ئەل-ۋەتەن تۇغرىسىدىكى ماقال-تەمسىللەرنىڭ مەنىسى

layli0323

ھۈرمەتلىك دوستلار، مەن ئۇزۇن يىللىق خىزمەت  ئىشلەش جەريانىدا تىل-ئەدەبىيات ئۇقۇتقۇچىلىرىغا نىسبەتەن ماقال- تەمسىللىەرنىڭ مەنىسىنى  ئەدەبىي ئۆلچەملىك تىلدا ئىزاھلاشنىڭ قانچىلىك مۇھىملىقىنى ھېس قىلغان ئىدىم.دەرس  سۆزلىگەندە ماقال -تەمسىللەرنى مەنىسىنى چۈشۈنىپ  ئىشلىتىمىزيۇ، ئۇنى  ئىزاھلاشتا تىل بايلىقىمىز ئاجىز كېلىپ قىلىپ  قېينىلىمىز.
مەندە شۇ تۇغرىسىد ماتىريال بار ئىدى. تىل-ئەدەبىيات ئۇقۇتقۇچىلىرىغا ئازراق بولسىمۇ ياردىمى  تىگىپ قالار دىگەن مەقسەتتە بۇ تىمىنى يوللىدىم . << تاما-تاما كۆل بۇلار >> دىگەندەك، كۆپچىلىكمۇ بىلدىغانلىرىنى ئاياشماي خالىغانلارنىڭ  ئىنكاس شەكلىدە يوللىشىنى قارشى ئالىمەن.

ئانا يۇرتۇڭ ئامان بولسا،
رەڭگى روھىڭ سامان بولماس.
مەنىسى:ۋەتەندە تىنچ-ئىەتتىپاقلىق مۇھىتى بولغاندىلا كىشلەر شاد-خورام ،بەختلىك تۇرمۇش شارائىتىغا ئېرىشەلەيدۇ.

ئەل بار يەردە ئەر بار
مەنىسى: ئەل ئارسىدىن نى-نى ئالىجاناب، پەزىلەرلىك، قەيسەر، باتۇر ئادەملەر چىقىدۇ.

ئەل بىلەن ئۆلۈم بەجايىكى توي.
مەنىسى: ھەر  ۋاقىت ھەممە ئىشتا ئاممىدىن ئايرىلماي ، جاپادىمۇ،راھەتتىمۇ جامائەت  بىلەن بىللە بۇلۇش لازىم.
  
ئەلگە باققان خار بولماس.
مەنىسى: ھەر كىم يۇرتىنى خەلقىنى سۈيۈپ، بارلىقىنى خەلققە بېغىشلاپ، ئىتتىپاقلىقنى قۇغدىغاندىلا ئىززەت-ھۈرمەتكە ئېرىشىپ،قەدىر-قىممىتى بىلەن ياشايدۇ.

ئەل ئىچى ئالتۇن بۆشۈك.
مەنىسى:خەلقنىڭ ھىممىتى، مىھىر-شەپقىتى زور بايلىق، خەلق دوستقا،سەمىمى، ئاقكۈڭۈل ئادەمگە قوينىنى كەڭ ئىچىپ، ئىللىقلىق ئاتا قىلىدۇ، غەمخورلىقىنى ئايىمايدۇ.  

ئەل رەھمىتى خۇدا رەھمىتى
مەنىسى:  ھەرقاچان ، خەلقنىڭ جامائەتنىڭ ئارزۇ-ئۈمىدى، رازىلىقى بۇيىچە قىلىنغان ئىش ئاللانىڭ رازىلىقى، رەھمىتىگە سازاۋەر بۇلىدۇ.

ئەل سۆيمىگەن ئەر _____ مىۋىسىز دەرەخ.
مەنىسى: خەلقتىن يۈز ئۆرىگەن ، زىيان سالغان ئادەم ئىنسانى قەدىر-قىممىتىدىن مەھرۇم قىلىپ، خۇددى مىۋىسى يوق قۇرۇپ قالغان دەرەختەك ئاقىۋەتكە قالىدۇ.

ئەل قايان، سەن شۇيان.
مەنىسى: ھەرقانداق كىشى تۇرمۇشتىا جاپادىمۇ، راھەتتىمۇ ئامما بىلەن بىرگە بۇلۇپ ، ئاممىنىڭ رايى بۇيىچە ئىش قىلىپ ، ئاممىدىن ئايرىلماسلىق.

ئەل ھىممىتى دەريا
مەنىسى: خەلقنىڭ دوسھتقا ۋە ئاقكۈڭۈل ،سەمىمى كىشلەرگە نىسبەتەن قوينى كەڭ، مىھىر شەپقىتى چەكسىز،مەرھىمىتى، ياخشىلىقى، ياردىمى ھىساپسىز.

پادىشاھلىق ئەل بىلەن،
تۆمۈرچىلىك يەل بىلەن.
مەنىسى: ھەر قانداق باشلىق، رەھبەر ئاممىغا تايىنىش، ئاممىغا كۈيۈنۈش بىلەن قۇدرەت تاپىدۇ.ھۈنەرۋەن ھۈنىرىگە تايىنىپ نام چىقىرىدۇ.

