مەمەت ئاۋاقنى تونۇمسىز؟

maxal20

	ياشار كامال ۋە مەمەت ئاۋاق تەكلىماكانغا دۈملەنگەن روھ تىن قىسقارتىپ مۇناسىۋەتلىك مەزمونلار ئېلىندى       ياشار كامال تۈركىيىنىڭ مۇشۇ ئەسىردىكى دۇنياۋىي تەسىرگە ئىگە مەشھۇر يازغۇچىلىرىنىڭ بىرى. 1922-يىلى ئاداند ئۆلكىسىنىڭ گوكەچلى (مەمىتە) يېزىسىدا نامرات ئائ.ىلىدە دۇنياغا كەلگەن.بەش يېشىدا دادىسىدىن يېتىم قالغان. ئوتتۇرا مەكتەپتە پەقەت بى يىللا ئوقۇپ، تىرىكچىلىك تۈپەيلى ئوقۇشتىن چېكىنگەن. ئۇ جان بېقىش ئۈچۈن زېمىندارلارنىڭ قورۇقلىرىدا يىلقىچى، پۈتۈكچى بولغان ھەم ۋاقىتلىق ئوقۇتقۇچى، غەۋۋاس، مىراپ، موزدوز بولغان، كۆمۈر گازى شىركىتىدە خىزمەتچى بولۇپ ئىشلىگەن. ئىلگىرى كېيىن بولۇپ 40 خىلدىن ئارتۇق ئۇششاق كەسىپ بىلەن شوغۇللانغان. كېيىن مۇخبىر بولۇپ يېزىقچىلىق ھاياتىنى باشلىغان. ,ddoII      ياشار كامال 1951-يىلىدىن 1963 يىلىغىچە تۈركىيىدىكى ئەڭ نوپۇزلۇق گېزىت "جۇمھۇرىيەت گېزىتى" دە مۇخبىرلىق قىلىپ، نۇرغۇن ماقالىلەرنى يازغان. شۇنداقلا نۇرغۇن رومان ۋە سەھنە ئەسەرلىرىنى ئېلان قىلىپ تۈركىيە ئەدەبىياتىدىكى ئورنىنى مۇقىملاشتۇرغان. 1952-يىلى ئۇنىڭ چوقۇر ئوۋا تۈزلەڭلىكىدىكى دېھقانلارنىڭ تۇرمۇشى ئەكىس ئەتتۈرۈلگەن تۇنجى ھېكايىلەر توپلىمى "پىژغىرىم ئىسسىق" نەشىر قىلىنغان. 1955-يىلى ئۇنىڭ " دۇنيا بويىچە ئەڭ چوڭ قورۇقتا يەتتە كۈن" ناملىق ماقالىسى مۇخبىرلار جەمىيىتى تارقاتقان ئاخبارات مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن. شۇ يىلى يەنە ئۇنىڭ "تۈنىكىچىلىك" ۋە "مەمەت ئاۋاق" (1- ۋە 2-قىسىملىرى) ناملىق رومانى نەشىر قىلىنغان. "مەمەت ئاۋاق" (تۈرۈكچىسى" ئىنجۇ مەمەت" ) دۇنياغا كېلىپلا ناھايىتى كۈچلۈك زىلزىلە قوزغىغان. بۇ كىتابنى كىتابخانلار، بولۇپمۇ دېھقانلار بەسلىشىپ ئوقۇشقان. ھەتتا بىر كىشى ئۈنلۈك ئوقۇپ، باشقىلار زەڭ قويۇپ ئاڭلاشقان. قىزغىن دەتالاش ۋە مۇھاكىمە قىلىشقان. بەزىلەر " مەمەت ئاۋاق بىزنىڭكىگە كەلگەن، بىز ئۇنى كۆرگەن، بىللە تاماق يېگەن" دېيىشكەن، بەزىلەر ھەتتا "مەن مەمەت ئاۋاقنىڭ نەۋرىسى"، "مەن مەمەت ئاۋاقنىڭ پالانچى تۇققىنى" دەپ ئاپتورغا خەت يازغان.    