![]() |
5-يئللئقلار ظإچإن ظىلئم – پەن مەؤسإملإك ظىئمتئەان سوظالئ 1. بوش ظورذننئ تولدذرذش (30=2 ×15) ⑴ جئسئملارنئڭ ەەممئسئدە تأؤەنگە قارئتا بىر خئل كإچ بولئدذ،بذ خئل كإچ ( ) . ⑵ سإركئلئش تإپەيلئ،جئسئملار ەەركئتئگە توسقذنلذق قئلئدئغان بىر خئل كإچكە ظذچرايدذ.بذ خئل كإچ ( ) . ⑶ ظىلئمئز قەدئمكئ دەؤردە،بىر كىچە- كإندإز( ) ؤاقئت بىرلئكئگە بألإنگەن ەەر بىر ؤاقئت بىر لئكئ ەازئرقئ ( ) ساظەتكە توغرا كئلئدذ. ⑷قەدئمكئ دەؤردئكئ كئشئلەر ؤاقئتنئ ( ) ظارقئلئق ەىسابلئغان .ظەڭ بذرذن قوللانغان ؤاقئت بئرلئكئ ( ). ⑸ياؤايئ ەايؤان،ظأسذملإك ؤە ظذلارنئڭ ياشاش ماكانئنئ قوغداش ظإچإن ،دألەت نذرغذن ( ) نئ قذردئ، يەنە مەخسذس " يا ؤايئ ەايؤانلارنئ قوغداش قانذنئ" نئ ظىلان قئلدئ.تەبئظئيلئكئ قوغدئلدئغان رايونلاردا ( ) ،( ) ؤە ( ) نئ بذزغذنچئلئققا ظذچرئتئشقا يول قويذلمايدذ. ⑹ كئچە-كإندإزنئڭ ظالمئشئشئ ( ) دىن شەكئللەنگەن،تأت پەسئلنئڭ ظالمئشئشئ بولسا ( ) دىن شەكئللەنگەن . ⑺بىيجئڭ ظولئمپئك تەنەەرئكەت مذسابئقئسئنئڭ ظىچئلئش مذراسئمئ 2008-يئلئ 8-ظاينئڭ 8- كإنئ كەچ ساظەت 8دە بذلذپ ، ظذنداقتا ظامرىكا ،نئيذؤيذرذكتئكئ كئشئلەر ( ) دە تىلؤىزوردئن نەق مەيدان كأرإنئشئنئ كأرەلەيدذ. ⑻ يەرشارئنئڭ ظأز ظوقئدا ظايلئنئش يأنئلئشئ بولسا ( ) تئن ( ) قە قارئتا بولئدذ. ⑼ ( )دا،كإندإزناەايئتئ ظذزذن بولذپ ،يىرئم يئلغئچە قوياش ظولتذرمايدذ. ⑽ ظىلئمئزنئڭ زىمئنئ كەڭ بولذپ،غەربتئن-شەرققە قاراپ توغرئسئغا ( ) ؤاقئت رايونئغا ظايرئلغان. 2.ەأكإم قئلئش (10=10 ×1) ① كئچئك ظاپتئموبئلنئڭ يإكئ قانچە ظىغىر بولغانسىرئ تورمذزلاش شذنچە تەسكە توختايدذ،بذ ظىغىرلئق مىقدارئنئڭ قانچە كأپ بولسا ،سإركئلئش كإچئنئڭ شذنچە چوڭ بولئدئغانلئقئنئ چإشەندإرئدذ.( ) ② دوسكا بئلەن ظأچإرگإچ ظارئسئدئكئ سإركئلئش سىيرئلمە سإركئلئش بولئدذ.( ) ③ ەەر بىر ظوزذقلذق زەنجئرئدە ،ظىشلەپچئقارغذچئ چوقذم ظأسذملإكتذر.( ) ④ پەقەت تەبئظەت زئيانغا ظذچرئمئسئلا ،ظأسإملإك ؤە ەايؤانلارنئڭ ظألإپ كىتئش خەؤپئ بولمايدذ.( ) ⑤ ظوخشاش بىر ؤاقئتتا شئمالئي يىرئم شار بئلەن جەنذبئي يىرئم شارنئڭ پەسئل مەزگئلئ ظوخشاش بولئدذ.( ) ⑥ چإمإلە ظارئلاش ظوزذقلئندئغان جانلئقلار تإرئگە تەؤە .( ) ⑦ فوكذ ظەڭ دەسلەپتە يەر شارئنئڭ ظأز ظوقئدا ظايلئندئغانلئقئنئ ظىسپاتلئغان .( ) ⑧ ظإرإمچئ بىيجئڭغا قارئغاندا تاڭنئ ظەڭ بذرذن كإتإؤالئدذ.( ) ⑨ پإتإن يەر شارئدا يئڭئ يئل قوڭغذرئقى بىرلا ؤاقئتتا جئرئڭلايدذ.( ) ⑩ قذتذپ رايذنئدابىر يئل ظىچئدە ياكئ كإندإز ظذزذن ياكئ كىچە ظذزذن بولئدذ.( ) 3.