10 يۈئەنگە سېتىلغان ۋىجدان ( ماقالە)

uyghur.yolwisi

بىركۈنى دوستۇم بىلەن ئىكككىمىز كەچلىك بازار غا چىقىپ ئۆپكە يەيلى دەپ بىر 50،60 ياشلاردا بار ئانىمىزنىڭ ئۈستىلىدە ئولتۇرغان ئىدۇق ، يېنىمىزدا بىزدىن بۇرۇنراق كەلگەن بىز دىمەتلىك ئىككى ياش ئولتۇراتتى .
ئۇلار يەپ بۇلۇپ بىرى : مەن بىرىۋەتتىم ئاداش ..... دەپ ماڭدى . ئارقىدىن ئايال توۋلىدى : يىگىتلەر پۇل تۆلىۋىتەمسىلەر !!! مەن تۆلىۋەتتىم دىگىنى كەينىگە يېنىپ : كەچۈرسىلە ئاچا ھە .....دەپ   10  يۈئەننى بىرىپ كىتىپ قالدى .. ئايالمۇ ئۈندىمىدى .
 100 گىرادۇس ئىسسىقنى ھېس قىلالىغان ئىنسان 1000 گىرادۇس ئىسسىققا قول تىقمايدۇ ، 100 گىرادۇستا نېمە بۇلۇپ كىتىدىغىنىنى بىلگەن ئىنسان 1000 گىرادۇستا قانداق بۇلىدىغىنىنى تەسەۋۇر قىلالايدۇ ، شۇڭا مەن جەمىيىتىمىزدە بۇلىۋاتقان يىنىك ھىساپلىغان بىرلا ئىشنى مىسال كەلتۈردۈم.
شۇنداق بۇ ئادەتتىكى ئىش ....شۇنداق ۋىجداننى مۇشۇنداقلا پەسكەشلىكنىڭ ئىتلىرىغا تالىتىۋېتىش ئادەتتىكى ئىش......بۇنىڭغا نېمە بولماقچى ئىدى ، ئاسمان گۆمتۈرلەمتى، يەر يىمىرىلىپ كىتەرمىدى .......
ئەمما يەنە بىر قەلبىمىزدىكى چەكسىز دۇنيادا ئالەمشۇمۇل ئۆزگىرىش بۇلىدۇ ، ئادىمىيلىك زىمىنى گۆمتۈرلۈپ ، ئەخلاق ئاسمىنى ئۆرۈلۈپ ، ۋىجدان شەھرى يەر بىلەن يەكسان بۇلىدۇ ، ئەمما بۇنى بىلىم، ئەخلاق، ۋىجدان دىسە بېشى ئاغىرىيدىغان ھېسسىز ، مەنىۋىيەتنىڭ پار - پۇرلىرىغا ئورىنىۋالغان يالاڭ تۆشلەر ، قانداق ھېس قىلسۇن ،قانداقمۇ ھېس قىلالىسۇن  !
بىلىم مەرىپەتتە بارچە خەلىققە ئۈلگە بۇلۇپ قەشقىرى << بۇخارا >> يەنى << بىلىم - مەرىپەت شەھرى >> دەپ ئاتالغان ، ئەخلاقتىن تون كىيىپ ، ۋىجداندىن قېلىچ  سۇقۇپ  ھەققانىيەتنىڭ گۈلدۈر مامىدەك ئاۋازىنى ياڭرىتىپ دۇنياغا << شىر >> دەپ نامى تارالغان ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ ، ھالا بۈگۈنكى كۈنگە كەلگەندە جان ئەمەس ھەتتا 10 يۈئەننىڭ ئالدىدا مەردانە تۇرالماي لاتىدەك ئىگىلىپ كەتكەن << شىر >> ئارىسلانلىرىغا قاراپ كىممۇ ئۇھسىنمىسۇن ..............
مەنبە : قەلبىم .

yuzbexi

مەن بۇماقالىدا قانداقتۇ بىر ۋىژدانىغا خىلاپ بىر ھەركەتنى ھىس قىلالمىدىمغۇ ؟ تاماق پۇلىنى ئۇنتۇپ قېلىش ،كەينىدىن ياشانغان ئانىنىڭ چاقىرىشىدىن كېيىن پۇلنى بېرىۋېتىش  . مەنچە بۇ تۇرمۇشتا بەزىدە كۆرۇلۇپ قالىدىغان ئۇششاق خاتالىقلارغۇ .  كىچىككىنە ھەركەتنى مەجبورىسىغىلا بۇراپ ئېلىپ كېلىپ ۋاي قەشقەرى ،ۋاي ئۇنداق شىر ،ئارىسلان ئۇيغۇر دىگەندەكلەرگە چاپلاپ سۆزلەش زۆرۆرمۇ ؟ تىرناق ئاستىدىن كىر ئىزلەش دىگەن موشۇ شۇمۇ يا .

tohotur

ئىشقىلىپ كىشنىڭ ھەققىدىن بۇرۇنقۇدەك قورۇقماس بولۇپ كەتكەنلىكىمىز ئىېنىق

دىلكەش

ئۇلار يەپ بۇلۇپ بىرى : مەن بىرىۋەتتىم ئاداش ..... دەپ ماڭدى . ئارقىدىن ئايال توۋلىدى : يىگىتلەر پۇل تۆلىۋىتەمسىلەر !!! مەن تۆلىۋەتتىم دىگىنى كەينىگە يېنىپ : كەچۈرسىلە ئاچا ھە .....دەپ   10  يۈئەننى بىرىپ كىتىپ قالدى ..
.........................................
................................

