ستۇدىنتلار، ھارام تاماق يىمەڭلار

batur72

                                    
                                                               (ھېكايە)
  بىر كۈنى تاغامنىڭ دۇكىنىدا ئولتۇراتتىم ،ئىككى مويسىپىت كىشى كىردى ،ئۇلاربىلەن قىزغىن سالاملاشقاندىن كىيىن  ،تۆرگە باشلىدۇق .ئۇلار بىلەن بىرەر قۇر ئەھۋال سوراشقاندىن كىيىن ،تاغامدىن مىنى سۈرۈشتۈرۈپ قالدى .
تاغام قىسقا قىلىپ :«ئىچكىردە ئالىي مەكتەپتە ئوقۇيدۇ » دېدى .بۇ گەپنى ئاڭلىغان بوۋامدەك كىلىدىغان ئۇزۇن ئاقساقاللىق  بىر كىشى  ماڭا باشتىن ئاياق بىر قۇر قارىۋەتتى-دە ،سۆزلەشكە باشلىدى .
ــ ھازىرقى ئالىي مەكتەپ باللىرى كارغا كەلمەيدۇ جۇمۇ ،بىر نىمىنى بىلمەيدۇ ،كەچكۈچە ئاتا ئانىسىنىڭ پۇلىنى خەجلىگىنى خەجلىگەن ،يا بىلىم يوق ،يا دىندا يوق .بۇنداق بالىلار كەلگۈسىدە قانداق كۈننى كۆرەر...!ــ،ئۇنىڭ بۇ گەپلىرى ناھايتى ئېغىر چىقتى .
تاغام مىنىڭ ئاچچىقىمدا بولالماي قالغىنىمنى بايقاپ ،«ئۇنى دىگىنى قوي » دىگەن مەنىدە ئىشارەت قىلىپ قويدى ،مەنمۇ ئاچچىقىمنى بېسىپ جىم ئولتۇردۇم .مىنى قويىۋەتسە شۇ خۇيۇمدا نەچچە ياراملىق ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىللىرىنى مىسالغا ئېلىپ ،ئۆزەمنىڭمۇ بىرمۇنچە ئىشلىرىمنى ئوتتۇرىغا تاشلىۋىتەتتىم .
ــ بىرەر دەرتلىرى باردەك قىلىدۇغۇ ھاجىمكا ــ تاغام ئۇنىڭ دەرت مانا مەن دەپ چىقىپ تۇرىدىغان چىرايىغا سەپسېلىپ قاراپ سورىدى .
ــ ئۇقىمەن بالام ،مۇشۇ تاپتا سېنىڭ ئۆزۈڭنىڭ يارامسىز ئەمەس ئىكەنلىكىڭنى مىسالغا ئېلىپ ،بىرمۇنچە سۆزلىگۈڭ بار ،ــدېدى ئۇ ماڭا قاراپ ،مەن ئۇنىڭ بۇ گېپىدىن ئۇنى مىنى قەستەن كەمسۇندۇرماقچى ئەمەسلىكىنى بىلۋالدىم-دە ،
ــ مەن سىلىگە خاپا بولمايمەن ھاجىم تاغا ،قېنى گەپلىرىنى قىلىۋەرسىلە .ــ دېدىم ئۇنىڭغا ئازىراق تەسەللي بولسۇن دەپ .
ــ مىنىڭ بىر نەۋرەم بار ئىدى ،ئۇنىڭ دادىسى كىچىكىدە قاتناش ۋەقەسىدە تۈگەپ كەتتى ،ئانىسى بولسا كىسەل بىلەن ئۆلۈپ كەتتى ،ئۇ تېخى بۇ ئىشلار يۈز بەر گەندە ئويناپ كۈلۈپ يۈرەتتى .
