قازاقلار  ۋە قازاقىستان ھەققىدە.

ئىشلىتىش

ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 9قەۋەت  kazakia كە 2013-03-16 12:46ئەۋەتىلدى 1قەۋەتتىكى(narat) نىڭ يازمىسىغا ئىنكاس قالدۇرۇش : ,1B4FAR&  
سەن نارات دەگەن بىردەمە قازاقتىڭ تەگىن انىقتاعانشا ءوز جەتى اتاڭدى بىلىپ ال! سەنىڭ جەتى اتاڭدى بىلمەيتىنىڭە جۇزدە جۇز كوزىم جەتەدى. قازاقتىڭ تاريىحن ايتپاي اق  ،وزىڭنىڭ قالاي ۇيعۇر اتالىپ قالعانىڭدى بىلىپ الساڭدا وڭاي ەمەس. ستالين سەندەرگە جاڭا تۋعان بالاعا ەسىم قويعانداي ەسىم قويىپ بەرمەسە تارانشى، پارانشى بولىپ جۇرەر ەدىڭدەر. >T
*BEikC  
قازاقتىڭ تاريحن شينجاڭ جازبايدى ، قازاق تاريحى ءوزى بولەك تاريح .بىزدىڭ تاريحي نەگىزبەن جازىلعان، حالىقاردا مويىندالعان ءوز تاريحمىز بار . مىنا جازعانىڭدى ەشكىم دە كەرەك قىلمايدى.  كوزىڭدى اشىپ  ۇعىپ ال. 17c`c.yP  
ەسەنبۇقا بىزدىڭ حان دەپ قويىپسىڭ ، سەندردىكى بولسا سەندەرگە مۇراعا نە قالدىرىپتى؟ مىقتى ادامداردىڭ بارىن بىزدىكى دەپ وزدەرىڭدى قاشانعا الداپ جۇرەسىڭدەر ا؟ سەندەردە ونداي حاندار بولسا بۇگىن مۇنداي بولماس ەدىڭدەر. قازاقتىڭ باتىر حاندارى جەتىسۋ ، سىر داريادان جەرىن كەڭەيتىپ ،ۇرپاعىنا وسىنداي دۇنيەدە 9-ورىندا تۇراتىن ۇلان بايتاق جەر قالدىردى. جۇڭعارمەن دە،مانزۋمەن دە باتىرلىقپەن سوعىسىپ ءوز حاندىعىن ساقتاپ قالدى. k~:(.)Nr  
ال Ksh[I,+N\  
  سەندەرشى؟ جەرىن ۇلكەيتپەك تۇگىل ، سونشا ميليون ادام جۇرىپ از عانا جۇڭعاردىڭ قۇلى بولدىڭدار، ەندى نەسىنە پاۋ اتاسىڭ؟   *c/|/  
....... W7~_XI  

