ھىكمەتلىك ھىكايىلەر

alkut2011

  ئەسسالامۇ ئەيكۇم  :  ___    ئەلكۈيى تورىدىكى مۆھتىرەم  مۇنبەر ئەھلى تۆۋەندە ئەخلاق - پەزلەتكە دائېر ھىكمەتلىك ھىكايىلەرنى ھوزۇرۇڭلارغا سۇندۇم .  مەن مۇنبەرگە يىڭى تىزىملاتقان بۇ  مۇناسىۋەت بىلەن  ھەممىڭلارغا ئوتلۇق سالامىمنى يوللايمەن  !!  بۇمىنىڭ مۇنبەرگە تۇنجى تىما يوللۇشۇم قوللاپ -قۇۋەتلىشىڭلارنى ئۈمۈد قىلىمەن .      

                                       ھىكمەتلىك ھىكايىلەر


                                                                                                                                      
                                                    تەربىيە ۋە ھال

ئالىم ۋە فازىل ، نىزامىدىن بىر يىگىت قىرىندىشىغا نەسىھەت قىلىپ دەپتۇ  :
__ ئەي يىگىت ، پەزىلىتىڭنى ئەركە قىلىپ ئۆستۈرمە ، ئىش - ئەمگەك ئۈگەت .  ئەگەر پەزىلىتىڭدە ئەقىل ، ئەدەپ ، ھۈنەر بولمىسا سېنى ھىچكىم ياخشى كۆرمەيدۇ . مال- دۇنيايىڭغا مەغرۇرلىنىپ ، باللىرىڭنى ھۈنەر ، ئەدەپسىز قىلىپ يىتشتۈرسەڭ ، ئۇلارنى بەخىت-سائادەتتىن مەھرۇم قىلغان بولىسەن چۈنكى ھۈنەرسىز ، ئەدەپسىز باللىرىڭ سەندىن قالغان پۈتۈن بايلىقنى بىھۇدە يەرلەرگە سەرىپ قىلپ ، ئاخىرىدا مۇھتاجلىقتا قالىدۇ . كۈلپەت ، مۇشەققەت ئاستىدا ئېزىلىدۇ . ئەگەر نامىڭنىڭ خەلق ئارىسىدا ھۆرمەت بىلەن ياد ئىتىلىشىنى ئويلىساڭ ، ئائىلڭنىڭ مەڭگۈلۈك راھىتىنى كۆزلىسەڭ، باللىرىڭغا گۈزەل تەربىيە بەر ، بىرەر ھۈنەر ئىگىسى قىلىپ يىتىشتۈر . ئۇلارنىڭ يۈرۈش-تۇرىشىنى تەكشۈرۈپ تۇر . يامان ئادەملەردىن يىراق بولسۇن ، ياخشىلار بىلەن سۆھبەتداش بولۇپ، ئۇلاردىن بەھرە ئالسۇن .
ئالىملاردىن مۇھەممەد سەئىد ئېيتىدۇ  :  _ بەزىلەر يامان خۇي - مىجەزىنى ئۆزگەرتىش مۇمكىن ئەمەس ، دەپ دەۋا قىلىدۇ ، بۇ توغرا ئەمەس، يامان خۇي- مىجەزنى ئۆزگەرتىش مۇمكىندۇر . بىر قانچە
ئەخلاقسىز ، تەربىيەسىز باللار ئىقتىدارلىق تەربىيچىلەر ۋە مۇئەللملەر ئارقىسىدا يامان خۇي-مىجەزىنى تاشلاپ ، ئەدەپلىك ، تەرتىپلىك بولىدۇ .  بۇ تەجىربىلەر ئارقىلىق كۆرۈلدى . ئەگەر يامان خۇي-مىجەزنى
ئۆزگەرتىش مۇمكىن بولمىسا ، تەربىيلەش ئورۇنلىرى ئېچىلمىغان ، تەربيچىلەر تەربيلەنمىگەن بولاتتى . يامان خۇي-مىجەزنى ئۆزگەرتىش ئىنسانلارغىلا خاس بولماي ، بەلكى ھايۋانلارغىمۇ تەتبىق قىلىنىشى
مۇمكىندۇر . ئىتلار ۋە يىرتقۇچ قۇشلار تەربىيە ۋە ئۈگىنىش ئارقىسىدا ئوۋچىلارغا ياردەم بىرىدۇ . ئارسىلانغا ئوخشاش يىرتقۇچ ھايۋانلار تەربىيە ئارقىلىق ئىنساننىڭ بۇيرۇقىغا ئىتائەت قىلىدۇ . شۇنداق ئىكەن ،
يامان خۇي- مىجەزلىك ئادەمنى تەربىيلەپ ، ئۇنىڭ خۇي- مىجەزىنى ئۆزگەرتىش نېمە ئۈچۈن مۇمكىن ئەمەسكەن ؟  قەدىمكى ئىران شاھلىرىدىن نۇشىرۋاننىڭ ھۇزۇرىدىكى سۆھبەتتە رۇم ، ھىندىستان ،
ئىرانلىق ئۈچ پەيلاسوپ ھازىر بولۇپ بەلسەپە ، ھىكمەتكە ئائىت مەسىلىلەر ئۈتىدە مۇنارىزىلىشپتۇ  :  
<< ئىنسانغا ئەڭ ئىغىر تۇيىلىدىغان نەرسە نىمە ؟ >>  دىگەن سۇئالغا ئۈچ دانىشمەن ئۈچ خىل جاۋاب بېرىپتۇ .  
رۇملۇق دانىشمەن <<  قىرىپ ياردەمسىز قىلىش ، يىتىشەلمەسلىك >>  دەپتۇ .
ھىندىستانلىق ھەكىم  << كېسەللىك ۋە ئىنتايىن قايغا- ئەلەملىك تۇرمۇش >> دەپ جاۋاپ بىرىپتۇ .
ئىرانلىق دانىشمەن بۇزۇرگېمھىر بولسا  :  <<  دۇنيادا ھەممىنىڭ كۆڭلىگە ياقىدىغان بىرەر ياخشى ئىشنى قىلالماي تۇرۇپ يەتكەن ئەجەل >>  دەپتۇ .
بۇزۇرگېمھىرنىڭ پىكىرى يىغىن ئەھلىنىڭ قوللىشىغا ئىرىشىپتۇ .  
                                                                                                      
