پەخىرلىك ئۇيغۇر ياشلىرى ......

خەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 21-سېنتەبىر ېبيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: 2012-يىلى 21-سېنتەبىر مەركىزىي مىللەتلەر ئۇنىۋېرسىتىتى مەملىكەتلىك 10-نۆۋەتلىك ئاز سانلىق مىللەتلەر ئەدەبىي ئىجادىيىتى «تۇلپار مۇكاپاتى»نى تارقىتىش مۇراسىمىدا مۇكاپاتقا ئېرىشكەن ياسىنجان سادىق چوغلان، ۋاھىتجان ئوسمان، مۇھەممەت سالىھ مەتروزى قاتارلىقلارنى مەكتەپكە كېلىپ لېكسىيە سۆزلىتىش پۇرسىتىگە نائىل بولدى. KgKV(q=  
QiwZk<rb  
لېكسىيە سۆزلەش پائالىيىتى 21-سېنتەبىر، كەچ سائەت 7:00 ـ9:30غىچە مەركىزىي مىللەتلەر ئۇنىۋېرسىتىتىنىڭ مەدەنىيەت پەنلىرى بىناسى غەربىي رايون 2-قەۋەت يىغىن زالىدا ئۆتكۈزۈلدى. لېكسىيەگە مەركىزىي مىللەتلەر ئۇنىۋېرسىتىتى، بېيجىڭ پىداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتىتى، پايتەخت پىداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتىتى، بېيجىڭ ئورمانچىلىق ئۇنىۋېرسىتىتى قاتارلىق ئۇنىۋېرسىتىتلاردىن بولۇپ 250 چە ئوقۇغۇچى قاتناشتى. r}vI#;&  
S!g&&RDx  
لېكسىيە ئاساسلىقى يازغۇچىلارنىڭ ئەسەر يېزىش، نەشىر قىلىش جەريانىدا چەككەن رىيازەتلىرى شۇنداقلا نەشر قىلىشتىن بۇرۇنقى ئىككىلىنىش، ئەسەر چىققاندىن كېيىنكى باھا، قسىمەن خاتالىقلارغا يول قويغانلىقىدىن ئۆكۈنۈش ۋە نەق مەيداندا ئۆزىرخاھلىق ئېيتىش، شۇنداقلا ئوقۇغۇچىلارنى ھازىرقىدەك بىباھا، ئالتۇندەك ۋاقىتىنى قەدىرلەپ تىرىشىپ ئۆگىنىشكە دەۋەت قىلىش قاتارلىقلارنى چۆرىدىگەن ئاساستا ئېلىپ بېرىلدى. ]vu'+F$  
LW,!
B.`@  
يىقىنقى يىللاردىن بۇيان خەلقىمىز ئارىسىدا قىزغىن ئالقىشقا ئېرىشىپ كېلىۋاتقان «جاللات خېنىم»، «بابۇرنامە»، «نازىنىن قىزلار» قاتارلىق ئەسەرلەرنىڭ مۇئەللىپى ياسىنجان سادىق ئەپەندى ئۆزىگە مەنسۇپ بولغان مۇۋاپىق تېمىنى تاللاش، كلاسسىك ئەسەرلەر ۋە شېئىرلاردىن بىر ئۆمۈر تىل ئۆگىنىشنىڭ مۇھىملىقىنى ئەسكەرتىپ ئۆتتى شۇنداقلا نۆۋەتتە ئۇيغۇر ئەدەبىي تەنقىدچىلىكىنىڭ مۈگدەۋاتقاندەك، ئېسەنكىرەۋاتقاندەك، ئۇخلاۋاتقاندەك بىر خىل ھالەتتە تۇرۇۋاتقانلىقىنى، ئەدەبىي تەنقىدچىلىكنىڭ ئەدەبىي ئىجادىيەتتىكى ھەركەتلەندۈرگۈچ رولى قاتارلىقلارنى سۆزلەپ ئۆتتى. ئاخىرىدا ئۇ ئۆزىنىڭ «نازىنىن قىزلار» ناملىق ئەسىرىدە جىنسىيەتنى بىر ئاز ئوچۇق يېزىپ قويغانلىقى ئۈچۈن نەق مەيداندا كۆپچىلىكتىن ئەپۇ سورىدى شۇنداقلا بۇنىڭ ھاياتىدىكى بىر ئۆكۈنۈش بولۇپ قالغانلىقىنى ئېيتتى !^\|r<2M  
تارىخىي چىنلىق بىلەن بەدىئىي توقۇلمىنىڭ مۇناسىۋىتىنى قانداق بىر تەرەپ قىلىش توغرىسىدا سوئال سورالغاندا ياسىنجان سادىق مەشھۇر يازغۇچى ئابدۇرىھىم ئۆتكۈر ئېيتقاندەك «تارىخ ئىچىگە شۇڭغۇپ كىرىش ۋە قاڭقىپ چىقىش» نىڭ مۇناسىۋىتىنى ياخشى بىر تەرەپ قىلىش كېرەكلىكىنى، تارىخىي روماننىڭ ھامان بىر بەدىئىي ئەسەر ئىكەنلىكىنى ئۇنى تارىخنىڭ ئاساسى قىلىۋېلىشقا بولمايدىغانلىقىنى ئېيتتى. بۇ جاۋابقا ئاساسەن يازغۇچىنىڭ جەمئىيەت ئالدىدىكى مەسئولىيىتى توغرىسىدا سوئال سورالغاندا ياسىنجان سادىق ئۆزىنىڭ چامىسىنىڭ يېتىشىچە تىرىشقانلىقىنى، لېكىن بەدىئىي ئەسەرنىڭ ھامان ھەقىقىي تارىخ بولۇشى ناتايىنلىقىنى ئېيتتى. q .?D{[2  