}*%=C!m4R!  
ئەي بالاپان سەن نەدېگەن جەڭىلتېك سىن سەن تارىخ بىلسەڭ بىراز  اڭگىمەلەسەمبا دەسەم  غېلمىيلېق بەن جاۋاپ جازاما دەسېم سەن بىر بىلىمسىز جىگىت ئەكەنسىن  ئەسلىندە مەنىڭ جازغانېم تارىخ رەشىدە .شىنجاڭداغى ئۇلۇتتار تارېخىې دېگەېن كىتاپتاردان ئالىنغان مەن ئۆزىمدە ئانچا دۇرۇس كۆرمېگەن مىسالدار ئەدى سېنىڭ مېنا تارىخى جازباڭدې كۆرىپ سەنى دۇرۇس بولغان بىر جاۋاپ بېرىپ مېنىڭ بۇل جۈنىندەگى تۆيىنىمدى شەشەدىغوي دەپ ئەكىرەت شېمشىپ ئىنكاس جازىپ ئەدىم بىراق سەن مەن ئويلاغان جەردەن شېقبادېڭ.سەن ئەسلىندە بىر بىلىمسىز نادان ئەكەسىن سەن بىلىمدى قازاق بولساڭ مەن سېياقتې نادانغا غېلمېيلېقپەن جاۋاپ بەرگەن بولار ادىڭ سوندا سەنىڭ جاۋابېڭا مەن رازې بولماي جەنەدە قالايماقان سۆيلەگەن بولسام.سونداغانا مېنا جاۋاپتې بەرسەڭ بولادې .مېناۋ الەمەتتىك تور مەن قالاي پىكىر قاتناستېرسام بولاتېن ئورېن سەن قۇقاي كۆرسەتەتىن جەر ئەمەس پىكىر ئالماستېراتېن ئورېن بېڭسېڭ بولسا پاكىتپەن تۆسىندىر جۆگىندىر .مىنە سوندا ساغان مۇيېندايمېن باسقالاردې پىكىر قېلېۋدان توساتېن قانچالېق قۇدايسېن مەن قازاقتې ئەشقاشان  تىلتىيگىزىپ بوقتاغامجوق مەن پاقات بىزبەن تۇۋېستېق جاغېن تارخى ماتىريالداردان مىسال كەلتىرىپ قويدېم  سەن سونچا سېكىرەتىن خاققىڭ بارما .سەن مېقتې بولساڭ سەنى مۇڭغۇل قالماق دەگەندەرگە ئايېت مەن ئايېتقان مېنا سۆزگە ئەرقانداي پاتېشانېڭ ئالدېندا جاۋاپ بېرالامېن .سەن ئانا قالقارادا شېققان مويېنداغان تارىيخېڭدې ئۆزىڭ كۆردىڭبا جوق .مەن ساغان سونې ئايتېپ قويايېن سەن مۆلدە ئوقېغانجوقسېن  ئۆيتكەنى سەن ئۇيغۇر دەگەن سۆزدى ئىستالىن قويېپ بەرگەن دېپ ئايتېۋېڭ بۇنىڭ پاكىتى.مىلادىيا 746-جىلدارېنان بەرى قاراتاي.ئۇيغۇر قاندېغېنىڭ ئۇيغۇر ئاتېمەن ئاتالېپ جاساغان تارىخى باكىتتارېن قايدا ئاپاراسېن بۇنداي دەل ئۇيغۇر ئاتېمەن  قۇرۇلغان ئورتا ئازىياداغې قارىخان ئىدىقۇت خان گانجۇ ئۇيغۇر خان قۇچۇ ئۇيغۇر خان دارېن قايدا ئاپاراسېن ئۇيغۇر تارىخې باياغېدا  بۇرۇن جازېلېپ بولغان سەن جازۇ ئۆيرەنىپ جاتقان كەزدە سەن بىر ئۆتىرىكشى جىگىت ئەكەسىن قايسې ئۇيغۇر مەنى قەتە جازدې دەيدى مەن گەنە قاتە دەپ قويغانمېن  باسقالارغا جازېلغان نەرسەم قەتې بولېپ قالغاندېقتان ئەسكەرىتكەنمىن.سەن قېزغانىش دەگەن سېياقتې سۆزدەردى ئايتېپسېن سودا سۆزبا قاتېندا ئايېتپايتېن سۆز ئول ئاخماغېم سەغان كۆپ سۆزدى قويايېن كۆرەڭدىگىڭدى قويېپ تارىختې جاقسې ئوقې بىز ئۇيغۇر قازاق تارىختان قانېمزبىر ئارلاسېپ كېلېجاتقان تۇۋېسبېز  بۇنې سەن مەڭگى بۇزالمايسېن تارىختېڭ قايسې بەتىن ئاقتارساڭ سولجەردەن بىر پاكىيتى شېغادې .سېنىمەن تۇۋېستېق جاغېن ئىسپاتتاسام غېلمىلېق جاقتان دۇرېس بولادې سەن بۇدان كەيىن ئۇيغۇر تور بېتىنە شېقساڭ ئوسېجاغېنا دىقاتقېل بۇلجەردەدە مېقتېلار بار ئاياغېڭنان شالېپ قويادې ئەرقانداي ئادام قانداي پىكىر جازسا ئاسېقباي دەلەلىمەن جاۋاپ بەر  ئەگەر ئشىڭ كۆيىپ بارا جاتسا ئۆزىڭدى زورغا باسېپ سېلېق بۇغان نارازې ئەكەنىڭدى ئايېت سونداغانا ئەزىرگىدەي ئوسال قالغا تۆسىپ قالمايسېن.ەسىڭدە بولسېن بەلكىم ئوبلېس باستېغېدا بول مەن ئەربىر سۆزىمدى دەلەلىمەن جازېپ ئوتېرمېن سەن بېلسەڭ مەن دالەل كەلتىرگەن كىتاپتاردې ئوقېپ كۆر مەن ئۆمىر بىز جازغان كىتاپتان دەلەل كەلتىرگەمجوق باسقالار جازغان كىتاپتان جانە ئۆزىڭ ئايېتقان قالقارالېق كىتابېڭنان ئالېپ ئوتېرمېن ،سەن سېلتاۋ كۆرسېتىپ ئۇيغۇردې كېمسىتىۋىڭە مۆلدې رۇقسات جوق بىلىپقوي بىز ئىشقاشان قازاقتې كېمسىتبېدىك سەن قازاق تورلارېڭا قاراشې  ئۇيغۇردې قانداي كېسىتىپ جاتېر ئەكەن بىردەن ساغان مىسال ئالېپ كۆرسېتېمىن كەرەك بولسا ئال مەنىڭ ياكى باسقا ئۇيغۇرلاردېڭ ئەرقايسې ئۇيغۇر تور بېتىنە جازغان ئىنكاستارېنا قارا قازاق بىزدىڭ باۋرېمېز جاقسې ئۇلۇ ئۇلۇت دەپ جازېپ ئوتېمېز ارىن بەسەڭ ئىزدەپ كۆرىپ شېق ئونانسوڭ ئۆز تور بەتتەرىڭدى ئارالاپ شېق سوندا ۋىژدانېڭ بولسا بىلەرسىڭ.مېنا مىسالدان ئۇيغۇردېڭ قاشاننان بەرى ئۇيغۇر ئاتالېپ جۇرگېنىن بىلەسىن .قازاق دەگەن ئاتېڭنېڭ جوق كېزىندە ئۇيغۇردېڭ قانداي ئەكەنىن كۆرىپ قوي سەن سېياقتې ئۆتىرىك ئايېتبايمېن.http://www.56.com/u55/v_NjA2Nzg4NjA.html Sh-B!  
مېنانې كۆرىپ قوي بۇدان باسقا تارىخى پەكىت دېگەن قارا قۇمداي زاڭدې بولغان مېنانې غانا  كۆرسېتىپ قويايېن.سەن  ئاقېلدې بول رەنجىمە مەن ئەسلىندە بۇل جازبالاردې جازباس ئەدىم بىراق كېيبىر زىيالې دەگەن قازاق تاردېڭ  ئۇيغۇردې كەمسىتىۋى ئۇيغۇردا قاندېق بولماغان بېك كەنە بولغان اكەن دەپ ئايتۇۋې بۇل مەسېلېنى جازېۋغا مەژبۇر اتتى .سەن ئورتا ئازىيا تارىقشېسې بارتولتتېڭ ئورتا ئازىيا تارىنا قاتېستې تارىخنې بىر ئوقۇپ قوي باسقا بىرەۋدىڭ بىزدەر تۇرالې ئەدىلدىكپەن ئايېتقان سۆزىن .‹‹ئۇيغۇرلار ئورتا ئازىياداغې تۆركى ئۇلۇتتاردېڭ .12-غاسېرداغې نايمانداردېڭ چىڭگىزخان ئۇرپاغې مۇڭغۇلداردېڭ غېلېم ئۇستازې››دەگەن جەرلەرىن ئوقېپ قوي .بۇنېدا قاتە دەسەڭ ساغان داۋجوق.مېنە مەن ئاسېپ كەتتىم ساغان ئەربىر ئايېتقان سۆزىمنىڭ جاۋابېنې بەرالامېن.قايدا بارساڭ بار ئۇيغۇر قازاق بىر قان باۋۇر.بۆلگىڭ كەلسە ئايتارېڭ بولسا ئايېت مەن دايېن سەن باسقا ئۇلۇتتېڭ كىتابېندا ئوقېپ قوي باۋرېم.رەنجىمەي سوندا مەنى تۆسىنەرسىن.ئال ئوندا ئاللاھقا ئامانات جەنە كېزدەسەرمىز.سەل قوپال سۆيلەگەن بولسام كەشىرەرسىن ،غىلمى جازباڭ بولسا تاغېدا پىكىرلەسىپ تۇرارمېز .ئارتېق شېلېقتار بولسا ئۆيرەنىۋگە تىيىستىمىز،قاخارلانباي جاۋاپ بېرېرسىڭ،سالماقتېلېقپەن بوقتاۋېڭدې ئەمەس بىلىمىڭدى ئۆيرەنگىم بار.