<< دانىشمەنەر ئەدەپ-ئەخلاق توغرىسىدا >> ناملىق كىتابتىن .

                                                                                                                                  

                                            خاتالىق ۋە مەسئۇلىيەت

1920-يىلى 11 ياشلىق بىر ئامىرىكىلىق ئوغۇل بالا توپ تېپىۋىتىپ ئېھتىياتسىزلىقتىن قوشنىسىنىڭ دەرىزىسىنىڭ ئەينىكىنى چېقىپ قويىدۇ . قوشنىسى بالىدىن 12.5 ئامىرىكا دوللىرى تۆلەشنى تەلەپ قىلىدۇ .
ئەينى چاغدا 12.5 ئامىرىكا دوللىرى ئاز پۇل ئەمەس ئىدى ، ئۇنىڭغا تۇخۇم تۇغىۋاتقان مېكىياندىن 125نى سېتىۋالغىلى بولاتتى . چوڭ ئىشتىن بىرنى تېپىپ قويغان بالا دادىسىنىڭ ئالدىدا خاتالىقىنى تونۇيدۇ ، ئەمما دادىسى ئۇنى خاتالىقىغا ئۆزى مەسئۇل بولۇشىقا بۇيرۇيدۇ .
بالا تەنقىسلىق ئىچىدە  :   << مەندە تۆلىگىدەك نەدىمۇ ئۇنچە كۆپپۇل بولسۇن ؟ >>  دەيدۇ . << بۇ پۇلنى مەن ساڭا بىرىپ تۇرغان بولاي ، بىر يىلدىن كىيىن قايتۇۇپ بەرسەڭ بولىدۇ  >>  دەيدۇ دادىسى
12.5 ئامىرىكا دوللىرىنى بالىغا سۇنۇپ.  شۇنۇڭدىن كىيىن ، بالا سىرىتلاردا جاپالىق ئىشلەپ پۇلنى تېپىشقا باشلايدۇ ، يىرىم يىل تىرىشىش ئارقىلىق ئۇ ئاخىرى بۇ 12.5 ئامىرىكا دوللىرىنى تېپىپ .
دادىسىغا قايتۇرىدۇ . بۇ بالا دەل كىيىنكى كۈنلەردە ئامىرىكا زۇڭتۇڭى روناد رىگان ئىدى . ئۇ بۇ ئىشنى ئەسلەپ مۇنداق دەيدۇ :    << ئۆزۈمنىڭ ئەمگىكى بەدىلىگە خاتالىقىمغا مەسئۇل بولۇش ئارقىلىق ،
مەسئۇلىيەتنىڭ نېمىلىكىنى بىلىۋالدىم >>
                                                                        
