ھىندىستان:تەكلىماكان چۆلىدە قەدىمى شەھەر بايقالدى

toshqan

	چىرا،شىنجاڭ:شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدا تەتقىقات بىلەن شۇغۇللىنىۋاتقان جۇڭگولۇق ئارخئولوگلار بۇ دۆلەتتىكى ئەڭ چوڭ چۆللۈكتە بىر قەدىمى شەھەرنىڭ ئىزلىرىنى بايقىدى. ‹‹65مىڭ كۋادرات مېتر دائىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بۇ شەھەر ئۆتكەن ھەپتە تەكلىماكان چۆللۈكىنىڭ خوتەن ۋىلايىتى چىرا ناھىيىسى بۆلىكىدە بايقالدى .››-دېدى جۇڭگو ئىجتىمائىي پەنلەر ئاكادېميىسى شىنجاڭ ئارخىئولوگيسى بۆلۈمى مۇدىرى دوكتۇر ۋۇ شنخۇا جۈمە كۈنى . بىنالارنىڭ ئىزنالىرى ۋە جايلىشىش ئەھۋالىدىن ھۆكۈم قىلغاندا،ۋۇ ۋە ئۇنىڭ خىزمەتداشلىرى شەھەرنىڭ تارىخىنى غەربى خەن سۇلالىسى (مىلادىيىدىن بۇرۇنقى 206-يىلىدىن مىلادىيە 220-يىلىغىچە) دەۋرىگىچە سۈرۈشكە بولىدىغانلىقىغا ئىشىنىدىكەن.دوكتۇر ۋۇ مۇنداق دېدى:كۆپ قىسم ئىزنالار قۇمغا كۆمۈلۈپ كەتكەن،بىراق شەھەرنىڭ تۆت تېمىنى ھېلىھەم كۆرگىلى بولىدۇ. شەھەرنىڭ ئەڭ ئىچكى تىمى جەنۇبتىن شىمالغا 17.8 مېتىر ،شەرقتىن غەرپكە 14.6 مېتىر بولۇپ،دوكتۇر ۋۇ:‹‹شەھەرنىڭ ئىچكى ئايلانمسنىڭ شەرقى جەنۇبى بۆلىكىدە بىر بىنانىڭ ئىزنالىرى بايقالدى››-دېدى. ‹‹ئىككىنچى تاما يېقىلغان تۈۋرۈكلەر ،لىم،قېزىل ساپاللار ئورنىتىلغان 4مىڭ كۋادرات مېتىرلىق شەھەر مەركىزىنى ئوراپ تۇرىدۇ.››      -دوكتۇر ۋۇ. ‹‹ئۈچىنچى تام بولسا ئىھتىمالەن ‹‹دەرەخلىك يول››بولۇشى  مۇمكىن، بۇ تام ئاستىدىن نۇرغۇن مىقداردىكى كاربونلاشقان چىلان دەرىخى ۋە دەرەخ ئۇرۇقلىرى قېزىۋېلىنغان.›› ‹‹دەرەخلىك يول بىلەن تاشقى تام ئوتتۇرىسىدا بىر قىسم تۇرالغۇ قۇرۇلمىلىرى،قومۇشلۇق چىتلاق  بايقالغان.›› ۋۇ مۇنداق دېدى:‹‹بۇ ئىزنالار 1949-يىلى يېڭى جۇڭگو قۇرۇلغاندىن بېرى بايقالغان ئەڭ مۇكەممەل ساقلانغان ئىزنالاردۇر.پەرەز قىلىشىمىزچە،بۇ يەر ياكى بىر ئەسكىرى قورغان ياكى بىر كاتتاباشنىڭ تۇرالغۇسى بولۇشى مۇمكىن.›› ئارخئولوگىيەلىك تەكشۈرۈش ئەترىتىنىڭ ئەزاسى دوكتۇر تاڭ جىخۇا شەھەر ئىزنالىرىدىن بايقىغان دەرەخ ۋە ئۆسۈملۈك ئەۋرشكىلىرىنى بىيجىڭغا ئاپىرىپ تەجرىيە قىلىش ئۈچۈن ئالدى.‹‹بىز ئۇلارغا تارىخ بېكىتىش ئۈچۈن كاربون 14 ئشلىتىمىز››- دېدى جۇڭگو پەنلەر ئاكادىمىيسى گىئولوگىيە ۋە گىئوفىزىكا ئىنۇستىتۇتى تەتقىقاتچىسى تاڭ. قۇرۇلۇش ماتىرياللىرى ئارسىدىن بايقالغان مول ئۆسۈملۈك ۋە ياغاچ ماتىرياللىرىغا ئاساسەن دوكتۇر تاڭ مۇنداق دىدى:ھازىر يىل بويى سۇسز تۇرىدىغان بۇ رايون خەن سۇلالىسى دەۋرىدە مول سۇ بايلىق مەنبەسىگە ئىگە بولغان بولۇشى كېرەك. تارىختىكى ئاساسى سودا يولى بولغان قەدىمى يپەك يولىنىڭ جەنۇبى چىگىرسى تەكلىماكان چۆللۈكىدىن بويلاپ ماڭغان.ناھايتى رەڭگارەڭ بولغان مەدەنى مىراسلار ھازىر ‹‹ئۆلۈم دېڭىزى››دەپ نام ئالغان تەكلىماكانغا كۆمۈلگەن. بۈگۈن337,000كۋادىرات كىلومېتر كىلىدىغان تەكلىماكان چۆلىنىڭ نامى ھەمىشە‹‹بارسا كەلمەس››دېگەن مەنىدە تەرجىمە قىلىنماقتا. 1901-يىلى ئەنگىليەلىك ئېكسپىدىتسيەچى مارك ئاۋرىل ستەيىن ئۇزۇن يوللارنى بېسپ ئۆتۈپ ،شۇ يىللىرى پومپىيە شەھىرىگە ئوخشايدىغان ،تېخى ئۆيلەر ،بۇددا مۇنارى،بۇتخانا ،ساپال خۇمدان ،مېۋىلىك باغ،قەبرستانلىق،سۇيولى ۋە توسما بار بولغان بۇ يىراق قۇملۇقتىكى نىيە خارابىلىقىغا يېتىپ كەلگەن. بۇ يېڭى بايقالغان خارابە قەدىمقى نىيە شەھىرىدىن 100 كېلومېتىر يىراقلىققا جايلاشقان. مەنبەسى:ھىندىستان زېى خەۋەرلىرى گېزىتى تور بېكىتى ئىنگىلىز تىلىدىن تاھىر ئىمىن تەرجىمە قىلدى خەۋەر ئادېرسى: http://zeenews.india.com/news/ec ... -desert_770835.html تاھىر ئىمىن يازما ۋە تەرجىمىلىرى: http://www.uyghurology.com/a/uyg ... r/2012/0421/80.html