كۈنلەر ئۆتتى ،مەن بىلەن مومىسى شۇنداق جاپالار بىلەن ئۇنى ئوقۇتتۇق ،ئۇنىڭ نەتىجىسى باشلانغۇچتىن تارتىپلا بەك ياخشى ئىدى ،ئاخىرى ئۇ نى تولۇقتا ئوقۇتۇش ئۈچۈن مەن قېرى جېنىم بىلەن بازادا موزدوزلۇق قىلدىم .مومىسى ئېتىزدا ئىشلدى ،ئۇ رەھمەتلىك ئەر كىشىدەكلا چەبدەس ئىدى .مەن ھېرىپ قالساممۇ .«بوۋاي ،مۇشۇنداق قىلىۋەرسەڭلا بالىنى قانداق ئوقۇتىمىز ؟بالىمىز چوڭ بولسا خىزمەتكە چىققاندا بىزگە بەخىت بىرىدۇ  »دەپ ماڭا تەسەللى بىرەتتى .بىزمۇ يىلدىن يىلغا قېرىدۇق ،ئۇ ئالىي مەكتەپكىمۇ باردى ،لىكىن بىزدە مىدىرلايدىغان جان قالمىغىلى تۇردى .ئالىي مەكتەپتە ئۇنى قېينىلىپ قالمىسۇن دەپ موماي بىر ئۆمۈر يىغقان  ئالتۇن جابدۇقلىرىنى ساتتۇق .ئۇبىچارە كۈلۈپ يۈرگەن بىلەن دەردىنى ئۆزى بىلەتتى ،بىر ئۆمۈر يىغقان ،ھېچكىمگە بەرمەي ساقلىغان جابدۇق دىگەنگە ئادەمنىڭ مىھرى بولىدۇ -دە ، ئۇ مەن ئۈچۈن كۈلۈپ يۈردى .ــ ئۇ سۆزلەپ شۇ يەرگە كېلىپ كۆز ياشلىرى ئىختىيارسىز خۇددى  مۇھەببەتكە تولغان بىر بۇلاقتىن چىققاندەك ئاستا-ئاستا  ئېقىشقا باشلىدى .ھەممەيلەن بىرەر ئىككى ئېغىزدىن تەسەللىي بېرىپ ئۈلگۈردۇق .ئۇ يەنە سۆزلەشكە باشلىدى :
ـــ ئۇ ئالىي مەكتەپتە ئىشلىمىدى ،ئوقۇشۇم ياخشى دەيدۇ ،شۇڭا بىز قىينالساقمۇ ئۇنى كۆڭۈل قويۇپ  ياخشى ئۈگەنسۇن دەپ ئۇنى ئىشلىمەسلىككە زورلايىتتۇق .ئۇ تەتىلدە كەلمىدى ،بىز تېخى ئىشلەيدىغان ئوخشايدۇ دەپتۇق ،لىكىن يەنە بىزدىن ئوخشاش پۇل تەلەپ قىلدى .شۇ يىلى مومىسى قازا قىلدى ،لىكىن مەن ئۇنىڭغا بىلدۈرمىدىم .ئىككىنجى يىلى تەتىلدە كىلىپ ئازراق يىغلاپ قويدى .شۇنداق قىلىپ ئۇ يەنە ئوقۇشقا كەتتى ،مەن ئۆيدە بەك يالغۇزچىلىق تارتتىم ،مومىيىم بولمىغاچقا ئۆي ماڭا قورقۇنۇچلۇق گۆردەك بىلىنىدىغان بولۇپ قالدى .
مەن ھەمىشە «يالقۇنجان مەن سىنى كۆرۈپ كىلەي بالام »دېسەم ئۇ پەقەت ئۇنىمايتتى .
  بىر قېتىملىق پۇرسەت بىلەن مەھەللىدىن ھەرەمگە بارىدىغان سان ماڭا كەلدى .مەن پۈتۈن يېرىمنى سېتىپ ،ساتقان پۇلنىڭ كۆپ قىسمىنى ئۈرۈمچىگەبېرىپ  ئۇنىڭغا بېرۋىتىپلا، ئۆلۈشتىن ئاۋال ھەرەمگە بىر بېرىپ كىلەي دەپ يولغا چىقتىم .بىراق بېرىپ ھەيران قالدىم .ئۈرۈمچىدە كوچىدا ئۇنىڭ مەكتىپىگە باراي دەپ  كىتىپ بارسام ئۇ بىر قىز بالىنى قۇچاقلاپ كىلىۋاتىدۇ ،مەن ھەيران قالدىم،ئۇ خېلى چوڭ بولغۇچىمۇ قىز بالىنىڭ گېپى چىقسا قىزىرىپ كىتەتتى ،ئۇ مىنى كۆرمىدى .