اسسالۋاماليكۇم، مىنا جازعان پىكىرلەرىڭە دۇرىس  قاراۋعا بولادى، مەن دە ۇيعۇرلاردىڭ تورىنا كىرىپ تۇرامىن، كوبىندە كەڭساي تورىن قاراپ قويامىن. ۇيعۇرشا جازا الماسامدا نەگىزى وقىپ تۇسىنە الامىن، ول جەردە قازاقتار تۋرالى دا كوپ تەمەلەر شىعىپ تۇرادى، ۇيعۇر باۋىرلاردىڭ پىكىرى دە جامان ەمەس، ونى بىلەمىن.   hdM?Uoo(4a  
مەنىڭ ءبىراز اشۋىم كەلگەنى سەن جازعان مىنا سوزدەر:قازاق دىگەن نامنى بىزنىڭ ئسەنبۇقا خان قويدىدەپسىز نىمە ئۆچكن قويغىننى دىمەپسىز .تارىخى رەشىدىدە مىرزا ھەيدەر گورگان شۇنداق دەيدۇ شايبان خاندىن قاشقان كېرەي بىلەن جانىبەگ خان بىزنىڭ ئېسەنبۇقا خانىمىزغا كېلىپ پانالىق تىلەيدۇ خان بىزبىرتۇقان يەنى چىڭگىزخان ئەۋلادى دەپ بۇلارنى پانالىققا ئېلىپ ئازىرقى بالقاشكۆلى يەتتەسۇ ئەتىراپىنى ئۇلارغا ۋاقىتلىق بۆلىپبېرىدۇ.شۇنىڭبىلەن پانالىنىش رايۇنىغا ئېگە بولغاندىن كىيىن بۇ ئىككى خاننىڭ قېشىغا باشقا بۇلارنى قولايدىغان قەبىلىلەر قېچىپ كېلىپ يېغىلىدۇ كېيىنچە ئۆزبەككەتەۋە بىربۆلىم كىشىلەر داۋاملىق بۇياققا قاشساق دەپ مەسلەت قىلىشىدىكەن شۇسەۋەپتى  بۇلارنى قاشساق لار دەپ ئاتىشىپتۇ كىيىن جانىبەكنىڭ ئوغلى قاسىمقان ئىنتايىن ئىسدىداتلىق خان بولۇپ ئۆز خانلىغىنى رەسمى قۇرۇپ قاشقۇندىگەن مەنادىكى بۇ ئىسىمنى  يەنى قازاق دىگەن ئىسىمنى دۆلەت ۋە مىللەت ئىسمى قىلىپ قوللىنىپتۇ. {EU]\Mp0j  
FuBUg _h  
سەن وسى دەرەكتى قايدان الدىڭ؟ مەن  ەش كىتاپتان كورمەگەن  ەكەنمىن، قاي ماتەريالدان العانىڭدى ايتشى . \4*i;a.kU  

سونان كەيىن جۇڭگونىڭ كەيبىر كتاپتارىندا قازاق حاندىعى 18عاسىردىڭ 20،30جىلدارى جويىلعان دەيدى ، بۇل مۇلدەم جالعان ، شىندىققا سايكەسپەيدى. جۇڭعارلار مانزۋلەر جاعىنان utwqP~  
ءبىر جولاتا جويىلعانعا دەيىن قازاقتار جۇڭعارلارعا قارسى تالاي سوعىس جۇرگىزىپ ، ولاردى ءوز  قازاق جەرىنەن قۋلاپ شىققان.جۇڭعار حانزاداسى امىرسانانىڭ مانزۋلەردەن قاشىپ قازاق حاندىعىنا بارعانىن بىلەتىن شىعارسىڭ، ەگەر قازاق حانى بولماسا ول قايدان كەلەدى؟ !ly]{DTmm  
كەيىن قازاقتار مانزۋ اسكەرلەرىمەن دە سوعىسىپ ولاردى قازاق جەرىنە كىرگىزبەگەن، ءبىراق ەكى جاقتا سوعىستى قالاماي ، تارباعاتايدىڭ مامىرسۋ دەگەن جەرىندە كەلسىمگە كەلىپ ،ديپلوماتيالىق بايلانىس ورناتقان. ونى جۇڭگو تاريحشىلارى ابىلاي حان چيڭ پاتىشالىعىنا قوسىلعان دەپ ايتىپ ءجۇر،  ولاي بولسا ەكى جاق شاۋەشەكتى شەكارا ەتىپ سىرتقى ساۋدا جۇرگىزبەس ەدى، ول ىشكى ساۋدا بولعان بولار ەدى. rru `%~'O  
قازاقتىڭ سوڭعى حانى كەنەسارى ، =Wk!mGc  
كەنە حان، قاسىم سۇلتان ۇلى، (ابىلاي حان نەمەرەسى) 1841—1847 جىلدارى بيلەگەن. |+i?FYA\  
1847جىلى قىرعىز جەرىندە سوعىستا قازا بولادى . #S4{,  
تاۋكە حان، جاڭگىر حان ۇلى، 1680—1715 جىلدارى بيلەگەن. .Su9fjy%  
5lC"10  
قايىپ حان، حىسىراۋ سۇلتان  ۇلى (ەسىم حان ۇرپاعى)، 1715—1718 جىلدارى بيلەگەن. O<h`[1eUjS  
b
-
+iL  
بولات حان، تاۋكە حان ۇلى، 1718—1729 جىلدارى بيلەگەن. BY$%gIB6>  
NLC}XL  
ابىلمامبەت حان، بولات حان ۇلى، 1729—1771 جىلدارى بيلەگەن. .yF7{/  
S-:l60.  
ابىلاي حان، كوركەم ۋالي سۇلتان ۇلى، 1771—1781 جىلدارى بيلەگەن kf$0}T`  
تولىع مىنا جەردە mY3x(#I  
http://www.senkazakh.com/bbs/forum.php?mod=viewthread&tid=119761&highlight=%D9%82%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%82%2B%D8%AD%D8%A7%D9%86 Csn"sf  
)fR'1_  
x5 3aGi|  
  