مەنبە    <<    شىنجاڭ مەدەنىيتى   >>  ژورنىلى   2010- يىللىق 3 - سانىدىن  
                                                                    
                                                                                                                                      
                                                     جانلىق تەربىيە

ئېسىل كىشىلەر ئەل قەلبىنىڭ ھۆرمەت تۆرىدىن ئورۇن ئالىدۇ ، ئىپلاس ، مۇناپىق كىشىلەر ئەل قەلبىنىڭ لەنەت تۈۋرۈكىگە مىخلانغان بولىدۇ .  
بىر ئادەم رەسسامنىڭ ئالدىغا بىرىپ ، قەدىمدە ئۆتكەن قەلبىدە ھۆرمەتلىك ئورۇن ئالغان ، بىر مەشھۇر كىشىنىڭ رەسىمىنى كىچكراق قىلىپ سىزدۇرۇپ ، ئاخرىدا  يەنە ، قەلبىدە لەنەت تۈۋرۈكىگە مىخلانغان ،
مەلئۇن ، ئىپلاس بىر قانچە كىشىنىڭ رەسىمىنى چوڭىراق قىلىپ سىزدۇرۇپ ، رەسىملارنىڭ ئاستىغا ئۇلارنىڭ قىلغان ياخشى ۋە يامان ئىش - ئەمەللىرىنى چىرايلىق ھۆسىنخەت بىلەن يازدۇرۇپتۇ . رەسسام ئۇ كىشىدىن ھەيران بۇلۇپ : << سىز ئاۋال سىزدۇرغان مەشھۇر ئادەمنىڭ رەسىمىنى كىچىك ھەم ئاران بىر پارچە سىزدۇردىڭىز ، كېيىن سىزدۇرغان ئەسكى ئادەملەرنى ھەم چوڭ ھەم كۆپ سىزدۇردىڭىز ، بۇنىڭدا
قانداق مەنا بار >> دەپ، سوراپتۇ .    ھىلىقى كىشى جاۋابەن مۇنداق دەپتۇ : << رەسىملەرنىڭ ئاز كۆپلىكىگە كەلسەك ، ئادەم ھەممىدىن ئۈگىنىپ بولالمايدۇ ، چوقۇم بىرنى ئۆرنەك قىلىشى، يەنى كۆپتىن
ئىبىرەت ئېلىپ ،  بىرىدىن ئۈگىنىشى كېرەك  .  ئۆزۈڭ ئۈچۈن ئەڭ توغرا دەپ قارىغان كىشىنىڭ يولىدىن مىڭىش ، مۇشۇ يولدا خاتالاشماسلىق ئۈچۈن كۆپ كىشىلەردىن ئىبىرەت ئىلىش دىگەنلىك . ئەمدى ئۇنىڭ چوڭ-كىچىكلىكىگە كەلسەك ، ياخشىلارنىڭ ئوبرازى سۈرەتتە ئەمەس قەلىبتە بولىدۇ ، سۈرىتى كىچىك بولغان تەغدىردىمۇ قەلبىڭدىكى ئورنى ناھايىتى چوڭ بولغان بولىدۇ . يەنە بىر سەۋەب ، ياخشى
كىشىنىڭ رەسىمىنى ئۆيۈمگە ئاپارسام ئۆيۈمدىكىلەر بىر يەرگە قويۇشقا تاقىشىپ قالسا ، چوڭكەن بىئەپكەن دەپ قالماسلىقى، ئوشۇق جايلىرىنى يىرتىۋەتمەسلىكى ، مەڭگۈ تۆردە ئاسىراپ ساقلىنىشى ئۈچۈندۇر،
ئىپلاس كىشىلەرنىڭ رەسىملىرى ئەپ كەلمىسە يىرتىپ ئەپ كەلتۈرسەكمۇ ،  بىرەرسى يىرتىلىپ يوقاپ كەتسىمۇ ھېچقىسى يوق >>  دەپتۇ .   رەسسام يەنە ئۇ كىشىدىن : << بۇلارنى بىر يەرگە قويسىڭىز قانداق