مەن ئاستا ئۇنىڭ كەينىدىن ماڭدىم . ئۇ گۇي ئۇتتۇ بېرىپ بىر كوچىنىڭ كەينىدىكى قورۇدىكى بىر ئۆيگە كېرىپ كەتتى .مەن كەينىدىن ئۈسسۈپلا كىردىم .قارىسام نىشىنىڭ ،ھەرخىل نەرسىلەرنىڭ پۇراقلىرى ،مەن تىنالماي ھۆتىلىپ كەتتىم ،تۈتۈن ئىچىدە بىر نەچچە قىز ئوغۇل ئوڭ تەتۈر يېتىشىپتۇ .ئۇلار دەرھال ماڭا قاراشتى ،يالقۇن مىنى كۆرۈپ دەرھال كىلىپ مىنى تارتىپ سىرتقا ماڭدى .بۇ چاغدا بىر خەنزۇ قولۇمنى تۇتىۋالدى ،مەن ھەيران قالدىم .بالام خەنزۇغا بىرمۇنچە سۆزلەپ كەتتى ،ئۇنىڭغا ئۇيغۇرچىمۇ خېلى  ئارلىشىپ قالغان ئىدى. لىكىن ئۇ يەنە «سا يىسا»دەپ تۇراتتى .بالام ئۇنىڭغا گەپ چۈشەندۈرەلەيدىغاندەك ئەمەس ئىدى . بۇنى كۆرگەن يېقىندىكى بىر ئۇيغۇر كىچىك بالا  دادىسى بىلەن كىلىپ ماڭا تەرجىمە قىلىپ بەردى .ئەسلى يالقۇن ئالغان ئۇ ئۆينىڭ ئىجارە ۋاقتى تولغان ئىدى .بۇدۇقى ئايدىن باشلاپ ئۇنى بۇ يەردىن يوقالسۇن ،كەلمىسۇن  دەپتۇ .مەن ئۇنىڭ كۆزىگە قاراپ قالدىم .«نىمە ئوقۇغانسە بالام ؟ »دېسەم ئۇ گەپمۇ قىلمىدى . ماڭا باكمۇ ھار كالدى ،شۇ يەردە يىغلاپ كەتتىم .ئىچ-ئىچىمدىن بىر خىل يىغا تۇتاتتى.ئۇ ئاڭلىسام بىرمۇنچە قەرىزگە بوغۇلۇپ قاپتۇ ،ئوقۇشىمۇ قانداق بولغانلىقىنى جىق سورمىدىم،لىكىن قانداق ئوقۇغىنىنى  بىلگىلى بولىدۇ .شۇنىڭدىن كىيىن مەن ھەرەمگە باردىم ،كىلىپ ئۈرۈمچىدە بىرنەچچە باينىڭ ياردىمى بىلەن ئۆيلۈك بوپقالدىم ،ئۆيلەندىم .لىكىن ئۇ مەكتەپتىن قوغلۇنۇپتۇ ،نەگە كەتكىنىنى بىلمىدىم ،شۇنچە ئىزدىدىم ،ھازىرمۇ ئىزدەۋاتىمەن .شۇڭا بەزى ئالىي مەكتەپ باللىرىغا  «ئالىي مەكتەپ باللىرى ھارام تاماق يىمەڭلار »دىگۈم كىلىدۇ .ــ گەپنى دەپ بولۇپ ئۇ جىم بوپ قالدى ،بىزمۇ پەقەت ئۇنىڭغا تەسەللىيلا بىرەلەيتتۇق .
  راست ،بىزمۇ بۇ مەسىلىنى ئويلىنىپ باقساق بولىدۇ ،بىز  ستۇدىنت بولۇپ نىمىشقىلۋاتىمىز ،كەلگۈسىنى ئويلاپ تېرشىۋاتامدۇق؟تېرىشقىنىمز زادى نىمە ئۈستىدە بولىۋاتىدۇ ؟سورۇندىمۇ ياكى تۆت بەش يىللىق  ئايغى چىقماس مەكتەپ پۈتتۈرۈپ ئايرىلىپ كىتىدىغان مۇھەببەت ئۈستىدىمۇ ؟ياكى  ئاتا -ئانىمىزغا توينىڭ ،ئۆينىڭ ۋە باشقا نەرسىنىڭ غېمىنى قىلدۇرمايدىغانراق خىزمەت ۋە ئۇلۇغۋار نىشان  ئۈچۈن تېرىشتۇقمۇ  ؟ۋە ياكى ھارام تاماق يىدۇقمۇ ؟ھەممىسى كۆڭلىمىزگە ئايان .


