كۆك تۈرۈكلەرنىڭ ئانا يۇرتى

yagurqak

كۆكتۈرۈكلەرنىڭ ئانا يۇرتى ھەققىدە مېنىڭچە بىزنىڭ كۆپىنچە بىلىدىغىنىمىز شۇ ياشىغان دەۋرى، ياشىغان ماكان، ئتىقادى ھەم تۇرمۇشى ، شۇ دەۋىردىكى ئۆزگىرىشلەر. شۇڭىمۇ مېنىڭچە بارىكۆلدە ياشىغان دېگەن قاراش ئەمەلىيەتكە ئۇيغۇن كېلىدۇ دەپ قارايمەن . چۈنكى، يازمىدا ئالتاي تېغىنىڭ جەنۇبى ۋە غەربىي جەنۇبى دېيىلىپتۇ، ئالتاي تېغىنىڭ كۆپ قىسمى ھازىرقى مۇڭغۇلىيە تەۋەسىدە ، مۇڭغۇلىيە تەۋەسىدىكى تاغلارنىڭ جەنۇبى تەرىپى قومۇلنىڭ ئىككى ناھىيىسى بارىكۆل ۋە ئارىتۆرۈك بىلەن تۇتىشىدۇ ، ئارىتۆرۈكنىڭ ئەڭ شىمالىدىكى نوم بازىرىدىن مۇڭغۇلىيە تەرەپكە قارىسا چېگرادىكى مۇڭغۇلىيىنىڭ تاغلىرى كۆرىنىدۇ ، يەنە ئاخشىمى ئاڭلىشىمچە مۇڭغۇلىيە چېگرا سىرتىدىن چىراق يانسا نومدا كۆرىنەرمىش . يەنە ئاساسلىق بىر سەۋەب، ئۇيغۇرلارنىڭ قەدىمكى  ئاتىلىشى بولغان خەنچە تارىخ مەنبەلەردىكى دى ، دىڭلىڭ دېگەن ئاتالغۇلارنىڭ ئەسلى ئۇيغۇرچىسى تۇرا بولۇپ ، تارىختا شەرقىي ۋە غەربىي تۇرالار دەپ بۆلۈنگەن مەزمۇنلار بىر قىسىم مەنبەلەردە ئۇچرايدۇ. بۇ بىز قومۇللۇقلارغا نىسبەتەن يات بىر ئاتالغۇ ئەمەس ، چۈنكى قومۇل  تارىختىن بۇيان تۇرلار يۇرتى دەپ تەرىپلەنمەكتە، شۇنىڭدەك ئومومىيۈزلۈك ، ئۇيغۇرلارغىمۇ يات ئەمەس . بۇ يەنى ئەجدادىمىزدىن تارتىپ  ئۇرۇش مەزگىللىرىدە ئوت قويۇپ بەلگە بېرىش ئۈچۈن ئالاھىدە ياسالغان بىر ئادەم ئاران پاتىدىغان ، بەئەينى مورىغا ئوخشاپ كېتىدىغان چاسا مۇنار شەكىللىك ئەپلىك ئېگىز قۇرۇلۇش . ھېلىقى بۈيۈك سددىچىندىمۇ مۇشۇنداق قۇرۇلۇشلار بولغان     

