ئەرلەرنىڭ قىزىل مايكا كىيشى توغۇرمۇ؟

بىسمىللەھىرراھمانىرراھيم g>oLc6T  
zvj >KF|y  
V>SA3  
?xs0J  
~$&  
R/|o?qTrj  
بارلىق ھەمدۇ-سانا جانابى ئاللاھقا بولسۇن، پەيغەمبىرىمىزگە، ئائىلە-تاۋابىئاتىغا ۋە ئۇنىڭغا تاكى قىيامەتكە قەدەر ياخشى ئەگەشكەنلەرگە دۇرۇت-سالاملار بولسۇن. oPir]`re  
V5w^Le_^  
كىشى خالىغان كىيىمنى كىيسە بولىدۇ. پەقەتلا تۆۋەندىكى كىيملەرنى كىيىش چەكلىنىدۇ: v
~3q4P  
Sm5"Q  
1-ئەرلەر ئاياللارغا، ئاياللار ئەرلەرگە ياكى ھەر ئىككى جىنستىكىلەر كاپىرلارغا ئوخشىۋالىدىغان كىيىملەر. \ZH=$c*W  
fM{Vy])J  
2-ئەرلەر ئۈچۈن يىپەك كىيىم. ^D)C|T  
xuF_^  
3-ئەۋرەتنى مەلۇم قىلىدىغان نېپىز ياكى تار كىيىم. iatQHn>(  
KAZz)7  
4-شۆھرەتكە سەۋەب بولىدىغان ئادەتتە ھېچكىم كىيىپ باقمايدىغان كىيىم. _U %B1s3y  
"P~>AXcq  
5-تەكەببۇرلۇق قىلىپ كىيىدىغان كىيىملەر. .jU9
{;[  
u CXd%CzE  
(,>`\\  
4p]Y`];U  
رەڭ مەسىلىسىگە كەلسەك ئالىملار ئاق ياكى يېشىل كىيىمنى مۇستەھەب دەپ قارايدۇ.  قىزىل بىلەن باشقا رەڭ ئارىلاشقان كىيىمنى ھەممەيلەن چەكلىمەيدۇ. بىراق باشقا رەڭ ئارىلاشمىغان قەپ-قىزىل كىيىمنى كىيىش مەسىلىسىدە قاراشلىرى ئوخشاش ئەمەس. بەزى ئالىملار بۇ ھەقتىكى قاراشلارنى يەتتە ياكى سەككىزگە يەتكۈزگەن بولسىمۇ ئاساسلىق قاراش ئىككى دېيىشكە بولىدۇ. S1."2AxO  
8wOr`ho B  
ھەنەفىي مەزھەب بىلەن ھەنبەلىي مەزھەب ئالىملىرى قىزىل كىيىم كىيىشنى مەكروھ دەپ قارىغان بولۇپ، بۇلار رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ قىزىل كىيىم كىيگەن توغرىسىدىكى سەھىھ ھەدىسلەر بىلەن قىزىل كىيىم كىيىشتىن چەكلىگەن ھەدىسلەرنىڭ ھەممىنى بىللە تۇتۇپ مېڭىش ئۈچۈن يا مۇباھ يا ھارام دېمەي ئوتتۇرىدا مەكروھ دەپ مۇۋاپىقلاشتۇرغان. Uw)1yzX  
"F^EfpcJ{9  
لېكىن چەكلىگەن ھەدىسلەرنى بىر-بىرلەپ تەكشۈرۈپ ھەدىسشۇناسلارنىڭ باھاسىغا قارايدىغان بولساق، بىرەسىمۇ سەھىھ ھەدىس چىقمايدۇ، ھەممىسى ئاجىز. ھەدىسلەرنىڭ دەرىجىسى ئوخشاشمىغان ئەھۋالدا سەھىھنى ئېلىپ ئاجىزنى قويۇش ئارقىلىق تەرجىھ قىلىش مۇئەييەنلىشىدۇ، چۈنكى ئاجىز ھەدىس سەھىھ ھەدىسكە زىت كەلگەن ئەھۋالدا پۇت تېرەپ تۇرالمايدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە چەكلىگەن ھەدىسلەرنى باشقىچە تەۋىل قىلىشمۇ مۇمكىن. =o {`vv  
}v:h EMO  
)S]c'}^  
wZ\0<skU  
  يەنە بەزى ئالىملار باشقا رەڭ ئارىلاشمىغان قەپ-قىزىل كىيىمنى كىيىشنى مۇباھ دەپ قارىغان بولۇپ، بۇلار بۇ ھەقتە كەلگەن مۇباھلىقنى بىلدۈرىدىغان سەھىھ ھەدىسلەرگە تايىنىپ، بۇنىڭغا زىت كېلىدىغان چەكلىگەن ھەدىسلەر ئاجىز بولغاچقا ئۇنى ئالمىغان. GxBj N
7"  
a P`;Nr=  