تۇغۇلغان يەرنىڭ تېشى گۈھەر،سۈيى كەۋسەر.
مەنىسى:ھەركىمنىڭ قەدىر-قىممىتى ،ئىززەت ئابرۇيى تۇغۇلۇپ ئۈسكەن يۇرتىدا، ئۆز ۋەتىنىدە.
  
كىشىنىڭ يۇرتىدا سولتان بولغىچە،
ئۆز يۇرتۇڭدا ئولتان بول.
مەنىسى: ھەر كىم ئۈچۈن تۇغۇلۇپ ئۈسكەن يۇرت- ۋەتىنى ھەممىدن ئەزىز.

خەلقنى ئالدايمەن دىگىنىڭ ئۆزۈڭنى ئالدىغىنىڭ.
مەنىسى: تۇرمۇشتا ساختىپەزلىك قىلماي، سەمىمى ئاقكۈڭۈل بۇلۇش، سودا سىتىقتا ئادىل، گەپ-سۆزدە راستچىل بۇلۇش.


خەلق ياندۇرغان چىراغنى پۈۋلىگەننىڭ ساقىلى كۈيەر.
مەنىسى: خەلق رايىغا قارشى ئىش تۇتقانلارئاخىر ھالاكەتكە يۈز تۇتۇپ ئۆز بىشىنى يەيدۇ.

دەريادىكى بىلىقنىڭ باھاسى يوق.
مەنىسى: ھەر ئادەم ياكى نەرسىنىڭ قەدىر-قىممىتى ئۆزى ۋۇجۇدقا كەلگەن ۋە ياشىغان يۇرت-ماكانىدا ۋە ۋەتىنىدە ئىپادىلىنىدۇ.

دىلى ئۇچۇقنىڭ قۇلى ئۇچۇق،
ئەل سۆيگەننىڭ يۇلى (ئۇچۇق).
مەنىسى: كۈڭلى يۇمشاق ،رەھىمدىل ئادەم باشقىلاردىن ھىچنىمىسىنى ئايىمايدىغان، مەرت-سېخى بۇلىدىغانلىقى ،يۇرتىنى خەلقنى  قەدىرلەيدىغان  ئىسىل پەزىلەتلىك ئادەمنىڭ ئىشلىرى ئوڭۇشلۇق يۈرىشىدىغانلىقى.

سەل تاش سانىساڭ،
خلق قۇم سانايدۇ.
مەنىسى:  بىر ئادەمنىڭ ئەقىل -پاراسىتىگە قارىغاندا  ئاممىنىڭ ئەقىل-پاراسىتى كۆپ.

قۇلۇڭدىن كەلسە،
ئەلدىن ئايىما.
مەنىسى: ئادەم ھۈرمەت -ئابرويغا ئېرىشىش ئۈچۈن ھەرۋاقىت خەلق ئۈچۈن ئىشلەش، خلق مەنپەئەتىنى كۆزلەش، خەير-ساخاۋەتلىك ئىشلارنى قىلىش كېرەك.

ئۆزۈڭ ئۈچۈن كۈلەرسەن،
يۇرتۇڭ ئۈچۈن ئۆلەرسەن.
مەنىسى: ئادەم كۈڭۈل شادلىقى ۋە شان-شەرەپكە ئېرىشىش ئۈچۈن ئەل يۇرتنىڭ ئىشلىرىغا ھەسسە قۇشۇش، بارلىقىنى بېغىشلاش كېرەك.

ئۆز ئېلىڭنىڭ نېنىنى يە،
كىچە-كۈندۈز غېمىنى يە.
مەنىسى: ھەر ئادەم ئۆز يۇرتىدا تېرىكچىلىك قىلىشنى ئەلا بىلىپ ،ئۇنىڭ ئوتىدا كۈيۈپ، سۈيىدە ئېقىشى لازىم.

داۋامى بار

axkar

ھەممسى دىگۈدەك  بىر قاراپلا مەنىسىنىڭ تىگىگە يىتەلەيدىغان ماقالە-تەمسىللەركەن .

atikam1

بۇ ھەقدىكى ماقال-تەمسىللەرنىنى مۇنداق جەملەپ يازغىنىڭىزدىن بەك سۆيۇندۇم .

ئەلنىڭ دۇئاسى،دىل يارىنىڭ داۋاسى.

uyghurzade

ۋەتەننى سېىغىنىپ تۇرغاندا ماۋۇ ماقال-تەمسىللەر يۈرەككە تەگدى!
   «باشقىلارنىڭ يۇرتىدا سۇلتان بولغۇچە ئۆز يۇرتۇڭدا ئۇلتان بول» دېگەن گەپتە ئالامەت چوڭقۇر پەلسەپە بارئىكەن. داۋاملىق مۇشۇنداق تېمىلارنى يوللاپ تۇرارىسز.