yagurqak

بولۇپ ئۇنىڭ ئەمگىكىگە ئۇيغۇرلامۇ خېلى قاتنىشىپتىكەن . ھە مەقسەتكە كەلسەك ، بۇ تۈرۈك دېگەن ئاتالغۇمۇ تۇرغا ئىك دېگەن قوشۇمچىنىڭ قوشۇلۇشى بىلەن ياسالغان . شۇڭا تۇر تۇرا تۇران تۇرانىي دېگەن گەپ مۇشۇ مەنىدىن ، يەنى ئوخشاشلا تۇر بولسىمۇ تۇرا بولسىمۇ ئوخشاشلا شۇ قەدىمكى زاماندىكى ئۇرۇش مەزگىللىرىدە ئوت قويۇپ بەلگە بېرىدىغان شۇ نەرسىنى بىلدۈرىدۇ . ئەمدى تۇران تۇرانىي بولسا شۇنىڭ ھەقلىق ئىگىلىرى تۈركىي قۇۋۇملارنى كۆرسىتىدۇ ، يەنە بىر گەپ تۈرۈكلەر تۆمۈر ئېرىتىشكە ماھىرلىقى بىلەن ھەر خىل ئۆتكۈر تىغلىق قۇراللارنى ياسىغانلىقى بىلەن دۇنياغا داڭلىق ، بۇ ھەممىمىزگە ئايان ، بۇنىڭدىن نېمە خىيالىمدىن كەچتى دېگەندە ، قومۇل تاغلىرىدىكى تۆمۈرتى ، يەنى تۆمۈرلۈك تۆمۈر جىق چىقىدۇ ، تۆمۈر ماكانى دېگەن مەنىدە . تۆمۈرتىدىن ئەجداتلىرىمىزنىڭ نەچچە مىڭ يىللىق تارىخقا ئىگە تۆمۈر ئېرىتمىسىنىڭ داشقاللىرى ، تۆمۈر كانلىرى بايقالدى . ئۇنىڭدىن باشقا قومۇلدا چوڭلاردىن قومۇلنىڭ ئۆتمۈشى توغرىلىق سورىسىڭىز بىز تۈزلەڭدىكى ئۇيغۇرلارنىڭمۇ يىلتىزىمىز تاغچىلارغا ئوخشاش تاغدا بولۇپ سۇ بىلەن تەڭ ئېقىپ چۈشكەن دەپ قۇچۇغۇن پادىشاھنىڭ ئاھالىنى باشلاپ تۈزلەڭگە كۆچۈپ چۈشۈپ تېرىقچىلىق قىلىشىدىن تارتىپ بارا بارا تۈزلەڭدە ئاھالە كۆپىيىپ قەۋمىمول دەپ ئاتىلىپ قومۇل دېگەن ئاتالغۇغا يىغىنچاقلايدۇ.  

yagurqak

يەنە قومۇلدا باشقا يۇرتلاردا ساقلانمىغان قەدىمكى ئۇيغۇر ئۆرۈپ ئادەتلىرى ھازىرغىچە ساقلانماقتا . يەنە لوپنۇر رايونىدىمۇ يوق بولغان قەدىمكى ئۇيغۇر ئپتىدائىي سەنئىتى خېلى كۆپ مىقداردا ساقلانماقتا ..... م: ئات ئۇسسۇلى ، پىر ئۇسسۇلى ، قارا چىراق ئۇسسۇلى چاق ئۇسسۇلى ، ئوت ئۇسسۇلى يەر ئۇسسۇلى ئەيتاۋۇر مېنىڭ كۆرگىنىم 50 60 خىلدىن ئاشىدۇ ، قومۇل شېۋىسى قومۇل مۇقاملىرىدىن يەنىلا سۆزلەپ تۈگەتكۈسىز قەدىمىي پۇراق، قەدىمىي ئاھاڭ، قەدىمىي تۇرمۇش ۋە ئارزۇ تىلەك ، قەدىمىي جەەڭگاھلار   

nurqi

بۇھەقتە سىزنىڭ دىگىنىڭىز ھىساپ ئەمەس .لىيۇزىشىياۋ ئەپەندىنىڭ ئۇزۇن يىل تەتقىق قىلىپ يازغىنى ھىساپ.

ئارمانى

ئەجرىڭىزگە رەھمەت !

951986172

nurqi يوللىغان ۋاقتى  2014-9-28 03:00
بۇھەقتە سىزنىڭ دىگىنىڭىز ھىساپ ئەمەس .لىيۇزىشىياۋ ئەپ ...

ئو ئالامەت ئۆگىنىپ تىكەنسىز خېلى ئوقۇپ ئالامەت ماقالىلەرنى يېزىڭ .سىزگە بىرسى كېلىپ نان يېپىپ بەرمەيدۇ بەلكى ئۆزىمىزنىڭ ناۋايلىرى نان ياپىدۇ

Abral12

    نۇرچى  ، ئاتا - بوۋىڭىزنىڭ كىملىكىنىمۇ باشقىلاردىن سورامسىز ؟

nurqi

Abral12 يوللىغان ۋاقتى  2014-10-9 02:45
نۇرچى  ، ئاتا - بوۋىڭىزنىڭ كىملىكىنىمۇ باشقىلاردىن س ...

شۇنداق ،مۇشۇنداق قىلۋاتقىنىمغا ئۇزۇن يىللار بولدى ئەجەبا سىز ئۇنداق ئەمەسمۇ.؟؟