langarlek

	«دۇنيا مەدىيىتىنىڭ ئاچقۇچى تەكلىماكاندا»دەپ كۆرگەنتىم بىر كىتابتا.

edirhan

	بايقاش ۋە بايقىلىش بىزنىڭ ئۆتمۈش، بۈگۈن ۋە كەلگۈسىدىكى مەۋجۇتلىقىمىز ئۈچۈن تولىمۇ مۇھىم. كىران گۈزىلى بىزنىڭ شەھەرلىشىش تارىخىمىزنى، يېزا ئىگىلىك تارىخىمىزنى يىراق ئۆتمۈشكە تۇتاشتۇرغاندەك، بۇ بايقاشلارمۇ بىزنى يەنىمۇ چىن تارىخى پاكىتلار ئارقىلىق مۇشۇ رايوندىكى مەۋجۇتلىقىمىزنى ئىسپاتلاپ، ساختا، ئويدۇرما تارىخلارغا رەدىيە بەرسىكەن دېگەن ئۈمىدتىمەن. تەكلىماكاندا مەن ئاڭلىغان ۋە بىلگەن قەدىمى شەھەر خارابىسىدىن ئون نەچچىسى بار. بەزىلىرىنىڭ شەھەر كۆلۈمى ھەتتا ھازىرقى ئۈرۈمچىدىنمۇ چوڭ... مانا بۇ بىزنىڭ ئەجداتلىرىمىز ياراتقان شانلىق تارىخى ئىزنالار... گەرچە ئۇزاق ئەسىرلىك مەدەنىيەت بۇزغۇچىلىقلىرى تۈپەيلى بىزنىڭ كەلگۈسىمىزگە مەدەتكار بولىدىغان يازما تارىخىمىز پۈچەكلىشىپ، روھىمىز چۈشكەن بولسىمۇ،  قان بىلەن ئۆتكەن ئېرسىي خاراكتىر خەلقىمىز ئىچىدىن ، تەۋەرۈك زىمىنىمىز ئىچىدىن ئاجايىپ مۆجىزىلەر بارلىققا كېلىۋاتىدۇ. مانا بۇ پاكىت!!! خەلقىمىز تارىخنى تارىخقا ئۇلاپ، دۇنيا ئىلىم-پەن مەدەنىيەت ئىشلىرىغا ئىزچىل تۆھپە قوشۇپ كېلىۋاتىدۇ ھەم تېخىمۇ پارلاق نەتىجىلىنى دۇنيا تارىخىنىڭ ئالتۇن بەتلىرىگە يازغۇسى!!!! http://www.uqur.net/

toshqan

	بۇ خەۋەر يەنە تۈركىيەنىڭ داڭلىق مەتبۇئاتلىرىدىنمۇ يەر ئاپتۇ،مەزمۇنى ئوخشاش ئىكەن: http://www.ntvmsnbc.com/id/25342075/

abm165

	بۇخەۋەرنى  ئالدى بىلەن ھىندىستان مەتبۇئاتلىرىنىڭ  ئاشكارىلىغىنى قىززىق . خەقنىڭ تەييار خەۋەرلىرىنى كوچۇرۇپ جان بىقىۋاتقان مىدىيەلىرىمىز تىخى بايقىماپتىكەندە؟ .  سىر ساقلا  دىسە مۇشۇنداقمۇ سىر ساقلىعۇلۇقمۇ ؟ .  نوۋەتتە پۇتۇن دۇنيا سىر ئىچىۋاتسا ،بىزلەر سىر يۇشۇرۋاتىمىز .