بۇ روماننىڭ 3-ۋە 4- قىسىملىرى كېيىن نەشىر قىلىنغان بولۇپ، ئاپتورنىڭ ئېيتىشىچە بۇ تۆت قىسىملىق رومان 39يىلدا پۈتكەن. بۇ رومان تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلغان دەسلەپكى مەزگىللەردە يەنى 20-30- يىللاردىكى دېھقانلار بىلەن زېمىندارلار ئوتتۇرىسىدىكى ھايات-ماماتلىق كۆرەش تەسۋىرلەنگەن. زېمىندارلارنىڭ ياۋۇز، ئاچكۆز، شەپقەتسىز، زالىم خارەكتىرى ۋە ئەنسىز روھى دۇنياسى، دېھقانلارنىڭ ساددا، ئۆزگىرىشچان، مېھرىبان مىجەز خارەكتىرى، توروس تاغلىرى ۋە چوقۇر ئوۋا تۈزلەڭىكىنىڭ ئاجايىپ ھەيۋەتلىك، گۈزەل مەنزىرىسى بەكمۇ ئىنچىكە ۋە جانلىق سۈرەتلەنگەن. دىئالوگلار بەكمۇ ئىخچام، ئوبرازلىق يۇمۇرلۇق ھەمدە يەرلىك پۇرىقى كۈچلۈك قىلىپ يېزىلغان. ئەسەرنىڭ باش پېرقەھرىمانى مەمەت ئاۋاقنىڭ ئوبرازى ئىنتايىن گۈزەل ۋە مۇكەممەل يارىتىلغان بولۇپ، كىشىنى ئۆزىگە بەك مەھلىيا قىلىدۇ. ئۇنىڭ بەخىتسىز ئەمما جەڭگىۋار ھاياتى، ئۆزگىچە مىجەز خارەكتىرى كىشىدە ئۇنتۇلماس تەسىرات قالدۇرىدۇ.    شۇ سەۋەبتىن "مەمەت ئاۋاق" تۈركىيەدىلا ئەمەس، پۈتۈن دۇنيادا قىزغىن قارشى ئېلىندى. ھازىرغىچە بۇ ئەسەر 30 خىلغا يېقىن تىل يېزىققا تەرجىمە قىلىندى ھەم 100 قېتىمدىن ئارتۇق نەشىر قىلىنىپ دۇنيادىكى بازارلىق كىتاب بولۇپ قالدى. تۈركىيىدىكى مەشھۇر يازغۇچىلاردىن تەشكىللەنگەن باھالاش، مۇكاپاتلاش ھەيئىتى بۇ ئەسەرنى "تۈركىيىنىڭ ئەڭ ئېسىل رومانى" دەپ باھالىدى. ھەمدە تۈركىيىدىكى نوپۇزلۇق ژۇرنال "ھاياتلىق" نىڭ رومان مۇكاپاتىنى بەردى. شۇنىڭ بىلەن بىللە بۇ ئەسەر بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ مائارىپ- پەن مەدەنىيەت تەشكىلاتى تەرىپىدىن "دۇنياۋىي مۇنەۋۋەر ئەسەرلەرنىڭ بىرى" دەپ كۆرسىتىلدى. 78-يىلى فىرانسىينىڭ "ئەڭ ياخشى چەت ئەل ئەسەرلىرى مۇكاپاتىغا" ئېرىشتى. 82-يىلى دۇنيا ئەدەبىيات ساھەسىدىكى مەشھۇر كىشىلەر فىرانسىينىڭ پارىژ شەھىرىگە يىغىلىپ پۈتۈن دۇنياغا" <مەمەت ئاۋاق> 30 يىلدىن بۇيانقى ئەڭ ئۇلۇغ رومان" دەپ بايانات ئېلان قىلىشتى ھەمدە ياشار كامالغا دېر دوكا دۇنيا ئەدەبىيات مۇكاپاتىنى بەردى. ئۇنىڭ ئىسمى دېر دوكا فوندى جەمىيىتى بىناسى ئالدىدىكى تاش تۈۋرۈككە ئالتۇن ھەل بېرىپ يېزىلدى. بۇ رومەن يەنە لوندوندا خەلقئارا كىتاپ ئوقۇش كۇلۇبى تەرىپىدىن "84-يىلى ياز پەسلىدىكى ئەڭ ئېسىل رومان" دەپ باھالاندى. ئۆز نۆۋىتىدە شۇنىمۇ ئېيتىپ ئۆتۈش كېرەكك، مۇشۇنداق بىر دۇنياۋىي مەشھۇر ئەسەرنىڭ ئۇيغۇرتىلىغا تولۇق تەرجىمە قىلىنىپ خەلقىمىز بىلەن يۈز كۆرۈشتۈرۈلگەنلىكى ئالاھىدە قۇتلۇقلاشقا ئەرزىيدىغان چوڭ ئىش.    زۆرۈرىيەت تۈپەيلى ماقالىنىڭ بىرقىسىم يەرلىرىلا بېسىلدى.   كوپپىيۇتېر ئالدىدا: مەشئەل 20 تورداشلارنىڭ بۇ ئەسەر توغرىسىدا پىكىر يۈرگۈزىشىنى ئۈمۈد قىلىمەن!

