلمىغاشقا تۇرغانباي خوشاللىقىدىن ئەكبەرنىڭ ئىش ھەققىدىن سىرىت  قادىراخۇنكامغا بىر قوي مۇكاپات بېرىپتۇ .پاتىمەم ئېرىنىڭ گېپىنى بېرلىپ تىڭشاپ ئۇلۇغ كىچىك تىنىپ قويدى . سىرىتتا كاىلار مۆرەشكە باشلىدى .  
- كالىلارنىڭ ئالدى كەلدى مانا ، خېمىر بولغۇچە سېغۋالايلى ، پاتىمەم شۇنداق دىگىنىچە پەرتۇقنى تارتىپ ئىككى چىلەكنى كۆتۈرۈپ سىرتقا  ماڭدى .
- موزاينى مەن تارتىپ بېرەي تاھىرجان دادام ماشىنىدا سۈت تارىتسۇن (خام سۈت ئىسسىق ۋاختىدا ماشىنا ئارقىلىق خام قايمىقى ئايرىۋلىنىدۇ ) دىگىنىچە موزاي قوتىنىغا قاراپ ماڭدى .
- بالام ئەكبەرجان موزاينى قويۋەت ، پاتىمەمنىڭ ئەسكەرتىشى بىلەن ئەكبەر ئانىسىنىڭ سول تەرپىگە چاپلىشۋىلىپ ئاغزىدىن ئاپئاق كۆپۈك چىقىرىپ ئېمۋاتقان موزاينى ئانىسىنىڭ ئوڭ تەرپىگە يۆتكىدى . موزاي تارتىپ بېرىشكە ئائىت كۆڭۈلسىز ئەسلىمە ئۇنىڭ قەلىب ئىكراندىن لىپ قىلىپ ئۆتتى .
- ھۇ مېڭىسىنى قۇرۇت يەپ كەتكەن مەرەز ، بۇ ئاپىسىنىڭ ئۇنى تىللىغان چاڭىلداق ئاۋازى . موزاي دىگەننى چۇ كالىنىڭ ئوڭ تەرپىدىن ئېمىتىدۇ ، يىگىنىڭ تاماقمۇ يا پوقمۇ ؟ شۇنداق دىگىنىچە ئاچچىقى بىلەن ئۇنىڭ بېشىغا تۆمۈر چىلەكنى زەرىپ بىلەن ئاتتى . چىلەك ئۇنىڭ پىشانىسىنىڭ خېلى يېرىنى يىرۋەتكەن ۋە قانمۇ تەستە توختىغان ئىدى.
- نىمە بولدۇڭ ، موزاينى قويۋەت ، پاتىمەمنىڭ سىلىق ئاۋازى بىلەن پىشانىسىدكى كەسلەنچۈككە ئوخشايدىغان تاتۇقنى  سىلىغىنىچە قېتىپ قالغان ئەكبەر ئالمان – تالمان ئارغامچىنى قويۋەتتى .
يېرىم كېچدىن ئاشقاندا غازى ئۆزەكتىكى ياسىن بەڭگىنىڭ  دۇككىنىدىن ئۆلگۈدەك ئىچىپ قايتىپ كەلدى . بۇ چاغدا ئەكبەر ئۇخلاپ قالغان ئىدى .
- تۇر دەيمەن ھاراملىق ، ئاكاڭ قارىغاينىڭ قوسىقى ئاچ .ماڭا چاي بەر . ئۇ ئىشىكتىن كىرىپلا شۇنداق دەپ بۇيرۇق قىلدى .
مانا ھازىر كىيمى بىلەنلا ياتقان ئەكپەر ئاۋۋال چىراقنىڭ پىلىكىنى يۇقۇرى كۆتۈردى ، ۋە مەشنىڭ يېنىغا دۆۋلەپ قويلغان ئوتۇنلار ئارىسىدىن شىقشىق تىرىپ مەشكە تىزىپ سەرەڭگىنى چاقتى .
- ئەمدى قاينىتامسەن ؟ ئاناڭغا بەر چاينى ...ئۇ شۇنداق دەپلا پەگاغىلا شارقىرتىپ قۇسۇشقا باشلىدى . ئۇ ھۆ قىلغانسىرى  قىينالماقتا ئىدى ، ئەكبەر ئۇنى يۆلىمەكچى بولۇپ يېنىغا بېرىۋىدى ، غازى ئۇنى تەتۇر شاپىلاق بىلەن بىرنى سالدى ،ئەكبەرنىڭ كۆزدىن يالىت- يۇلىت قىلىپ ئوت ياندى ، يۈزلىرى لازا قۇيغاندەك ئۇژىلداپ ئېچىشىشقا باشلىدى .
- مېنى نىمە قىلغىنىمغا ئۇرسىز ؟ بولدى مەن ئىشلىمەيمەن . ئەكپەر ئايقىنى كىيىشكە ئېڭشىۋىدى ، غازى ئۇنى يوغان قولى بىلەن قاماللاپ كۆتۈرۈپ تۆرگە پىرقىرتىپ ئېتىۋەتتى ۋە ئۇدۇل كەلگەن يېرىگە ئۇرۇشقا باشلىدى .
- سەن قاچماقچىمۇ  ؟ داداڭ ئىش ھەققىڭنى ئېلىپ بولغان ، گەپ ئاڭلىمىسا سوق دىگەن بىلدىڭمۇ ؟ ئەكبەر غازىنىڭ ئىچۋالسا غالجىرلىشىىپ كېتىدىغانلىقىنى بىلگەچكە ئۇنىڭ پۇتلىرى ئاستىدىن ئۆمىلەپ جېنىنى ئېلىپ قاچتى .
كېگىز ئۆينىڭ ياغاچ ئىشىكى ئەنسىز ئۇرۇلدى .
- تاھىرجان دادا ئىشىكنى ئېچىڭ ، تېز بولۇڭ  مەن ...مەن  ....
- ئەكپەرنىڭ ئاۋازىغۇ بۇ ، تاھىرجان ئىشىكنىڭ ئىلگىنچىكىنى ئاچتى . ئەكبەر بۇسۇغىدىن ئاتلاپلا ئىككى قولى بىلەن يۈزىنى ئەتكىنىچە ھۆكرەپ يىغلىۋەتتى .