　哈萨克汗国概要(1470-1847年)占有极大领土，最远到达东欧黑海沿岸。他们居住地区名为钦察草原，小玉兹、中玉兹、大玉兹。又称大帐、中帐、小帐。中帐在现在哈萨克中部高地，小帐在乌拉尔河至里海，大帐在巴尔喀什湖至突厥斯坦。小帐也吸收不少诺盖人。东至额尔齐斯河、北至伊施姆河、图尔盖州、鄂木斯克，西至里海，南及楚河。巴兰杜黑汗时代军力50000人，哈斯木汗时代人口百多万，兵力三十多万。　公元前5~10世纪在现哈萨克领土上建立过以土米热斯女王为首的塞人的汗国其中的尖子帽塞人就是现代哈萨克人的祖先，哈萨克是突厥民族，和土耳其等突厥民族的起源相同，是‘蓝突厥’的后裔。　 (hSj4Cp  
http://baike.baidu.com/view/17034.htm >&7K|$y.J  

ئىشلىتىش

ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 13قەۋەت  kazakia كە 2013-03-16 21:09ئەۋەتىلدى  : j*FpQiBoT  
　哈萨克汗国概要(1470-1847年)占有极大领土，最远到达东欧黑海沿岸。他们居住地区名为钦察草原，小玉兹、中玉兹、大玉兹。又称大帐、中帐、小帐。中帐在现在哈萨克中部高地，小帐在乌拉尔河至里海，大帐在巴尔喀什湖至突厥斯坦。小帐也吸收不少诺盖人。东至额尔齐斯河、北至伊施姆河、图尔盖州、鄂木斯克，西至里海，南及楚河。巴兰杜黑汗时代军力50000人，哈斯木汗时代人口百多万，兵力三十多万。　公元前5~10世纪在现哈萨克领土上建立过以土米热斯女王为首的塞人的汗国其中的尖子帽塞人就是现代哈萨克人的祖先，哈萨克是突厥民族，和土耳其等突厥民族的起源相同，是‘蓝突厥’的后裔。　 &gP1=P,!  
http://baike.baidu.com/view/17034.htm oore:`m;  
Bw<$fT`  

-dw/wHf"  