                                                                          م.ئوغلان
                    
                                                        
                                                                 
                                                   

korla.0996

راس  دەيسىز  ...  ھازىرقى  ئالىي مەكتەپ ئۇقۇغۇچىلىرى نىڭ  كوپ ساندىكىسى   بۇزۇلۇپ كەتى ،    ئالى مەكتەپ قىزلىرغۇ  گەپ توغىرا كەلمەيدۇ
ئىسىت شۇ  ئاتا -ئانىلارنىڭ پۇلى.......

kosowluk

گەرچە مەن ئۇقۇغۇچى بولمىساممۇ يۈرگىم ئەجەپ ئېچىشتى  ھە بۇ ئىشقا

umudwar-uyhur

راسىت !بۇ ئىشلار ھازىرقى جەمئىيتىمىزدە ئىنتايىن كۆپ .سۆزلىسەك بەك كۆپ .كۆز ئالدىمىزدىلا ھاياسىزلارچە بىر-بىرنى قولتۇقلىشىپ ماڭسا ،بىر-بىرنى يالىشىپ كەتسە .ھەتتا ئاممىۋى ئاپتۇبۇسلاردىمۇ شۇنداق يۇرۇشسە .بۇ ئادەم باللىرىنىڭ 95%تىنىڭ ھەممىسى ئىستودىنىت .ئەگەر ماڭا ئۇنداق ئەمەس دەپ سۇئال قۇيدىغانلار بولساڭلار1556087582نى قېتىڭلار .ئۆزۈم ئۈرۈمچىدە ،سىلەرگە پاكىت كۆرسىتەي.ئۈزۈڭلارنى بىلىڭلار باللا.
ئاتا-ئاناڭلار ھازىر ئېتىزدا يەر تۈزلەش ،پاتاس تىرىش ئىشلىرى بىلەن ئالدىراش ،بىچارىلەر ئەتتىگەندە بىرچىقىپ كەتسە ،ھەتتا نامىزىنىمۇ ئېتىزلىقتا ئۇقۇپ ،ئاللاھتىن سىلەرگە ئىمان-ئىنساب تىلەش بىلەن بىرگە ياخىشى ئوقۇشىڭلارنى سالامەت قايتىپ كىلىشىڭلارنى تىلەۋاتىدۇ .بىراق سىلەر بۇ يەردە ناشۈكۈرلۈك،تۇزكورلۇق قىلىپ ھارام ئىشلار بىلەن ياشاۋاتىسىلەر.ھەرقانداق ئىشنىڭ ھامان بىركۈنى سۇرقى بۇلىدۇ .نەتىجە ھامان چىقىدۇ .بۇ تۆت-بەش يىللىق ئوقۇش ھاياتىڭلارمۇ ئاخىرلىشىدۇ .ئۇ چاغدا قانداق قىلاسىلەر .ئاخىرەتنى ،سىلەر ئۈچۈن جاپا چىكىۋاتقان ئاتا-ئاناڭلارنى ئويلاڭلار .شەرىم-ھايا ،ئىپپەت نۇمۇسىڭلار بىلەن ياشاڭلار .

mihman999 ھەقىي سالاھىيەتلىك ئەزا

korla.0996 يوللىغان ۋاقتى  2013-4-9 13:50
راس  دەيسىز  ...  ھازىرقى  ئالىي مەكتەپ ئۇقۇغۇچىلىرى نىڭ   ...

ئالدى بىلەن بۇ ئەسەرنىڭ ئاپتۇرى م.ئوغلانىغا كۆپ تەشەككۇر !ئاللا ئۆزى مەدەت بولغاي .