afiyfiy

	بۇ كىتابنىڭ ئۈچىنچى قىسمى تېپىلامدۇ ؟

alip28

	ئەل سۆيگەن يازغۇچىمىز ئەختەم ئۆمەرنىڭ " يىراق يەرلەردىن ئانا يەرگىچە سالام " ناملىق ئەسىرىدە ،  يازغۇچىنىڭ تۈركىيە سەھرالىرىدا كېتىۋىتىپ ئۇچراتقان تۈركىيەلىكنى مەمەت ئاۋاتقا ئوخشاتقان بىر يەرلىرى بارتىغۇ دەيمەن، شۇ ۋاقىتتا  مەمەت ئاۋاق دېگەن كىم ئادەم بولغىيدى دەپ سوراپ يۈرۈپ مۇشۇنداق بىر دۇنياغا داڭلىق ئەسەر بارلىغىنى بىلگەن ئىدىم . لېكىن ھازىرغا قەدەر ئوقۇپ بېقىش نېسىپ بولماپتۇ . بەزىدە كىتاپخانىلار نېمىشقا  بۇنداق نادىر ئەسەرلەرنى قايتا نەشىر قىلمايدىغاندۇ دەپمۇ ئويلاپ قالىمەن .

afiyfiy

	ئىنىستىتۇتتا بالىلار بىلەن تالىشىپ ئوقۇپ ، ئوقۇۋېرىپ يىرتىلىپ كەتكەن كىتاب ئىدى ئۇ.... يەنە ئوقۇپ باققۇم بار.

نازى

	مەن بۇ كىتابنى بەك بۇرۇنلا ئوقۇپ بولغان ئىدىم، ئۇيغۇرچە تەرجىمىسىمۇ بەك ئېسىل چىققان، تېخى يېقىندا يەنە قايتا بىر ئوقۇپ چىقتىم، مەندە تۆتىلى قىسمى بار، بەزى ۋاقىتلاردا ئىجادىيەت قىلىۋېتىپ قەلىمىم راۋان ماڭالمىغان ۋاقىتلاردا  بۇ كىتابنىڭ ئۆزۈم ياقتۇرىدىغان بۆلەكلىرىنى ئوقۇپ  قويىمەن، بۇلتۇر خوتەندە تۇرمۇش ئۆگىنىپ يۈرگەن مەزگىلللىرىمدە، ياش يازغۇچى تۇرسۇنجان مۇھەممەد بىلەن، ئوبزورچى ئەنۋەر ھوشۇرمۇ مۇشۇ كىتابتىن تەسۋىر چىنلىقى تاپقىلى بولىدۇ، شۇڭا قەلەمنى قولىمىزغا ئېلىشتىن بۇرۇن بىر قېتىم ئوقۇپ چىقىمىز دېگىنىنى ئاڭلىغانىدىم. ھازىر  كىتابخانىلاردىن تاپقىلى بولمايدۇ بۇ كىتابنى. تېما ئىگىسىگە رەھمەت.

zakira

	بەك ياخشى تېما يوللاپسىز ئۇكام ... نازى ئۇنداق قىلماي ئاۋۇ كىتىبىڭىزنى ئارىيەتكە بېرىپ تۇرىڭە بولامدۇ ؟ باشقىلار سوراشتىن بۇرۇن سورىۋالدىم ھە .

maxal20

	بۇ كىتاپ ئاڭلىشىمچە قاتا نەشىرگە تەييارلىنىۋاتقۇدەك

نازى

	بولىدۇ زەكىرە، سىزدىن ئايايتىممۇ؟

نازى

	بۇ 5قەۋەتتىكىzakira يوللىغان 2010-11-23 23:43 غا قارتىلغان  : بەك ياخشى تېما يوللاپسىز ئۇكام ... نازى ئۇنداق قىلماي ئاۋۇ كىتىبىڭىزنى ئارىيەتكە بېرىپ تۇرىڭە بولامدۇ ؟ باشقىلار سوراشتىن بۇرۇن سورىۋالدىم ھە . ھەممىسى ساپلا 1 يۈەن نەچچە مو، 2 يۈەن نەچچە مولۇق كىتابلار ئىدى ئەينى ۋاقىتتا، ئەمدى قايتا بېسىلسا ھازىرقى قىممەت كىتابلاردەك باھادا چىقار بەلكىم، لېكىن قەدرىنى بىلگەنلەر قىممەت بولسىمۇ ئالىدۇ جۇمۇ؟ ـــــــــــــــــــــــــ مەشئەلنىڭ ئىنكاسىنى نەقىل ئالسام سىزنىڭ چىقىپ قاپتۇ زەكىرە.

maxal20

	يېڭى نەشىردىن ئەسلىدىكىگە ئوخشاشلا چىققان بولسا مەن چوقۇم سېتىۋالاتتىم، مەندە 1-2 قىسمى بار، باھاسى نەچچە مو! ئاتامغاكۆپ رەھمەت ئېيتقۇم كېلىدۇ، ماڭا ئاتاپ قويغان كىتابلار بەك جىق