سالام ساڭا قېرىندىشىم رەھمەتساڭا مەن بۇ سۆزىڭدىن خۇش بولدۇم بەزەن قازاق لار توغرىسىدىكى تارىخلىرىڭ توغرا  مەن ئەندى سەن رەنجىگەن سۇۋالغا سەمىمىلىك بىلەن جاۋاپ بېرەي .تارىخى رەشىدە نىڭ 90- يىللاردىكى نەشىرىدە ،ۋە ۇنىڭ 2- قىسىمىدا قازاقلار ۋە ئۇلارنىڭ كېلىپ چىقىشى كېيىنچە ئۇلارنىڭ دۆلەت يەنە مىلىللەت ئىسمى قازاق بولۇپ ئاتىلىشى دىگەن بابىغا كىرسەڭ سەن مەندىگەن  سۆزنى ئوقىيسەن بىراق ھازىرقى 2000-يىلنىڭ بىرى نەشىر قىلغان تارىخى رەشىدەدە،سەل قىسقارتىپ ئېلىنىپتۇ.شۇنداختىمۇ مەنىسى ئوخشاش لىكىن بۇ مۇڭغۇلنىڭ كۆي ئوغلى مۇڭغۇلنىڭ دوغلات قەبىلىسىدىن  مىرزامۇھەممەت ھەيدەر گورگان يازغان بۇ كىتاپقا سەل قاراشقا بولمايدۇ نەق  قاسىمقان تەققە چىققان بىزتەرەپتە سەيدىخان تەققە چىققان زاماندا  سەيدى خاننىڭ كاتىپى بولغان مەخسۇس شۇ دەۋىردىكى چىڭگىسخان ئەۋلادىنىڭ تارىخىنى ئەينەن يېزىشقا مەسۇل بولغان كىشى يازغان شۇڭا بۇ تارىخنى ئوتىرا ئاسىيادىكى 15-16-ئەسىردىكى بىردىن بىر توغرا تارىخدەپ ئىساپلايدۇ .ئامال بولسا بۇ كىتاپنىڭ بىرىنچى نۇسقىسىنى تېپىپ ئوقىساڭ مەن راس سۆزلىگىنىمنى بىلىسەن ئېسىڭدە بولسۇن تۇققۇنۇم تارىخچىنلىقتۇر ئۇنى يالغان دىيىش ئۆزەڭنى ئۆزەڭ ئۆلتىرگەن بىلەن تەڭ مەسىلەن .سەندەۋاتقان قازاق خانلىرى بىز ئۇيغۇر دەۋاتقان سەيدىخان ئابدىرىشىت خان ئېسەنبۇقا تۇغلۇق تۆمىر دەمسەن ۋەيىسخان دەمسەن قازاقنىڭ كېرېي جانىبەك مۇرۇندۇق ئابدىبېك ئېشمۇقامېت ئابىلقايىر ئابلايخان دەمسەن ،ھەممىسى مۇڭغۇل چىڭگىزخان ئەۋلادى.مەنە بۇ چىنلىق.قازاق ئۆزبېك خانلىرى چىڭگىز خاننىڭ چوڭ ئوغلى جورچىنىڭ ئەۋلادى ،ئۇيغۇر خانلىرى چىگىزخاننىڭ ئىككىنچى ئوغلى چاغاتاينىڭ ئەۋلادى بۇلار 15-ئەسىرنىڭ باشلىردا ئەرقايسى ئۆزى تۇرۇشلۇق جايدىكى مىللەتنىڭ مەدىنىيىتىنى قۇبۇل قىلدى مۇسۇلمان بولدى،ئىسلام دىنىنى قۇبۇل قىلماي ئۆز دىنىمىزدا قالىمىز دىگەنلەرنى مۇسۇلمان بولغانلار قوشۇلۇم ھەممەيلەن قالماقلار دەپ ئاتىدۇق چۆنكى ئۇلار ئۆزدىنى بۇدا دىنىدا قالغاشقا .خوش مەن دەۋاتقان سەن رەنجىۋاتقان ۋەقە 1485- يىلى چورچىنىڭ ئەۋلادى ئۆزبېك خانى شايبان خان پۇتۇن غەربى چورچى  زىمىنىغا ئېگە بولۇپ ئاق ئوردىغا خان بولۇپ  تۇرغاندا  ئۆزىنىڭ ئىككى ئىنىسىنى يەنى كېرېي بىلەن جانىبەكنى گۇمانخورلىقىلىپ يوقاتماخچى بولغاندا چاغاتاي ئەۋلادى ئېسەن بۇقا خانغا كېلىپ پانا لىنىدۇ.باشقا گەپلەرنى دەپ بولغانمەن چۆشىنەرسەن.جانىبېك خان ئىستىداتلىق باتۇر خان بولغاشقا ئېسەن بۇقا خاننىڭ قوللىشى بىلەن شايبان خاندىن يەنى ئۆزبەكلەردىن بىر بۆلىم يەرلەرنى تارتىۋالىدۇ لىكىن بۇ ئادەم كېيىنچە ئاتتىن يىقىلىپ باش قاتتىق سىلكىنىپ كەتكەشكە سەل قىزىپ سۆزلەيدىغان بولۇپ قالغاشقا بىرمەزگىل توختاپ قالىدۇ  بۇ باتۇر ۋاپات بولغاندىن كېيىن كېرېي چىقىدۇ ئۇزۇنغا قالماي ئۇكىشىمۇ ۋاپات بولىدۇ ئورنىغا كېرېينىڭ ئوغلى ئېشىمقان خان بولىدۇ بۇ خان ئېقدىدارسىز بولغاشقا قازاق خانلىغى ئوساللىشىدۇ كېيىن ئەقىللىق قازاق خەلقى جانىبەكنىڭ ئوغلى قاسىم قاننى خان قىلىپ تەيىنلەيدۇ قاسىمخان چورجى ئەۋلادىنىڭ ئىچىدە باتۇ خاندىن قالسا ئەڭ ئېختىدارلىق ئەربى ئالىمى دەپ باھالانغان كىشى.ئەگەر بۇ كىشى بولمىسا قازاق خانلىغى بولماس ئىدى دەيدۇ غەرىپ تارىخچىلىرى.قاسىمخان قابىلىيىتىغا تايىنىپ پۇتۇن جورچىنىڭ يېرىنى ئاساسى جەھەتتىن تارتىۋالىدۇ قاسىم خان قۇتلۇق نىگار خانىمنى ئېلىپ بىزگە كۆيوغۇل بولىدۇ.ۋەيىس خاننىڭ قىزى ئىدى سەيىدىخاننىڭ قېرىندىشى ئىدى.قاسىمخاننىڭ ھەيۋىسىدىن بىزنىڭ سەيدىخانمۇ ئەنسىرىگەن بولغاشقا قىز بېرىپ ئىتپاق ئورناتقان ئىدى تۇقاندارچىلىقنى كۆچەيىتكەن ئىدى.قاسىمخان پۇتىن قازاق يايلىقىدىكى ئاتقا تىگىشمەيدىغان ئىككى ئېتىنىڭ بىرنى چىلانتور ئېتىنى سەيدىخانغا سوغاقىلغان سەيدىخان دەسلىۋىدە ماڭا مۇشۇنداق ئاتنى سوغا قىلامدىغان دەپ رەنجىگەن بىراق بۇ ئات خاننى10 كۇنلىك يولنى 2كۇندە بېسىپ سەيدىخاننى يەركەنگە ئەكەلگەندە قاسىمخاندىن بەك خوشبولىدۇ.ئورىنسىز رەنجىگىنىدىن خىجىل بولىدۇ.بۇ ئازىراق يېكايىنى يېزىش ئارقىلىق بىز ئۇيغۇر قازاقنىڭ بۇرىنتىن ئايرىل مايدىغان قان قېرىنداش ئىكەنلىگىنى.ئاشۇ ئابلايخانغا ئوخشاش قازاق خانلىرىنىڭ مومىسى چوڭ ئانىسى ئۇيغۇر ئىكەنلىگىنى ئۇنتۇپ قالماسلېغى كېرەك شۇڭا قازاق ئانىسىنى تىللىمايدۇ ھۆرمەتقىلىدۇ يەنى ئۇيغۇرنى تىللاشقا بولمايدۇ بىزنى تىللاش كەمسىتىش ئانىسىنى تىللاپ كەمسىتكەنلىك بىلەن ئوخشاش.