ئەمدى بۇ قىرىندىشىمىزنىڭ بەرگەن ئىنكاسىغا ،مۇشۇنداق تىمىغا كۆڭۇل بولگىنىگە رەخمەت .بىراق ،مەن راس گەپنى قىلسام شىنجاڭ ئىچىدە ئوقۇۋاتقان سىتودىنتلارنىڭ ئەمىلى ئەھۋالىنى ھەقىقى بىلمەيمەن ،مەنمۇ باشقىلاردىن ئاڭلىدىم ،مەتبۇئاتلاردىن كۆردۇم ،ھەمدە مۇشۇنداق ئىش راس ئوخشايدۇ دەپ ئىشىنىپمۇ قالدىم .بىراق ئىچكىردە ئوقۇۋاتقان سىتۇدىنتلار (يىرىمدىىن كۆپرەك قىزلار)سىز ئويلىغاندەك ئۇنداق ناچار ئەمەس ،،بىر يەرگە بىرسى تەرەت قىلىپ قويسا ھەممە يەرگە تارىغاندەك ئاشۇ بىر قىسىملارنىڭ قىلىقلىرى باشقىلارغا ئورتاق قالپاق بوپ قالدى ،مەن مۇشۇ ‹ئالىي مەكتەپ قىزلىرغۇ گەپ توغرا كەلمەيدۇ ›دىيىش بەزى ئەخلاقلىق ،ياخشى قىزلارغا سەلبىي تەسىر بىرىپ قويمىسۇن دىدىم .ئەمىليەتتە ھەممە قىزلار ئۇنداق ئەمەس ،شوڭلاشقا مۇشۇ ئورتاق قالپاقنى ئىلىۋىتەيلى دەيمەنغۇ .دىمىسىمۇ ئۆزىنى پۇتۇنلەي ئۇنۇتقان ناچار كىشىلەر بۇ مۇنبەرگە دەسسىمەيدۇ ،بۇنداق ئىنكاسنى كۆردىغانلار يەنىلا بىلىمنى چۇشىنىدىغان كىشىلەر ،تەشۋىق قىلغىنىم ياخشى ،بىراق بەزى ئىنكاسلار ئاشۇ ياخشى قىرىنداشلىرمىزغا ئىغىر كەلمىسۇن كۆڭلىگە ئازار بەرمەيلى ،ئاللا ھەممەيلەنگە ئىنساپ بەرگەي !!
يامانلارنى ياخشى ئىش ئارقىلىق ،تەربىيە ۋە ئىللىقلىق ئارقىلىق تۇزىگىلى بولىدۇ ،بىراق تىللاش ئارقىلىق ،كۆڭلىگە  ئازار بىرىش ئارقىلىق تۇزىگىلى بولماستى سىرىت ئادەۋەت تىرىۋالىمىز !
خاتا سۆزلەپ قويغان بولسام ئەيىپكە بۇيرىمىغايسىز !سالامەت بولۇڭ!

ulan123com

Buyuk436 ھەقىي سالاھىيەتلىك ئەزا

ناچارلار راسلا بەك ئاز دىيەرلىك ،كۆپىنچىسى يەنىلا ياخشى ،نىمە دېگەن بىلەن ئوقۇغۇچى دېگەن بىلىم ئېگىسى ئەمەسمۇ......

dasta

Buyuk436 يوللىغان ۋاقتى  2013-4-9 22:34
ناچارلار راسلا بەك ئاز دىيەرلىك ،كۆپىنچىسى يەنىلا ياخ ...

تېما ئېگىسىگە رەھمەت.قىزىم بۇيىل تولۇقسىزنى پۈتتۈرۈپ يەسلى مائارىپنى ئوقۇماقچى ئىدى، يۇرتىمىزدا ئوقۇتسام بولارمۇياكى چوڭ شەھەردە ئوقۇتسام بولارمۇ گاڭگىراپ قالدىم.يامان يوللارغا كىرىپ قېلىشىدىن ئەنسىرەپ قالدىم.

otyurak99

مۇشۇ تېمىنى قاچان چىقاركىن دەپ ساقلاپ تۇرغانىدىم. كۆپچىلىك قىنى ئۆزۈڭلارنىڭ ئويلىغىنىنى كەڭ كۇشادە ئوتتۇرغا قويوڭلار،  ئالى مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىغا بولغان پىكىر،  تەلەپ ۋە نىشانىڭلارنى تارتىنماي ئوتتۇرغا قويۇڭلار. لىكىن ئىلمىلىقنى ساقلىغان ئاساستا بولسۇن.(قىسقىچە تەكلىپ خالاس)!

dilxat5515

راس ، بۇ تىمىدا ئەكىس ئەتكەن ئىشلار جەمئىيتىمىزدە ھەققەتەن مەۋجۇت . مەنمۇ بىر ئالىي مەكتەپ ئوقوغۇچىسى ، لىكىن مەن ھەممە ئالىي مەكتەپ ئوقوغۇچىللىرنىڭ ئۇنداق بولۇپ كەتكەنلىكىگە ئىشەنمەيمەن ، ئاددىيسى مەن ئوقوۋاتقان مەكتەپتە نۇرغۇن ئىسىل پەزىلەتلىك ئوقوغۇچىلار بار ، مەن ئۇلارغا ھەقىقەن قايىل ، شۇڭا مەن ھەممىنى بىر تاياقتا ھەيدەيدىغان كۆز قاراشقا قارشى .