- غازىكام ئادەم ئەمەسكەن ، ئۇ مەس بولۋىلىپ مېنى بىكاردىن بىكار ئۇردى ...ئۇنىڭ ئاۋازى يېغىدىن بوغۇلۇپ چىقماي قالدى ...
- ھۇ ئىمانى ھاراقتا بۇلغانغان ھايۋان ، كىمنى بوزەك قىلماقچىسەن ، ئەكپەر يىگەن تاياقنىڭ تەمىنى ساڭىمۇ تېتىتىپ قوياي ، تاھىرجان قولىغا يەردىكى پۇتاقتىن بىرنى ئالدى دە يالاڭ – ئاياق تالاغا يۈگۈردى .
- نەگە بارسىز ھۇي ئادەم ، ئاچچىقىڭىزغا ھاي بېرىڭ ، پاتىمەم شۇنداق دەپلا ئاچچىقتىن بۇغۇلۇپ كەتكەن ئېرىنىڭ ئالدىنى توستى .
- تاھىرجان دادا سىزدىن ئۆتۈنۈپ قالاي ئۇنىڭ يېنىغا بارماڭ ، دادام ئۇنىڭدىن ئىش ھەققىمنى ئېلىپ بوپتۇ ، سىز ئۇنى ئۇرسىڭىز ئۇ مېنى ئەتىلا قوغلىۋىتىدۇ ، دادام ئۇنىڭ پۇلىنى قانداق قايتۇرىدۇ ، ئۇ چاغدا ئاپام ماڭا تېخىمۇ ئۆچ بولۇپ كەتمەمدۇ ؟
- ئەكپەر توغرا دەيدۇ دادىسى ، غازى بالادىن قورىقمايدۇ ، بىزگىمۇ دۈشمەنلىك قىلىپ قويمىسۇن ، ئۇنىڭ چىشىغا تەگمەيلى ، يېتىمنى بوزەك قىلغان بۇنداق دەيۈزلەرنىڭ جاجىسىنى ئاللا بېرەر دىدى پاتىمەممۇ ئەكبەرنىڭ سۆزىنى قۇۋەتلەپ .   تاھىرجان قولىدىكى پۇتاقنى ئاچچىق بىلەن يەرگە ئېتىۋەتتى – دە، ئارقا – ئارقىدىن بىرنەچچە تال مۇخۇركا ئوراپ چەكتى .
چىراق يۇرۇقىدا تاھىرجان بىلەن پاتىمەم بېشىنى يەرگە ساڭگىلتىپ ئولتۇرغان ئەكپەرگە زەڭ سېلىپ قاراشقا باشلىدى . ئۇنىڭ شىمىنىڭ پۇچقىقى خېلى يەرگىچە يىرتىلغان ئىدى . - شىمىڭنى سال ياماپ بەرسۇن -، دىدى تاھىرجان بالىغا كۈلۈمسىرەپ قارىغىنىچە . ئەكپەر تارتىنىپ تۇرۇپ شىمىنى سالدى . ئۆڭۈپ ، تارىلىپ كەتكەن كالتە ئىشتاننىڭ بېلى كەڭ كېلىپ قالغاچقا ئىككى بىقىنىدىن يىپ بىلەن بوغوپ قۇيۇلغان ئىدى ، بالا بەكلا جۈدەپ  كەتكەن ، يانپاشلىرىنىڭ نۇرغۇن يەرلىرى كۆك ئىدى . پاچاقلىرىنى چاققاق ئوت چېقىپ يارا قىلۋەتكەن بولۇپ ساق يېرىنى كۆرگىلى بولمايتى .پاتىمەمنىڭلا ئەمەس ، تاھىرجاننىڭمۇ ئەكبەرگە قاراپ كۆڭلى بۇزۇلدى  - چاي راسلغىنە پاتمەم ، ئەكپەرنىڭ قوسىقى ئاچ دىدى تاھىرجان موخۇركىسىنى كۈچ بىلەن شوراپ تۇرۇپ .
خام قايماق بىلەن ئېتىلگەن قىززىق چاينى ئىچىپ بالىنىڭ چىرايىغا قىززىللىق يۈگۈرۈپ پىشانىسىدىن پۇرۇلداپ تەر چىقىشقا باشلىدى . نىمىلا قىلسا بالىدە ،قوسىقى تويغاندىن كىيىن  بايىقى كۆڭۈلسىزنى ئۇنتۇپ قۇيرۇق ماي بىلەن مايلانغان پۇتىنى مەشكە قاقلىغىنىچە تاھىرجاننىڭ كونا جۇگىسىغا ئورىنىپ ئۇخلاپ قالدى .
تاھىرجان پەگادىكى كىچىك ئورۇنۇقتا ئولتۇرۇپ كەكە بىلەن كىتىرلىتىپ قارغاي پۇتاقلىرىدىن قوزۇق ياساشقا باشلىدى .
- نىمە قىلىسىز بۇنى ؟سورىدى پاتىمەم  - ئورۇن راسلاۋىتىپ .
- ئەتە ئەكپەرگە ئايرىم چىدىر تىكىپ بېرەي ، سەنمۇ بىكار بولغان ئۇن خالتىللىرىنڭ ھەممىنى يىغىپ بىر – بىرىگە ئۇلىغىن ،  ئىچىدىن سولياۋ تارتۋەتسە يامغۇر ئۆتمەيدۇ ، بالىنى ئۆلتۈرۈپ قويمىسۇن ، غازىنىڭ مىجەزىنى ئوبدان بىلىمەن ئىچۋالسا قىپقىزىل ساراڭنىڭ ئۆزىلا - ئۇ ، ھەي رەھمەتلىك پالتاخۇنكام غازىنىڭ دەردىدە يۈرىكى تۈگەپ ئەجىلىدىن بالدۇر كەتتى .ئەينى ۋاقىتتا ئۇلارنىڭ مال – كالىسى بىزنىڭكىدىن كۆپ ئىدى . غازى قاچان چوڭ بولدى شۇندىن تارتىپ دادىسىنىڭ تاپقان – تەرگىنىنى ھاراققا تېگىشىپ سورۋەتتى . مانا ھازىر باشقىلارنىڭ مېلىنى بېقىپ تاپقان پۇلىنىمۇ تاغدىن چۈشكىچە خەجلەپ بولىدىغان بولدى دىدى تاھىرجان .
داۋامى بار .....