ئۆز ئاكام دىگەن ئۆزبەك بىلەن ئۇرۇشۇپ قىرلىشىپ نۇغۇن زىيان تارتىڭ قازىقىم بىراق قاچان بېشىڭغا كۆنچۇشسە ساڭا ياردەمدە بولدۇق تېخى يېقىنقىزاماندا 1867-5-ئايدا چولتابېك تازباي باشلىغان 5000ھاىلە ئالبان قازاقلارنى ئورىسنىڭ زۇلىمىدىن قېچىپ بىزنىڭ ئىلىغا  ئەلاخاندىن پاناتىلەپ كەلگەندە ئۇيغۇرلار تالكاۋىسكىنىڭ خېتىغا جاۋاپ يېزىپ قازاق بىزنىڭ قېرىندىشىمىز ھەم بىردىندىكى مۇسۇلمانبىز ساڭا تاپشۇرمايمىز دەپ خەت يېزىپ ھازىر قازاق ئىستانغا تەۋە يەركەنىتنىڭ كەتمەن يېزىسىدا قانلىق جەڭ قىلىپ تالكاۋىسكىنى ئىككى قېتىم يېڭىپ روس چوشقىلىرنىڭ ھەيۋىسىنى يەرگە ئۇرىدۇ ئالبانلارنى ئۇيغۇر دىيارىغا تەرەپ تەرپكە بۆلىپ ئورىنلاشتۇرۇپ ئېلىپ قالىدۇ .شۇقېتىمقى جەڭدە 10 مىڭدىن ئارتۇق ئۇيغۇر جېنىدىن ئايرىلىدۇ سەن ئەندى ئويلاپ باق ئۇيغۇر ئۆچۆن بىرەر قېتىم قان تۆكىپ باختىڭمۇ؟بەلكىم بۇ تارىخنى بىلمەيسەن تېخى بۇنى بىلىمەن دىسەڭ لىزېشاۋنىڭ شىنجاڭدىكى مىللەتلەر تارىخى دىگەن 2- كىتاۋىنىڭ ئىلىنى روسلارنىڭ بېسىۋېلىشىدىكى سەۋەپ دىگەن بابىغا قاراپ باق.بۇتوغرىلىق تالكاۋىسكىنىڭ يازغان خېتى بىلەن ئەلاخاننىڭ يازغان خېتى مۇزىي خانىدا ساخلاغلىق.شۇقېتىمقىجەڭدىن كېيىن بىز ئۇيغۇرلارنىڭ ئوسالتەرىپىدىن پايدىلىنىپ ئورىسلا ئۆزىمىزنى ئۆزىمىگەسېلىپ چولتابايتازبېكنى قايتۇرپ بېرىشنى تەلەپ قىلىدۇ .چولتاباي تازبىك ئۆزى قازقلىرىمنى تېقىپ ئېلىپ قالساڭ مېنى تاپشۇرۇپ بەرسەڭ ئادەملىرىڭز بەك چېقىم بولىپ كەتتى دەپ تەلەپ قىلىدۇ كېيىن تاپشۇرۇلۇپ بېرىدۇ چولتاباي ئورىسنى دولىدا يېڭىۋالىدۇ شۇنىڭبىلەن چولتاباينى قايتۇرىدۇ دىيىشلارغا قارىغاندا ئورىسلار قەسقىلىپ ئۆزەگىگە زەھەرمېق ئورىلاشتۇرۇپ تىكەن ئىلىغا كەلگەندە زەھەر ئۆتـىپ كىتىپ ئۆلدى دەيدىكەن بىراق مۇش سەۋەپ بىلەن ئىلىنى ئورۇىسلارغا تارىقىزىپ قويغان ئەلا خاننى تۇتپ ئەكىتىپ قايتا ئەكەلگەن ئۇ كىشىمۇ چولتاباي تاز بىكتەك ئاقىۋەتتە ئۆلگەن ئازىر بۇلارنىڭ قەۋرىسى موللاتوختى يۆزىدە سادىر پالۋاننىڭ قېشىدا دەپ ئاڭلىدىم،بەزەنلەر كىتاۋىدا ئۇيغۇرلار يوق نەرسىگە ئارلىشىپ روسلارغا زىمىنىمىزنىڭ بىرقىسمىنى تارىتقىزىپ قويدۇق دەپ كايىپ كېتىپتۇ تېخى بىزنى ئەيىپلەپ.خەر بۇ يەرلىرىنى يازماي قوياي بېكا خاتالىشىپ كېتىمەن .ئەمدى ئۆز گېپىمىزگە كېلەيلى سەن داۋاتقان جۇڭغار لار بىلەن بولىۋاتقان ئۇرۇش يېقىنقى 300يىلنىڭ ئىچىدىكى ۋەقە ئازىرقى قازاق زىمىنى قاسىمقان ئېگەن لىگەن يەرنىڭ يېرىمىچىلىكمۇ كەلمەيدۇ .قېرغىزلار بىلەن ئۆزبىكلەرنىڭ ئايرىمىچىلىقى بىلەن نۇغۇن يەرلەرنى جۇڭغارلار بىلەن رۇسلارغا تارىتقىزىپ قويدى.ئۇيغۇرلامۇ بۇچاغدا ئاپپاق غوجىنىڭ قالايمىقانچىلىقىدا.ئۆزىنى ئۆزى ھالەك قىلىپ پاكىستان ئاپ غان ئىستان قىرغىز ئىستان قوقەنىت كەشمىر دىگەن يەرلەر قولدىن كەتكەن ۋاقىت ئىدى.لىكىن قېرىندىشىم شۇنى دىمەكچى مەنكى خانلىرىمىز مۇڭغۇل ئەۋلادى بولغاشقا نۇرغۇن تەخىت تالىشىشى يەرتالىشىش بولغان بىلەن ھەقىقى ئۇيغۇر قازاق تا ھازىرغىچە تۆركى مىللەتلەر ئىچىدە  بىر بىرگە قۇرال كۆتىرىپ چوڭ ئۇرۇش قىلغان ئەمەس شۇڭابىز ئەبەدى ئايرىلماس قان قېرىنداشمىللەت بىز ئۆز قېرىنداشلىرىمىزغا بىزنىڭ ئاتا بوۋېمىزنىڭ تۇقاندارچىلىقىنى  ئىتپاقىنى  ئۆگىتىشىمىز كېرەك .بەزەنلەرگە ئويۇنچۇق بولۇپ بىر بىرىمىزنى كەمسىتسەك بولمايدۇ ئەرقايسىمىز ئۆزتوربەتلىرىمىزدە بىر بىرمىزنى كەمسىتكەن يەرلەر بولسا دەرھال تۆزىتىپ ئىدىيەۋى تەربىيەنى كۆچەيتەيلى.چۆنكى مەن قازاقلارنى بۇرۇنتىن بار بولغان قەدىمى ئۇلۇق مىللەت دەپ قارايمەن قازاق دىگەن نام كېيىن چىققان بولسىمۇ ئەسلىدىنلا بار بولغان مىللەت باشقا نامدا ئاتىلىپ كەلگەن بولىشى مۆمكىن.چۆنكى بىز قازاق ئۇيغۇر تارىختىن بېرى قانچىلىغان قىيىنچىلىققا دۇشكەلدۇق نىمە كۆرمىدۇق بىرىمىز ياخشى كۆن كۆرگەندە يەنە بىرسىمزنى ئۇنتۇپ كەتسەك قانداق بولىدۇ.بۇ بىز تۆركى مىللەتلەرگە توغرا كەلمەيدىغان ئەخلاق.ئەسلى بىزنىڭ ئەخلاقىمىز ئىتىپاقلىق.قېرىندىشىم كۆپ سۆزلەپ كەتتىم نۇرغۇن تارىخى نەرسىلەر بارئىدى دىمەي كەتتىم غوجاملارغا تېگىپ كەتمىسۇن دەپ.شۇنى كەڭ قوساقلىق بىلەن قۇبۇل قىلغىنكى ئوتىرا ئاسىيانىڭ تارىخى ئۇيغۇرلار بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك سەن باغداش تورىغا كىرىپ تۆركىيەنى بىلىپ قويۇڭ دىگەن يازمىنى كۆرىپ قوي تۆركىيە دۆلەت بايرىغىدىكى 16 يۇلتۇز بولگىسىدىكى تۆرىك تارىخىدىكى چوڭ تۆرىك ئىمپىريەسىنىڭ بۇ بەلگىسىدە ئۇيغۇرلارنىڭ ئىككى ئىمپىريەسىنىڭ بايرىغىنى كۆرىسەن بىرى ئۇرخۇن ئۇيغۇر خانلىغى بايرىغى يەنە بىرسى قارى خانىيە ئۇيغۇر لار نىڭ بايرىقى بەلگە قېلىنغان.مەنە شۇ چاغدا ئوغۇل بالا بولساڭ ماڭا بىر سالام قىلارسەن.ۋىژدانىڭ بىلەن.خەيىر مۇشيەرگىچە بولسۇن تۇققۇنۇم ساڭا مەڭگۇلۇق ئامانلىق تىلەيمەن قازاق تۇقانلىرىم دۇنيانىڭ ئالدىنقى ئەزىمەتلىردىن بولسۇن دۆلىتى روناق تاپسۇن،ئىمانلىرىنى سالامەتقىلسۇن.ئاللاھقا ئامانەت يەنە كۆرىشەرمىز.ئالدىراشچىلىقتا ئۇيغۇرچە يازدىم چالا بولۇپ خاتا بولۇپ قالغان يەرلىرى بولسا توغىرلاپ ئوقاسەن.

