ئۆتنە جاھان ، تار جاھان (بىغۇبارىم)

bighubarim

	ئۆتنە جاھان ، تار جاھان ئەتلەس كۆينەك چىرايلىق بىر قىز ،   قىز قولىدا تاماق قاچىسى ،   كىرىپ كەلدى دوختۇرخانىغا .   كۈلۈپ تۇرۇپ ،   قىز يولىغا تەقەززا بۇلۇپ ،   كىلىڭ قىزىم ، جان قىزىم ، خان قىزىم ، دەپ   قارشى ئالدى قېيىن ئانىسى .   تۇرۇپ قالدى تاپسا تۈۋىدە ،   ئەتلەس كۆينەك چىرايلىق شۇ قىز ،   چىرايلىق ، چوڭ قارا كۆزلىرى   بىر نۇقتىغا   تىكىلگەن ،   نەمدەلگەن ،   ئاپپاق ، سۈزۈك ، نازۇك قوللىرى   قىسىلغان ،   تىترىگەن  ،   ئوماق لەۋلىرى   ئۈمچۈيۈشكە ئارانلا تۇرغان .   دەل شۇدەم ،   قىز ھەم «نۇقتا» ئويلىدى بىردەك :   «ھەي بۇ جاھان ئەجەپ تار » دەپ . قىز ، پۇتلىرىنى ئالدى تاپسىدىن ، ئانىسى ئالدىدا چاندۇرماس بۇلۇپ .   تۇنۇشتۇردى قىزنىڭ ئانىسى ،   يېڭى كېسەلنى   يېڭى خوشنىنى ،   يېنىدىكى ئاقباش موماينى .   « ئالتۇن كىلىنكەن ،   كىلىنلەرنىڭ ۋاپادارىكەن ، ئۆزىمۇ گۈلكەن ، قۇلىمۇ گۈلكەن ، كىلىندىن زەپمۇ تەلەيلىرى باركەن . _كىلىڭ قىزىم ، پىشانىڭىزغا سۆيەي ،   قىيىن ئانىڭىزنىڭ خىزمىتىنى قىلغان ئىشچان ، گۈل قوللىرىڭىزغا سۈيەي . قىز ماختالغان دەل شۇ دەقىقە ، قىز ۋە نۇقتا ئويلىدى بىردەك : «ھەي بۇ جاھان ئەجەپ تار» دەپ ! چۈنكى بىر چاغ قىزنىڭ بەخت - تەلىيى ، كۆيگىنى ھەم چىن ۋاپادارى ، ۋەدىلەشكەن سۆيگەن يىگىتى ئىدى دەل ئاقباش موماينىڭ جانۇ - جىگەر ئەتىۋار ئوغلى . يىگىت ئۈزەلمەي قىزدىن كۆزىنى ، ئۇنتىدى يېنىدا بارى - بارىنى . قىزمۇ ھەم چاندۇرماي تۇرغىنى بىلەن ، يۈرىكى ، ئاسىي ئەمما يۇمشاق يۈرىكى ، كۆڭلىنى بۇزۇپ ، قەلبىنى تىلغاپ، ئىسىگە سالدى ، ئۆتكەن ئاشۇ ئالتە يىلىنى... ئالتە يىل مۇقەددەم ، يازنىڭ ئىللىق ، ئۇچۇق بىر كۈنى ، قىز قولىدا ئىككى ھاياجان ، بىرى __ قىزنىڭ نەتىنجىسى ، ئاتا-ئانا ، يۇرت ئارزۇسى ، قىزنىڭ كېلەچىكى ، ئالىي مەكتەپنىڭ  چاقىرىق قەغىزى . يەنە بىرى قىزنىڭ يۈزىنى قىزارتقان ، يۈرىكى ھاياجاندىن تېخىمۇ بەك سوققان . قىزغا كۈيۈپ يۈرگەن يىگىتنىڭ ، شىرىن - شېكەر ، تاتلىق سۆزلىرى . پەقەت قىزغىلا كۆڭۈل بەرمەك بۇلۇپ ، بۇ ھاياتىدا پەقەت ئۇنىلا سۆيمەك بۇلۇپ ، بۇ ھاياتىدا پەقەت ئۇنىڭ بىلەنلا ئۆتمەك بۇلۇپ ، يازغان ۋەدە-قەسىمى ! قىز سىنىدى يىگىتنى ، ئۇدا ئىككى يىل . يىگىت چىدىدى ھەممىگە ، گويا دىگەندەك : مىنىڭ چىن ساداقىتىمنى بىل ! يەنە شۇنداق يازنىڭ ئىللىق بىر كۈنى ، قىز ۋە يىگىت ئۆستەڭ بۇيىدا ، قىز كۆزىدە ئاجايىپ مەنا . يىگىت گويا سېھىرلەنگەندەك چىقمايدىغۇ ھىچقانداق سادا . شۇنىڭدىن