        يۇقىرىدىكى بۆلەك بۇ ماقالىنىڭ مەركىزى ئىدىيىسىنى ئىپادىلىسە كىرەك. بۇ يەردىكى مەسىلە ئۇنتۇپ قېلىش ئەمەس، مەقسەتلىك ئۇنتۇش.
        قاچانكى بىزگە ماددى مەنپەئەت قوغلىشىش كىسىلى يۇقتى، شۇندىن بىرى بىزدىكى ئىنسانغا خاس مەسئۇلىيەت، ۋىجدان، ئەخلاق، ساداقەت دىگەندەك خىسلەتلەر نەلەرگىدۇر غايىپ بولدى....

tagqi

بۇ مەزمۇن 3قەۋەتتىكى دىلكەشدە2011-11-14 17:09يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
        ئۇلار يەپ بۇلۇپ بىرى : مەن بىرىۋەتتىم ئاداش ..... دەپ ماڭدى . ئارقىدىن ئايال توۋلىدى : يىگىتلەر پۇل تۆلىۋىتەمسىلەر !!! مەن تۆلىۋەتتىم دىگىنى كەينىگە يېنىپ : كەچۈرسىلە ئاچا ھە .....دەپ   10  يۈئەننى بىرىپ كىتىپ قالدى ..
.........................................
................................

        يۇقىرىدىكى بۆلەك بۇ ماقالىنىڭ مەركىزى ئىدىيىسىنى ئىپادىلىسە كىرەك. بۇ يەردىكى مەسىلە ئۇنتۇپ قېلىش ئەمەس، مەقسەتلىك ئۇنتۇش.
.......  

دىگىنىڭىز توغرا، ئۇنتۇپ قالىدىغان ئادەم مەن تۆلىۋەتتىم دەمدۇ

alqondi

ھەركىمنىڭ مەسىلىنى ئويلاش نۇقتىسى ئوخشىمايدۇ . ئەگەر مەن بېرىۋەتتىم دېمىسە ئاۋۇ ئاغىنىسى مەن تۆلەيمەن دەپ ئىككىسى شۇيەردە بىرمۇنچە دەتالاش قىلىدۇ . ئۇكىشىمۇ ئاغىنىسىنى مېھمان قىلىۋالىدىغان بىريېرى بولسا شۇنداق قىلغان بولۇشىمۇ مۇمكىن .  بۇنداق ئويلىساق پۇل تۆلەشنى ئۇنتۇپ قالغانلىقى ئۇنىڭ ئەقىللىقلىقىمۇ قانداق ؟

uyghur.yolwisi

بۇ مەزمۇن 1قەۋەتتىكى yuzbexiدە2011-11-14 15:27يوللىغان يازمىسىغا نەقىل :
مەن بۇماقالىدا قانداقتۇ بىر ۋىژدانىغا خىلاپ بىر ھەركەتنى ھىس قىلالمىدىمغۇ ؟ تاماق پۇلىنى ئۇنتۇپ قېلىش ،كەينىدىن ياشانغان ئانىنىڭ چاقىرىشىدىن كېيىن پۇلنى بېرىۋېتىش  . مەنچە بۇ تۇرمۇشتا بەزىدە كۆرۇلۇپ قالىدىغان ئۇششاق خاتالىقلارغۇ .  كىچىككىنە ھەركەتنى مەجبورىسىغىلا بۇراپ ئېلىپ كېلىپ ۋاي قەشقەرى ،ۋاي ئۇنداق شىر ،ئارىسلان ئۇيغۇر دىگەندەكلەرگە چاپلاپ سۆزلەش زۆرۆرمۇ ؟ تىرناق ئاستىدىن كىر ئىزلەش دىگەن موشۇ شۇمۇ يا .  

ئۇقۇماي ئىنكاس يازغىنىڭىز ئېنىق ......يەنە سىزدەك سۆزلەيدىغانلارچىقىدۇ دەپ 100 گىرادۇس ئىسسىق سوغوقنىمۇ مىسال كەلتۈرۈپ سۆزلىگەن ئىدىم ،  دەل سىزدەك  بىر ياشانغان ئايالنىڭ 10 يۈئەن پۇلىنى يۇتىۋېلىش ۋىجدانغا خىلاپ بولمىغانلىقتىن مەن ۋاي قەشقەر ۋاي شىر ئارىسلىنى دەۋاتىمەن .
 مېنىڭ بۇ ماقالىدە نېمە دىمەكچى ئىكەنلىكىم ئەقىل ئىگىلىرى ئۈچۈن يىتەرلىك !

komul

جەمئىيىتىمىزدە بۇنداق ئىشلار دائىم ئۇچراپ تۇرىدۇ ، ھەي،، ۋىجدان مەسىلىسى دە ...........................................