تاللاش (10=10 ×1) ① قذياشنئڭ يەر شارئنئ تولذق بىر قىتئم ظايلئنئپ چئقئشئ ظإچإن قانچئلئك ؤاقئت كىتئدذ ( ) A. 24 ساظەت B . بىر ظاي C . بىر يئل ② ( ) دە ،فوكذ ظىسىملئك بىر فىزئكا ظالئمئ بولذپ ،يەر شارئنئڭ ظأز ظوقئدا ظايلئندئغانلئقئنئ ظەڭ دەسلەپتە ظىسپاتلئغان .( ) A.قەدىمكئ مئىسئر B . ظەنگئلئيە C . فئرانسئيە ③ تأؤەندئكئ شەەەرلەر ظىچئدە تاڭنئ ظەڭ بذرذن كإ . تإؤالدىغئنئ ( ) A.شاڭخەي B .بىيجئڭ ظإرإمچئ ④ تإن نئسپئي بولسا ( ) كأرسىتئدذ. A.كەچ ساظەت 9 دىن 11 غئچە بولغان ؤاقىتنئ B . كەچ ساظەت11دىن 1 غئچە بولغان ؤاقىتنئ C. تاڭ سەەەر 1دىن 3 گئچە بولغان ؤاقىتنئ ⑤ ظوخشاش بولمئغان ؤاقئتتا ،كإن نذرئ ظاستئدئكئ ظوخشاش بىر جئسئمنئڭ سايئسئنئڭ ( ) A. يأنئلئشئ ظوخشاش B. ظذزذن – قئسقئلئقئ ظوخشاش C. ظذزذن – قئسقئلئقئ ظوخشئمايدذ ⑥ قذ ياشنئڭ شەرقتئن كأتإرإلإپ غەربكە ظولتذرذشئ توغرئسئدا تأؤەندئكئ ظىيتئلغان بايانلاردىن توغرئسئ ( ) A. قذياشنئڭ يەر شارئنئ ظايلئنئشئ بىلەن بىرگە ظأز ظوقىدا ظايلئنئشئ B. قذياشنئڭ ەەرئكەت قئلماي ،يەر شارئنئڭ قذياشنئ ظايلئنئشئ C. يەر شارئنئڭ ظأز ظوقىدا ظايلئنئشئ ⑦ دألئتئمئز شئمالئي يىرئم شاردا ،ظاؤستئرالئيە جەنذبىي يىرئم شاردا ،ظەگەر ەازئر بىزنئڭ بذيەردە ياز پەسلئ بولغان بولسا،ظذنداقتا ظاؤستئرالئيەدە ەازئر ( ) A. قىش پەسلئ B . كإز پەسلئ C. ظەتئياز پەسلئ ⑧ قول ساظئتئمئز ياكئ ؤاقئت كأرسەتكإچمئز خاتا بولذپ قالغاندا قانداق توغرئلئشئمئز كىرەك ( ) A. ساؤاقداشلار ظارا سوراش ظارقئلئق توغرئلئؤالساق بولئدذ . B. رادئظئودا ؤاقئتنئ ظىلان قىلغاندا توغرئلئؤالساق بولئدذ. C. ظأزئمئز پەرەز قئلؤالساق بولئدذ . ⑨ "قذياش مەركەز تەلئماتئ " نئ پولشالئق ظاستئرنوم ( ) ظوتتذرئغا قويغان . A . پىتولىمئ ظارستوتئل B . كوپىرنئك C. فوكذ ⑩ قذشقاچ ،بإركإت ،بذغداي قاتارلئقلار بىر ظوزذقلذق زەنجئرئنئ ەاسئل قئلغان بولسا ،ظذنداقتا بذ ظوزذقلذق زەنجئرئدە ظىشلەپچئقارغذچئ ( ) : ظئستئمالچئ ( ) A . قذشقاچ B. ،بإركإت C. بذغداي 4. تذتاشتذرذش ( 6 نذمذر ) گأشخذر ەايؤانلار ظوتخذر ەايؤانلار ظارئلاش ەايؤانلار تأمإر تذمشذ تومذزغا چئكەتكە خانقئز چإمإلە چئؤىن چاشقان توشقان قذشقاچ 5.رەسئمگە قاراپ جاؤاپ بىرئش ( 10 نذمذر) رەسئمدە كأرسئتئلگەندەك ، ظىستئرئلكا بەلگە قذياش نذرئنئ كأرسئتئدذ.رەسئمدئكئ كىچە بولدئغان جاينئ بذياپ چئقئڭ. رەسئمدە،a , b ظىككئ جاي ظايرئم –ظايرىم ەالدا بىيجئڭ بئلەن نئيذيذركنئ كأرسئتئدذ.بىيجئڭدا چئڭقئچذش 12بولغان ، نئيذيذركتا بولسا كەچ ساظەت 12 بولغان بولسا،ظذنداقتا ( ) گە بىيجئڭ ؤە نئيذيذركلارنئ تولدذرذڭ .
|