كىيىن ، قىز كۆزىدە پەقەت شۇ يىگىت . قىز كۆڭلىدە پەقەت شۇ يىگىت ، ئاق ئاتلىق كىلىشكەن يىگىت ، يىگىتتە يوق ھىچقانداق نۇقسان ۋە چىكىت. ئۆتتى يەنە ئىللىق ئىككى ياز ، مۇھەببەتكە تولغان ، ھەربىر كۈنىدە ھەسەل كەبىي ، شىرىنلىك بولغان . قىز قەلبىنى ، ھەممە بارىنى ئاللىقان شاھزادىسىگە ئاتاپ بولغان . مۇھەببەت دىگەن شۇمىدۇر ، بىر كۈن كۆرمىسە چىداشمايدىغان ، پاراڭلىرى ھەم تۈگىمەيدىغان ، يىگىت ماڭدى قىزدىن بۇرۇن ، ئوقۇشى تامام بولغاچ ، ياق ئوقۇشلا ئەمەس ، قىزنىڭ بارلىق ئارزۇسى ، ئۈمىدى ، يىگىتنىڭ بەرگەن ۋەدە-قەسىمى ، ئايدىڭ ئاخشامدىكى شىرىن سۆھبەتلەر ، قىزنىڭ قىزىرىپ تۇرغان يۈزىدىكى بەخت كۈلكىسى ، تۇنجى سۆيۈشنىڭ ئۆچمەس ئىزناسى ، ھەممە - ھەممىسى تامام بولغان . چۈنكى يىگىت ئانىسى ، تەييار قىلغانىدى ئارزۇلۇق ، جانۇ - جىگەر ئوغلىغا قايسى بىر باشلىقنىڭ گۈزەل قىزىنى ! يىگىت ئېيتقان ئىدى ، بار بۇلۇپ بولغان ۋاپادارىنى ، ئېيتقان ئىدى ئانىمۇ ئوغلىغا ئاشۇ قىزنى رەت قىلىشنىڭ سەۋەپ بارىنى : __ قىز ئانىسى بىر ئاجىزە تۇل ، كىيىملىرى ئاددىي ھەم جۇلجۇل ، يوق ئۇلاردا نام - ئاتاق ئابروي ، ھەم ئۈمۈد يوق قىزىنىڭ خىزمىتىدە يول ! يىگىت ئاڭلاپ ئانا سۆزىنى ، ئويلىنىپ تۇرۇپ قالدى قىزنىڭ ئەسلى-تىگىنى ، تۈگىمىگەن ئوقۇش ئىشىنى ! ھەم ئانىنى خوش قىلماق بۇلۇپ ماڭدى ھەم كۆرمەك بۇلۇپ باشلىقنىڭ ئەتىۋارلىق يالغۇز قىزىنى ... تۇرۇپ قالدى قىز ، گويا ئاسمان ئۆرۈلگەندەك ، يەر يېرىلغاندەك ، يۈرىكىنى گويا بىر مەخلۇق ئامبۇر بىلەن كۈچەپ قىسقاندەك قولىدىكى يىگىتنىڭ خېتى كۆزىگە ئەزرائىلنىڭ خېتى بۇلۇپ كۆرۈنگەندەك . شۇنىڭدىمۇ ئاڭكۆڭۈل مەسۇمە قىزچاق ئۈزمىدى ئۈمۈد ، خۇددى يىگىتنىڭ ئېيتقانلىرىغا ئىشەنمىگەندەك. مۇڭلانماقتا كونا جاي  __ ئۆستەڭ بۇيىمۇ ، گويا قىز ئۈچۈن ، پاك سۆيگۈ ئۈچۈن ، تۇنجى مۇھەببەت ئۈچۈن ، ھازا تۇتقاندەك . يىگىت تۇراتتى گويا ھىچقانداق ئىش بولمىغىنىدەك ... گويا قىزنىڭ يىغلاشلىرىنى «نىمە ئۈچۈن»دەپ سۇئال قۇيۇشلىرىنى قىلچىمۇ ئاڭلىمىغاندەك. گويا ئىككى يىل بۇرۇن ، دەل مۇشۇ جايدا ، قىزدىن ماقۇل جاۋاپ ئالغاندا ، ھاياجاندىن تىلى تۇتۇلمىغاندەك . گويا ئىككى يىل بۇرۇن ، تۇنجى بۇلۇپ قىز قولىنى تۇتمىغىنىدەك ، گويا ئىككى يىل بۇرۇن لەۋلىرىنى لەۋلىرىگە يېقىپ تۇرۇپ مەڭگۈلۈككە  ۋەدە بەرمىگىنىدەك ... يىغلىدى قىز يېلىنىپ يالۋۇرۇپ ، ئىككى يىلنىڭ ھەربىر كۈنىنى ، شىرىن - تاتلىق ئەسلىمىلەرنى شىپى كەلتۈرۈپ . ئەپسۇس ، لەنىتى يىگىت ۋىجدانىدىن كەتتى يۈز ئۆرۈپ . يولۋاس يانماس ئىزىدىن ، يىگىت