w@oq.K  
يازغۇچى ۋايىتجان ئوسمان شىئېرىيەت شۇنداقلا نۆۋەتتىكى شىئېرىيەتنىڭ ئۈچ خىل تۈرى توغرىسىدا تەپسىلىي توختۇلۇپ مۇنداق دېدى: بىرىنچى خىلى ئەنئەنىۋى شېئىرىيەت بولۇپ، ئاساسلىقى كلاسسىك ئەسەرلەردىكى غەزەل، مۇخەممەس، بېيىت، قوشاقلارنى ئۈلگە قىلغان ئاساستا يېزىلىۋاتقان، رېتىم، تۇراق، قاپىيەلىرى بار بولغان شېئىرلار؛ يەنە بىر تۈرى ئەنئەنىۋى شېئىرىيەتنى ئۈلگە قىلغان ئاساستا شىئېرىيەتنىڭ يېڭى ئېقىملىرىنى قوبۇل قىلىپ، ئەنئەنە بىلەن يېڭىلىق يۇغۇرۇلغان ئاساستا يېزىلىۋاتقان شىئېرلار بولۇپ، نوقۇل ئەنئەنىۋى شېئىرىيەتكە ئېسىلىۋالغاندا پىكىر ئىزچىللىقىنى ئىپادىلەشتە چەكلىمىگە ئۇچرايدىغانلىقتىن شۇنداقلا ئەنئەنىۋى شېئىرىيەت غايەت زور تىل بايلىقى ۋە ئۇستىلىق تەلەپ قىلدىغان بولغانلىقتىن ھەممە كىشىنىڭ بۇنى ئورۇنلىيالىشى ناتايىن، شۇڭا مەنانى كېڭەيتىش، ئەنئەنە ئىچىگە سىڭىپ كىرىش ئارقىلىق ئوي - پىكىرنى ئىپادىلەش ئۈچۈن 2-خىل شېئىرىيەت نۆۋەتتە بىر قەدەر ئالقىشلىنىۋاتقان شېئىرىيەت تۈرى بولۇپ قالدى. ئۈچىنچى خىل شېئىرىيەت ئېغىزغا كەلگەننى ئەينەن خاتىرلەيدىغان شېئىرىيەت بولۇپ كىشىگە بىر قارىسا شېئىردەك، بىر قارىسىا مەسەلدەك تۇيغۇ بېرىدۇ. شېئىر ئەسلىدىنلا يۈكسەك دەرىجىدىكى سەنئەت بولغانلىقتىن، كىشىلەرنىڭ چۈشىنىشى بىرقەدەر تەس بولۇپ كەلگەن ئىدى،ئۈچىنچى خىلدىكى بۇ شېئىرلار سەنئەتنىڭ يەنىمۇ يۇقىرى پەللىسىگە كۆتۈرۈلگەنلىكتىن بۇ تۈردىكى شىئېرلارنىڭ ئوقۇرمەنلىرى ئىنتايىن چەكلىك دائىرە ئىچىدە بولۇپ قالدى. [!aHP?-  
uHwuw_eK`  
ھەر بىر ئادەمنىڭ ئىجادىيەتتە ئۆزىگە خاس تۇتقان يولى بولىدۇ، ئەلۋەتتە. مەيلى ئىپادىلەش جەھەتتىن بولسۇن ياكى شەكىل جەھەتتىن بولسۇن ۋايىتجان ئوسماننىڭ قارىشىچە ئەنئەنىۋى شېئىرىيەتنى ئۆز ئىچىگە يۇغۇرۇپ، تىلنىڭ مەناسىنى كېڭەيتىپ، شىئېرنىڭ قات - قېتىغا مەنا بېرىدىغان يېڭىچە شېئىرىيەت ئۈستىدە ئىزدىنىپ باققان ياخشى ئىكەن. *!nS4
[d  
=zbrXtp,  
ئاخىرىدا، يازغۇچى، ژۇرنالىست مۇھەممەت سالىھ مەتروزى ئەپەندى ئوقۇغۇچىلارغا تۆۋەندىكىدەك تۆت تۈرلۈك سەمىمىي تەكلىپ بەردى. Q2k\8i  
(+Er  
1. ئانا مەكتەپكە مىننەتدارلىقىنى بىلدۈرۈشنى ئۇنتۇماسلىق. ok[R`99  
SUvHLOA  
2. ئانا مەكتەپنىڭ قەدرىگە يېتىپ، پۇرسەتنى چىڭ تۇتۇش `%rqQnVB  
=P2T
&Gb  
3. ئۆزىگە، ئۆز ئەقىدىسى، مىللىتى، غۇرورىغا بولغان ئىشەنچنى تۇرغۇزۇش cL`l1:j\}  
EV~_-YC  
4. ۋاقىتنى قەدىرلەش، بىر مىنۇت، بىر سىكونتنىمۇ قولدىن بەرمەي تىرىشىش Yz{UP)TC  
HW{+THNj  
لېكسىيە ئاياقلاشقاندىن كېيىن ئوقۇغۇچىلارنىڭ سورىغان سوئاللىرىغا جاۋاب بېرىلدى ۋە لېكسىيە سۆزلىگۈچىلەرگە گۈل تەقدىم قىلىندى
R#Ss_y  