ئىشلىتىش

ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 12قەۋەت  kazakia كە 2013-03-16 20:34ئەۋەتىلدى 10قەۋەتتىكى(narat) نىڭ يازمىسىغا ئىنكاس قالدۇرۇش : g5C$#<28  
سونان كەيىن جۇڭگونىڭ كەيبىر كتاپتارىندا قازاق حاندىعى 18عاسىردىڭ 20،30جىلدارى جويىلعان دەيدى ، بۇل مۇلدەم جالعان ، شىندىققا سايكەسپەيدى. جۇڭعارلار مانزۋلەر جاعىنان IAHQT<]  
ءبىر جولاتا جويىلعانعا دەيىن قازاقتار جۇڭعارلارعا قارسى تالاي سوعىس جۇرگىزىپ ، ولاردى ءوز  قازاق جەرىنەن قۋلاپ شىققان.جۇڭعار حانزاداسى امىرسانانىڭ مانزۋلەردەن قاشىپ قازاق حاندىعىنا بارعانىن بىلەتىن شىعارسىڭ، ەگەر قازاق حانى بولماسا ول قايدان كەلەدى؟ kz*6%Cg*~  
كەيىن قازاقتار مانزۋ اسكەرلەرىمەن دە سوعىسىپ ولاردى قازاق جەرىنە كىرگىزبەگەن، ءبىراق ەكى جاقتا سوعىستى قالاماي ، تارباعاتايدىڭ مامىرسۋ دەگەن جەرىندە كەلسىمگە كەلىپ ،ديپلوماتيالىق بايلانىس ورناتقان. ونى جۇڭگو تاريحشىلارى ابىلاي حان چيڭ پاتىشالىعىنا قوسىلعان دەپ ايتىپ ءجۇر،  ولاي بولسا ەكى جاق شاۋەشەكتى شەكارا ەتىپ سىرتقى ساۋدا جۇرگىزبەس ەدى، ول ىشكى ساۋدا بولعان بولار ەدى. ^OOoo2  
قازاقتىڭ سوڭعى حانى كەنەسارى ، `h'7X(  
كەنە حان، قاسىم سۇلتان ۇلى، (ابىلاي حان نەمەرەسى) 1841—1847 جىلدارى بيلەگەن. ]6HR  
....... ;nx.:f  

}BUm}.-{u,  
ئنكاس قىلىپ يازدىم ئوقۇپ كۆرەرسەن قېرىندىشىم بۇيەرگە يازسام خەت بەك كىچىك چىقىدىكەن .شۇڭا ئايرىم ئىنكاس قىلىپ يازدىم كۆرەرسەن.ئۇيغۇرچە چۆشىنىدۇ دەپ ئۇيغۇرچە يازدىم.