يانماس سۆزدىن ، ئەمما بۇ يىگىت ياندى ھەممە سۆزىدىن ، تېنىۋالدى ھەتتا ئوتلۇق ۋەدىدىن ، تېنىۋالدى ھەم قىزنىڭ پاك سۆيگۈسىدىن . يازنىڭ يامغۇرلۇق شۇنداق بىر كۈنى ، قىز قولىدا يىگىت باغىقى . چۈنكى قىزنىڭ يوق باشلىق دادىسى ، يوق ھەم تېخى مۇقىم خىزمىتى ، تېخىمۇ يوق باشلىقنىڭ  قىزىدەك مودا كىيىم ، مودا قامىتى، ھەم زامانغا لايىق مودىلىق ئېڭى ... قىز يىغلىدى ، ۋىجدانسىز يارىنى ئەسلەپ ، ئۇنىڭ ئۈچۈن قىلغانلىرىغا پۇشايمان يەپ ، دەيتتىغۇ يىگىت : ئايرىلمايمەن سىنىڭدىن مەڭگۈگە ، دەپ . دەيتتى يەنە : ئايرىلغۇم يوق سىنىڭدىن پەقەت ، ئەگەر ھاياتتا بولسا شۇنداق بىر پۇرسەت ، كىشى ئۆزگىرەلەيدىغان ، خالايتتىم ئۆزگىرىپ سەندىكى بىر دانە خالغا ئايرىلماي سەندىن ئۆتسەم تائەبەت ! ئاقباش موماي ماختانغان شۇ كۈن ، چوڭ باشلىق قۇدىسىدىن ، ھەم خىزمىتى بار مودا كىلىندىن ، ئوغلىنى قايىل قىلغىنىغا شادلانغان شۇ كۈن ، يېڭى كىلىن كۆچۈرۈلگەن كۈن ، يىگىت ئېچىنىشلىق ئىڭراپ تاشلىدى ، ئەمما قىلچىمۇ چىقىرالمىدى تىۋىش ياكى ئۈن . يېڭى كىلىن كۆچۈرۈلگەن كۈن ، يىگىت قەلبى قان تولغان شۇ كۈن ، غۇرۇر يەرگە پايخان بولغان كۈن ، پاكلىقنىڭ نامىغا داغ چۈشكەن شۇ كۈن . ئەمما يىگىت باشلىق «دادىسى» ئۈچۈن ، خوشاللىقى چېكىگە يەتكەن ئاقباش ئانىسى ئۈچۈن ، نىمە دەپمۇ چىقىرىدۇ ئۈن ؟ قىزمۇ  يىغلىغان تاشلىۋېتىلگەن سۆيگىنى ئۈچۈن ۋاپاسىزغا كۆيگىنى ئۈچۈن ، خارلانغان ئەقىدىسى ئۈچۈن. دەل ئاشۇ كۈن ، يىگىت يىغلىدى ، قىلغان بارلىق ئەمەللىرى ئۈچۈن . چۈنكى قىز يىغلىسا زىمىن سىلكىنۇر ، قىز يىغلىسا ئايمۇ مۈكۈنۈر ، قىز يىغلىسا قاغىشى تۇتۇر ، قىز ئاھلىرى ئاللاغا يىتۇر . مانا بۈگۈن ئاقباش موماي دوختۇرخانىدا ، قارايدۇ تەڭتۇشىنىڭ بۇ كىلىنىگە ، مۇقىم خىزمىتى بار ، مىجەزىنىڭ ئېپى - جېپى بار ، تاماققا ھەم خويمۇ ئېپى بار . تۇيۇقسىز ئاقباش موماي يادىغا يەتكىنىدە باشلىق قۇدىسىنىڭ ئەتىۋارلىق مودا قىزى ، ئىسىگە كىلىپ تېخىچە يەپ باقمىغان بىر قاچە تامىقى ، بىرەر قېتىم ئېسىلىپ ، ئېچىلىپ - يېيىلىپ ئەركىلىمىگىنى ، ھەتتا يەتتە كۈنگىچە بىرەر قېتىممۇ يوقلاپ قويمىغىنى ، كۆز ياشلىرىنى تۇتۇۋالالمىدى ، قىزبالىغا ئامراق ئاجىز يۈرىكى . ئاقباش موماي يىغلاپ سالدى ، بىرچاغدا قىزمۇ يىغلىغان نىسىپ بولمىغىنىغا مۇشۇ ئانىنىڭ خىزمىتىنى قىلغىلى ! راست ، ئاقباش موماي يىغلاپ سالدى چۈنكى قىز يىغلىسا زىمىن سىلكىنۇر ، قىز يىغلىسا ئايمۇ مۈكۈنۈر ، قىز يىغلىسا قاغىشى تۇتۇر ، قىز ئاھلىرى ئاللاغا يىتۇر . بىغۇبارىم..........شەھىرى كۈسەن .....