ئەبۇ ئىسھاق رىۋايەت قىلىدۇكى، بەرائ ئىبنى ئازىب رەزىيەللاھۇ ئەنھۇما مۇنداق دېگەن: رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم ئارا بوي، كەڭ يەلكىلىك زات بولۇپ، چاچلىرى قۇلىقىنىڭ يۇمشىقىغا چۈشۈپ تۇراتتى. مەن رەسۇلۇللاھنى بىر يۈرۈش قىزىل كىيىمدە كۆردۈمكى، ئۇنىڭدەك كېلىشكەن بىرىنى كۆرۈپ باقمىدىم.(سەھىھەين: بۇخارى 3551-ھەدىس. مۇسلىم: 6210-ھەدىس.) N.fIg  
(Lc%G~{  
ئىمام نەۋەۋىي دەيدۇ: "بۇ ھەدىستە قىزىل كىيىم كىيسە جائىزلىقىغا دەلىل بار."(شەرھى سەھىھى مۇسلىم 4/219) ?HW*qD#k  
y
==x  
ئەبۇ جۈھەيفە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ ئوغلى ئەۋن رىۋايەت قىلىدۇكى، ئۇنىڭ ئاتىسى مۇنداق دېگەن: مەن رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ تېرىدىن تىكىلگەن قىزىل چىدىر ئىچىدە ناماز ئوقۇغانلىقىنى، بىلالنىڭ رەسۇلۇللاھنىڭ تاھارىتىدىن ئاشقان سۇنى ئالغانلىقىنى ۋە كىشىلەرنىڭ ئۇ سۇنى تالىشىپ كېتىۋاتقانلىقىنى، سۇدىن ئالالىغانلار سۇنى بەدەنلىرىگە سۈرۈۋاتقانلىقىنى، ئالالمىغانلار باشقىلارنىڭ قولىدىكى سۇدىن ئېلىپ بەدەنلىرىگە سۈرۈۋاتقانلىقىنى كۆردۈم، ئاندىن بىلالنىڭ بىر كالتا نەيزىنى يەرگە سانجىپ قويغانلىقىنى، رەسۇلۇللاھنىڭ بىر يۈرۈش قىزىل كىيىم بىلەن پۇشقىقىنى تۈرگەن ھالدا چىقىپ نەيزىگە قاراپ، كىشىلەر بىلەن ئىككى رەكئەت ناماز ئوقۇغانلىقىنى، ئادەم ۋە ئۇلاقلارنىڭ نەيزىنىڭ ئۇ تەرىپىدىن ئۆتۈپ يۈرىۋەرگەنلىكىنى كۆردۈم. .(سەھىھەين: بۇخارى 376-ھەدىس. مۇسلىم: 503-ھەدىس.) (|WqOwmoUt  
J^
u{7K,  
بەزى ئالىملار رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم كەيگەن كىيىمنى قەپ-قىزىل ئەمەس، قىزىل بىلەن باشقا رەڭ ئارىلاش ياكى يوللۇق ئىدى، دەپ باققان بولسىمۇ، ئەرەب تىلىنى ياخشى بىلىدىغان ساھابىنىڭ قىزىل دەپ سۈپەتلىگەنلىكى ئۇنىڭ يوللۇق ئەمەس قەپ-قىزىللىقىنى كۆرسىتىدۇ. (نەيلۇل ئەۋتار 2/90) 9Gy1T3y5"  
\E n^Vf  
رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم مۇنداق دېگەن: «ئىسراپ قىلماستىن، ياكى تەكەببۇرلۇق قىلماستىن يەپ-ئىچىڭلار، كىيىڭلار، سەدىقە قىلىڭلار».(سەھىھۇل بۇخارى كىيىم-كېچەكلەر بۆلۈمى. 1-باب .مۇئەللەق رىۋايەت قىلغان.) (u~@@d"  
&n['#7 <(!  
ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇما مۇنداق دېگەن: سەندە ئىسراپخورلۇق بىلەن تەكەببۇرلۇقتىن ئىبارەت ئىككى ئىللەت بولۇپ قالمىسىلا، خالىغىنىڭنى يەپ، خالىغىنىڭنى كىيىۋەرگىن.(سەھىھۇل بۇخارى كىيىم-كېچەكلەر بۆلۈمى. 1-باب) Zb@PwH4  
%/4ChKf!VR  