نارات باۋىر ، ۋاقىت شىعارىپ ءبىر تالاي نارسە جازعان ەكەنسىڭ، ءبىراز نارسەدەن حاباردار بولدىم، راحمەت. ءبىزدىڭ ورتا ازياداعى تۇركى حالىقتارنىڭ حاندارى بارلىعى شىڭعىسحان تۇقىمى ەكەنى بارشاعاايان، وعان ەشكىم داۋلاسپايدى. nLOK1@,4  
ۇيعۇر مەن قازاق اراسىندا تاريىحتا پالەندەي قان توگىس بولعان ەمەس،ول راس. %gQUog  
ىلە سۇلتاندىعى تۋرالى وقىعام ، الاحاننىڭ قازاقتاردى وزىنە جاقىن تارتقانى، تازابەكتى جاۋ قولىنا بەرمەي ولارعا قارسى تۇرعانىن ، ورىستارمەن سوعىستا تالاي ۇيعۇر ازاماتىنىڭ قازا بولعانىنان حابارىم بار، الاحانىڭ بۇل ەرلىگىن جوعارى باعالاۋ كەرەك.   &uF~t|!c  
سول زامانداعى جاعدايلارعا  بايلانىستى ايتقاندا قازىرگى قازاق ۇيعۇر قاتىناسى ءوز دەڭگەيىندە بولماسا كەرەك، ءالى دە كوپ تۇسىنىسۋ كەرەك، سەن ءوزىڭ ىلەنىڭ ۇيعۇرى  بولارسىڭ، قازاقپەن ارالاس-قۇرالاس جاساپ جاتقان وسى تارانشى ۇرپاقتارىنىڭ قازاققا دەگەن كوزقاراسى دۇرىس بولسا باسقا جەردىڭ ۇيعۇرلارى مەن تۇسىنىسۋ قيىن بولماس ، باسقا ايماقتاعى ۇيعۇرلار قازاق تۋرالى تۇسىنىكتى الدىمەن وسى سولتۇستىكتىڭ ۇيعۇرلارىنان الادى، سوندىقتان ەكى حالىق اراسىندا دوستىق كۇشەيسىن دەسەڭدەر سەندەردىڭ كوبىرەك كۇش شىعارۋلارىڭ كەرەك، ارينە قازاقتاردا قاراپ جاتپايدى.  ءسوزىمىنىڭ ءمانىسىن تۇسىنگەن بولارسىڭ. قازاقتا ءسوز بار عوي: جاقىسىعا باسىن يتسا ،ارتىن ءوزى تۇسىنەدى دەپ. c&P/v
#U_  
جارايدى، ازىرشە وسىنشالىق بولسىن، جانە اڭگىمەلەسەمىز، حوش.  

ئىشلىتىش

ئاپتور جاۋابىنى بويلاپ 17قەۋەت  kazakia كە 2013-03-17 14:53ئەۋەتىلدى 15قەۋەتتىكى(narat) نىڭ يازمىسىغا ئىنكاس قالدۇرۇش : /s\ mV  
نارات باۋىر ، ۋاقىت شىعارىپ ءبىر تالاي نارسە جازعان ەكەنسىڭ، ءبىراز نارسەدەن حاباردار بولدىم، راحمەت. ءبىزدىڭ ورتا ازياداعى تۇركى حالىقتارنىڭ حاندارى بارلىعى شىڭعىسحان تۇقىمى ەكەنى بارشاعاايان، وعان ەشكىم داۋلاسپايدى. HbKE;N  
ۇيعۇر مەن قازاق اراسىندا تاريىحتا پالەندەي قان توگىس بولعان ەمەس،ول راس. >;fVuy  
ىلە سۇلتاندىعى تۋرالى وقىعام ، الاحاننىڭ قازاقتاردى وزىنە جاقىن تارتقانى، تازابەكتى جاۋ قولىنا بەرمەي ولارعا قارسى تۇرعانىن ، ورىستارمەن سوعىستا تالاي ۇيعۇر ازاماتىنىڭ قازا بولعانىنان حابارىم بار، الاحانىڭ بۇل ەرلىگىن جوعارى باعالاۋ كەرەك.   fzSkl`K}  
سول زامانداعى جاعدايلارعا  بايلانىستى ايتقاندا قازىرگى قازاق ۇيعۇر قاتىناسى ءوز دەڭگەيىندە بولماسا كەرەك، ءالى دە كوپ تۇسىنىسۋ كەرەك، سەن ءوزىڭ ىلەنىڭ ۇيعۇرى  بولارسىڭ، قازاقپەن ارالاس-قۇرالاس جاساپ جاتقان وسى تارانشى ۇرپاقتارىنىڭ قازاققا دەگەن كوزقاراسى دۇرىس بولسا باسقا جەردىڭ ۇيعۇرلارى مەن تۇسىنىسۋ قيىن بولماس ، باسقا ايماقتاعى ۇيعۇرلار قازاق تۋرالى تۇسىنىكتى الدىمەن وسى سولتۇستىكتىڭ ۇيعۇرلارىنان الادى، سوندىقتان ەكى حالىق اراسىندا دوستىق كۇشەيسىن دەسەڭدەر سەندەردىڭ كوبىرەك كۇش شىعارۋلارىڭ كەرەك، ارينە قازاقتاردا قاراپ جاتپايدى.  ءسوزىمىنىڭ ءمانىسىن تۇسىنگەن بولارسىڭ. قازاقتا ءسوز بار عوي: جاقىسىعا باسىن يتسا ،ارتىن ءوزى تۇسىنەدى دەپ. Qd}n4KF\  
جارايدى، ازىرشە وسىنشالىق بولسىن، جانە اڭگىمەلەسەمىز، حوش.   8?yIixhw  

%F*9D3^h  
راقمەت باۋېر  بىز سېيېسباتېن ئىشقانداي ئىسجوق ئال ئىنتېماقتې بۇزېپ جۆرگېن ئازسانداغې كىسىلەر بىلىمسىزدىگىنەن ئوسېلاي ئىستەپتۇر گۆلدىڭدە تىككەنى بار ئەمېسپە ئەر ئۇلۇتتىڭدا بىلىمسىز جېندېلارې بار امەسپا سەن جانە مەن سېياقتې ئازاماتتار  تەربىيېنى كۆشېيتىپ ئۇيغۇر- قازاق باۋېرلاردېڭ ئېنتېماغېن كۆشېيتىۋگە تېرېسايېق تۆركى ئۇلۇتتار ئىشىندە اڭجاقېن قانداس اكەندىگىمىزدى ئىسپاتتايېق ،ئاللاغا ئامانات باۋرېم سېمىياڭ باقېتتې بولېپ بالاشاغاڭنىڭ ئىيگىلىگىنى كۆر ئوت باسېڭ ئامان بولسېن.سەنىمەن پىكىرلەسكەنىمە قۇۋانېشتامېن.خوش،

kok borelerdhg koz yaxe degen ketapth tephp ohhaysez harndaxem nayman hay dawerde omhe curgen!!