tohar

	مۇشۇنى دەۋاتىدۇ تورداشلار!

tunbalisi

	langarlek يوللىغان ۋاقتى  2012-4-21 22:52 «دۇنيا مەدىيىتىنىڭ ئاچقۇچى تەكلىماكاندا»دەپ كۆرگەنتى ... «دۇنيا مەدەنىيىتىنىڭ ئاچقۇچى تەكلىماكاندا» دېگەن گەپ ھېچقانداق يەردە دېيىلمىگەن قىپقىزىل يالغان گەپ، بەزى كىشىلەر بۇ گەپنى مورگاننىڭ «قەدىمكى جەمئىيەت» دېگەن كىتابىدا دېگەنلىكىنى ئېيتىپ، بەك كۆككە كۆتۈرۈپ كەتكەن، ئەمەلىيەتتە مورگاننىڭ كىتابىدا تەكلىماكان توغرىسىدا بىر ئېغىزمۇ گەپ يوق.... بۇ بىر قېتىم ھاياجانلىق كىشىلەر كۆتۈرۈپ چىققان قۇرۇق گەپ بولۇپ، ئىلمىي ئاساسى بولمىغاننىڭ ئۈستىگە باشقىلار ئاڭلىسىمۇ زاڭلىق قىلغىدەك ئىلمىي خاتالىق، تارىخ مەدەنىيەت تەتقىقاتىدىكى بىر تەرەپلىمە مىتۇد «مىللەت مەركەزچىلىك نەزەرىىيىسى» نىڭ توقۇلما گېپى. شۇڭا، بۇنداق پەلپەتىش گەپلەر ئۆزىنى ئالدىمىغان، تارىخ ۋە مەدەنىيەتكە ئوبيېكتىپ قارىغان، پاكت بىلەن سۆزلىگەن، دېگەن ھەربىر گەپكە ئېنىق ئىلمىي ئاساس ۋە پاكىت كۆرسەتكەن ئەۋزەل...

tunbalisi

	langarlek يوللىغان ۋاقتى  2012-4-21 22:52 «دۇنيا مەدىيىتىنىڭ ئاچقۇچى تەكلىماكاندا»دەپ كۆرگەنتى ... «دۇنيا مەدەنىيىتىنىڭ ئاچقۇچى تەكلىماكاندا» دېگەن گەپ ھېچقانداق يەردە دېيىلمىگەن قىپقىزىل يالغان گەپ، بەزى كىشىلەر بۇ گەپنى مورگاننىڭ «قەدىمكى جەمئىيەت» دېگەن كىتابىدا دېگەنلىكىنى ئېيتىپ، بەك كۆككە كۆتۈرۈپ كەتكەن، ئەمەلىيەتتە مورگاننىڭ كىتابىدا تەكلىماكان توغرىسىدا بىر ئېغىزمۇ گەپ يوق.... بۇ بىر قېتىم ھاياجانلىق كىشىلەر كۆتۈرۈپ چىققان قۇرۇق گەپ بولۇپ، ئىلمىي ئاساسى بولمىغاننىڭ ئۈستىگە باشقىلار ئاڭلىسىمۇ زاڭلىق قىلغىدەك ئىلمىي خاتالىق، تارىخ مەدەنىيەت تەتقىقاتىدىكى بىر تەرەپلىمە مىتۇد «مىللەت مەركەزچىلىك نەزەرىىيىسى» نىڭ توقۇلما گېپى. شۇڭا، بۇنداق پەلپەتىش گەپلەر ئۆزىنى ئالدىمىغان، تارىخ ۋە مەدەنىيەتكە ئوبيېكتىپ قارىغان، پاكت بىلەن سۆزلىگەن، دېگەن ھەربىر گەپكە ئېنىق ئىلمىي ئاساس ۋە پاكىت كۆرسەتكەن ئەۋزەل...

langarlek

	tunbalisi يوللىغان ۋاقتى  2012-4-22 15:31 «دۇنيا مەدەنىيىتىنىڭ ئاچقۇچى تەكلىماكاندا» دېگەن گە ... سىز مورگاننىڭ «قەدىمكى جەمئىيەت» دېگەن كىتابىنى كۆرگەنما؟ ئۇيغۇرچىسى بارمۇ؟

langarlek

	tunbalisi يوللىغان ۋاقتى  2012-4-22 15:31 «دۇنيا مەدەنىيىتىنىڭ ئاچقۇچى تەكلىماكاندا» دېگەن گە ... مەن ئۇ گەپنى بىر قىسىم ئۇيغۇرچە كىتابلاردا كۆرگەن،شۇڭا ئىنكاس شەكلىدە يازىغان.ئەگەر ھەققى بىلدىغانلار بولسا ھەممەيلەن بىلىپ قالساق،قانداق؟