(نۇر)

ياخشى ئەسەر ئىكەن رەخمەت.

sapdel

(نۇر) يوللىغان ۋاقتى  2013-1-11 17:43
ياخشى ئەسەر ئىكەن رەخمەت.

ياختۇرغىنىڭىزغا رەھمەت !

جۇلالە

ياخشى ئەسەركەن.........داۋامىنى قاچان كۆرەرمىزكىن

بۇغداي

مۇبالىغە ئوخشۇتۇشلار تازا جايىدا ئىپادىلىنىپتۇ تۇرمۇشقا يىقىن ھىكايە ئىكەن  تازا قىززىپ ئوقىۋاتاتتىم ....... ئاخىرى قانداق بولا ئەمدى.   
مۇنۇ سۆزنى  تازا چۈشەنمىدىم ‹‹تاپىدا پىشۇرمامسەن ؟ ››

بانكىر625

ياخشى يېزىپسىز   ،   ئاخىرىسىغاتەشنامەن

تۇرغان

ياخشى يېزىلغان ئەسەر ئىكەن، بىزنى داۋاملىق مۇشۇنداق ئەسەرلەرنى ئوقۇش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلىپ تۇرۇشىڭىزنى ئۈممۈت قىلىمىز،قەلىمىڭىز ھارمىغاي.

xipayi

ياخشى چىقىپتۇ، رەھمەت سىزگە

sarbax

ياخشى چىپتۇ تەشەككۇر..........................سىزگە.....................