مۇباھ دېگەن بۇ قاراش ھەزرىتى ئەلى، تالھە، ئابدۇللاھ ئىبنى جەئفەر، بەرائ رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ قاتارلىق بىر گۇرۇپ ساھابىلارنىڭ شۇنداقلا سەئىيد ئىبنى مۇسەييەب، نەخەئىي، شەئبىي ۋە ئەبى قىلابە قاتارلىق بىر گۇرۇپ تابىئىيلارنىڭ قارىشى بولۇپ، مالىكىي ۋە شافىئى مەزھەب ئالىملىرى تۇتقان قاراشتۇر. ئىمام ئەھمەدتىنمۇ بىر قاراشتا شۇنداق كەلگەن. دەلىل جەھەتتىن مۇشۇ قاراش كۈچلۈك. }e1f kjWk  
U1I2+;"#A  
ئىمام ئىبنى قۇدامە مۇنداق دېگەن: "ئىلگىرىكى ھەدىسلەر-يەنى سەھىھەيندىكى ھەدىسلەر- تېخىمۇ سەھىھ ھەم ھۆكۈمنى ئىپادىلەشتە تېخىمۇ ئېنىق. يەنە قىزىلمۇ باشقا رەڭلەرگە ئوخشاش بىر رەڭدۇر".(ئەلمۇغنىي 1/420)
cZA l.}/  
xM[m(m  
ئاللاھ تائالا مۇنداق دېگەن:  (ئېيتقىنكى، «ئاللاھ بەندىلىرى ئۈچۈن چىقىرىپ بەرگەن زىبۇ-زىننەتلەرنى كىم ھارام قىلدى؟»)(ئەئراف سۈرىسى 32-ئايەت.) u1rT:\G1  
wgY:W:y'N  
ئىمام شەۋكانىي مۇنداق دەيدۇ: "ئۇنداق بولىدىكەن، سەھىھ ھەدىسلەردە كەلگەن رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ ئىش-ھەرىكەتلىرى بىلەن كۈچلىنىپ كېتىدىغان ئەسلىدىكى مۇباھلىق ھالىتىدە قېلىش ۋاجىبتۇر. بولۇپمۇ رەسۇلۇللاھنىڭ ئۇنى ھەججەتۇل ۋىدادىن كېيىن كىيگەنلىكى، ئۇنىڭدىن كېيىن پەقەتلا ئازغىنە ۋاقىت ياشىغانلىقى ئىسپاتلانغان بولغاچقا شۇنداق قىلىش مۇئەييەنلىشىدۇ".(نەيلۇل ئەۋتار 2/90) 6,| !zaeS  
Db@$'  
5*C#~gd&F  
HZKqGkE  
ئەمدى شەرئى ھۆكۈم يۇقىرىقى دەلىللەرگە ئاساسەن مۇباھ بولغان بولسىمۇ، ئادەتتە ھازىرقى زامانىمىزدىكى جەمئىيەتتە قەپ-قىزىل كىيىم كىيىشنى ئادەمگەرچىلىككە لايىق ئىش ئەمەس ياكى چاكىنىلىق دەپ قارايدىغان ئادەت بولغانلىقى ئۈچۈن جەمئىيەتتىكى ئۆرپ-ئادەتنىمۇ كۆزدە تۇتۇپ قەپ-قىزىل كىيىمنى كەيمىگەن تۈزۈك. چۈنكى ئادەتتە تۇرمۇشىمىزدا گۇناھ بولمىسىمۇ جەمئىيەتنىڭ قارىشىنى كۆزدە تۇتۇپ قىلمايدىغان نۇرغۇن ئىشلار بار. مۇباھ دەپلا ھەممە ئىشنى قىلىۋېرىش ئاقىللارنىڭ ئىشى ئەمەس. |bDUekjR  
e-Mei7{%  
ۋەللاھۇ ئەئلەم. Y'H|Tk^`  
H85JMPZ7  
OlI|.~  
u7L&cx  
grrM[Y7#~b  
4MUN1/DId`  
پەتىۋادا: دوكتور ئابدۇل ئەزىز رەھمەتۇللاھ.                             ئاناتۇپراق مۇنبىرىگە توللىغۇچى ئابدۇللاھ VH M&Y-G  
v(=?@tF}E  

amdi nima boldi,kona yezik qikmaydigu?

بىلىۋىلىشقا تېگىشلىك بىلىملەركەن. We*uZ?+  
اللە ئەجىر بەرسۇن.

بىلىۋىلىشقا تېگىشلىك

رەھمەت قىرىندىشىم

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم قېرىندىشىم ....جانابى اللاھنىڭ رەھمىتى سىزگە ۋە ھەممىمىزگە بولسۇن ....

راس ئىشلاربۇ

ھازىر كىيىمىز غەرپلىشىپ كەتتى ئەمەسما

ئەمما رەسۇلۇللاھنڭ  قىزىل رەڭلىك كىيىم كىيگەنلىكى توغۇرسىدىكى ھەدىسلەرنى مەنمۇ ئوقۇغان

بىلىۋېلىشقا تىگىشلىك ئىشلاركەن ......ھازىر ئەرلەرگە  ئەتلەس كۆينەك ،ئاياللارغا بىر غېرىش كىلدىغان كىيىملە مودا بوپ كەتتىغۇ ...