padixa

	راستىنى ئېيتسام ئاجايىپ تۇيغۇغا كېلىپ قالدىم  ...      ۋاپاسىز يىگىتقۇ ئۆز جاجىسىنى يەپتۇ ، لىكىن ئاقكۆڭۈل قىزچۇ ؟!!!  بەلكىم ئۇ قىز قايتا ئۆز بەختىنى تاپقاندۇ ، لېكىن بۇرۇنقى گۈزەل چاغلار ئېسىگە كەلسە ، ئۇ قىز قەلبى قانچىلىك ئۆرتىنىپ كىتەر - ھە ؟!     رەھمەت سىزگە بېغۇبارىم . ھەقىقەتەن ئېسىل شېئىر يوللاپسىز . قولىڭىزغا دەرت بەرمىسۇن . مۇنبەرداشلارنى داۋاملىق مۇشۇنداق ئېسىل تىمىلار بىلەن تەمىنلەپ تۇرىشىڭىزنى ئۈمىد قىلىمەن ...

mawayit

	بەك ياخشى چىقىپتۇ .  تىرىشقايسىز . اللە قوللىرىڭىزغا دەرد بەرمىسۇن!

mawayit

	بەك ياخشى چىقىپتۇ .  تىرىشقايسىز . اللە قوللىرىڭىزغا دەرد بەرمىسۇن!

dunya

	مەن ئادەتتە شېئىر ئوقۇمايتتىم...لېكىن بۇ شېئىر ھەقىقەتەن ياخشى چىقىپتۇ....ئاخىرىغىچە ئوقۇپ چىقتىم .....ئاپىرىن !!!

arman1002

	شۇنداق بۇ شىېر بەكلا ياخشى يېزىلىپتۇ، شۇنداق بۇ دېگەن ئۆتنە ئالەم

armanlirim

	كۈلىۋەرمەڭ كۈلكىنى، سورىقى بار بىر كۈنى. توخۇ يىگەن تۈلكىنى، بۆرە يەيدۇ بىر كۈنى. بىغۇبارىمنىڭ بۇ تېمىسىدىن شۇنداق سۆيۈندۈم ، قەلەم كۈچىڭىزگە ئاپرىن !  ياخشى يازمىلىرىڭىزنىڭ ئىزچىل ئوقۇرمەنى ھەم سىزنىڭ سادىق قوللىغۇچىڭىز بۇلۇش سۈپىتىم بىلەن ئىجادىيەت ھاياتىڭىزغا ئوتۇق تىلەيمەن.

zulhumar

	بۇ شىئېرنى ئوقۇپ خۇددى تەسىرلىك بىر داستان ئوقىغاندەك بولدۇم ، ئۆزگىچە ئۇسلۇپتا يېزىلىپتۇ ........ ئىسىل تېمىلىرڭىز ئۈزۈلمىسۇن ، سىزگە كۆپ تەشەككۈر

gaday

	كىملەردىن قالمىغان جاھان بۇ . ئوبدان چىقىپتۇ .

sezgu

	ياخشى يېزىلىپتۇ. بىراق بەك ئۇزۇن ئىكەن ھېرىپ قالدىم.