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم

تەنقىدى پىكىرلەرنىمۇ بېرەيلى يېزىلغان ئەسەرلەر بىزگە نەپ ئېلىپ كەلسۇن

ياسىنجان سادىقنى بىر ئەسەرگە تۇتۇش قىلۋېتىپتۇ دەپ ئاڭلىغان ئىدىم،تىزرەك بىز بىلەن يۈز كۈرۈشسە دىگەن ئۈمۈتتە يۈرىۋاتىمەن.

پەخىرلىك يازغۇچىللىرىمىز شۇنداق ياخشى سۆزلەرنى قىلىپتۇ ! kz30! L  
Ij w{g%  
ھازىر مائارىپ ئىشلىرى شۇنداق راۋاج تاپتى لىكىن راۋاج تاپقان كۆپ قىسمەنلىرى مىللەتلىرىمىزنى زەھەرلىمەكتە ! ئاللاھ بۇيرىسا بۇ زەھەرنىڭ كۈچى تۈگەيدۇ .

  قۇتلۇق بولسۇن،ئۈمىدۋار ياشلىرىمىزغا مۇشۇنداق كاتتا پۇرسەت-يوللار كەڭ قۇچاق ئاچسۇن...

جاپاكەش يازغۇچىلارنى قوللاپ تۇرىمىز

بىز ھەرۋاقىت مەدەتكار .  ياشا ئۇيغۇر ياشلىرى

ياسىنجان سادىق «نازىنىن قىزلار»ناملىق رومانىدا كەتكۈزۈپ قويغان شەرمى -ھايا جەھەتتىكى خاتالىقىنى ئەندى تونۇپتۇ-دە!