ئەھمىيتى بولىدۇ ؟ >>   دەپ سوراپتۇ .      ھىلىقى كىشى يەنە  <<   ئەپ كەلسە ، ھۆرمەتلىك كىشىمنى ئەڭ چوققىغا ، قولۇم يەتمەيدىغان يەرگە ، قالغانلىرىنى ئاستىغا ، قولۇم يىتىدىغان يەرگە ئاسىمەن ،
ھۆرمەتلىك كىشىنى ئەپ كەلمىسىمۇ  ، ئەپ كەلتۈرىمەن   ، قالغانلىرىنى ئۇ يەر - بۇ يەرلەرگە ئىسىپ قويىمەن ..    ئويلاپ بىقىڭ ، ياخشى بىلەن ياماننى بىريەرگە قويۇپ سىلىشتۇرساق ، تەربىيەۋى ئەھمىيتى
ناھايىتى چوڭ بولىدۇ ، باشقىلارنى ئاسانلا تەربىيەگە ئىگە قىلغىلى بولىدۇ .   ياخشىلارنىڭ گىپىنى قىلىۋەرسەكمۇ ئاڭلىغۇچى زىرىكىپ قالىدۇ .   ياخشىلاردىن تەربىيە ئىلىش بىلەن تەڭ يامانلاردىن ئىبىرەت
ئالغاندا ، تەربىيەنىڭ ئەھمىيتى تىخىمۇ چوڭقۇر بولىدۇ .  ھەرقىتىم ياخشى كىشى توغۇرلۇق سۆزلىسەم ، ئۇنۇڭ رەسىمىگە قولۇمنى سوزۇپ تۇرۇپ ، ماختاپ چۈشەندۈرۈپ ، قەلبىمدىكى چوڭقۇر   مىھرى -مۇھاببەت ،   ھۆرمەت - ئىھتىرامىنى قوزغايمەن .  ئەمما  ، ماۋۇ ئىپلاس كىشلەر توغرىسىدا سۆزلىسەم  ،  ئۇلارنىڭ يۈ -كۆزلىرىگە تۈكۈرۈپ . قولۇمنى سانجىپ تۇرۇپ  ،  تىپىىپ  ،  ئۇلارنىڭ قىلغان يامانلىقلىرىنى  سۆزلەپ چۈشەندۈرۈپ  ،  ئەمەلى ھەركىتىم بىلەن ئاڭلىغۇچىلارنى ئىشەندۈرۈپ  ،  غەزەپ - نەپىرىتىنى  قوزغايمەن.    ھۆرمەت-  ئېھتىرامىم ئاڭلىغۇچىلارنى قايىل قىلىدۇ ،  غەزەپ نەپىرىتىم
جاسارىتىنى قوزايدۇ  .  باشقىلارغا تەربىيە قىلغاندا ، ئاڭلىغۇچىلار مەڭگۈ ئۆرنەك قىلغۇدەك ياخشى كىشىلەر بولۇش بىلەن بىرگە ،  ئۇلار غەزەپلەنگۈدەك ۋە نۇمۇس قىلغۇدەك كىشىلەرمۇ بولىشى كېرەك . قايللىق بىلەن جاسارەتنى تەڭ قوزغىيالىغان تەربىيەنىڭ  ئەھمىيتى چوڭقۇر بولىدۇ   >>    دوپتۇ .   رەسسام يەنە  :   <<   بۇلارنى كىمگە كۆرسىتىسىز  ؟   >>  دەپ سوراپتۇ .
ئۇ كىشى  :    <<   بالا - چاقا ، نەۋرە - چەۋرەمگە كۆرسىتىپ تەربىيە ھەم ئىبىرەت قىلىمەن   >>    دەپ جاۋاب بىرىپتۇ .  
                                  
                                                                  
ئاپتۇرى  : -   كېرىيە ناھىيەلىك خەلق قۇرالىق بۆلىمىدە   ئوفتىسېر

                                                                                                                          
مەنبە    <<    شىنجاڭ مەدەنىيتى   >>  ژورنىلى   2010- يىللىق 3 - سانىدىن      


                                        
                                              

官献使者

终于看完了~~~












大魔术师在线观看